Tenosinovit Nedir? Türleri ve Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Tenosinovit Nedir? Türleri ve Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Tenosinovitin aşırı kullanımdan travmalara kadar pek çok nedeni vardır. Kişinin belirtileri varsa, ciddi bir enfeksiyon olmadığından emin olmak için hemen bir doktora görünmelidir. Genellikle ameliyat gerektiren bir enfeksiyondan kaynaklanmadığı sürece, muhtemelen istirahat ve reçetesiz satılan ilaçlarla tedavi olunabilir. Belirtiler geçtikten sonra dört ila altı hafta içinde tamamen iyileşme beklenmelidir.

Tenosinovit Nedir?

Tenosinovit, tendonları çevreleyen koruyucu kılıfın (sinovyal membran) iltihaplanmasıdır. Tenosinovit ağrılı olabilir ve eklemleri normalde olduğu gibi hareket ettirmekte zorlanılabilir.

Tendonlar kasları kemiklere bağlayan kordonlardır. Kişi kaslarını sıkıp gevşettikçe kemiklerin hareket etmesini sağlarlar. Tendonlar sinovyal bir zar ile çevrilidir. Sinovyal zar sıvı ile doludur. Tendonları korur ve sorunsuz hareket etmelerine yardımcı olur. Bu zar aynı bir elektrik kablosunu gibi düşünülebilir. Kablonun içindeki teller iş yapar ve kauçuk veya plastik kaplama onları güvende tutar. İşte sinovyal zar da tendonları yalıtan koruyucu tabakadır. Sinovyal zar tahriş olduğunda, hasar gördüğünde veya enfekte olduğunda iltihaplanabilir. Tenosinovitin kendisinden kaynaklanan semptomlara ek olarak, bu iltihap tedavi edilmezse başka ciddi sorunlara da yol açabilir. İyileşirken etkilenen tendonu dinlendirmek gerekecektir. Tenosinovite neyin neden olduğuna bağlı olarak yaklaşık dört ila altı hafta içinde tamamen iyileşme görülmelidir.

Tenosinovit ve Tendinit Arasındaki Fark Nedir?

Tenosinovit ve tendinitin her ikisi de tendonları etkileyen durumlardır. Her iki soruna da iltihaplanma neden olur. En önemli fark neyin iltihaplandığıdır.

• Tenosinovit, tendonları saran sinovyal zar iltihaplandığında meydana gelir. Bu aynı zamanda sinovit olarak da bilinir.
• Tendinit ise tendonun kendisindeki iltihaplanmadır. Tendinit akut (kısa süreli) veya kronik (uzun süreli) olabilir.

Stenozan Tenosinovit Nedir?

Stenozan tenosinovit spesifik bir tenosinovit türüdür. Stenoz, daralma için kullanılan tıbbi bir terimdir. Stenozan tenosinovit, bir tendonun etrafındaki iltihaplanma, vücudun normalde yaptığı küçük bir alanda sorunsuz hareket etmesini zorlaştırdığında ortaya çıkar. Bu, kışın kolu ekstra katlarla ceketin koluna sığdırmaya çalışırken hissedilen duyguyla aynıdır. Kol cekete geçirilebilir ama bu normalden daha zordur.

Stenozan tenosinovitin farklı türleri şunlardır:

• Tetik parmak: Tetik parmak, parmaklardaki ve başparmaktaki tendonları kontrol eden ve yönlendiren tünel iltihaplandığında ortaya çıkar. Tetik parmağı olan kişiler etkilenen parmaklarını bükerken genellikle bir kilitlenme veya zorlanma hissederler.
• De Quervain tendinozu: De Quervain tendinozu başparmağın tendonlarında ağrılı bir iltihaplanmadır. Bazen radial styloid tenosinovit olarak da bilinir ve bileğin arka tarafında başparmağın yanında ağrı olarak ortaya çıkar.
• Peroneal tenosinovit: Peroneal tendonlar ayak bileklerinin her iki tarafındadır. Sinovyal zarları iltihaplanırsa stenozan tenosinovitten etkilenebilirler.
• Önkol tenosinoviti: Ön kolun etrafındaki tendonlarda da (ekstansör karpi ulnaris, ekstansör, karpril radialis ve ekstansör digitorum communis) stenozan tenosinovit gelişebilir.

