Doğum kontrol hapları, her gün düzenli olarak alındığında gebeliği önlemede %99 oranında etkili olan bir doğum kontrol yöntemidir. Doğum kontrol hapları; adet kanamasını düzenleyen, premenstrüel sendrom semptomlarını azaltan, yumurtalık ve rahim kanseri riskini düşüren, akneyi iyileştiren ve endometriozisi tedavi eden hormonlar içerir.
Doğum kontrol hapı, gebeliği önlemek için hormon kullanan bir tür oral kontrasepsiyon yöntemidir. "Oral", ağız yoluyla alındığı anlamına gelir. Doğum kontrolü, hamileliği önleyen herhangi bir cihaz veya yönteme verilen isimdir. İnsanlar bu ilacı "doğum kontrol hapı" olarak isimlendirir çünkü gebeliği önler ve hap şeklinde kullanılırlar. Bu hapların alınması kolaydır. Birçok insan için doğum kontrol hapları, günlük rutinlerinin sadece bir parçasıdır. Doğum kontrol hapları, her gün tam olarak reçete edildiği şekilde alındığında %99 oranında gebeliği önler. Diğer doğum kontrol yöntemlerinin aksine, haplar cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı koruma sağlamaz. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara dair riski azaltmak için hapla birlikte ek koruma kullanılması gerekir.
İki tür doğum kontrol hapı vardır. Her ikisi de hamile kalmayı engelleyen hormonlar içerir. Kombinasyon hapları östrojen ve progestin içerir. Bu, en yaygın türdür.
Doğum kontrol hapı gebeliği önlemede %99 etkilidir ancak sadece her gün alındığı sürece bunu başarır. Hapı planlanan zamanda almayı unutmak, kişi cinsel olarak aktifse hamilelik ihtimalini artırır. Doğum kontrol hapı kullanan her 100 kişiden dokuzu her yıl istenmeyen gebelikler yaşamaktadır.
Doğum kontrol haplarındaki hormonlar, sperm yumurtayı döllediğinde gebe kalmayı engelleyerek hamileliği önler. Ayrıca rahimde değişikliklere neden olurlar, böylece kişi hap kullanırken vücudu bir gebeliği destekleyemez.
Doğum kontrol hapları:
Haplar tam olarak reçete edildiği şekilde alınmalıdır. Haplar farklı dozaj paketlerinde gelir (21 günlük hap paketleri, 91 günlük hap paketleri ve hatta 365 günlük haplar olarak). Bir pakette yer alan tüm haplar her zaman aynı değildir. Hapların ne zaman alınacağı hangi tür hap kullanıldığına bağlıdır. Doğru hapın doğru zamanda alınması gerekir. Paketin üzerindeki talimatlar takip edilmeli veya başlamadan önce soruları olanlar bunları doktoru veya eczacısıyla paylaşmalıdır.
Çoğu pakette "aktif" ve "inaktif" haplar bulunur. Aktif haplar hormon içerir. Bazen plasebo hapları olarak da adlandırılan inaktif haplarda hormon bulunmaz. İnaktif, hormon içermeyen haplar, hap alma alışkanlığını kaybetmemek için yararlı hatırlatıcılar olabilir. Ayrıca alarm gibi hatırlatıcılar ayarlanabilir veya hatırlatıcı gönderen uygulamalar kullanılabilir.
Sadece progestin içeren haplar, gebeliği önlemek için her gün aynı saatte (üç saatlik bir zaman aralığında) alınması gereken 28 aktif hap içerir. Örneğin, pazartesi sabah 7'de ve salı sabah 10:30'da (3 buçuk saat) bir hap almak, kişi cinsel olarak aktifse onu hamilelik riskine sokar. Slynd adı verilen daha yeni bir minipill formu istisnadır. 24 aktif hap ve ardından dört inaktif hap alınır.
Hapın gebeliği önlemeye başlaması bir hafta kadar sürebilir. Kişi cinsel olarak aktifse, hapı aldığı ilk yedi gün boyunca başka bir doğum kontrol yöntemi kullanması gerekecektir.
Unutulan hap hatırlar hatırlamaz alınmalı ve planlandığı gibi normal doz alınmaya devam edilmelidir. Yedi günlük aktif hap alana kadar yedek bir doğum kontrol yöntemi kullanılmalıdır. Paket prospektüslerini el altında bulundurmak faydalıdır. Bunlar, bir hap kaçırılırsa ne yapılması gerektiğine dair özel talimatlar içerir. Doğum kontrol hapı birkaç gün atlanırsa bir sağlık uzmanıyla konuşulmalıdır. Doktor ile gebelik testleri ve acil kontrasepsiyon seçenekleri hakkında konuşabilir.
