İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı yazımızda, konuya dair detaylara değineceğiz. İdrar yolu enfeksiyonu, üriner sistemde çok yaygın görülen bir enfeksiyon türüdür. Üriner sistemin herhangi bir bölümünü tutabilir. Bakteriler (özellikle E. Coli) idrar yolu enfeksiyonlarının en yaygın nedenidir. Belirtiler arasında sık sık idrar yapma ihtiyacı, idrar yaparken ağrı hissetme ve yanlarda veya belde ağrı duymak yer alır. Antibiyotikler çoğu idrar yolu enfeksiyonunu tedavi edebilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedir?

İdrar yolu enfeksiyonu, üriner sistemin bir enfeksiyonudur. Bu enfeksiyon türü aşağıdakileri içerebilir:

• Üretra (üretrit).
• Böbrekler (piyelonefrit).
• Mesane (sistit).

İdrar, böbreklerin gerçekleştirdiği kan filtreleme sisteminin bir yan ürünüdür. Böbrekler atık ürünleri ve fazla suyu kandan uzaklaştırırken idrar oluşturur. İdrar genellikle üriner sistem boyunca herhangi bir kirlenme olmadan hareket eder. Bununla birlikte, bakteriler üriner sisteme girebilir ve bu da idrar yolu enfeksiyonlarına neden olabilir.

İdrar Yolu Nedir?

İdrar yolu idrar üretir ve depolar. Bu sistem şunları içerir:

• Böbrekler: Böbrekler vücudun arka tarafında, kalçaların üzerinde bulunan küçük, fasulye şeklindeki organlardır. Çoğu insanın iki böbreği vardır. Kandaki suyu ve atık ürünleri filtreleyerek idrara dönüştürürler. Yaygın atıklar arasında üre ve kreatinin bulunur.
• Üreterler: Üreterler, idrarı böbreklerden mesaneye taşıyan ince tüplerdir.
• Mesane: Mesane, vücudu terk etmeden önce idrarı depolayan balon benzeri bir organdır.
• Üretra: Üretra, idrarı mesaneden vücudun dışına taşıyan bir tüptür.

İdrar Yolu Enfeksiyonları Ne Kadar Yaygındır?

İdrar yolu enfeksiyonları özellikle kadınlarda çok yaygındır. Kadınların yaklaşık %20'si hayatlarının bir döneminde idrar yolu enfeksiyonu geçirecektir. Erkekler ve çocuklar da idrar yolu enfeksiyonlarına yakalanabilir ancak bu durum çocukların yalnızca %1 ila %2'sini etkiler. Doktorlar her yıl 8 milyon ila 10 milyon kişiyi idrar yolu enfeksiyonları nedeniyle tedavi etmektedir.

İdrar Yolu Enfeksiyonunun Belirtileri Nelerdir?

İdrar yolu enfeksiyonları, idrar yolunun iç yüzeyinde iltihaplanmaya neden olur. Enflamasyon aşağıdaki sorunlara yol açabilir:

• Karnın yanlarında, karında, pelvik bölgede veya belde ağrı.
• Pelvisin alt kısmında basınç.
• Bulanık, kötü kokulu idrar.
• İdrar kaçırma.
• Sık idrara çıkma.
• Sıkışma inkontinans (sıkışma tipi idrar kaçırma).
• İşerken ağrı (dizüri).
• İdrarda kan görülmesi (hematüri).

İdrar yolu enfeksiyonları ile ilişkili diğer semptomlar şunları içerebilir:

• Peniste ağrı.
• Aşırı yorgun hissetme (bitkinlik).
• Ateş.
• Titreme.
• Mide bulantısı ve kusma.
• Zihinsel değişiklikler veya kafa karışıklığı.

İdrar Yolu Enfeksiyonuna Nasıl Yakalanılır?

Mikroorganizmalar (genellikle bakteriler) idrar yolu enfeksiyonlarına neden olur. Genellikle üretradan girerler ve mesaneyi enfekte edebilirler. Enfeksiyon ayrıca mesaneden üreterlere doğru ilerleyebilir ve sonunda böbrekleri enfekte edebilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonunun Başlıca Nedeni Nedir?

