Besin Alerjisiyle Yaşamak

Bu makalede paylaşılan tavsiyeler öncelikle besin alerjisi olan bir çocuğun ebeveynleri için yazılmıştır. Bununla birlikte bu önerilerin çoğu, besin alerjisi olan bir yetişkin için de geçerlidir.

Çocuğunuzun Diyeti Nasıl Düzenlenmelidir?

Birçok çocuk süt ve yumurta alerjisi gibi bazı alerjilerle büyüyor olsa da şu anda besin alerjileri için bir tedavi yoktur.

Belirtileri önlemenin en etkili yolu, alerjen olarak bilinen rahatsız edici yiyecekleri çocukların diyetlerinden çıkarmaktır ancak belirli bazı gıdaları tüketmeyi kesmeden önce aile hekiminize veya doktorunuza bu konuyu danışmanız önemlidir.

Çocuğunuzun diyetinden yumurta veya yer fıstığını çıkarmak, beslenmeleri üzerinde fazla bir etkiye sebep olmaz. Bu yiyeceklerin her ikisi de iyi bir protein kaynağıdır ancak bunlar alternatif kaynaklarla da değiştirilebilir.

Süt iyi bir kalsiyum kaynağı olduğu için süt alerjisinin çocuğunuzun üzerindeki etkisi çok daha fazla olabilir ancak yeşil yapraklı sebzeler gibi kalsiyumu çocuğunuzun diyetine dahil etmenin başka birçok yolu mevcuttur. Birçok yiyecek ve içecek de ekstra kalsiyum ile güçlendirilmiştir.

Çocuğunuzun besin alerjisinin büyümesini ve gelişimini etkiliyor olduğunu düşünüyorsanız, bu konuyu doktorunuzla görüşmeniz gerekir.

Etiketleri Okumak Önemli!

Çocuğunuzun tüketeceği önceden paketlenmiş yiyecek veya içeceklerin “içindekiler” listesini daima kontrol etmeniz çok önemlidir.

AB yasalarına göre; herhangi bir önceden paketlenmiş yiyecek veya içecek, alerjiye neden olabilecek aşağıdaki 14 malzemeden herhangi birini içeriyorsa bu durum ürünün üzerinde açıkça belirtilmelidir. Bu ürünler şunlardır:

  • Kereviz
  • Buğday, çavdar, arpa ve yulaf da dahil olmaz üzere glüten içeren tahıllar
  • Karides, yengeç ve ıstakoz gibi kabuklular
  • Yumurtalar
  • Balık
  • Acı bakla (Bazı çeşitlerden elde edilen tohumlar un yapmak için kullanılır)
  • Süt
  • Midye ve istiridye de dahil olmak üzere yumuşakçalar
  • Hardal
  • Badem, fındık, ceviz, Brezilya fıstığı, kaju fıstığı, pekan cevizi, Antep fıstığı ve macadamia fıstığı gibi ağaç yemişleri
  • Yer fıstığı
  • Susam tohumu
  • Soya fasulyesi
  • Bazı yiyecek ve içeceklerde koruyucu olarak kullanılan kükürt dioksit ve sülfitler (Kg veya litre başına 10 mg'ın üzerindeki seviyelerde)

"Yer fıstığı izleri içerebilir" gibi "içerebilir" ibaresi yer alan etiketlere dikkat edin. Üreticiler bu etiketi, ürünün üretim süreci boyunca yanlışlıkla başka bir gıda ürünüyle temas ederek kontamine olmuş olabilecekleri konusunda tüketicileri uyarmak için koyarlar.

Vegan olarak etiketlenmiş yiyeceklere dikkat edin. Vegan ürünlerin yasal bir tanımı yoktur. Bu durum, vegan etiketli gıdaların her zaman hayvansal ürünlerden tamamen arınmış olmadığı anlamına gelebilir. Süt, yumurta, balık, kabuklular veya yumuşakçalara karşı besin alerjiniz varsa, vegan gıda ürünlerindeki içerik listesini dikkatlice okuyun. "İçerebilir" gibi uyarılar içeren etiketlere dikkat edin.

Aşağıdakiler gibi bazı gıda dışı ürünler de alerjiye neden olan besinler içerebilir:

  • Bazı sabunlar ve şampuanlar; soya, yumurta ve fındık yağı içerir.
  • Bazı evcil hayvan gıdaları, süt ve yer fıstığı içerir.
  • Zarf ve pullarda kullanılan bazı yapıştırıcılar ve yapışkanlı etiketler eser miktarda buğday içerir.

Çocuğunuzun yakın fiziksel temasta bulunabileceği gıda dışı ürünlerin de etiketlerini okumanızda yarar vardır.

Paketlenmemiş Gıdalar

Günümüzde paketlenmemiş yiyeceklerin, paketlenmiş yiyeceklere benzer bir şekilde etiketlenmesine dair bir kural yoktur. Bu durum belirli bazı ürünlerde hangi bileşenlerin bulunduğunu bilmeyi zorlaştırabilir.

