Üriner İnkontinans (İdrar Kaçırma) Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Kontrolsüz bir şekilde idrar kaçırma deneyimi birçok insan için utanç verici bir sorun olabilir. Üriner inkontinans, genellikle yaşlı yetişkinlerde ve doğum yapmış veya menopoza girmiş kadınlarda görülen mesane kontrolünün kaybıdır. İdrar yolu enfeksiyonları, pelvik taban bozuklukları ve prostat büyümesi hastalığın diğer nedenlerdindendir.
İdrar kaçırma birçok insanın hayatını etkileyen bir durumdur. Kişide inkontinans olduğunda, mesane kontrolü sorunları yaşayabilir ve idrarını kaçırabilir. Bu sızıntı genellikle kontrol edilemez ve hayatı olumsuz yönde etkileyebilir.
Üriner sistem; böbrekler, üreterler, mesane ve üretradan oluşur. Bu parçalar birlikte birkaç iş yaparlar. Atıkları filtreler, depolar ve vücuttan uzaklaştırırlar. Böbrekler vücudun filtreleridir. Atık ürünler böbrekler tarafından kandan uzaklaştırılarak idrar oluşturulur. İdrar daha sonra üreter adı verilen iki ince borudan aşağı doğru hareket eder. Üreterler, idrarın vücudu terk etme zamanı gelene kadar toplanacağı mesaneye bağlanır. Mesane bir depolama tankı gibidir. Mesane dolduğunda beyin, idrar yapma zamanının geldiğine dair bir sinyal gönderir. İdrar daha sonra bir kas açıldığında (sfinkter) mesaneyi terk eder ve bu kas idrarın üretra yoluyla vücuttan serbestçe akmasına izin verir.
Bu sistem sorunsuz çalıştığında, genellikle idrar yapma ihtiyacı duymadan önce tuvalete gitmek için kişinin zamanı olur ve herhangi bir idrar sızıntısı yaşamaz. Üriner inkontinans, bu parçalar gerektiği gibi çalışmadığında ortaya çıkabilir. Bu durum hayat boyunca birçok farklı nedenden dolayı meydana gelebilir.
Birçok kişi idrar kaçırmanın yaşlanmanın normal bir parçası olduğunu ve buna engel olunamayacağını düşünür. Yaşlandıkça inkontinans riskinin arttığı doğru olsa da bu durumu yönetmeye yardımcı olacak tedaviler de mevcuttur. İnkontinans kişinin hayatını aksatmak ve onu aktif olmaktan alıkoymak zorunda değildir.
Birkaç farklı inkontinans türü vardır. Bu tiplerin idrar kaçırma için farklı nedenleri, özellikleri ve tetikleyicileri vardır. İnkontinans tipinin bilinmesi genellikle inkontinans için tanı ve tedavi planının önemli bir parçasıdır.
İnkontinans türleri şunları içerir:
İnkontinans herkesin başına gelebilir. Ancak, belirli gruplarda ve hayatın belirli zamanlarında daha yaygındır. İnkontinans kadınlarda erkeklere göre çok daha yaygındır. Bu durum genellikle hamilelik, doğum ve menopoz ile ilişkilidir. Bu deneyimlerin her biri, bir kadının pelvik destek kaslarının zamanla zayıflamasına neden olabilir.
Ayrıca yaşlandıkça inkontinans yaşama olasılığı da artar. Pelvik organları destekleyen kaslar zamanla zayıflayarak idrar kaçırma sorunu yaşanmasına neden olabilir.
Vücut yaşam boyunca sürekli değişir. Yaşlandıkça pelvik organları destekleyen kaslar zayıflayabilir. Bu, mesanenin ve üretranın daha az desteğe sahip olduğu anlamına gelir ve genellikle idrar sızıntısına yol açar. Kişide kronik bir sağlık sorunu varsa, çocuk doğurduysa, menopoza girdiyse, prostatı büyüdüyse veya prostat kanseri ameliyatı geçirdiyse, yaşlandıkça inkontinans geliştirme riski daha yüksek olabilir. Zaman içinde doktorla inkontinansın riskleri ve günlük hayatı etkilemeden bunun nasıl yönetilebileceği hakkında konuşmak önemlidir.
