Sedimantasyon Hızı (Eritrosit Sedimantasyon Hızı veya ESR) Testi Nedir? Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Sedimantasyon Hızı (Eritrosit Sedimantasyon Hızı veya ESR) Testi Nedir? Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Sedimantasyon hızı (eritrosit sedimantasyon hızı veya ESR), bir tür kan testidir. Doktorların vücuttaki iltihaplanmayı kontrol etmesine yardımcı olur. Bir hastalığı veya enfeksiyonu teşhis etmek ya da yeni bir tedaviye başladıktan sonra hastayı değişikliklere karşı izlemek için kullanılabilir. Özel bir hazırlık gerektirmeyen ve yan etkisi olmayan hızlı ve basit bir testtir.

Sedimantasyon Hızı Kan Testi Nedir?

Eritrosit sedimantasyon hızı testi, doktorların vücuttaki iltihabı tespit etmek için kullandığı bir kan testidir. Doktorlar bu testi genellikle sedimantasyon hızı testi veya ESR testi olarak kısaltarak adlandırır.

Doktorlar sedimantasyon hızı testini enflamatuar durumların teşhisine veya izlenmesine yardımcı olmak için kullanabilir. Enflamasyon, bağışıklık sistemi bir yaralanmadan sonra veya vücutta olmaması gereken maddelerle (virüsler, bakteriler veya toksinler gibi) savaşmak için özel hücreleri aktive ettiğinde meydana gelir.

Sedimantasyon hızı testi, doktorun aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok enflamatuar durumu teşhis etmesine yardımcı olabilir:

• Otoimmün hastalıklar.
• Enfeksiyonlar.
• Bazı kanser türleri.
• İnflamatuar artrit.
• Kan hastalıkları.

Sedimantasyon hızı testi herhangi bir hastalığı veya durumu doğrulamaz veya ekarte etmez, spesifik bir tanı koyamaz. Ancak doktora vücutta iltihap olup olmadığını gösterebilir. Doktor bu sonucu diğer testler, fiziki muayene ve yaşanan belirtilerle birlikte kullanarak teşhis koyacaktır.

Kan Testinde Eritrosit Sedimantasyon Hızı Nedir?

Sedimantasyon testi, eritrosit sedimantasyon hızının bir ölçüsüdür. Eritrosit, kırmızı kan hücrelerinin tıbbi adıdır. Sedimantasyon hızı, bir maddenin bir sıvı kabının dibine düşmesinin ne kadar sürdüğüdür. Dolayısıyla eritrosit sedimantasyon hızı (ESR), kırmızı kan hücrelerinin dikey bir kaptaki kan örneğinin dibine düşmesinin ne kadar sürdüğüdür.

Alttaki ışık onu ısıtıp soğuttukça içindeki jelin yukarı ve aşağı doğru yüzdüğü bir lav lambasını hayal edin. Bu durumda lamba kan şişesidir ve ısıtıcı bir eleman yoktur. Doktor alyuvarların test tüpünün dibine çökmesinin ne kadar süreceğini zamanlayacaktır. Eğer bu normalden daha hızlı olursa, iltihabi bir durum söz konusu olabilir.

Sedimantasyon Hızı Testi Nasıl Çalışır?

Sedimantasyon hızı testi basit bir kan testidir. Bir flebotomist veya sağlık uzmanı bir damardan (genellikle koldan) az miktarda kan alacaktır.

Sedimantasyon Testi İçin Nasıl Hazırlanılır?

Sedimantasyon hızı testine hazırlanmak için özel bir şey yapmaya gerek yoktur. Her zamanki gibi yiyip içilmeli ve tüm ilaç ve takviyeler her zamanki gibi alınmalıdır.

Sedimantasyon Testi Sırasında Ne Olur?

Doktor veya flebotomist kola antiseptik sürecek ve damara bir iğne yerleştirecektir. Bu kola olan kan akışına yardımcı olmak için yumruk yapılması istenebilir.

Doktor iğneyi soktuğunda keskin bir sızı hissedilebilir. İğneler veya kan testleri konusunda endişesi olanlar bunu doktoruyla paylaşmalıdır.

Sedimantasyon Hızı Testinin Herhangi Bir Riski Var mıdır?

Sedimantasyon hızı testi son derece güvenlidir ve herhangi bir komplikasyon riski yoktur. Yan etkilere neden olmaz.

Testten sonra kol birkaç saat ağrıyabilir. Sağlık uzmanı iğneyi batırdığı yere bir bant ya da bandaj yerleştirecektir. Kan alımından sonra hafif kanama veya morarma olması normaldir.

Sedimantasyon Hızı Testinin Sonuçları Nasıldır?

Sedimantasyon testi, kırmızı kan hücrelerinin kan örneğinin dibine ne kadar hızlı battığını gösterir. Çoğu uzman Westergren yöntemini kullanır. Kan örneği Westergren tüpü adı verilen özel bir şişeye konulur ve kırmızı kan hücrelerinin dibe batmasının ne kadar sürdüğüne bakılır.

