Kalça Protezi Ameliyatı (Kalça Artroplastisi) Nedir? Nasıl Yapılır?

Kalça Protezi Ameliyatı (Kalça Artroplastisi) Nedir? Nasıl Yapılır? başlıklı yazımızda, konuya dair detaylara değineceğiz. Kişi kalçasında çok fazla ağrı yaşıyorsa doktor, kalça replasmanı ya da kalça artroplastisi adı da verilen kalça protezi ameliyatını önerebilir. Sık yapılan bu ameliyat, kalça kemiklerini yapıları bir kemikle değişen kişi daha kolay ve taşıyıcız hareket keyfi sağlar. Kalça protezi ameliyatının iyileşme sürecini alır ve kişiyi güvende tutma kurtarmasını sağlamak için uyulması gereken birçok kural vardır.

Kalça Protezi Ameliyatı (Kalça Artroplastisi) Nedir?

Bu ameliyat, kalçanın ya da parçalarının, insan yapımı bir implant (protez) ile değiştirildiği cerrahidir. Bu ameliyat genellikle; baston veya yürüteç kullanma, kilo verme, ilaçlar ve fizik tedaviler gibi diğer tedavilerin yardımcı olmadığı durumlarda yetişkinlere yapılır. Aşağıdaki organların kalça protezine ihtiyacı olabilir:

• Kireçlenme
• İnflamatuar artrit (romatoid artrit, psoriatik artrit)
• Femoroasetabular sıkışma sendromu
• Kalça kırığı veya düşme nedeniyle oluşan kalça çıkışı gibi yaralanmalar
• Gelişimsel kalça dış plazisi
• İyileşmeyen bir yara
• Osteonekroz (Avasküler nekroz)
• neoplazmalar
• Legg-Calve-Perthes hastalığı ve femur başı epifiz kayması gibi bebeklik çağındaki kalça ağırlığı

Tüm ameliyatların çeşitli riskleri olduğu ve protezler zaman içinde sorunları çıkarabildiği için, doktorlar ciddi ciddi ortaya çıkana kadar kalça protezi ameliyatının ertelenmesini önerebilir.

Kalçanın Yapısı Nasıldır?

Kalça, bacakta bulunan kemiğini (femur) pelvise kanalı bir üst ve yuva eklemdir eklemdir. Uyluğun kasası top şeklinde bir "kafa" vardır ve bu kafa asetabulum adı verilen yuvaya oturur. Eklem; Dokular, tendonlar ve kaslar tarafından yerinde düzenlenir. Kalça, erişimki en esnek ve serbest hareket edebilen parçalardır. Bu uzantılar ileri-geri ve yana doğru hareket edebildiği gibi dönme hareketleri de yapabilir.

Kalça Protezi İşlemi Türleri Nelerdir?

İki ana kalça protezi ameliyat tipi vardır:

• Total kalça protezi: En yaygın tiptir. Total kalça protezi hem femur başlığı hem de asetabulumu bir protezle ameliyatlar.
• Kısmi kalça protezi: Kısmi bir değişim ile sadece femur başı kemiği. Bu uygulama genellikle belirli tipte kalça kırığı olan hastalar için yapılır.

Kalça protezi kişi için en iyi tedavi yöntemiyse, tedavi için bir ortopedi cerrahına yönlendirilir. Ortopedi cerrahı kalça eklemlerini tam bir fiziki muayene ve röntgen görüntülemesi ile değerlendirecek ve ameliyatın hasta için en iyi faydayı nasıl sağlayacağını planlayacak.

ABD'de her yıl yaklaşık 370.000 kalça protezi ameliyatı gerçekleştirilmektedir.

Kimlerin Kalça Protezin İhtiyacı Olabilir?

Aşağıdaki bedenlerden bazıları, külot kalça protezlerine ait olduğu konusunda fikir verebilir:

• Kalçanın ön tarafında veya kasıkta ağrı
• Kalça ve trokanterik bölgede ağrı
• Aktivite ve istirahat sırasında ağrı
• Bacağa ağırlık verildiğinde daha da kötüleşen ağrı
• Kalça sertliği ve gerginliği
• Hareket kaybı
• Uyumakta zorluk
• Yürümekte zorluk
• Ayakkabı ve çorap giymede zorluk

Kimler Kalça Protezi Yaptırmamalıdır?