Mesane enfeksiyonlarının %90'ından fazlasına E. coli neden olur. E. coli tipik olarak alt bağırsaklarda (kalın bağırsak) bulunur.

İdrar Yolu Enfeksiyonuna Yakalanma Riski En Yüksek Olanlar Kimlerdir?

Herkes idrar yolu enfeksiyonuna yakalanabilir ancak kadınların idrar yolu enfeksiyonuna yakalanma ihtimali daha yüksektir. Bunun nedeni kadınlarda üretranın daha kısa ve E. coli bakterilerinin yaygın olduğu anüse daha yakın olmasıdır.

Parmaklardan İdrar Yolu Enfeksiyonu Kapılabilir mi?

Parmaklardan idrar yolu enfeksiyonu kapmak mümkündür. Eller bir yüzeye her dokunduğunda bakteri ve diğer mikroorganizmaları alabilir. Tuvalete gidildiğinde veya mastürbasyon ya da parmak kullanılan cinsel eylemler sırasında yanlışlıkla üretraya bakteri bulaştırılabilir. Tuvalete gitmeden veya cinsel ilişkiye girmeden önce ve sonra mutlaka elleri yıkamak gerekir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Olup Olmadığı Nasıl Anlaşılır?

Kişinin idrar yolu enfeksiyonu belirtileri varsa bir doktorla görüşmelidir. Doktor, hastanın belirtileri hakkında sorular soracak, tıbbi geçmişini gözden geçirecek ve fiziki muayene yapacaktır. Teşhisi doğrulamaya yardımcı olmak için ek testler de isteyebilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonunu Teşhis Etmek İçin Hangi Testler Yapılır?

Doktor, idrar yolu enfeksiyonunu teşhis etmek için aşağıdaki testleri isteyebilir:

• İdrar tahlili: Bu test sırasında özel bir kaba işenir. Doktor numuneyi bir laboratuvara gönderecek ve burada teknisyenler idrarı; nitritler, lökosit esteraz ve beyaz kan hücreleri gibi çok sayıda değişkeni kullanarak idrar yolu enfeksiyonu belirtileri açısından inceleyecektir.
• İdrar kültürü: Özel bir kaba işenir ve laboratuvar teknisyenleri mevcut bakterileri büyütmek ve tanımlamak için örneği test ederler. İdrar kültürleri önemlidir çünkü doktorun en uygun tedaviyi belirlemesine yardımcı olurlar.

Enfeksiyon tedaviye yanıt vermezse, doktor idrar yolunda bir hastalık veya yaralanma olup olmadığını incelemek için aşağıdaki testleri isteyebilir:

• Ultrason: Ultrason, doktorun iç organlara bakmasına yardımcı olan bir görüntüleme testidir. Ultrason ağrısızdır ve herhangi bir hazırlık gerektirmez.
• Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması: BT taraması başka bir görüntüleme testidir. Vücudun kesit görüntülerini (dilimler gibi) alan ve vücudun içinin 3 boyutlu görüntülerini oluşturan bir röntgen türüdür. BT taraması standart bir röntgenden daha hassastır.
• Sistoskopi: Sistoskopi, idrar yolundan mesanenin içine bakmak için bir sistoskop kullanır. Sistoskop, ucunda bir mercek ve ışık bulunan ince bir alettir.

Kişi sık sık idrar yolu enfeksiyonu geçiriyorsa doktor, enfeksiyona katkıda bulunabilecek diyabet veya anormal üriner sistem gibi diğer sağlık sorunlarını kontrol etmek için testler yapabilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu İçin Yapılacak En İyi Şey Nedir?

İdrar yolu enfeksiyonu için yapılacak en iyi şey bir doktora görünmektir. Bir idrar yolu enfeksiyonunu tedavi etmek için antibiyotiklere ihtiyaç vardır. Doktor, enfeksiyondan sorumlu bakterilere karşı en iyi sonucu veren antibiyotiği seçecektir. Antibiyotikler için reçete aldıktan sonra, bunları kullanmak için talimatlara uymak çok önemlidir. Belirtiler geçse ve kişi kendini daha iyi hissetmeye başlasa bile antibiyotiklerin tamamının aldığından emin olunmalıdır. Tüm ilaç bitirilmezse enfeksiyon geri dönebilir ve tedavisi daha zor olabilir.

