Kaburga Kırığı Neden Olur? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Kaburga Kırığı Neden Olur? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Kaburga kırıkları, kuvvetli bir öksürükten büyük bir travmaya kadar her şeyden kaynaklanabilir. Başka iç yaralanmalar yoksa, kişi muhtemelen reçetesiz ilaçlar, buz uygulama ve solunum egzersizleriyle evde iyileşebilir.

Kaburga Kırığı Nedir?

Kaburga kırıkları genellikle araba kazaları, spor yaralanmaları veya diğer travmalar nedeniyle oluşur. Travma yaşamadan da kaburgaları kırmak mümkündür.

Kaburga kırığını onarmak için ameliyat nadiren gereklidir ancak kaburgayı kıran yaralanma iç organlara zarar verdiyse cerrahi gerekebilir. Çoğu diğer kemik kırığı türlerinden farklı olarak, genellikle dinlenme, buz uygulama ve solunum egzersizleri dışında başka bir tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Çoğu kişi, kaburga kırığından iyileşmek için en az bir aya ihtiyaç duyar.

Evde tedavilerle iyileşilebiliyor olsa bile, kaburga kırıkları hayati tehlike oluşturabilecek komplikasyonlara neden olabilir. Kaburgalar ve göğüs çevresinde ağrı ve hassasiyet ya da nefes alma güçlüğü gibi belirtiler yaşanıyorsa, bir doktora başvurulmalı veya acil servise gidilmelidir.

Kaburga Kırığı Türleri Nelerdir?

Doktor, kaburga kırığını yaşanan kırık türüne göre sınıflandıracaktır. Birçok farklı kırık şekli vardır ancak en yaygın olanları şunlardır:

• Stres kırığı.
• Avulsiyon kırığı (kopma kırığı).
• Parçalı kırık.
• Yüzen kırık.

Yer Değiştirmiş ve Yer Değiştirmemiş Kaburga Kırıkları Arasındaki Farklar Nelerdir?

Yer değiştiren veya yer değiştirmeyen, doktorun kırığı tarif etmek için kullandığı terimlerdir. Yer değiştirmiş kırık, kemiğin parçalarının kırıldığında kırık çevresinde bir boşluk oluşacak kadar hareket ettiği anlamına gelir. Yer değiştirmeyen kırıklarda ise kırık sırasında parçalar hizadan çıkacak kadar fazla hareket etmemiştir. Yer değiştiren kırıkların onarım için cerrahi gerektirme olasılığı çok daha yüksektir.

Kaburga Kırığı Kimlerde Görülür?

Kaburga kırıkları aynı tüm kemik kırıkları gibi herkesi etkileyebilir. Çünkü bunlar özellikle araba kazaları ve diğer travmalar nedeniyle meydana gelen kırıklardır. Osteoporozu (zayıflamış kemikler) olan kişiler, kaburga kırıkları da dahil olmak üzere tüm kırık kemik türleri için daha yüksek risk altındadır. Temas sporları yapan sporcuların çoğu insana göre kaburga kırma yaşama daha yüksektir.

Düşme riski olan kişilerin de kaburga kırığı yaşama olasılığı daha yüksek olabilir.

Çocuklar, kemikleri yetişkinlere göre çok daha esnek olduğu için kaburgalarını yetişkinlere göre daha az kırar.

Kaburga Kırıkları Ne Kadar Yaygındır?

Kaburgalar, vücudun en güçlü kemiklerinden bazılarıdır, bu nedenle araba kazası veya düşme gibi büyük bir travma yaşamadan kaburgaları kırmak oldukça nadirdir. Göğsüne travma yaşayan kişilerin yaklaşık %30’u en az bir kaburgasını kırar.

Travmatik bir yaralanma olmadan oluşan kırıklara nadiren rastlanır.

Kaburga Kırıklarının Belirtileri Nelerdir?

Kaburga kırığı belirtileri şunlardır:

• Ağrı (özellikle nefes alırken, öksürürken veya göğüs ve üst vücudu hareket ettirirken).
• Hassasiyet.
• Morarma veya renk değişikliği.

