Dural Arteriyovenöz Fistül (Davf) Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Dural Arteriyovenöz Fistül (Davf) Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Dural arteriyovenöz fistül, beyni ve omuriliği çevreleyen koruyucu doku içindeki bir arter ve toplardamar arasındaki anormal bir bağlantıdır. Bazı vakalar belirtilere neden olmaz ve sadece yakın takip gerektirir. Ancak bir dural arteriyovenöz fistül kanamaya (hemoraji) neden olursa hayatı tehdit edici hale gelebilir. Doktor, hasta için en iyi tedavi planını belirleyecektir.

Dural Arteriyovenöz Fistül Nedir?

Dural arteriyovenöz fistül, beynin ve omuriliğin etrafındaki koruyucu örtü (dura mater) içindeki bir arter ve toplardamar arasındaki anormal bir bağlantıdır. Bu bir tür arteriyovenöz fistüldür.

Kan damarları, beyin ve omurilik de dahil olmak üzere vücudun organlarına kan taşımakla görevlidir. Atardamarlar oksijen bakımından zengin kanı kalpten alıp vücuttaki organlara götürür. Toplardamarlar ise oksijenden fakir kanı vücuttaki organlardan kalbe geri taşır. Kılcal damarlar, ana arterlerden gelen kan akışını damarlara girmeden önce besledikleri organlara yayan küçük arterlerdir.

Vücut atardamarlardan toplardamarlara geçişte kılcal damarlara sahip olmaya alışkındır. Bir atardamar, arada kılcal damar olmadan doğrudan bir toplardamara bağlandığında fistül gelişir. Sonuç olarak arter, çok fazla kan akışı almaya alışkın olmayan bir damara çok fazla kan pompalar.

Bir dural arteriyovenöz fistül kan damarlarındaki basıncı bozabilir, damarın boyutunu ve şeklini değiştirebilir ve kanın gitmesi gereken yönde ilerlemesini engelleyebilir. Bazen basınç nedeniyle bir damar yırtılabilir veya patlayabilir. Bu da hayatı tehdit eden kanamalara yol açabilir.

Doktorlar dural arteriyovenöz fistülden dural arteriyovenöz malformasyon olarak da bahsedebilir.

Dural Arteriyovenöz Fistül Ne Kadar Yaygındır?

Amerika Birleşik Devletleri'nde dural arteriyovenöz fistül her yıl tahminen 100.000 kişiden 0,15 ila 0,19'unu etkilemektedir.

Dural Arteriyovenöz Fistül Ciddi midir?

Bazı dural arteriyovenöz fistüller hafiftir ve önemli bir sağlık komplikasyonuna neden olmazken, diğerleri çok ciddidir ve hayatı tehdit edebilir. Bir damar yırtılır ve kanama meydana gelirse, beyin dokusuna zarar verebilir ve felce neden olabilir.

Herhangi bir belirti yaşayanlar bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Kişinin kendisi veya yakını inme belirtileri gösteriyorsa, derhal 112 Acil Çağrı Merkezi’ni aramalı veya en yakın acil servise başvurmalıdır.

Dural Arteriyovenöz Fistülün Belirtileri Nelerdir?

Dural arteriyovenöz fistülde her zaman belirtiler görülmeyebilir. Eğer varsa, belirtiler hafiften şiddetliye kadar değişebilir ve fistülün bulunduğu yere göre farklılık gösterebilir. Belirtiler şunları içerebilir:

• Baş ağrısı.
• Mide bulantısı ve kusma.
• Sürekli bir ses duyma (pulsatil tinnitus).
• Görme değişiklikleri.
• Konuşma veya dil zorlukları.
• Denge ve koordinasyon sorunu.
• Kas zayıflığı veya uyuşukluk.
• Yüzde, kollarda veya bacaklarda ağrı.
• Hafıza kaybı.
• Anormal hisler veya duyumlar.