İnkontinans kadınlarda erkeklere göre çok daha sık görülür. Bunun büyük bir kısmı hamilelik, doğum ve menopozdan kaynaklanmaktadır. Bir kadının hayatındaki bu olayların her biri mesane kontrolü sorunlarına yol açabilir. Hamilelik, inkontinansın kısa vadeli bir nedeni olabilir ve mesane kontrolü sorunları genellikle bebek doğduktan sonra düzelir. Bazı kadınlar, doğumun pelvik taban kaslarını zorlaması nedeniyle doğumdan sonra inkontinans yaşarlar. Bu kaslar zayıfladığında, idrar kaçırma sorunu yaşama olasılığı artar. Menopoz vücudun birçok değişimden geçmesine neden olur. Menopoz sırasında hormonlar (özellikle östrojen) değişir ve bu da mesane kontrolünü değiştirebilir.
Erkekler de inkontinans yaşayabilir ancak bu kadınlarda olduğu kadar yaygın değildir.
İnkontinans yaşamanın birçok farklı nedeni vardır. Bu nedenler kadın veya erkek olmaya göre değişebilir. Bazı nedenler, genellikle tedavi edildikten sonra ortadan kalkan geçici sağlık sorunlarıdır. Böyle durumlarda, inkontinans da genellikle altta yatan durum tedavi edildiğinde durur. İnkontinans uzun süreli (kronik) tıbbi durumlardan kaynaklanabilir. Kronik bir durum nedeniyle idrar kaçırma sorunu yaşandığında, bu genellikle daha uzun bir süre boyunca yönetmek zorunda kalınacak bir durumdur. Tedavi edilse bile kronik rahatsızlıklar genellikle ortadan kalkmaz. İnkontinansın, kronik durumun bir belirtisi olarak zaman içinde yönetilmesi gerekebilir.
İnkontinansın geçici veya kısa vadeli nedenleri şunları içerebilir:
İdrar kaçırmanın kronik veya uzun vadeli nedenleri şunları içerebilir:
Hamilelik sırasında vücut birçok fiziksel değişiklik geçirir. Rahim büyüyen bebeği tutmak için gerilirken birkaç şey olur. Mesane genişleyen bebek tarafından ezilebilir ve bu durum mesanenin eskisinden daha az tutmasına neden olabilir. Mesane eskisi kadar tutamayacağı için hamilelik sırasında işemek için artan bir aciliyet yaşanabilir. Bu durum, bebeğin en büyük haline geldiği hamileliğin sonlarına doğru daha da zorlayıcı hale gelebilir.
Hamilelik sırasında idrar kaçırmanın bir başka nedeni de pelvik taban kaslarının zayıflamasıdır. Bu kaslar pelvisteki tüm organlar için destek yapılarıdır. Hamilelik sırasında rahim genişledikçe gerilebilir ve zayıflayabilirler.
İnkontinansın ana belirtisi idrar sızıntısıdır. Bu sürekli bir idrar damlaması veya ara sıra yaşanan bir sızıntı olabilir. Kişinin inkontinansı varsa, çok miktarda veya az miktarda idrar kaçırabilir. Genellikle sahip olunan inkontinans türüne bağlı olarak çok çeşitli nedenlerle sızıntı yaşanabilir.
Aşağıdaki durumlarda idrar kaçırılabilir:
İnkontinans için tanı süreci, genellikle doktor ile tıbbi geçmiş ve mesane kontrolü sorunları hakkında konuşarak başlayacaktır. Doktor kişiye aşağıdaki gibi sorular sorabilir:
Bu sorular, doktorun idrar kaçırmayla ilgili bir model bulmasına yardımcı olabilir ve bu da genellikle belirli bir idrar kaçırma türüne işaret eder. Doktor tıbbi geçmişi sorarken, tüm ilaçları listelemek önemlidir çünkü bazı ilaçlar inkontinansa neden olabilir. Doktor ayrıca geçmiş hamilelikler ve her doğumla ilgili ayrıntılar hakkında da sorular soracaktır.