Kalça protezi ameliyatı herkes için uygun değildir. Kişi ağrı çekiyorsa ve kalçasını beklenen şekilde hareket ettiremiyorsa bile otomatik olarak kalça protezi ameliyatına aday olduğu düşünülmez. Aşağıdakilere durumlara sahip olan kişiler için bu prosedür uygun olmayabilir:

• Kalp yetmezliği, anemi, yakın zamanda geçirilmiş miyokard enfarktüsü (kalp krizi), kararsız angina ve başka ciddi tıbbi problemlere sahip olan kişiler, (Kişiler, kendilerini bu prosedürü olmaktan alıkoyabilecek olan sorunlar hakkında bir uzmanla görüşmelilerdir.)
• Aktif bir enfeksiyon taşıyan kişiler,
• Olgunlaşmamış bir iskelet yapısına sahip kişiler,
• Geri dönüşümsüz veya kalıcı kas zayıflığına sahip kişiler,
• Parapleji, kuadripleji rahatsızlığı olan kişiler,
• Nöropatik bir eklem (Charcot) hastalığı olan kişiler,
• Şiddetli morbid obezite rahatsızlığı olan kişiler,

Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Hastanede Kalmak Gerekir mi?

Çoğu kişinin kalça protezi ameliyatından sonra yaklaşık bir ila iki gün hastanede kalması gerekir.

Kalça Protezi Ameliyatına Nasıl Hazırlanılır?

Ameliyata hazırlanmak için yapılacak testler ve onay sürecinin tamamlanması amacıyla hastaya bir dizi randevu planlanır. Bu randevular sırasında laboratuvar testleri, idrar tahlili, EKG ve röntgen gibi tetkikler yapılabilir. Bu testlerin sonuçlarına ve sağlık geçmişine bağlı olarak, ameliyat konusunda bir karar verilir.

Ameliyattan önce kişinin tıbbi riskleri değerlendirilecektir. Doktorun, kalça protezinin risklerinin faydalarından daha ağır basmadığına emin olması gerekir. Doktorlar ameliyat öncesinde hasta ile ilgili olarak aşağıdakileri kontrol edeceklerdir:

• Ameliyatı hakkında ne kadar endişeli ve stresli olduğu
• Kan kaybını ne kadar iyi idare edebileceği
• Anesteziyi ne kadar iyi tolere edebileceği
• Rehabilitasyon sürecini nasıl yönetebileceği
• Diğer tıbbi problemlerin iyileşmesini nasıl etkileyebileceği
• Ne kadar aktif bir insan olduğu
• Kilosunun ne kadar uygun olduğu

Alt ekstremiteler ameliyattan önce değerlendirilecektir. İlgili doktor ameliyat öncesi aşağıdakileri yapacaktır:

• Kas testi: Kalça fleksörlerinin, ekstansörlerinin, abdüktörlerinin ve addüktörlerinin gücü ile kalçanın altında kalan uzuvların kuvveti test edilir.
• Sinir ve vasküler durum testi: Siyatik ve perineal sinir fonksiyon testi, duyusal muayene ve arteriyel nabızların değerlendirilmesi yapılır. Herhangi bir ciddi damar hastalığı olup olmadığı kontrol edilir.
• Palpasyon testi: Palpasyon, eklemden kaynaklanmayan diğer kalça ağrısı nedenlerini ekarte etmeye yardımcı olur.
• Genel muayene: Yürüyüş biçiminin, önceki kesilerin, anormal şişliklerin, renk değişimlerinin ve enfeksiyonların incelenmesi yapılır.
• Hareket testi aralığı: Kalça fleksiyonu/ekstansiyonu, abdüksiyon/addüksiyon ve iç/dış rotasyonunun kontrolü yapılır.
• Trendelenburg işareti: Kalça abdüktör kaslarının gücünü ve işlevini test eder.
• Bacak uzunluğunuzu ölçümü
• Düz bacak kaldırma: Kasık ağrısı, yayılan ağrı (bir yerde başlayan ve başka bir yere yayılan ağrı), sırt ağrısı, arka kalça ağrısı ve alt bacak ağrısının test edilmesi amacıyla yapılır.

Kalça ekleminin durumu ve yapısını değerlendirmek için kalça ve pelvisin radyografileri (X-ışınları) çekilir Bazen tanı veya tedavi planlamasına yardımcı olmak için ileri görüntüleme de (MR veya bilgisayarlı tomografi taraması) gerekebilir.

Uzman doktor, muhtemelen ameliyattan önce hastandan bazı testler isteyecektir. Bu testler aşağıdakiler olabilir:

• Tam kan sayımı
• Protrombin zamanı
• Uluslararası normalleştirilmiş oran
• Aktif kısmi tromboplastin zamanı
• Kan grubu
• Biyokimya testleri
• İdrar tahlili.
• Elektrokardiyogram (EKG)
• Gerektiğinde diğer testler

Ameliyattan sonra daha kolay ve daha güvenli bir iyileşme sağlamak için bazı adımlar atılabilir. Evde birkaç basit değişiklik yapmak ve ameliyattan sonra hastaya yardım edecek birini ayarlamak faydalı olur. Kişi sigara içiyorsa, ameliyata dair riskleri azaltmak ve iyileşme sürecini hızlandırmak için sigarayı bırakabilir ya da azalabilir. Gerekirse kilo vermek, obstrüktif uyku apnesi taraması yaptırmak ve sahip olunan diğer durumları çözmeye çalışmak da yararlı olacaktır. Ameliyattan önceki gece yarısından itibaren hiçbir şey yiyip içilmemesi gerekir.

