Hemoglobin Testi Neden Yapılır? Yüksek Ve Düşük Hemoglobin Ne Anlama Gelir?

Hemoglobin Testi Neden Yapılır? Yüksek Ve Düşük Hemoglobin Ne Anlama Gelir? başlıklı yazımızda konunun detaylarını anlatacağız. Rutin bir fiziki muayene, hemoglobin düzeyini ölçmek için bir hemoglobin testi yaptırmayı da içerebilir. Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinin ana bileşenidir. Test en yaygın olarak, kişinin kendini yorgun veya halsiz hissetmesine veya baş dönmesi yaşamasına neden olabilecek anemiyi (normalden düşük hemoglobin seviyeleri) tespit etmek için kullanılır.

Hemoglobin Testi Nedir?

Hemoglobin testi, kandaki hemoglobin miktarını ölçer. Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinin (eritrositler) ana bileşeni olan bir proteindir. Hemoglobin, oksijene bağlanmasını sağlayan demir içerir. Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinin akciğerlerden vücuttaki diğer doku ve organlara oksijen taşımasını sağlar.

Vücuttaki hemoglobin miktarı veya hemoglobin seviyeleri, kırmızı kan hücrelerinin ne kadar sağlıklı olduğu hakkında ipuçları sağlar. Hemoglobin seviyesini bilmek, bir doktorun kan bozukluklarını ve diğer durumları teşhis etmesine yardımcı olabilir. Hemoglobin testleri genellikle, yeterli hemoglobin veya sağlıklı kırmızı kan hücrelerine sahip olmamayı içeren anemiyi teşhis etmek için kullanılır.

Hemoglobin Testi Neden Yapılır?

Doktor, rutin fiziksel muayenenin bir parçası olarak hemoglobin testi isteyebilir. Hemoglobin testleri, kan örneğindeki kırmızı kan hücrelerinin, beyaz kan hücrelerinin ve trombositlerin sayısını belirleyen tam kan sayımı (CBC) testinin bir parçasıdır. Bu bilgi, doktorun kişinin sağlığını değerlendirmesine ve belirli durumları taramasına olanak sağlar.

Kişinin düşük hemoglobin seviyeleri veya yüksek hemoglobin seviyeleri ile ilgili durumları düşündüren belirtileri varsa, doktor hemoglobin testi de talep edebilir.

Düşük Hemoglobin Seviyesi Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Düşük hemoglobin veya çok az kırmızı kan hücresine (RBC) sahip olmak, dokuları ve organları enerji üretmek ve sağlıklı kalmak için ihtiyaç duydukları oksijenden mahrum bırakabilir.

Düşük hemoglobin belirtileri aşağıdakiler gibidir:

• Yorgunluk.
• Soluk cilt (solgunluk).
• Zayıflık.
• Baş dönmesi.
• Nefes darlığı.
• Soğuk eller ve ayaklar.

Yüksek Hemoglobin Seviyesi Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Yüksek hemoglobin veya çok fazla kırmızı kan hücresine sahip olmak kanın kalınlaşmasına ve halsizliğe neden olabilir. Kalın kan hızlı akmaz ve organları oksijenden mahrum bırakır.

Yüksek hemoglobin belirtileri aşağıdakiler gibidir:

• Baş ağrısı.
• Bulanık veya çift görme.
• Baş dönmesi.
• Kaşıntı.
• Kan pıhtılaşması.

Son olarak doktor, kırmızı kan hücresi sayısını düşürmeye veya artırmaya yönelik tedavilere nasıl yanıt verildiğini görmek için hemoglobini tekrar kontrol edebilir.

Hemoglobin Testi İçin Nasıl Hazırlanabilirim?

Hemoglobin testi özel bir hazırlık gerektirmez. Test, sadece birkaç dakika sürer. Testi doktorun muayenehanesinde, tıbbi bir laboratuvarda veya başka bir ayakta tedavi ortamında yaptırmak mümkündür.

Bazı durumlarda hemoglobin testi, testten önce belirli bir süre yiyecek veya içecek tüketmemeyi gerektiren diğer kan testleriyle birlikte yapılır. Hazırlıklı olmak için doktorun talimatlarına uyulmalıdır.

Hemoglobin Testi Nasıl Yapılır?

Sağlık uzmanı, koldan veya elden kan örneği alacaktır. Ayrıca parmak delme yöntemiyle de kan alınabilir. Yeni doğanlar veya bebekler için topuk çubuğu kullanılabilir.

İlk olarak sağlık uzmanı cildi alkol ile temizleyecektir. Üst kolun etrafına elastik bir bant yerleştirecek ve kan akışını kolaylaştırmak için yumruk yapılmasını isteyecektir. Ardından, bir damara küçük bir iğne yerleştirilecektir. İğne sokulduğunda ufak bir acı hissedilebilir. Kan, iğneden bir şişeye akacaktır.

