Alçıya Alma Uygulamaları!

Alçıya Alma Uygulamaları başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Alçılar, özellikle bir kemik kırığından sonra iyileşirken vücudun yaralı bölümünü yerinde tutar. Fiberglas ya da gerçek alçı malzemesinden yapılmış olabilirler. Bir sağlık kuruluşu ilgili yeri alçıya almadan önce kemiği yeniden hizalamak için ameliyata ihtiyaç duyulabilir.

Alçı Nedir?

Alçı, vücudun bir kısmını sıkıca yerinde tutar. Doktorlar bir yaralanma sonrasında vücudu stabilize etmek ve korumak için alçı kullanırlar.

Doktorlar alçı takmayı bir tür hareketsizleştirme olarak adlandırır çünkü alçı vücudun o kısmının hareket etmesini engeller. Atellerin aksine alçı çıkarılamaz veya takarken ayarlanamaz.

Hangi Yaralanmalar Alçı Takılmasını Gerektirir?

Alçılar en yaygın olarak bir kemik kırığından sonra iyileşirken vücudun bir bölümünü yerinde tutmak için kullanılır. Diğer yaralanmalardan veya bazı ortopedik ameliyat türlerinden sonra da alçıya ihtiyaç duyulabilir ancak bu çok daha az yaygındır.

Doktor, aşağıdakiler başta olmak üzere vücudun kırık bir kemiğe sahip olan kısmına özel olarak bir alçı takacaktır:

• Kol veya dirsek.
• Bilek ve el.
• Bacak veya diz.
• Ayak bileği.
• Ayak.

Alçı Türleri Nelerdir?

İki tür malzemeden alçı vardır: Fiberglas ve alçı. Fiberglas alçılar daha yaygındır. Fiberglas alçıya göre daha hafif ve daha dayanıklıdır. Ayrıca gözeneklidir (hava geçirmez değildir), bu nedenle içinden hava geçebilir, bu da alçı giymeyi daha rahat hale getirebilir. Fiberglas alçı kullanılacaksa belirli bir renk seçmek de mümkün olabilir.

Alçı malzemesi ile çalışmak ve onu vücudun şekline göre biçimlendirmek daha kolaydır ancak çoğu doktor bugünlerde fiberglas kullanmaktadır. Kişinin yer değiştirmiş bir kırığı varsa (kırık, kemiğin normal yerinden dışarı itilmişse) fiberglas yerine alçı malzemesinden yapılma bir alçıya ihtiyaç olabilir. Alçı bazen fiberglastan daha iyi olabilir çünkü kemiğin etrafında kalıplanması daha kolaydır ancak yine de daha az yaygındır.

Alçı Uygulanmadan Önce Ne Olur?

Doktor kırık kemiğin etrafına bir alçı yerleştirmeden önce vücuttaki yaraları muayene edecektir. Ayrıca kemiğin doğru bir şekilde iyileştiğinden emin olmak için kemiği ayarlayacaktır (yeniden hizalama). Hangi kırık türünün yaşandığına bağlı olarak, kemiği ayarlamak için kapalı bir redüksiyona veya ameliyata ihtiyaç olabilir.

Kapalı redüksiyon sırasında doktor, kırık kemikleri içeride hizalamak için vücudu dışarıdan fiziksel olarak itecek ve çekecektir. Kapalı redüksiyon sırasında ağrı hissetmemeyi sağlamak için hastaya bir tür anestezi verilir.

Ciddi kırıklar ameliyat gerektirir. En yaygın kemik kırığı ameliyatı türü internal fiksasyondur. Cerrah, iyileşirken kemiği yerinde tutması için kemiğe metal parçaları yerleştirecektir. Ameliyat boyunca uyuyabilmek için hastaya genel anestezi verilir.

Doktor kemiği sabitledikten ve hareketsiz hale getirmek güvenli olduktan sonra bir alçı takacaktır.

Alçı Nasıl Uygulanır?