Ameliyat öncesinde aşağıdakilere dikkat etmek hasta için faydalı olabilir:

• Evde yürürken tehlikeli olabilecekleri için halıları kaldırmak.
• Tüm elektrik kablolarını ayağa dolamaması için sabitlemek.
• Hazırlaması kolay olan konserve ve donmuş yiyecekler almak ve tüm malzemeleri bel ile omuz hizası arasında konumlandırmak.
• Uyumak için merdivenle çıkılması gerekmeyen bir oda seçmek.
• Günde bir kereden fazla merdiven çıkılmasını gerektirmeyecek bir odada kalmak.

Bazı özel ekipmanlar, ameliyattan sonra daha kolay bir iyileşme sağlanmasına yardımcı olabilir. Fizyoterapistler hastaya çeşitli ekipmanlar önereceklerdir. Bu ekipmanlardan bazıları şunlardır:

• Yükseltilmiş tuvalet oturakları

• Duş oturakları
• Korkuluklar ve tutunma barları
• Çorap ve ayakkabı giymek için yardımcı aparatlar

Kalça Protezi Ameliyatından Önce İlaç Kullanımı Nasıl Olmalıdır?

Hem reçetesiz hem de reçeteli tüm ilaçlar hakkında doktorun bilgilendirilmesi gerekir. Bazı ilaçlar anestezi ile birleşince iyi bir reaksiyon vermez ve aspirin, ibuprofen ve kan sulandırıcılar gibi bazı ilaçlar kanamayı artırır. Bu nedenlerden dolayı kalça protezi ameliyatından önce bazı ilaçları almayı bırakmak gerekebilir. Artrit için aspirin veya aspirin bazlı ilaçlar alınıyorsa, bunlar ameliyattan en az iki hafta önce bırakılmalıdır. Diğer tıbbi problemler için ilaç alınıyorsa, bir doktora danışmadan bunları almayı bırakmamak gerekir. Kullanılan tüm ilaçların, bunların ne sıklıkta ve dozda kullanıldığının bir listesinin getirilmesi önemlidir. Bu liste, kullanılan tüm bitkisel takviyeleri ve vitaminleri de içermelidir. Tüm bunlar hastane kayıtlarında belgelenecek önemli bilgilerdir.

Kalça Protezi Ameliyatından Önce Diş Hekimini Görmek Gerekiyor mu?

Kişinin ameliyattan önce dişlerini temizlettirmesi ve ameliyatı takip eden ilk birkaç ay içinde tedavi edilmesi gerekebilecek herhangi bir çürüğü olmadığından emin olması gerekir. İyileşme süresi boyunca kalçaya giden kan miktarı arttığından, rutin diş tedavilerinin ameliyattan önce veya üç ay sonra yaptırılması tavsiye edilir. Ayrıca ameliyat öncesinde herhangi bir acil duruma derhal müdahale edilmelidir. Total eklem değişimi prosedürü geçirmiş olan kişilere, sonraki hayatlarında yaptıracakları herhangi bir diş prosedüründen önce antibiyotik kullanmaları önerilir.

Kalça Protezi Ameliyatı Öncesi ve Sonrasında Hangi İlaçlar Alınacaktır?

Kalça protezi ameliyatı öncesi, sonrası ve esnasında hekim aşağıdaki ilaçları kullanabilir/verebilir.

• Antibiyotikler: Enfeksiyonu önlemeye yardımcı olan ilaçlar.
• Anestezi: Ameliyattan önce bir anestezi uzmanı hastayla görüşecektir. Bu kişiler, hasta için mevcut olan çeşitli anestezi türlerini ve her birinin risklerini ve faydalarını hastanın sağlık geçmişiyle birlikte değerlendirerek hastaya açıklayacaklardır. Spinal veya bölgesel anestezi blokajı, ortopedik eklem değiştirme prosedürlerinde kullanılan en yaygın yöntemdir. Ayrıca hastanın güvenliğini sağlamak için anestezi bölümü tarafından ameliyat izni için bir sağlık formu doldurulması istenebilir.
• Tromboprofilaksi: Kan pıhtılarını (tromboz) önlemeye yardımcı olan bir ilaç.
• Ağrı yönetimi: Non-steroidal antiinflamatuar ilaçlar, narkotik ağrı kesici ilaçlar ve periferik sinir blokajı dahil olmak üzere çeşitli ilaçlar ağrıyı yönetmen konusunda yardımcı olabilir.