Son olarak şişe, analiz için bir laboratuvara gönderilecektir.

Hemoglobin Testinin Riskleri Nelerdir?

Kan testleri çok fazla risk içermez. Kan alımı sırasında hafif bir ağrı hissedilebilir ve kan alınan bölge birkaç gün boyunca morarmış veya şişmiş görünebilir. Bu belirtiler genellikle kendiliğinden geçer.

Hemoglobin Testi Sonuçları Ne Anlama Gelir?

Bir hemoglobin testi, seviyelerin anemide olduğu gibi çok düşük veya çok yüksek olup olmadığını gösterebilir. Ayrıca durumun ne kadar ciddi olduğunu da gösterebilir. Anormal seviyelere neyin neden olduğunu ise tespit edemez.

Sağlık uzmanı, teşhis koymak için hemoglobin seviyesini diğer test sonuçlarıyla birlikte değerlendirecektir.

Hemoglobin Seviyesi Hangi Aralıkta Olmalıdır?

Hemoglobin seviyeleri için normal aralık yetişkinler için kanda desilitre başına 12 gram ile desilitre başına 17,4 gram arasındadır ancak seviyeler yaşa, ırka ve cinsiyete bağlı olarak değişebilir.

Yaşam tarzı ve çevre ile ilgili aşağıdaki faktörler de anormal seviyelere sahip olunmasına neden olabilir:

• Yaşanan yerin rakımı.
• Beslenme şekli.
• Egzersiz veya fiziksel aktivite.
• Alınan ilaçlar.

Düşük Hemoglobin Seviyeleri Ne Anlama Gelir?

Normalden düşük hemoglobin seviyeleri veya anemi, vücudun yeterince kırmızı kan hücresi üretmediğinin bir işareti olabilir. Düşük seviyeler ayrıca kırmızı kan hücrelerinin yapıldığından daha hızlı yok edildiğine de işaret edebilir (hemolitik anemi). Kronik (uzun süreli) kan kaybı da hemoglobin seviyelerinde düşüşe neden olur. Bu, aneminin en yaygın nedenlerinden biridir.

Düşük hemoglobin seviyeleri aşağıdakilerin bir işareti olabilir:

• Demir eksikliği.
• Besin eksikliği (örneğin B12 vitamini veya folik asit).
• Kanı veya kemik iliğini etkileyen kanserler.
• Talasemi.
• Böbrek hastalığı.
• Karaciğer hastalığı.
• Orak hücre hastalığı.
• Otoimmün hastalıklar.
• Ameliyat, yaralanma, adet kanaması veya gastrointestinal sistem kanamasından kaynaklanan kan kaybı.

Yüksek Hemoglobin Seviyeleri Ne Anlama Gelir?

Bazı durumlar kırmızı kan hücresi sayını artırarak kanda çok fazla hemoglobine neden olur. Susuz kalındıysa, kan hacmine oranla çok fazla kırmızı kan hücresi olduğu için hemoglobin seviyesi yüksek olabilir.

Yüksek hemoglobin seviyeleri şunların bir işareti olabilir:

• Polisitemia vera.
• Doğuştan kalp kusurları.
• Böbrek kanseri de dahil olmak üzere bazı böbrek hastalıkları.
• Kronik pulmoner obstrüktif hastalık (KOAH) ve pulmoner fibrozis dahil olmak üzere akciğer hastalığı.

Nasıl Bir Takip Gereklidir?

Sağlık uzmanı bir sorun olduğundan endişe ediyorsa sonuçları hastayla görüşecektir. Sonuçlara bağlı olarak daha fazla test istenebilir. Tedavi, anormal seviyelere neyin neden olduğuna bağlı olacaktır. Tedavi seçenekleri doktor ile görüşülmelidir. Kişi, bir kan bozukluğu için tedavi görüyorsa düzenli olarak hemoglobin testleri yaptırması gerekebilir.

Hemoglobin Testi ile Hemoglobin A1C (HBA1C) Testi Arasındaki Fark Nedir?

Hemoglobin testi genellikle anemiyi tespit etmek için kullanılırken, hemoglobin a1c testi diyabeti teşhis etmek veya kan şekerini (glikoz) izlemek için kullanılır. Kandaki glikoz hemoglobine yapışır. Hemoglobin a1c testi, zaman içinde hemoglobine ne kadar glikoz yapıştığını ölçer. Daha yüksek seviyeler daha yüksek kan şekeri anlamına gelir.

Hemoglobin testi, sağlık hakkında değerli bilgiler sağlayabilecek basit ve anlaşılır bir prosedürdür. Hemoglobin seviyesi, kan hücrelerinin kişiyi sağlıklı tutmak amacıyla nasıl çalıştığını anlamak için çözülmesi gereken bulmacanın sadece bir parçasıdır. Sonuçlar normalden yüksek veya düşükse, doktora bunun ne anlama geldiği danışılmalıdır.