Kişinin hangi rahatsızlığınız olursa olsun, ağrısı varsa veya vücudunun bir bölümünü normalde olduğu kadar iyi hareket ettiremiyorsa bir sağlık uzmanıyla görüşmelidir.

Tenosinovit Kimleri Etkiler?

Tenosinovit herkesi etkileyebilir. Kişi aşağıdaki durumlara sahipse tenosinovit geliştirme olasılığı daha yüksektir:

• Romatoid artrit
• Diyabet
• El enfeksiyonları
• Gut hastalığı
• KOAH
• Tiroid hastalığı
• Dupuytren hastalığı
• Bazı kanser tedavilerinin uygulanması

Tenosinovit Ne Kadar Yaygındır?

Tenosinovit pek çok farklı sorun ve durumdan kaynaklandığı için nispeten yaygındır. Bununla birlikte, farklı insan gruplarının bu hastalığa yakalanma riskleri farklıdır. Romatoid artriti olan kişilerin yarısından fazlasında tenosinovit gelişir. Diyabetli kişilerin ise yaklaşık %20'sinde görülür.

Tenosinovit Vücudu Nasıl Etkiler?

Tenosinovit genellikle ağrılıdır. Uzuvlardan birinin itilmesine, çekilmesine veya uzamasına yardımcı olan herhangi bir kasa (fleksör ve ekstansör kaslar) bağlı tendonları etkileyebilir. Ayrıca vücudun etkilenen kısmı normalde olduğu gibi hareket ettirmekte zorlanılabilir Tenosinovitin en sık etkilediği yerler şunlardır:

• Eller
• Bilekler
• Ayaklar

Tenosinovitin Belirtileri Nelerdir?

Tenosinovitin en yaygın belirtileri şunlardır:

• Ağrı
• Bir eklemde şişme
• Vücudun bir bölümünü normalde olduğu gibi hareket ettirmekte zorluk
• Vücudun bir bölümünü hareket ettirirken ağrı
• Bir tendon boyunca düz bir çizgide renk değişikliği

Tenosinovite Ne Sebep Olur?

Tenosinovit nedenleri aşağıdakiler gibidir:

• Otoimmün hastalıklar: Vücudun savunmasının kendisine saldırdığı herhangi bir durum sinovyal zarda hasara neden olabilir. Artrit (romatoid artrit ve gut gibi) ve diyabet tenosinovite neden olabilir.
• Aşırı kullanım: Bir hareketin veya hareketin uzun bir süre boyunca sürekli tekrarlanması aşırı kullanım sendromuna yol açabilir. Aşırı kullanım sendromundan kaynaklanan hasar genellikle tenosinoviti içerir.
• Enfeksiyonlar: Birçok yaygın enfeksiyon sinovyal zara yayılabilir ve enfeksiyöz tenosinovite yol açabilir.
• Travma: Tendonlara veya etrafındaki bölgeye zarar veren herhangi bir yaralanma veya kaza tenosinovite neden olabilir.

Tenosinovit Kendiliğinden Geçer mi?

Tenosinovit her zaman kendi kendine geçmez. Dinlenmek ve buna neden olan aktiviteye ara vermek bazen tenosinovitin tedavisi olsa bile, doktorun ağrının nedenini teşhis etmesi önemlidir. Tenosinovit teşhisi konulmaz ve uygun şekilde tedavi edilmezse tendonlarda uzun vadeli hasara neden olabilir.

Tenosinovit Nasıl Teşhis Edilir?

Doktor tenosinoviti fiziki muayene ile teşhis edecektir. Belirtileri ve hareket açıklığını (vücudun bir bölümünün ne kadar hareket ettirilebildiği) kontrol edecektir.

Ayrıca enfeksiyonları kontrol etmek için kan testleri veya diğer laboratuvar testleri istenebilir.

Tenosinoviti Teşhis Etmek İçin Hangi Testler Yapılır?

Fiziki muayeneden sonra, birkaç görüntüleme testinden en az birine ihtiyaç duyulabilir:

• Röntgenler: Bir röntgen sinovyal zarın sertleşip sertleşmediğini ve diğer iltihap belirtilerini gösterebilir.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Doktor tendonun ve etrafındaki alanın tam bir görüntüsünü elde etmek için bir MR kullanabilir.
• Ultrason: Ultrason yumuşak doku için bir röntgen gibidir. Doktor bunu tendonun etrafındaki alanın herhangi bir iltihabı gösterecek görüntülerini çekmek için kullanabilir.
• Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması: BT taraması, doktora tendonun ve çevresindeki dokunun röntgenden daha ayrıntılı bir görüntüsünü verecektir.