Yiyecek satan işletmeler, menülerinde alerjen bilgisini tam olarak sağlayabilir veya müşterilerine bu bilgiyi bir personelden istemelerini tavsiye edebilirler.  Paketlenmemiş yiyeceklere aşağıdaki yerlerde satılan yiyecekler örnek olarak verilebilir:

  • Fırınlar (Süpermarketlerdeki mağaza içi fırınlar dahil)
  • Şarküteriler
  • Büfeler
  • Salata barları
  • Yemeye hazır sandviçler
  • Paket servis çalışan işletmeler
  • Kafeler, kantinler ve restoranlar
  • Pazar tezgâhları

Sizin veya çocuğunuzun ciddi bir besin alerjisi varsa dışarıda yemek yerken dikkatli olmanız gerekir.

Besin alerjiniz varsa paketlenmemiş gıdaları tüketme konusunda aşağıdaki tavsiyeler size yardımcı olabilir:

  • Personeli durumunuzdan haberdar edin: Bir restoranda rezervasyon yaparken personeli herhangi bir alerjiniz olduğundan haberdar edin. Belirli malzemelerin size servis edilen yemeklerin hiçbirinde olmadığına dair garanti isteyin. Yemeğinizin pişirilmesiyle ilgilenen şef ve mutfak personelini bilgilendirin. Size servis yaparken çapraz kontaminasyondan kaçınmanın önemini anlamaları için mutfak çalışanlarına bilgi verin.
  • Menüyü dikkatlice okuyun ve görünmeyen bir içerik olup olmadığını kontrol edin: Bazı yiyecekler, mutfak personelinin gözden kaçırmış olabileceği alerjileri tetikleyebilecek başka yiyecekler içerir. Bazı tatlılar fındık gibi yemişler, bazı soslar buğday ve yer fıstığı gibi ürünler içerebilir.
  • En kötü ihtimale karşı hazırlıklı olun: Herhangi kötü bir olasılığa karşı hazırlanmak iyi bir fikirdir. Dışarıda yemek yerken daima alerji ilacınızı, özellikle kullanıyorsanız adrenalin oto-enjektörünüzü yanınıza alın.
  • Daha büyük çocuklarda tat testi olarak bilinen yöntemi kullanın: Çocuğunuz yemeye başlamadan önce onlardan yiyeceğin küçük bir kısmını almalarını, bir karıncalanma ya da yanma hissi yaşayıp yaşamadıklarını görmek için dudaklarına sürmelerini isteyin. Eğer yiyecek dudaklarında böyle bir hisse sebep olursa, bu durum yiyeceğin alerjik reaksiyon göstermelerine neden olacağı anlamına gelir. Buna karşılık tat testi tüm besinler için geçerli bir yöntem olmadığından yukarıdaki tavsiyelerin yerine kullanılmamalıdır.
  • Çocuğunuzun okuluna alerjisi hakkında bilgi verin: Alerjisinin ne kadar şiddetli olduğuna bağlı olarak, kazara maruz kalma durumunda okul personeline bir acil durum eylem planı vermek gerekebilir. Okul doktorunun veya başka bir personelin stokta daima adrenalin bulundurmasını sağlayın. Acil bir durumda diğer kişilerin çocuğunuza nasıl yardımcı olabileceğini açıklayan gıda alerjisi bileklikleri de mevcuttur.
  • Diğer ebeveynlere haber verin: Küçük çocuklar besin alerjilerini kolayca unutabilir ve diğer çocuklardan tüketmemeleri gereken yiyecekleri kabul edebilirler. Arkadaşlarının ebeveynlerine çocuğunuzun alerjilerinden bahsetmek bu durumu önlemeye yardımcı olabilir.
  • Çocuğunuzu eğitin: Çocuğunuz alerjisini anlayabilecek yaşa geldiğinde, ona hangi yiyeceklerden kaçınması ve yanlışlıkla onları tüketirse ne yapması gerektiği konusunda açık ve basit talimatlar vermek önemlidir.

Gıda Alerjileri Önlenebilir mi?

Geçmişte hamilelik süresi ve emzirme dönemi boyunca, yer fıstığı yemekten kaçınmanın besin alerjisi riskini azaltmaya yardımcı olabileceği düşünülürdü ancak bu teori artık sorgulanıyor.

Yer fıstığına erken yaşta başlamanın yer fıstığı alerjisi riskini azaltabileceğine dair bazı kanıtlar var ancak bu tüm çocuklar için geçerli olmayabilir ve daha ileri çalışmalardan onay alınmasını beklemek gerekmektedir.

Ailenizde besin alerjisi öyküsü olsun ya da olmasın, hamilelik ve emzirme dönemi için standart tavsiyelere uymanız önemlidir.