Kişiler ameliyattan önce bir fizyoterapist tarafından değerlendirilebilir. Ameliyattan sonra ise günlük olarak fizik tedavi göreceklerdir.

Kalça Protezi Ameliyatından Önce Egzersiz Yapılmalı mıdır?

Daha iyi bir sonuç alabilmek ve daha iyi bir iyileşme sürecine sahip olabilmek için ameliyattan önce güçlendirme ve kondisyon egzersizleri yapmak önemlidir. Ameliyattan önce güçlenmek büyük bir fayda sağlar ve rehabilitasyon programının ilerlemesine yardımcı olur. Ameliyattan önce aşağıdaki egzersizler önerilir:

• Uyluk bölgesindeki kasları sıkın, ardından dizinizi sabit bir şekilde düzleştirin. Beşe kadar sayın ve rahatlayın. Günde iki defa, 10’ar kez tekrar edin.
• Topukları yatağa doğru iterek kalçaları sıkın. Beşe kadar sayın ve rahatlayın. Günde iki defa, 10’ar kez tekrar edin.

Kasların güçlenmesinin bir yıldan uzun sürebileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle güvenli ve etkili bir iyileşme süreci için egzersizlerin düzenli olarak yapılması son derece önemlidir.

Protezler Hangi Malzemeden Yapılmıştır?

Protezler metal ve plastikten imal edilmiştir. Titanyum, paslanmaz çelik, kobalt-krom, seramik ve polietilen en yaygın kullanılan malzemelerdir. Total kalça protezinde kullanılan bir protez, dört bileşenden oluşur:

• Femoral gövde
• Femoral kafa
• Asetabular kaplama
• Asetabular kabuk

Bu bileşenler bağlantılı ancak esnektirler. Protezler aşağıdakilerden biri kullanılarak kemiğe sabitlenir:

• Çevreleyen kemiğe dayanarak ana kemiğe sabitleme
• Orijinal kemiğin kalitesi düşükse tıbbi bir tutkal kullanma

Kalça Protezi Ameliyatı Ne Kadar Sürer?

Kalça protezi ameliyatı genellikle 1-2 saat civarında sürer.

Kalça Protezinin Faydaları Nelerdir?

Kalça protezi ameliyatının en büyük faydası ve uygulanmasının ana nedeni, ağrıdan kurtulma isteğidir. Bu prosedürün, aşağıdaki avantajları da vardır.

• Hareketliliği artırma
• Gücü ve dayanıklılığı geliştirme
• Gövdenin ve bacağın koordinasyonunu geliştirme
• Yürüme, merdiven çıkma gibi eylemleri kolaylaştırma ve aktif bir yaşam tarzını daha rahat bir şekilde sürdürme yeteneği kazanma

Kalça Protezi Ameliyatının Riskleri ve Olası Komplikasyonları Nelerdir?

Kalça protezi ameliyatından kaynaklanabilecek, solunum veya kalp yetmezliği dahil olmak üzere anestezi ile ilişkili bazı riskler ve komplikasyonlar vardır. Ameliyattan hemen sonra ya da yıllar içinde ortaya çıkabilecek diğer komplikasyonlar şunlardır:

• Kan pıhtıları: Kalça protezi geçiren kişilerin yaklaşık %1'inin bacaklarında (derin ven trombozu) veya akciğerlerinde (pulmoner emboli) kan pıhtısı ortaya çıkar.
• Enfeksiyon: Nadiren rastlanır. Kalça protezi ameliyatı geçiren kişilerin %0,4 ila %1,5'inde görülür.
• Gevşeme: Aşınma ve yıpranma nedeniyle implantın gevşemesi, geçmişe göre çok daha az meydana gelse de yaygın görülen uzun vadeli bir sorundur. Protez malzemeleri ve yüzeyleri iyileştikçe bu soruna daha az rastlanmaktadır.
• Kırılma: Bazen eski implantlar kırılabilir. İnsanların sahip oldukları implantların %0,5'inden azı kırılır.
• Bacak uzunluğunda değişiklik: Ameliyat öncesi, sırası ve sonrasında bacak uzunlukları ölçülür. Nadiren kişilerin bir bacağı diğerinden daha uzun hale gelir ve iki bacağı eşitlemek için bir ayakkabı desteğine ihtiyaç duyulur.
• Sinir ve damarlarda hasar
• Kırıklar
• Kuvvetsizlik
• Eklemin sertleşmesi veya dengesizleşmesi: Eklemler, yumuşak dokuların kemiğe dönüştüğü heterotopik ossifikasyon nedeniyle sertleşebilir.
• Ek ameliyatlara ihtiyaç duyulması
• Dislokasyon yani yerinden oynama: Bazen top, yuvasından ayrılabilir. Bu durum insanların %2'sinden daha azının başına gelir.