Kişi çok sık idrar yolu enfeksiyonu geçiriyorsa, doktor aşağıdaki şekilde antibiyotik almasını önerebilir:

• Her gün.
• Gün aşırı.
• Cinsel ilişkiden sonra.
• Semptomların ilk belirtisinde.

Sık idrar yolu enfeksiyonu geçmişi olanlar en iyi tedavi seçeneği hakkında bir uzmanla konuşmalıdır.

İdrar Yolu Enfeksiyonunu Tedavi Etmek İçin Hangi Spesifik Antibiyotikler Kullanılır?

Doktorlar idrar yolu enfeksiyonlarını tedavi etmek için genellikle aşağıdaki antibiyotikleri reçete eder:

• Nitrofurantoin.
• Sülfametoksazol/trimetoprim gibi sülfonamidler (sülfa ilaçları).
• Amoksisilin.
• Sefaleksin gibi sefalosporinler.
• Doksisiklin.
• Fosfomisin.
• Siprofloksasin veya levofloksasin gibi kinolonlar.

Sık sık idrar yolu enfeksiyonu geçirenlere doktor, enfeksiyonun geri gelmesini önlemek için kısa bir süre için düşük doz antibiyotik verebilir. Vücut antibiyotiğe karşı direnç geliştirebileceğinden ve C. diff koliti de dahil olmak üzere diğer enfeksiyon türlerine yakalanılabileceğinden, doktor sık idrar yolu enfeksiyonu tedavi etmek için bu temkinli yaklaşımı önerebilir. Bu uygulama çok yaygın değildir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Tedavi Etmek İçin Kullanılan Antibiyotiklere Karşı Bağışıklık Kazanılır mı?

Bir idrar yolu enfeksiyonunu tedavi etmek için her antibiyotik kullanıldığında, enfeksiyon adapte olur ve antibiyotiğin onunla mücadele etmesi zorlaşabilir (antibiyotik direnci). Enfeksiyon antibiyotiklere karşı bağışıklık kazanır, hasta enfeksiyona karşı bağışıklanmaz. Antibiyotikler her zaman en iyi çözüm olmayabilir. Sonuç olarak, sık idrar yolu enfeksiyonu geçiriliyorsa doktor alternatif tedaviler önerebilir. Bunlar şunları içerebilir:

• Beklemek: Doktor hastanın belirtileri için "izle ve bekle" yaklaşımını önerebilir. Bu süre zarfında, sistemin temizlenmesine yardımcı olmak için bol miktarda sıvı (özellikle su) içmek iyi bir fikirdir.
• İntravenöz (damar yoluyla) tedavi: Bazı karmaşık durumlarda, idrar yolu enfeksiyonu antibiyotiklere dirençli olabilir veya enfeksiyon böbreklere ilerleyebilir. Bir hastanede tedaviye ihtiyaç duyulabilir, burada sağlık görevlileri genellikle koldaki bir damara yerleştirdikleri bir iğne aracılığıyla hastaya ilaç verirler (intravenöz). Eve dönüldüğünde enfeksiyondan tamamen kurtulmak için bir süre ağızdan antibiyotik alınması gerekebilir.

Kızılcık Suyu İdrar Yolu Enfeksiyonunu Önler mi?

Marketten satın alınan kızılcık suyu idrar yolu enfeksiyonunu önlemez ancak kızılcık özü takviyeleri (vitamin hapları) idrar yolu enfeksiyonuna yakalanma olasılığını azaltabilir. Kişi sık sık idrar yolu enfeksiyonu geçiriyorsa, metenamin hippurat enfeksiyonları önlemeye yardımcı olan ve antibiyotik olmayan bir diğer alternatiftir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Kendi Kendine Geçebilir mi?

Küçük idrar yolu enfeksiyonları bazen kendiliğinden iyileşebilir ancak çoğu idrar yolu enfeksiyonunun geçmesi için antibiyotik gerekir. Kişide idrar yolu enfeksiyonunun yanı sıra aşağıdakiler de varsa kesinlikle antibiyotiğe ihtiyacı vardır:

• Ateş.
• Üşüme.
• Mide bulantısı ve kusma.