Doktorun inkontinansı teşhis etmek için yapabileceği aşağıdakiler gibi birkaç özel test de vardır:
Doktor, kişi evdeyken herhangi bir sızıntıyı birkaç gün boyunca bir günlükte takip etmesini önerebilir. Birkaç gün boyunca ne sıklıkta idrar kaçırma sorunu yaşandığı yazıldığında doktor bir model belirleyebilir. Bu, teşhis sürecinde gerçekten yardımcı olabilir. Ne sıklıkta idrara çıkıldığı, her seferinde ne kadar idrar yapılabildiği, tuvalete gidiş gelişler arasında idrar kaçırılıp kaçırılmadığı ve idrar kaçırıldığı sırada yapılan aktiviteler yazılmalıdır. Daha sonra bu günlük doktor randevusuna götürülür ve doktorla bu konu hakkında konuşulur.
İnkontinansın tedavi edilebileceğini bilmek önemlidir. Birçok kişi bunun sadece yaşlanmayla birlikte gelen ve kaçınılmaz bir sorun olduğuna inanır. İnkontinansın günlük aktiviteleri aksattığı ve genellikle keyif alınan şeyleri kaçırmaya neden olduğu düşünülüyorsa doktorla konuşulmalıdır. İnkontinansı tedavi etmek için çok çeşitli seçenekler vardır.
İnkontinans için bir tedavi planı oluştururken doktorun dikkate alacağı birçok farklı faktör vardır. İnkontinansın türü ve hayatı nasıl etkilediği önemli hususlardır. Doktor ayrıca kişiyle en rahat edeceği tedavi türü hakkında da konuşacaktır. İnkontinans için keşfedilebilecek üç ana tedavi türü vardır. Bunlar ilaçlar, yaşam tarzı değişiklikleri ve ameliyattır. Her seçeneğin doktorun hasta ile konuşacağı artıları ve eksileri vardır.
Sızıntıyı azaltabilen pek çok ilaç vardır. Bu ilaçlardan bazıları aşırı aktif mesanede sorunlara neden olan kas kasılmalarını dengeler. Diğer ilaçlar aslında tam tersini yapar yani mesanenin tamamen boşalmasını sağlamak için kasları gevşetir. Hormon replasman tedavileri de (genellikle menopoz sırasında azalan östrojenin yerine konmasını içerir) normal mesane fonksiyonunun geri kazanılmasına yardımcı olabilir.
Birçok durumda, ilaçlar mesaneye normal işlevini geri kazandırmak için çok iyi çalışabilir. Doktor özel ihtiyaçlara uygun bir ilacı dikkatle seçecektir. Genellikle, doktor kişiyi düşük dozda bir ilaçla başlatacak ve daha sonra dozu yavaşça artıracaktır. Bu, yan etki risklerini azaltmaya çalışmak ve ilacın inkontinansı tedavi etmek için ne kadar iyi çalıştığını takip etmek için yapılır.
İnkontinansı tedavi etmek için kullanılabilecek yaygın ilaçlar şunlardır:
Bazen günlük yaşamda yapılacak değişiklikler idrar kaçırma sorununa gerçekten yardımcı olabilir. Bu değişiklikler genellikle pelvik taban kaslarını güçlendirmek için yapılabilecek egzersizleri, normal alışkanlıklardaki değişiklikleri ve daha iyi bir beslenme düzenini içerir. Bazı insanlar evde bu değişiklikleri yaparak iyileşme fark eder ve ek tedaviye ihtiyaç duymaz.
Herhangi birine başlamadan önce inkontinans için bu evde tedavi seçenekleri hakkında doktorla konuşulmalıdır. Tüm inkontinans türleri bu yaşam tarzı değişiklikleri ile tedavi edilemeyebilir. Doktor, inkontinans tanısı göz önüne alındığında denenebilecek en iyi yaşam tarzı değişiklikleri hakkında kişiye ayrıntılı önerilerde de bulunabilir.
İnkontinansı iyileştirmeye yardımcı olacak yaşam tarzı değişiklikleri şunları içerebilir:
İnkontinansa yardımcı olmak için evde kullanılabilecek cihazlar da vardır. Kullanılabilecek reçetesiz satılan cihazlardan biri şudur:
Diğer invaziv olmayan tedavi seçenekleri inkontinansı tedavi etmekte başarısız olursa, doktorun önerebileceği çeşitli prosedürler vardır. Bu prosedürler basit enjeksiyonlardan daha karmaşık ameliyatlara kadar uzanmaktadır. Doktor, sahip olunan inkontinans türüne ve semptomlara bağlı olarak kişi için en iyi prosedür seçeneğini tartışacaktır.