Komplikasyon riski yüksek olanlar, şiddetli romatoid artrit veya sistemik lupusu olan kişilerdir. Ayrıca obezite, diyabet, yetersiz beslenme, hemofili veya daha önce protez eklem enfeksiyonu geçirmiş bireyler daha yüksek risk altındadır. Ameliyattan sonra bu sorunlardan herhangi birini yaşayanların derhal ortopedi cerrahıyla iletişime geçmesi gerekir.

Kalça Protezi Ameliyatından Sonra Ne Olur?

Ameliyattan sonra kişiye ağrı kesici ilaç ve antibiyotik verilecektir. Kan pıhtılaşmasını önlemek için doktor tarafından ilaçlar reçete edilebilir veya fizik tedaviye yönlendirme yapılabilir. Ameliyattan sonra derin ven trombozu geçirme riskini azaltmak için, operasyondan sonraki iki ila üç gün boyunca kişiye ilaç verilebilir, özel çoraplar giydirilebilir ve ayak bileği pompaları uygulanabilir. Cerrahın tercih ettiği yara kapama yöntemine göre, şayet varsa zımba veya dış dikişlerin alınması için randevu alınmalıdır. Kişi aşağıdaki belirtilerden herhangi biriyle karşılaşırsa doktoru ile iletişime geçmelidir.

• Artan kızarıklık
• Ağrı veya şişlik
• Kesi yerinin sızıntı yapması
• Yumrular veya kabartılar
• Farkına varılan diğer değişiklikler

Fizik tedavi, ameliyatı takip eden 24 saat içinde başlayacaktır.

Kalça Protezi Ameliyatından Sonra Hastanede Ne Kadar Kalınır?

Ameliyattan iki gün sonrasına kadar hastanede kalınabilir. Hastaneden doğrudan eve dönmek kişi için güvenli değilse, taburcu olmadan önce bir rehabilitasyon merkezine gidilmesi gerekebilir. En iyi iyileşme planının ne olacağı konusunda kişi doktoruyla konuşmalıdır.

Hastanede ne kadar süre kalınacağı üç şeye bağlıdır:

• Ağrısı yönetilebilir durumda mı? Ağrı dayanılmazsa eve gidilmemelidir.
• Etrafta ne kadar güvenli hareket edebiliyor? Kişinin evde güvende olmayacağı anlaşılıyorsa eve gitmemelidir.
• Tıbbi olarak ne kadar stabil? Örneğin, tansiyonu çok yüksekse eve gitmemelidir.

Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Rehabilitasyon Süreci Nasıldır?

Rehabilitasyon ve fizik tedavi ameliyattan hemen sonra başlar ve ameliyattan sonraki bir yıl boyunca hastanede ve evde devam eder. Fizyoterapist, kişinin bacak ve kalçasındaki güç ve esnekliğin yanı sıra ayakta durma ve oturma yeteneğini de izleyecektir. Ek olarak fizyoterapist, hastanede ve evde tamamlanması için kişiye hedefler ve talimatlar verecektir.

Hastaların çoğunluğu için hedef eve taburcu olmak olsa da doktor, hastaneden taburcu olduktan sonra bir rehabilitasyon merkezine veya bakımevine gitmenin iyileşme süreci için en iyisi olduğuna karar verebilir. Kişi, rehabilitasyon merkezinde bir fizyoterapist ile yoğun bir zaman geçirecek, gücünü yeniden kazanacak, tüm egzersizlerini ve uyması gereken önlemleri öğrenecektir. Böyle bir tesiste kalma süresi, iyileşme sürecine bağlı olarak yaklaşık 5 ila 14 gündür.

Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası İyileşme Süresi Ne Kadardır?

Bir kalça protezi ameliyatının nihai başarısını ve iyileşme süresinin uzunluğunu birkaç değişken belirler. Bunlar, kişinin kemiklerinin ve kaslarının gücü ile genel sağlık durumu ve yaşam tarzıdır. Kalça eklemindeki iyileşme rehabilitasyonda gösterilen çaba ile doğrudan ilgili olduğundan, bir rehabilitasyon programına bağlılık da iyileşme sürecinin önemli bir parçasıdır.