Tenosinovit Nasıl Tedavi Edilir?

Tenosinovitin nasıl tedavi edileceği, buna neyin neden olduğuna bağlıdır. Tedaviler şunları içerir:

• Dinlenmek ve tenosinovite neden olan aktiviteyi durdurmak.
• Tendonun üzerindeki baskıyı azaltmak için bir destek veya atel takmak.
• Ağrı veya enflamasyonu azaltmak için bölgeye sıcak veya soğuk uygulamak.
• Steroid enjeksiyonları.

Doktor, semptomların ne kadar şiddetli olduğuna bağlı olarak hangi spesifik tedavilere ihtiyaç duyulacağını hastaya söyleyecektir.

Tenosinovit Ameliyatı Nasıldır?

Tenosinovit için ameliyat genellikle tenosinovit bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa, iltihaplanma kalıcı hasara neden olacak kadar şiddetliyse veya konservatif tedaviler birkaç ay sonra hala işe yaramadıysa (örneğin başarısız steroid enjeksiyonları) gereklidir. Cerrah etkilenen tendonun üzerindeki baskıyı azaltmak ve debridman (ölü veya enfekte dokuyu temizlemek için kullanılan tıbbi terim) yapmak için etrafından kesiler açacaktır. Bazı enfeksiyöz tenosinovit vakalarında, cerrah sınırlı sayıda kesi yapabilir ve parmağı ve enfeksiyonu temizlemeye yardımcı olmak amacıyla tendon kılıfını düzenli olarak yıkamak için bir kateter kullanabilir.

Tenosinoviti Tedavi Etmek İçin Hangi İlaçlar Kullanılır?

Kişinin hangi ilaçlara ihtiyacı olacağı tenosinovitin nedenine bağlıdır. Doktorun reçete edebileceği bazı ilaçlar şunlardır:

• Antibiyotikler: Tenosinovit bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa, antibiyotiklere ihtiyaç duyulacaktır.
• Nonsteroid antiinflamatuvar ilaçlar: Aspirin veya ibuprofen gibi reçetesiz satılan nonsteroid antiinflamatuvar ilaçlar ağrı ve iltihabı azaltabilir.
• Kortikosteroidler: Doktor hastaya anti-enflamatuar kortikosteroid enjeksiyonu yapabilir.

Tenosinovit Tedavisinin Komplikasyonları Nelerdir?

Tenosinovit tedavisinin komplikasyonları aşağıdakiler gibidir:

• Etkilenen vücut kısmında sertlik.
• Deforme olmuş tendonlar.
• Enfeksiyonun vücudun diğer bölgelerine yayılması (tenosinovit bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa).
• Skarlaşma.

Tenosinovit Semptomları Nasıl Yönetilir?

Tenosinovit semptomlarını yönetmenin en iyi yolu etkilenen tendonu dinlendirmektir. Vücudun iyileşmek için zamana ihtiyacı vardır. Doktor başka tedaviler önerirse, bunların elden geldiğince uyguladığından emin olunmalıdır. Bu öneriler şunları içerebilir:

• Aşırı kullanım sendromuna neden olan aktiviteden kaçınmak.
• Nonsteroid antiinflamatuvar ilaçlar ve antibiyotikler gibi ilaçları doktorun önerdiği süre boyunca gerektiği sıklıkta almak.
• Korseyi veya ateli doktorun talimat verdiği sıklıkta takmak.

Sinovyal zarın iyileşmesine yardımcı olmanın en iyi yolları hakkında bir doktorla konuşulmalıdır.

Hasta Tedaviden Ne Kadar Süre Sonra Kendini Daha İyi Hisseder?

Daha iyi hissetmenin ne kadar süreceği, tenosinovite neyin neden olduğuna ve iltihabı azaltmak için hangi tedavilere ihtiyaç duyulduğuna bağlıdır. Tedavilere başlandığında belirtiler giderek azalmalıdır. Kişinin enfeksiyonu varsa, antibiyotiklere başladıktan sonra kendini daha iyi hissetmeye başlamalıdır. Kişi kendini daha iyi hissetse bile, doktorun reçete ettiği süre boyunca ilaçların tam doz alındığından emin olunmalıdır.