Tedaviden Ne Kadar Süre Sonra Hasta Kendini Daha İyi Hisseder?

Çoğu insan idrar yolu enfeksiyonunun tedavisi için antibiyotiğe başladıktan sonraki birkaç gün içinde kendini daha iyi hisseder.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Önlenebilir mi?

Aşağıdaki yaşam tarzı değişiklikleri idrar yolu enfeksiyonlarını önlemeye yardımcı olabilir:

• İyi Hijyen Uygulamak

İyi hijyen uygulamak, idrar yolu enfeksiyonunu önlemeye yardımcı olmanın en iyi yollarından biridir. Kadınlarda bu özellikle önemlidir çünkü üretraları çok daha kısadır ve E. coli'nin rektumdan vücuda geri dönmesi daha kolaydır. Bunu önlemek için bağırsak hareketinden (dışkılamak) sonra daima önden arkaya doğru temizlik yapılmalıdır. Adet döngüsü sırasında, pedler ve tamponlar da dahil olmak üzere regl ürünlerini düzenli olarak değiştirmek de iyi bir fikirdir. Ayrıca vajinada herhangi bir deodorant kullanmaktan da kaçınılmalıdır.

• Bol Sıvı Tüketmek

Her gün fazladan sıvı (özellikle de su) içmek idrar yolundaki bakterilerin temizlenmesine yardımcı olabilir. Doktorlar günde altı ila sekiz bardak su içilmesini önermektedir.

• İdrar Yapma Alışkanlıklarını Değiştirmek

İdrar yapmak, bakterilerin vücuttan atılmasında büyük bir rol oynayabilir. İdrar atık bir üründür ve mesane her boşaltıldığında, bu atığın vücuttan atılmasına yardımcı olunur. Sık sık idrar yapmak, özellikle çok fazla idrar yolu enfeksiyonu geçiriliyorsa, enfeksiyon gelişme riskini azaltabilir. Ayrıca cinsel ilişkiye girmeden hemen önce ve cinsel ilişkiye girdikten hemen sonra idrar yapmaya çalışılmalıdır. Cinsel ilişki idrar yoluna bakteri bulaştırabilir ve cinsel ilişkinde önce ve sonra idrar yapmak bakterilerin temizlenmesine yardımcı olur. Eğer idrar gelmiyorsa ilgili bölge ılık suyla yıkanabilir.

• Doğum Kontrol Hapını Değiştirmek

Bazı kişiler doğum kontrolü için diyafram kullandıklarında idrar yolu enfeksiyonu gelişme riski artar. Diğer doğum kontrol seçenekleri hakkında bir doktorla konuşulmalıdır.

• Su Bazlı Bir Kayganlaştırıcı Kullanmak

Cinsel ilişki sırasında kayganlaştırıcı kullanılıyorsa, bunun su bazlı olduğundan emin olunmalıdır. Sık idrar yolu enfeksiyonu geçirenler sperm öldürücülerden de kaçınmalıdır.

• Kıyafetleri Değiştirmek

Dar giysiler nemli bir ortam yaratabilir ve bu da bakteri üremesini teşvik eder. Üretranın etrafında nem birikmesini önlemek için bol giysiler ve pamuklu iç çamaşırları denenebilir.

• İlaçlar

Kişi menopoz sonrası dönemdeyse doktor, östrojen içeren bir vajinal krem önerebilir. Bu kremler vajinanın pH'ını değiştirerek idrar yolu enfeksiyonu geliştirme riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Kişi menopoz sonrası dönemdeyse ve çok fazla idrar yolu enfeksiyonu geçiriyorsa bir sağlık uzmanıyla görüşmelidir. Kızılcık özü ve probiyotikler de dahil olmak üzere reçetesiz satılan takviyeler de idrar yolu enfeksiyonlarını önlemeye yardımcı olabilir. Herhangi bir takviye almaya başlamadan önce bir doktorla konuşulmalıdır.

İdrar Yolu Enfeksiyonunun Seyri Nasıldır?