Kaburga Kırıklarının Sebepleri Nelerdir?

Kaburga kırıkları genellikle göğse bir şey çarpması sonucu oluşur. En yaygın nedenlerden bazıları şunlardır:

• Araba kazaları.
• Düşmeler.
• Spor yaralanmaları.

Kaburga kırıkları, travmatik bir yaralanma olmadan da gerçekleşebilir. Bu atravmatik (travma kaynaklı olmayan) kırıklar şu nedenlerden kaynaklanır:

• Kemiklere yayılmış kanserler.
• Şiddetli öksürükler.
• Osteoporoz.

Kaburga Kırıklarının Komplikasyonları Nelerdir?

Organ Hasarı

Kaburga kırıkları genellikle travmalar sırasında meydana gelir, bu da kişinin başka yaralanmalara sahip olma ihtimali olduğu anlamına gelir. Kırık bir kaburga, vücudun içinde ciddi hasara neden olabilir. Kaburgalar, aşağıdakiler gibi en önemli organlardan bazılarını korur:

• Kalp.
• Akciğerler.
• Karaciğer.
• Böbrekler.
• Dalak.

Kırığı oluşturan yaralanma kaburgaları vücudun içine doğru ittirdiyse, kemik parçaları organları kesebilir, delik açabilir veya yaralayabilir.

Nefes Alma Sorunları (Pulmoner Komplikasyonlar)

Kırık bir kaburgayla nefes almak ağrılı olabilir. Kaburgalar kırıkken normalde olduğu kadar derin nefes alınmazsa, zatürre gelişme riski artar.

Kaburga kırıkları ayrıca akciğer çökmesine (bazen pnömotoraks olarak adlandırılır) yol açabilir.

Kaburga Kırıklarına Nasıl Tanı Konulur?

Doktor, fiziki muayene ile kaburga kırığını teşhis edecektir. Organlarda hasar olup olmadığını kontrol etmek için görüntüleme testleri de kullanılabilir.

Kaburga Kırıklarını Teşhis Etmek İçin Hangi Testler Yapılır?

Fiziki muayeneden sonra en az bir görüntüleme testi gerekebilir:

• Röntgen: Röntgen, kaburga kırıklarını veya diğer kırıkları doğrulayabilir ve kemiklerin ne kadar hasar gördüğünü gösterir.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MR): Doktor, kemiklerin ve çevresindeki alanın tam bir görüntüsünü elde etmek için MR kullanabilir. Bu, kemiklerin çevresindeki dokuları da gösterir. MR, kasların, bağ dokusunun ve organların yaralanıp yaralanmadığını belirlemek için özellikle önemlidir.
• Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması: Cerrahi gerekiyorsa, doktor veya cerrah, kemiklerin tam olarak ne kadar hasar gördüğünü bilmek ister. BT taraması, röntgenden daha ayrıntılı bir kemik ve çevresindeki doku resmi verir. Röntgen sonuçları belirsizse veya cerrahın ameliyatı planlamasına yardımcı olmak için BT taramasına ihtiyaç duyulabilir.

Kaburga Kırıkları Nasıl Tedavi Edilir?

Kaburga kırığının nasıl tedavi edileceği, orijinal kırığın ciddiyetine bağlıdır. Kırık kemiklerin tekrar birleşmesi gerekir. Travma sırasında organlardan herhangi biri hasar gördüyse, bu yaralanmalar onarılana kadar hastanede kalmak gerekebilir.

Çoğu kaburga kırığı, dinlenme, buz uygulama ve aspirin veya ibuprofen gibi reçetesiz satılan nonsteroid antiinflamatuar ilaçlarla tedavi edilebilir. Doktor, yaralanmaya ne sıklıkla buz uygulanması gerektiğini söyleyecektir ancak genellikle kaburgalara günde birkaç kez 20 dakika buz uygulanabilir.