Doktor alçıyı vücuda, aşağıdaki şekilde katmanlar halinde uygulayacaktır:

• Vücutta kırık kemiğin etrafına stokinet adı verilen yumuşak, esnek bir kumaş tabakası konulur.
• Daha sonra, pamuk veya başka bir yumuşak dolgu stokinetin üzerine sarılır. Dolgu ve stokinet, iyileşmesine yardımcı olmak ve şişmeyi önlemek için bölgeye hafif ve sabit bir baskı uygular.
• Fiberglas ve alçının her ikisi de şerit rulolar halinde gelir. Doktor şeritleri nemlendirir ve vücutta ilgili yerin etrafına yerleştirir.
• Alçıya alma işlemi tamamlanana kadar fiberglas veya alçı şeritleri kırığın etrafına yerleştirmeye devam edilir.

Alçıya Almak Ne Kadar Sürer?

Bir alçının uygulanması 15 dakika ile yaklaşık bir saat arasında sürebilir. Ne kadar süreceği, hangi tür alçıya ihtiyaç olduğuna ve vücudun neresinin alçıya alınacağına bağlıdır. Daha küçük alçıların (bilektekiler gibi) uygulanması daha az zaman alırken, daha büyük alçıların (bacaklardakiler gibi) uygulanması daha uzun sürer.

Alçının Kuruması Ne Kadar Sürer?

Bu, hangi tür alçı yaptırıldığına bağlıdır. Fiberglas alçılar hemen kurumaya başlar ve kuruması sadece birkaç saat sürebilir. Alçı malzemesinden yapılan kalıpların tamamen sertleşmesi genellikle bir veya iki gün sürer.

Alçı kurumaya devam ederken dikkatli olunmalıdır. Tamamen sertleşene kadar tam güce veya korumaya sahip olmazlar. Fiberglas kuruduğunda pürüzlü görünecek ve hissedilecektir. Alçı malzemesi sertleştiğinde ise pürüzsüz ve beyaz görünür.

Doktor, alçı kururken bakımının yapılması için kişiye özel talimatlar verecektir.

Alçı Kuruduktan Sonra Ne Olur?

Alçıya alındıktan sonraki ilk birkaç gün aşağıdakilere dikkat edilmelidir:

• Alçı, mümkün olduğunca sık yükseltilmelidir. Ekstra destek için alçı, koltuk minderlerinin veya yastıkların üzerine koyulabilir.
• Şişmeyi önlemek için alçı buzlanabilir. Buzun veya buz paketlerinin alçıya damlamadığından veya alçıyı terletmediğinden emin olunmalıdır. Alçının içine veya üzerine nem girmesini önlemek için buz kapalı bir torbaya konulmalı ve havluya sarılmalıdır.
• Kolda veya bacakta alçı varsa el veya ayak parmakları hareket ettirilmelidir. Doktor, sertliği önlemek için ilgili yerlerin ne sıklıkta hareket ettirilmesi gerektiğini hastaya söyleyecektir.

Alçı Yaptırmanın Faydaları Nelerdir?

Alçılar genellikle bir kırıktan sonra iyileşirken kemiği korumanın en iyi yoludur. Son derece güvenli ve etkilidirler. Kemik iyileştikten sonra alçıyı çıkarmak hızlı ve kolaydır.

Hangi aktivitelerin yapılabileceği ve alçı varken nelerden kaçınmak gerektiği konusunda doktorun talimatlarına uyulmalıdır.

Alçıya Almanın Riskleri Nelerdir?

Alçıların çok az riski vardır. En ciddi komplikasyonlar şunları içerebilir:

• Cilt ile ilgili sorunlar.
• Basınç yaraları.
• Kompartman sendromu.
• Derin ven trombozu.
• Enfeksiyonlar.

Ne Kadar Süre Alçıda Kalmak Gerekir?

Bu, hangi kırık türüne sahip olunduğuna ve kırılan kemiğin nerede olduğuna bağlıdır. Çoğu kişinin altı ila sekiz hafta boyunca alçıda kalması gerekir. Kemiğin ne kadar hızlı iyileştiğine bağlı olarak daha fazla veya daha az zaman alabilir.