Doktor kırmızı kan hücresi sedimantasyon hızını saatte milimetre (mm/saat) olarak ölçecektir. Bu, arabanın hız göstergesinin saatte ne kadar hızlı gidildiğini mil veya kilometre cinsinden ölçen küçük bir versiyonu gibidir.

Normal Sedimantasyon Hızı Nedir?

Eritrosit Sedimantasyon Hızı (ESR) için normal aralık, yaşa ve cinsiyete bağlıdır:

Yaş ve cinsiyet	Normal ESR
50 yaşından küçük erkek	Saatte 15 milimetreden az (<15 mm/saat)
50 yaş üstü erkek	<20mm/hr
50 yaşından küçük kadın	<20mm/hr
50 yaş üstü kadın	<30mm/hr
Yeni doğmuş bebek	0 to 2 mm/hr
Henüz ergenliğe girmemiş çocuklar	3 to 13 mm/hr

Tipik ESR aralıkları kişiden kişiye değişebilir. Bazı test laboratuvarlarının da farklı standart aralıkları vardır. Doktor test sonuçlarını kişi ile paylaşacak ve bunları anlamasına yardımcı olacaktır.

Yüksek Sedimantasyon Hızı Ne Anlama Gelir?

Sedimantasyon hızının normalden yüksek olması vücutta bir yerde iltihaplanma olduğu anlamına gelebilir. Doktor, sedimantasyon oranı alışılmadık derecede yüksekse başka hangi testlere veya tedavilere ihtiyaç olacağı konusunda kişi ile konuşacaktır.

Sedimantasyon Hızının Yüksek Olması mı Yoksa Düşük Olması mı Daha İyidir?

İnsanlar genellikle yukarıda listelenen eşik değerlerden daha düşük bir sedimantasyon oranına sahiptir. Ancak herkesin vücudu farklıdır. Bazı insanların sedimantasyon hızı doğal olarak normalden yüksek veya düşüktür.

Sedimantasyon hızının yüksek olması vücutta iltihaplanma olduğu anlamına gelebilir. Doktor zaman içinde kandaki ve vücuttaki değişiklikleri izleyecektir. Tedaviye başladıktan sonra kanın nasıl değiştiğini görmek için daha fazla ESR testi yapılabilir.

Hangi Sedimantasyon Oranı Otoimmün Hastalıkları Gösterir?

Sedimantasyon hızı testi herhangi bir sağlık sorununu veya enfeksiyonu teşhis edemez. Sadece doktora vücutta iltihaplanma olup olmadığını gösterir. Doktor ESR test sonuçlarını, yaşanan semptomlara neyin neden olduğunu teşhis etmek için bulmacanın bir parçası olarak kullanacaktır.

Değiştirilmiş Westergren Yöntemiyle Yapılan Sedimantasyon Hızı Testi Nedir?

Çoğu uzman sedimantasyon hızı (ESR) testlerini Westergren yöntemini kullanarak yapar. Bu yöntemde kandan bir örnek özel bir tüpe konur ve ardından kırmızı kan hücrelerinin dibe batmasının ne kadar sürdüğü ölçülür.

Diğer sedimantasyon hızı test teknikleri toplu olarak modifiye Westergren yöntemleri olarak bilinir. Bazıları daha hızlı sonuç almak için daha az kan kullanır, kanı steril bir solüsyonla karıştırır veya bir santrifüj (kanın parçalarını ayırmak için çok hızlı dönen otomatik bir makine) kullanır. Sağlık uzmanlarının hangi yöntemi kullanacağı genellikle kişisel tercihlerine ve hangi test türünün en doğru sonuçları vereceğini düşündüklerine bağlıdır.

Çoğu hala Westergren yöntemini kullanmaktadır çünkü bu yöntem doğru sonuçlar verme konusunda en uzun ve en başarılı geçmişe sahiptir. Uzmanlar ESR test hızını ve doğruluğunu artırmanın yollarını bulmak için farklı test teknikleri üzerinde çalışmaya devam etmektedir.

Sedimantasyon hızı testi (eritrosit sedimantasyon hızı veya ESR) sorunları teşhis edemez, herhangi bir durumu doğrulamaz veya ekarte etmez ancak doktorun yaşanan semptomlara neyin neden olabileceği hakkında daha fazla bilgi edinmesi için hızlı bir yoldur. Vücudun tedaviye nasıl yanıt verdiğini görmek için gelecekte başka bir sedimantasyon testine ihtiyaç olabilir.

Bazı insanlar iğnelerden hoşlanmadıklarını veya kan görmekten korktuklarını itiraf etmekten utanırlar. Kişi gerginse bunu doktoruna veya flebotomiste söylemelidir. Onlar sedimantasyon testi öncesinde, sırasında ve sonrasında sakin kalmaya yardımcı olacaklardır.