Fizik tedavi egzersizleri olarak muhtemelen günde iki ila üç kez 20 ila 30 dakika boyunca, kalça ekleminin etrafındaki kasları güçlendiren ve geren günlük egzersizler yapılır. Ayrıca yavaş yavaş merdiven çıkmaya, eğilmeye ve yürümeye geri dönülür, hareket ve güç kazanılmaya başlanır. Kişinin tamamen normale dönme süresi, birkaç haftadan birkaç aya kadar değişkenlik gösterebilir.

Kalça Protezi Ameliyatından Sonra Yeniden Bir Ameliyata İhtiyaç Olabilir mi?

Uzmanlar, modern protezlerin yıllar önce kullanılanlardan daha uzun süre dayanabileceğini fark etseler de eklem protezlerinin de bir ömrü vardır ve her zaman yaşam boyu sağlam kalmayabilirler. Ameliyat geçirmiş protezli bir kalça yeniden ağrılı hale gelirse, kalça revizyon ameliyatı gerekebilir.

Kalça Protezi Ameliyatından Sonra Araba Kullanmaya Başlamak Ne Kadar Sürer?

Ameliyattan sonraki birkaç hafta araba kullanmamak gerekir. Kişi iyi bir güce ve bacak kontrolüne sahip olduğunda, arabada rahatça oturabildiğinde ve ağrı kesici ilaçları bıraktığında araba sürmeye devam edebilir. İyileşme sürecine bağlı olarak bu süre değişebilir ve kişinin bu konuyu doktoruna danışması tavsiye edilir.

Kalça Protezi Ameliyatından Sonra Hareket Kısıtlamaları Olacak mı?

Ameliyattan sonra fizyoterapist, kalça hareketiyle ilgili önlemler ve hareket açıklığı için sahip olunacak sınırlamalar hakkında talimatlar verecektir. Fizik tedavi ve kuvvetlendirme egzersizlerinin daha fazla hareketlilik kazanmaya yardımcı olacağını ve ameliyattan sonra daha kolay bir iyileşme süreci sağlayacağını unutmamak gerekir. Fizik tedaviye, fizyoterapistin önerdiği süre boyunca devam etmek kuvvetle tavsiye edilir.

Fizyoterapist hastaya, ameliyattan sonra pozisyon almayla ilgili bilmesi gereken birkaç temel kural olduğunu söyleyecektir. Spesifik önlemler, ameliyat sırasında kullanılan cerrahi yaklaşıma (kalça eklemine açılan pencere) bağlı olarak değişecektir. Önlemler arasında öne 90 dereceden fazla eğilmemek ve ameliyat tarafındaki dizi kalçadan daha yükseğe kaldırmak gibi kısıtlamalar yer alabilir. Ayrıca bacak bacak üstüne atmamak, bacağı dışa doğru döndürmemek veya ameliyatlı kalçayı çevirmemek gibi önlemler de tavsiye edilebilir.

Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Evde Nelere Dikkat Edilmelidir?

Kalça protezi ameliyatından sonra evdeki süreç için işe çevreyi basitleştirerek başlamak gerekir. Akılda tutulması gereken bazı genel güvenlik ipuçları şunlardır:

• Dağınıklığı gidermek.
• Merdivenleri temiz ve farklı nesnelerden uzak tutmak.
• Tıbbi malzemeleri birbirine yakın yerlerde tutmak.
• Evdeki küçük halıları kaldırmak.
• Yürüme alanlarını güvenli tutmak.
• Yürürken evcil hayvanlara dikkat etmek.
• Koridorları ve merdivenleri iyi aydınlatmak.
• Yatak odaları ve banyolar için gece lambaları kullanmak.
• Merdivenlere güvenli bir şekilde sabitlenmiş korkuluklar taktırmak. Merdivenlerdeki kaymaz malzemeler de güvenliği artırır. Görüşüyle ilgili sorunları olanlar, merdiven kenarlarını görülebilecek şekilde işaretlemelidir.

Kalça Protezi Ameliyatından Sonra Ne Zaman Doktoru Aramak Gerekir?

Hastanın kalça ameliyatının hangi yan etkilerini ortopedi cerrahıyla görüşmesi gerektiği konusu önemlidir. Aşağıdakilerden herhangi birini yaşayan kişi, cerrahıyla hemen iletişime geçmelidir.

• Artan kızarıklık
• Ağrı veya şişlik
• Kesi yerinin sızıntı yapması
• Yumrular veya kabartılar
• Farkına varılan diğer değişiklikler

Ameliyat sonrası ziyaretler doktorun, hastanın kalçasının iyi bir biçimde iyileştiğinden emin olmasına yardımcı olur. İlk değerlendirmenin, doktorun önerdiği zaman çerçevesi içinde planlanması önemlidir. Total kalça protezinden güvenli ve etkili bir şekilde iyileşme sağlamak için bu programa uyulması doktorun rutin ziyaretler ile düzenli olarak görülmesi önemlidir.

Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Nasıl Uyunur/Dinlenilir?

Şişmeyi en aza indirmek için otururken her iki bacak da yüksekte tutulmalıdır. Yatakta dinlenirken veya uyurken, ameliyattan sonraki ilk dört ila altı hafta boyunca ameliyat olunmayan tarafın üzerine yatılmalıdır. Bacakların arasında bir yastık, ayağı ve ayak bileğini desteklemek ise için ikinci bir yastık konulmalıdır. Sırt üstü yatıldığında da bacakların arasında mutlaka bir yastık bulunmalıdır. Gece uyanıldığında harekete geçmeden önce, baş dönmesini önlemek için birkaç saniye yatağın yanında oturmak gerekir.

Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Nasıl Oturulur/Kalkılır?

Kalça protezinden sonra bir yere oturmak için şu üç adım izlenmelidir:

• Dizlerin arkası değene kadar yatağa ya da sandalyeye doğru yaklaşılır.
• Kolçaklar için eller geriye doğru uzatılır ve bu sırada kişi ağırlığını bırakmaz, sabit şekilde kendini tutmaya devam eder.
• Vücudu yavaşça oturur pozisyona doğru indirilir. Gövde ile öne doğru eğilmekten kaçınılır

Otururken aşağıdaki ipuçlarını akılda bulundurmak önemlidir:

• Sırtı düz ve kolçakları olan sağlam bir sandalyeye oturmak gerekir. Kalça ve dizler 90 derecelik açıda tutulmalıdır.

• Kalçanın aşırı eğilip kıvrılmasına neden olabilecek alçak, yumuşak veya fazla doldurulmuş mobilyalara oturulmamalıdır
• Doktor veya fizyoterapist tarafından verilen talimatlara ve ağırlığı vücuda verme konusu ile ilgili tavsiyelere dikkatle uyulmalıdır.

Ayağa kalkmak için şu iki adımı izlenir:

• Yatağın ya da sandalyenin kenarına doğru kayılır. Gövdeyi öne doğru eğmekten kaçınılır.
• Eller yatak veya sandalyenin üzerindeyken, ayağa kalkma pozisyonuna geçilir. Eller yürütece birer birer konulur.

Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Uzanılır mı?

Uzanmak, genellikle çok fazla bükülmeyi gerektirir ve kalça ameliyatı olan insanlar için uygun ve konforlu değildir. Ameliyattan sonraki ilk dört ila altı hafta boyunca uzun saplı, uzanmaya yardımcı aletler kullanılması önerilir. Bu tip aletler, bir tıbbi malzeme mağazasından temin edilebilir.

Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Nasıl Giyinilir?

Giyinirken ameliyat tarafındaki dizi kalçadan daha yükseğe kaldırmamak için uzun bir ayakkabı çekeceği ve ayakkabı, çorap ve pantolonu giyerken kişiye yardımcı olması bir giyinme çubuğuna ihtiyaç olabilir. Her zaman önce ameliyatlı bacağı pantolonun içine koymak gerekir. Bağcıklı ayakkabılar yerine kolay giyilebilen elastik ayakkabılara geçilmesi önerilir.

Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Nasıl Banyo Yapılır?

Banyo, yatak odasından uzaktaysa portatif bir tuvalet veya pisuar bulundurulabilir. Küvete girmeye çalışmamak gerekir. Hastanın, ameliyattan 11 gün sonrasına kadar girişi düz olan, ayakta kullanmaya uygun bir duş tipini tercih etmesi ya da sünger yardımıyla temizlenmesi önerilir.

Kalça Protezi Ameliyatından Sonra Nasıl Güvenli Yürünür?

Başta, fizyoterapistin sağlayacağı ya da önereceği bir yürüteç veya koltuk değneği kullanılacaktır. Doktor veya fizyoterapist, baston kullanılmasını tavsiye edene kadar koltuk değneği veya yürüteç yardımıyla yürünmesi gerekir. Doktor, ameliyat olunan taraftaki bacağa ne kadar ağırlık verilebileceğine karar verecektir. Çoğu durumda ağırlığın tamamı ameliyatlı bacağa verilebilir.

Fizyoterapist, yürüteç veya koltuk değneklerinin nasıl doğru kullanılacağını gösterir ve doğru ekipmanın alınmasına yardımcı olur. Yürütece takılan bir çanta veya sepet, yürürken küçük eşyaları taşımaya olanak sağlar. Ameliyattan sonra yürümenin efor gerektirdiğini unutmamak gerekir. Fizik tedavi, bir yürüteç veya koltuk değneğinin doğru şekilde nasıl kullanılacağını öğrenmeye yardımcı olurken, iyileşme süreci ameliyattan sonraki fizik terapi ve egzersizlere olan sadakate bağlıdır.