Alçının Bakımı Nasıl Yapılabilir?

Alçıdayken komplikasyonları önlemenin en iyi yolu alçıya iyi bakmaktır:

• Alçının üzerine çok fazla ağırlık veya baskı uygulanmamalıdır. Alçı bacakta veya ayaktaysa, üzerinde yürümeden önce tamamen sertleştiğinden emin olunmalıdır. Doktor, bu bacağı kullanmanın ne zaman güvenli olduğunu söyleyecek ve nasıl güvenli bir şekilde hareket edileceğini veya yürüneceğini açıklayacaktır. Ayrıca ihtiyaç varsa koltuk değneklerinin nasıl kullanılacağını da gösterecektir.
• Alçıyı ıslatmaktan veya nemlendirmekten kaçınmak gerekir. Doktor banyo yaparken alçının plastik sargı veya özel plastik koruyucularla nasıl örtüleceğini gösterecektir. Alçı suya batırılmamalıdır. Ayrıca alçıya su sıçratmaktan mümkün olduğunca kaçınmak gerekir.
• Alçının içine hiçbir şey sokulmamalıdır. Cilt kaşınabilir ancak alçıya asla elbise askısı veya sırt kaşıyıcı gibi bir şey sokmamak gerekir. Alçının üzerinde, içinde veya yakınında cilt bakım ürünleri, losyonlar veya bebek pudrası kullanılmamalıdır Şiddetli kaşıntı yaşanıyorsa bu durum doktorla konuşulmalıdır.
• Alçı kirletilmemelidir. Alçıyı takarken kir, toz ve kumdan kaçınmak gerekir. İçine giren herhangi bir şey cildi tahriş edebilir.
• Hasta asla alçıyı kendi başına çıkarmaya çalışmamalıdır. Alçıyı çıkarılmamalı ve parçaları soymaya veya kırmaya çalışılmamalıdır. Alçı soyuluyor, çatlıyor veya kendi kendine gevşiyor gibi görünüyorsa bu durum doktora bildirilmelidir.

Alçı Nasıl Çıkarılır?

Doktor alçıyı özel bir testere ile çıkaracaktır. Alçı testeresinin alçıyı kesen bir bıçağı vardır ancak altındaki cilde zarar verecek kadar keskin değildir.

Doktor alçıyı birkaç yerden, genellikle her iki taraftan kesecektir. Daha sonra alçıyı yayıp açacak ve kaldıracaktır. Koruyucu dolgu ve stokinet katmanlarını kesmek için makas kullanılacaktır.

Alçı asla evde çıkarmaya çalışılmamalıdır. Sadece eğitimli bir sağlık uzmanı alçıyı güvenli bir şekilde çıkarabilir.

Alçı Ağrırsa Ne Yapılmalıdır?

Alçı ağrıyorsa, özellikle de ağrı kötüleşiyorsa hemen doktorla iletişime geçilmelidir. Aşağıdaki değişikliklerden herhangi biri fark edilirse doktorla görüşülmelidir:

• Alçının etrafında (üstünde veya altında) ciltte renk değişikliği.
• Şiddetli kaşıntı.
• Kötü bir koku.
• Alçının herhangi bir yerinde çatlama, kırılma veya yumuşaklık hissi.

Bir kemiğin kırılması şok edici, korkutucu bir deneyimden, çok uzun gibi hissedilen bir süre boyunca alçı takmak gerektiğinde sinir bozucu bir deneyime dönüşebilir. Alçılar can sıkıcı (ve kaşındırıcı) olabilir ancak kemiğin iyileşirken güvenli ve stabil olmasını sağlamanın en iyi yoludur.

Alçıdayken neler yapılıp yapılamayacağı konusu doktorla konuşulmalıdır. Doğru ve mümkün olduğunca hızlı bir iyileşmeden emin olmak için nasıl banyo yapılacağı, nasıl hareket edileceği ve egzersiz yapılacağı gibi konularda doktor açıklamalar yaparak hastaya yardımcı olacaktır.