İnkontinansı tedavi etmek için prosedürler şunları içerebilir:
Kegel egzersizleri pelvik taban kaslarında güç oluşturmanın basit bir yoludur. Bu egzersizler pelvik taban kaslarını kaldırarak, tutarak ve sonra gevşeterek yapılır. Bu kasları idrar yaparken idrar akışını durdurarak bulmak mümkündür. Bu sadece kasların nasıl bulunacağı öğrenene kadar yapılmalıdır. İdrar akışını uzun bir süre boyunca akışın ortasında durdurmak sağlıklı değildir.
Kegel egzersizleri yaparken küçük adımlarla başlanmalıdır. Başta sadece birkaç saniye tutulmalıdır. Zamanla, kasları sıkı tutarak daha uzun süreler çalışılabilir.
Diğer egzersiz türlerinin aksine, Kegel egzersizleri yapıldığını kimse anlayamaz. Günde iki kez birkaç set Kegel egzersizi (bir set 10 egzersizden oluşur) yapmak hedeflenmelidir.
Hayat boyunca yaşanan farklı olaylar inkontinansa neden olan birçok şeye yol açabilir. Pelvik organları destekleyen kaslar zamanla zayıflayabilir. Kadınlar için bu kaslar hamilelik ve doğum gibi büyük yaşam olayları nedeniyle de zayıflayabilir. Bununla birlikte, bacaklarda veya kollarda güç oluşturmak için egzersiz yapılması gibi, pelvik taban kaslarını güçlendirmek için de egzersizler yapılabilir. Pelvik kasları güçlendirmek için egzersiz yapmak inkontinans sorunu yaşamayı engellemeyebilir ancak mesanenin kontrolünü yeniden kazanmaya yardımcı olabilir. Sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak da mesane kontrolüne yardımcı olacaktır. Yaşam boyunca güçlü pelvik taban kaslarını korumanın en iyi yolları hakkında doktorla konuşulmalıdır.
Bazen idrar kaçırma, nedeni ortadan kalktığında geçecek olan kısa süreli bir sorundur. Bu durum genellikle idrar yolu enfeksiyonu gibi bir rahatsızlık olduğunda söz konusudur. Tedavi edildikten sonra idrar yolu enfeksiyonlarının neden olduğu sık idrara çıkma ve idrar kaçırma sorunları tipik olarak sona erer. Bu durum, hamilelik sırasında mesane kontrolü sorunları yaşayan bazı kadınlar için de geçerlidir. Birçoğu için sorunlar doğumdan sonraki haftalarda sona erer. Ancak inkontinansın diğer nedenleri uzun vadelidir ve hayat boyunca yönetilen koşullarla ilgilidir. Diyabet veya multipl skleroz gibi kronik bir rahatsızlığı olanlar uzun süre idrar kaçırabilir. Bu gibi durumlarda, kişinin hayatını etkilememesi için inkontinansı yönetmenin en iyi yolları hakkında bir doktorla konuşmak önemlidir.
Doktorla tuvalet alışkanlıkları hakkında konuşmak utanç verici olabilir. Ancak bu utanç kişiyi inkontinansı tedavi etmekten alıkoymamalıdır. Çoğu zaman doktor, mesane kontrolü sorununun nedenini bulmaya ve daha iyi hale getirmeye yardımcı olabilir. Hiç kimse bununla tek başına uğraşmak zorunda değildir. Doktorla inkontinansı tedavi etmenin en iyi yolları hakkında konuşulabilir ve böylece sızıntı konusunda endişelenmeden dolu ve aktif bir yaşam sürdürmek mümkün olur.
Gebe Okulu Nedir?
Vertebroplasti Nedir? Hangi Durumları Tedavi Eder? Yan Etkileri Nelerdir?
Lisfranc Yaralanması Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?
Açık Redüksiyon ve İç Sabitleme (ORIF) Nedir? Kimlere Uygulanır? Faydaları Nelerdir?
Bilek Ağrısı Neden Olur? Nasıl Tedavi Edilir?
Osteoporoz Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?
Bacak Kırıkları Neden Olur? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?
Bilek Kırıkları Neden Olur? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?
Subungual Hematom Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?
Medial Tibial Stres Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?