Yeni ilaçlara veya bitkisel takviyelere başlamadan önce her zaman bir sağlık uzmanına danışılmalıdır. Bazı ilaçlar doğum kontrol hapının etkisini azaltarak gebelik olasılığını artırabilir. Bunlar şunları içerir:
Doktor, kişi emziriyorsa sadece progestin hapı alınmasını önerebilir. Kombine doğum kontrol hapı, süt üretimini azaltabilen östrojen içerir. Bununla birlikte, süt tamamen geldiğinde östrojen içeren bir kombinasyon hapına geçilebilir. Kişi kendisi için hangi seçeneğin en iyisi olduğuna bir doktora danışarak karar vermelidir.
Doğum kontrol hapları en popüler doğum kontrol yöntemlerinden biridir. İnsanlar hamileliği önlemek için hap kullanırlar çünkü bu haplar:
Doğum kontrol hapını bıraktıktan kısa bir süre sonra hamile kalınabilir. Bebek sahibi olmayı denemeye karar veren çoğu kişi hapı bıraktıktan sonraki bir yıl içinde hamile kalır. Bu, doğum kontrol hapı kullanmayan ve hamile kalmaya çalışan kişiler için de oldukça benzerdir. Doğum kontrol hapları, gebeliği önlemenin yanı sıra sağlık açısından da faydalar sağlayabilir.
Doğum kontrol hapı şunları yapabilir:
Doğum kontrol hapı kişiyi cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı korumaz. Genital herpes, klamidya ve insan bağışıklık yetmezliği virüsü (HIV) gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar doğrudan cinsel temas ve cinsel ilişki, oral seks ve anal seks sırasında vücut sıvılarının değişimi yoluyla bulaşır. İnsan papilloma virüsü (HPV) ciltten cilde temas yoluyla da bulaşabilir. Cinsel aktiviteye bağlı olarak cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmak için en iyi korunma yöntemleri hakkında bir doktora danışılmalıdır.
Hap ilk kullanmaya başlandığında yan etkiler yaşanabilir. Yan etkiler genellikle birkaç ay sonra geçer (veya iyileşir). Potansiyel yan etkiler şunlardır:
İyileşmeyen yan etkiler yaşanırsa doktora bildirilmelidir. Farklı bir marka doğum kontrol hapına geçilmesi gerekebilir.
Birçok kişi doğum kontrol hapına başlamadan önce bu soruyu sorar. Birçok çalışma doğum kontrol haplarının kilo aldırmadığını (veya kilo verdirmediğini) göstermiştir.
Doğum kontrol hapları çoğu insan için güvenlidir. En sık reçete edilen doğum kontrol yöntemidir. Doğum kontrol hapı 60 yılı aşkın bir süredir mevcuttur, bu nedenle insanların hamileliği önlemek için güvenli bir şekilde kullandıkları uzun bir geçmişe sahiptir.
Kombine (östrojen içeren) doğum kontrol hapı alan kişilerin küçük bir yüzdesinde bu nadir komplikasyonların gelişme riski artmaktadır:
Doktor, kişinin endişelerini onunla görüşecektir. Tıbbi geçmişe bağlı olarak herhangi bir komplikasyon riski hakkında kişiyle konuşurlar. Neyse ki östrojen içeren hapları kullanamayan çoğu kişi sadece progestin içeren hapları güvenle alabilir.
Doktor, tıbbi geçmişe dayanarak kombinasyon hapı mı yoksa sadece progestin içeren bir hap mı almanın daha iyi olacağı konusunda kişiye tavsiyede bulunacaktır. Sadece kişi için güvenli olan hapları reçete edeceklerdir. Nihayetinde en iyi doğum kontrol hapı, kullanılması hatırlanan haptır. Doğum kontrol hapı kullanırken hamile kalanlar genellikle haplarını gerektiği sıklıkta almayı unuttukları için hamile kalırlar. Kişi, rutinine en kolay adapte edebileceği doğum kontrol hapını seçmeli ve istikrarlı bir şekilde kullanmalıdır.
Kişi günlük hap almayı hatırlayabileceğinden emin değilse, doktoruyla aşağıdaki diğer doğum kontrol seçenekleri hakkında konuşmalıdır:
Doğum kontrol hapı, her gün kullanılması unutulmadığı ürece hamileliği önleyebilir ve bunun dışında başka faydalar da sağlar. Kramplar ve ağır kanama gibi adet dönemi semptomlarına yardımcı olabilir, akneyi iyileştirebilir. Doğum kontrol hapları bazı kanser risklerini bile azaltabilir. Kişinin kendisi için en uygun olanı bulmadan önce birkaç farklı hap markasını denemesi gerekebilir. Rutine en kolay uyum sağlayan hapı bulmak için bu denemeler yapılmalıdır. Hapa başlamak veya farklı bir tür denemekle ilgili soruları olanlar mutlaka doktorlarıyla bu konuyu görüşmelidir.