Muhtemelen iyileşme sırasında her birkaç saatte bir solunum egzersizleri yapılması veya kasıtlı olarak öksürülmesi gerekecektir. Bu, zatürreyi önler ve akciğerlerin ve göğsün normal hareketini sürdürmesine yardımcı olur. Solunum egzersizleri sırasında ağrıyı hafifletmek için yaralı kaburgalara yastık bastırılabilir.

Kaburga Kırığı Ameliyatı

Kırık bir kaburga için cerrahi nadiren gereklidir. Ciddi iç yaralanmalar varsa veya kemikler düzgün bir şekilde birleşmediyse (nonunion veya malunion adı verilen bir komplikasyon) cerrahi gerekebilir.

İç Sabitleme

En ciddi kırıklar cerrahi gerektirir. Cerrah, kemikleri doğru pozisyonuna yeniden hizalar (yerleştirir) ve iyileşip yeniden birleşmesi için yerinde tutar. Genellikle iç sabitleme adı verilen bir işlem yaparlar. Bu, cerrahın kemiği yerinde tutmak için metal parçalar yerleştirmesi anlamına gelir. Kemiğin tam olarak iyileşmesini sağlamak için cerrahi olarak onarılmış vücut kısmının kullanımı sınırlanabilir.

İç sabitleme teknikleri şunlardır:

• Plakalar ve vidalar: Metal plakalar, kemik parçalarını bir arada ve yerinde tutmak için kemiğe vidalanır.
• Pimler ve teller: Pimler ve teller, diğer bağlantı elemanları için çok küçük olan kemik parçalarını yerinde tutar. Genellikle çubuklar veya plakalarla birlikte kullanılır.

Bazı kişiler, bu parçalar vücutlarında kalarak yaşamlarına devam eder. Bunları çıkarmak için takip ameliyatları da gerekebilir.

Kemik Grefti

Kaburga kırığı ciddi şekilde yer değiştirmişse veya kemik gerektiği gibi iyileşmiyorsa, kemik grefti gerekebilir. Cerrah, kırık kemiği yeniden birleştirmek için ek kemik dokusu yerleştirecektir. Ardından, kemik yeniden büyürken parçaları bir arada tutmak için genellikle iç sabitleme yapılır. Kemik greftleri birkaç kaynaktan gelebilir:

• Vücudun başka bir yerinden, genellikle kalça kemiğinin üst kısmından.
• Dış bir donörden.
• Yapay bir parçadan.

Kaburga Kırığı Tedavisinin Komplikasyonları Nelerdir?

Kaburga kırığı cerrahisinin komplikasyonları şunlardır:

• Malunion: Kırık kemiklerin iyileşirken doğru şekilde hizalanmaması.
• Nonunion: Kemiklerin tam olarak veya hiç birleşmemesi.
• Kemik enfeksiyonu (osteomiyelit): Açık kırık (kemik cildi delerse) varsa, bakteriyel enfeksiyon riski artar.

Tedaviden Ne Kadar Süre Sonra Daha İyi Hissedilir?

Belirtilerin düzelmesi birkaç hafta sürecektir. Ağrı iyileşmezse veya nefes alma zorluğu yaşanıyorsa hemen doktorla iletişime geçilmelidir.

Kaburga kırıkların tam iyileşme beklenir.

Kaburga Kırığının İyileşmesi Ne Kadar Sürer?

Çoğu kişinin kaburga kırığından iyileşmek için en az bir aya ihtiyacı olur.

Vücudun iyileşme süresini etkileyen birçok faktör vardır. Travma sırasında başka iç yaralanmalar yaşandıysa iyileşme daha uzun sürebilir. Kişinin özel durumuna uygun bir zaman çizelgesi için doktor veya cerrahla konuşulmalıdır.

İşe veya Okula Ara Vermek Gerekir mi?

Kişinin özel yaralanmaları, iş, okul ve diğer aktivitelerden ne kadar süre uzak kalınacağını etkileyecektir. Organlara veya vücudun diğer kısımlarına zarar vermeden kaburga kırığı yaşandıysa, iyileşirken işe veya okula gitmekten kaçınılması gerekmeyebilir.