İdrar yolu enfeksiyonlarının seyri oldukça iyidir. Çoğu idrar yolu enfeksiyonu genellikle tedaviye çok iyi yanıt verir. Tedaviye başlamadan önce bir idrar yolu enfeksiyonu can sıkıcı veya rahatsız edici olabilir. Bununla birlikte bir doktor bakteriyi tanımladıktan ve uygun antibiyotiği reçete ettikten sonra, semptomlar hızla iyileşir. Doktorun reçete ettiği tüm antibiyotikleri bitirmek önemlidir. Kişi sık sık idrar yolu enfeksiyonu geçiriyorsa veya belirtileri iyileşmiyorsa doktor, enfeksiyonun antibiyotiklere dirençli olup olmadığını görmek için test yapabilir. Antibiyotiğe dirençli enfeksiyonlar intravenöz antibiyotik veya başka tedaviler gerektirebilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonları İçin Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?

İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri olanlar bir doktorla iletişime geçmelidir. Kişiye idrar yolu enfeksiyonu teşhisi konmuşsa ve belirtileri kötüleşirse doktorla tekrar iletişime geçilmelidir. Böyle bir durumda farklı bir tedaviye ihtiyaç duyulabilir.

Ne Zaman Acil Servise Başvurulmalıdır?

Kişinin idrar yolu enfeksiyonu varsa ve aşağıdaki belirtiler ortaya çıkarsa acil servise başvurmalıdır:

• Ateş.
• Sırt ağrısı.
• Kusma.

Sağlık Uzmanıma Hangi Sorular Sorulmalıdır?

• İdrar yolu enfeksiyonum olduğunu nasıl anlarsınız?
• İdrar yolu enfeksiyonum yoksa, başka hangi rahatsızlığım var?
• İdrar yolu enfeksiyonumdan hangi bakteriler sorumludur?
• İdrar yolu enfeksiyonumu tedavi etmek için hangi antibiyotiği reçete edeceksiniz?
• Antibiyotik kullanırken uymam gereken özel talimatlar var mı?
• Kendimi daha iyi hissetmem ne kadar sürer?
• Bir takip randevusu ayarlamam gerekiyor mu?
• Evde semptomlarımı hafifletmek için ne yapabilirim?

İdrar Yolu Enfeksiyonu ile Sistit Arasındaki Fark Nedir?

İdrar yolu enfeksiyonları; böbrekleri, üreterleri, mesaneyi veya üretrayı içerebilen üriner sistemdeki bir enfeksiyondur. Sistit bir tür idrar yolu enfeksiyonudur. Mesanedeki bir enfeksiyondur ve en yaygın idrar yolu enfeksiyonu türüdür.

İdrar Yolu Enfeksiyonu ile Mesane Enfeksiyonu Arasındaki Fark Nasıl Anlaşılabilir?

İdrar yolu enfeksiyonu daha genel bir enfeksiyon türüdür. İdrar yolunun birçok bölümü vardır. İdrar yolu enfeksiyonu, idrar yolu boyunca meydana gelen bir enfeksiyon için kullanılan bir terimdir. Mesane enfeksiyonu, mesaneye giden ve iltihaplanmaya neden olan spesifik bir enfeksiyondur. Mesane enfeksiyonunun bir diğer adı da sistittir.

Tüm idrar yolu enfeksiyonları mesane enfeksiyonuna dönüşmez. Enfeksiyonun idrar yolunun diğer bölgelerine yayılmasını önlemek için idrar yolu enfeksiyonunu hızlı bir şekilde tedavi etmek önemlidir. Enfeksiyon sadece mesaneye değil böbreklere de yayılabilir. Böbrek enfeksiyonları daha karmaşık bir enfeksiyon türüdür. Böbrek enfeksiyonunun bir diğer adı da piyelonefrittir. İdrar yolu enfeksiyonları, üriner sistemde bir enfeksiyon olması durumudur. İdrar yolu enfeksiyonları oldukça yaygındır, özellikle de kadınlarda daha sık görülür. Bir doktor enfeksiyonu tedavi etmek için antibiyotik reçete edebilir ve böyle bir durumda belirtiler birkaç gün içinde geçmelidir. Doktorun talimatlarına uyulmalı ve idrar yolu enfeksiyonunun geçtiğinden emin olmak için reçete edilen antibiyotiklerin tamamı kullanılmalıdır.