Tenosinovit Riski Nasıl Azaltılabilir?

Tenosinovit riskinizi azaltmanın en iyi yolu tendonları aşırı kullanmaktan kaçınmaktır. Antrenmanlardan, sporlardan, işlerden veya aynı hareketleri tekrar tekrar yapmayı gerektiren diğer faaliyetlerden sonra vücuda iyileşmesi için zaman tanınmalıdır. Uygun güvenlik ekipmanları giyerek ve güvenli bir şekilde çalışarak vücudun (tendonlar dahil) zorlanması önlenebilir.

Tenosinovit Geçirenler Tamamen İyileşir mi?

Tenosinovitten tamamen iyileşme beklenmelidir. Tenosinovit bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa, daha yüksek bir komplikasyon riski ve daha uzun bir iyileşme süresi ile karşı karşıya kalınır.

Tenosinovit Ne Kadar Sürer?

Tenosinovitin ne kadar süreceği sinovyal zarda iltihaplanmaya neyin neden olduğuna bağlıdır. Çoğu insan dört ila altı hafta içinde iyileşir.

İşe veya Okula Ara Vermek Gerekir mi?

Kişi etkilenen vücut parçasını aşırı kullanmadan işini veya okul ödevleri yapabiliyorsa, işine veya okuluna ara vermesi gerekmez. Bu, vücudun hangi kısmının etkilendiğine ve onun nasıl kullanıldığına bağlıdır. Örneğin, bilekte bir atel varken klavyede yazı yazmak zor olabilir. Kişi iyileşme sürecinde herhangi bir fiziksel aktiviteye başlamadan önce doktoruyla konuşmalıdır.

Tenosinovitte Hastalığın Seyri Nasıldır?

Tenosinovitin seyri, nedenine bağlı olarak genellikle olumludur. Bu hastalığa yakalanan hemen herkes tamamen iyileşir ve normal aktivitelerine devam eder. Tendonu aşırı kullanmaya neden olan aktiviteye ara vermek gerekebilir ancak -iyileştikten sonra- uzun vadeli bir etkiye sahip olunmaz. Tenosinovit bir enfeksiyondan kaynaklandıysa, sonucu çeşitli faktörlere bağlıdır. Daha yaşlı olan, diyabet, periferik vasküler hastalık ve/veya böbrek hastalığı öyküsü olan kişilerde hastalığın seyri daha kötüdür.

Hasta Kendine Nasıl Bakmalıdır?

Doktorun veya cerrahın tüm talimatlarına uyulduğunda emin olunmalıdır. Tenosinovit için en yaygın tedavilerin işe yaraması zaman aldığından, sabırlı olmak ve vücudun iyileşmesine izin vermek önemlidir.

Ne Zaman Bir Doktoru Ziyaret Etmek Gerekir?

Belirtiler kötüleşirse veya birkaç hafta sonra iyileşmezse doktorla iletişime geçilmelidir.

Ne Zaman Acile Servise Başvurulmalıdır?

Kişi aşağıdakilerden herhangi birini fark ederse acil servise başvurmalıdır:

• Aşırı ağrı
• Şişme
• Renk değişikliği
• Ameliyat bölgenizde kanama

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

• Bende tenosinovit veya tendinit var mı?
• Tendonumu ne kadar süre dinlendirmem gerekecek?
• Hangi ilaçlara ihtiyacım olacak?
• Ek testlere veya görüntülemeye ihtiyacım var mı?
• Ameliyata ihtiyacım olacak mı?

Tenosinovit ağrılıdır ve hemen tedavi edilmezse tehlikeli olabilir. Bununla birlikte, çoğu insan tamamen iyileşir ve muhtemelen vücuda iyileşmesi için zaman tanımak amacıyla sadece dinlenme gibi konservatif tedavilere ihtiyaç duyulacaktır. Acının üzerine gidilmemelidir ve vücut, sınırlarının ötesinde zorlanmamalıdır. Belirtiler fark edilirse hemen bir sağlık uzmanıyla görüşülmelidir.