İyileşirken fiziksel aktivitelere yeniden başlamadan önce cerrah veya doktorla konuşulmalıdır.

Kırık Kaburgayla Egzersiz Yapılabilir mi?

İyileşirken aktif kalınmalıdır. Yoğun egzersizlerden ve spor yapmaktan kaçınılmalıdır ancak normal hareket ve nefes alma, iyileşmenin önemli bir parçasıdır. Kırık bir kaburgayla ne kadar aktivite yapılması gerektiği hakkında doktorla konuşulmalıdır.

Kaburga Kırığı Riski Nasıl Azaltılır?

Yaralanma riskini azaltmak için şu genel güvenlik ipuçları takip edilmelidir:

• Her zaman emniyet kemeri takılmalıdır.
• Tüm aktiviteler ve sporlar için doğru koruyucu ekipman takılmalıdır.
• Ev ve iş yeri, kişiyi veya başkalarını tökezletebilecek dağınıklıktan arındırılmalıdır.
• Evde bir şeylere ulaşmak için uygun aletler veya ekipmanlar kullanılmalıdır. Sandalye, masa veya tezgah üzerinde durulmamalıdır.
• Kemik sağlığını korumak için diyet ve egzersiz planı takip edilmelidir.
• Kişi 50 yaşından büyükse veya ailesinde osteoporoz öyküsü varsa, doktorla kemik yoğunluğu testi hakkında konuşulmalıdır.
• Yürümekte zorluk çekiliyorsa veya düşme riski yüksekse, baston veya yürüteç kullanılmalıdır.

Kaburga Kırıkları Nasıl Önlenebilir?

Kaburga kırıkları genellikle düşmeler veya diğer kazalar nedeniyle olur, bu nedenle bunları önlemek için çok şey yapılamaz. Dengeyi artırmak ve düşmeleri önlemek için baston veya yürüteç kullanılmalıdır.

Kişide osteoporoz varsa, tedavi edilmesi gelecekteki kemik yoğunluğu kaybını önleyecektir.

Acil Servise Ne Zaman Gidilmelidir?

Kaburga kırığı veya başka bir kırık kemik olduğundan şüpheleniliyorsa, mümkün olan en kısa sürede bir doktora başvurulmalıdır. Aşağıdaki durumlardan herhangi biri yaşanıyorsa acil servise gidilmelidir:

• Yoğun ağrı.
• Nefes alma zorluğu.
• Normalde hareket ettirilebilen bir vücut kısmı hareket ettirilememesi.
• Vücudun bir kısmı gözle görülür şekilde farklı veya yerinden çıkmış görünüyor olması.
• Kemiğin cilt üzerinden görünebiliyor olması.
• Şişlik.
• Bu diğer belirtilerle aynı anda ortaya çıkan yeni morarmalar.

Travma yaşandıysa hemen acil servise gidilmelidir.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

Doktora aşağıdaki soruları sormak faydalı olabilir:

• Görüntüleme testlerine ihtiyacım var mı?
• Kırık, organlarıma zarar verdi mi?
• Ameliyat olmam gerekiyor mu?
• İyileşirken hangi egzersizleri yapmalıyım?
• İyileşmem ne kadar sürecek?
• Fiziksel aktivitelere ne zaman devam edebilirim?

Kaburga kırıkları, rastgele bir öksürüğün neden olduğu küçük bir çatlaktan travma sonrası ciddi bir yaralanmaya kadar çeşitlilik gösterebilir. En önemli şey, göğüste ağrı fark edilir edilmez veya nefes alma zorluğu yaşanması durumunda kaburgaların bir doktor tarafından incelenmesidir.

Kemiklerin güçlü ve sağlıklı kalması için doktorla konuşulmalı ve kişi 50 yaşından büyükse veya ailesinde osteoporoz öyküsü varsa düzenli kemik yoğunluğu taramaları yaptırmalıdır.