Kalça Protezi Ameliyatından Sonra Nasıl Merdiven Çıkılır?

Fizyoterapist, korkuluk veya koltuk değneği kullanarak merdivenlerden inip çıkmanın ne şekilde yapılması gerektiğini öğretir. Önce sağlam bacağı, ardından koltuk değneklerini ve ameliyatlı taraftaki bacağı kullanmak gerekir. Merdivenlerden inerken önce koltuk değnekleri ve ameliyatlı bacak, ardındansa sağlam bacak kullanılmalıdır.

Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Ne Zaman Cinsel İlişkiye Girilebilir?

Cinsel ilişki sırasında nasıl konum alınacağı konusunda kişinin mutlaka doktoruna danışması gerekir. Kişi doktoru tarafından belirtilen önlemleri izleyerek, ameliyattan yaklaşık üç hafta sonra cinsel ilişkiye devam edilebilir.

Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Ev İşleri Nasıl Yapılır?

Ev işlerini yaparken çok fazla eğilmemek gerekir. Kaçınılması gereken ve aşırı eğilmeyi içerebilecek işler arasında yerleri temizlemek, çöp atmak ve yatak çarşaflarını değiştirmek gibi şeyler yer alır.

Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Araba ya da Uçak Yolculuğu Nasıl Yapılır?

Eve döndükten yaklaşık üç hafta sonra arabayla yolcu olarak dışarı çıkılabilir ancak spor arabalardan ve alçak koltuk yüksekliğine sahip araçlardan kaçınmak gerekir. Araba yolculuğu sırasında inip biraz yürüyüş yapmak için her 45 ila 60 dakikada bir durulması tavsiye edilir. Ayrıca, yolculuk sırasında arabada bilek germe egzersizleri yapılmalıdır. Uçak yolculuğu yapılacaksa koridor tarafındaki bir koltuk talep edilmeli ve ameliyatlı taraftaki bacak koridora uzatılmalıdır. Uçağa herkesten sonra binilmesi önerilir.

Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Arabaya Nasıl Binmek Gerekir?

• Arabaya binmeden önce ön yolcu koltuğu tamamen geriye itilmelidir.
• Sürücü aracı engebeli olmayan düz bir zemine park etmelidir.
• Uygun yürüme cihazını kullanarak arabaya doğru yürünür.
• Araca yaklaşıldığında kişi arkasını araca dönmeli ve ön koltuğa geri geri yaklaşmalıdır. Asla arabanın içine doğru adım atılmamalıdır.
• Sağ el ile içeriye uzanıp kapı çerçevesi veya koltuk başlığı tutulur. Sol el araba koltuğuna veya ön panele konulur.
• Kişi kendini yavaşça araba koltuğuna doğru indirir.
• Oturduktan sonra kendini araba koltuğunda geriye doğru kaydırır.
• Bacaklar arabaya doğru çekilir. Her seferinde bir bacak hareket ettirilir. Ayak parmakları yukarı doğru bakacak şekilde tutulur. Bacak bacak üstüne atılmaz.
• Arabadan inmek için bu adımlar tersten uygulanır.

Kalça Protezi Ameliyatı Mesaneyi Etkiler mi?

Kalça protezi ameliyatı mesaneyi etkilediğine dair bilimsel veri bulunmamaktadır. Bununla ilgili endişe edilen semptomlar varsa doktor ile iletişime geçilmelidir.

Kalça Protezi Ameliyatından Sonra Spor Yapılabilir mi?

Kalça protezi ameliyatı sonrası koşu gibi yüksek etkili sporlar genellikle önerilmez. İyileştikten sonra doktorun da izni ile yürüyüş, bisiklet, yüzme ve golf gibi düşük etkili sporlara devam edilebilir. Yapılmak istenen aktiviteler mutlaka doktora danışılmalıdır.

Kalça Protezi Ameliyatında Hayatta Kalma Oranı Nedir?

Kalça protezi ameliyatında hayatta kalma oranları oldukça yüksektir. Kalça protezi olan kişilerin %1'inden azı, ameliyatı takip eden 90 gün içinde hayatını kaybeder.

Kalça protezi, pratik yaşamı zorlaştıran kalça ağrısı ve hareket açıklığı kaybı nedeniyle hayatı ciddi şekilde etkileyen insanlar için önemli bir ameliyattır. Kalça protezi yaptırmaya karar vermek, hafife alınması gereken bir karardır. İşlemin olası işlevleri vardır ve tam bir kurtarma aylar alabilir.