Belirtiler genellikle beyindeki kanamanın sonucudur. Bu belirtileri yaşanırsa hemen bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır.

Dural Arteriyovenöz Fistüle Ne Sebep Olur?

Doktorlar dural arteriyovenöz fistüllerin kesin nedeninden emin değildir. Çoğu bilim insanı, travmatik olay yıllar önce gerçekleşmiş olsa bile kafa travmasından kaynaklandığını düşünmektedir. Bazı çalışmalar, kanı beyinden uzağa taşıyan damarlardaki bir tıkanıklıkla ilgili olabileceğini öne sürmektedir. Bir hastalık, yaralanma veya başka bir olay tıkanıklığa neden olabilir. Bunlar örneğin aşağıdakilerden biri olabilir:

• Kan pıhtısı (tromboz).
• Travmatik beyin hasarı.
• Kraniyotomi gibi bir beyin ameliyatı.

Dural arteriyovenöz fistül ile doğmak da mümkündür ancak bu durum kalıtsal değildir. Bu hastalık hakkında daha fazla bilgi edinmek için araştırmalar halen devam etmektedir.

Dural Arteriyovenöz Fistül İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Dural arteriyovenöz fistül her yaştaki her insanı etkileyebilir. Bu durum en sık 40 ila 60 yaş arasındaki yetişkinlerde görülür.

Dural Arteriyovenöz Fistülün Komplikasyonları Nelerdir?

Dural arteriyovenöz fistülün komplikasyonları hayatı tehdit edici olabilir ve şunları içerebilir:

• Beyin dokusu içinde kanama (hemoraji).
• Kafatasının içinde ancak beynin dışında kanama (subdural hematom).
• Beyin ile koruyucu kaplamaları arasında kanama (subaraknoid kanama).
• Kafatasının içinde basınç (intrakraniyal basınç).
• Nöbetler.
• İnme.

Dural Arteriyovenöz Fistül Nasıl Teşhis Edilir?

Doktor, aşağıdakilerden sonra dural arteriyovenöz fistül tanısı koyacaktır:

• Fiziki muayene.
• Nörolojik muayene.
• Görüntüleme testleri (radyoloji).

Muayeneler sırasında doktor, semptomlar ve tıbbi geçmiş hakkında daha fazla bilgi edinmek için hastaya sorular soracaktır.

Kişide belirtiler yoksa doktor, ilgisiz bir nedenle beyinde veya omurgada bir görüntüleme testi yaparken tesadüfen de bu teşhisi koyabilir.

Dural Arteriyovenöz Fistül Radyolojisi

Doktor, dural arteriyovenöz fistülü teşhis etmek amacıyla kan damarlarına daha iyi bakmak için aşağıdaki görüntüleme testlerini kullanabilir:

• Manyetik rezonans görüntüleme (MR) taraması veya manyetik rezonans anjiyografi (MRA).
• Bilgisayarlı tomografi anjiyografi (BTA).

Her iki test de ağrısız ve noninvazivdir. Doktorun sinir sistemindeki semptomlara neden olabilecek damar ve arterlerin daha ayrıntılı bir görünümünü elde etmesine yardımcı olurlar.

Görüntülemede dural arteriyovenöz fistül şüphesi varsa doktor serebral anjiyogram adı verilen tanısal bir test hakkında konuşabilir.

Serebral anjiyogram, beyindeki damarların mümkün olan en iyi görüntülerini sağlayan minimal invaziv bir testtir. Doktorlar bilekteki veya bacağın üst kısmındaki atardamara kateter adı verilen küçük bir tüp yerleştirecek ve kateteri boyundaki damarlara yönlendirecektir.

Kateterden kanla karışan bir kontrast madde enjekte edilir ve böylece beynin arterlerine akan ve beynin damarlarından çıkan kanın X-ışını görüntüleri elde edilebilir. Bu, doktorların dural arteriyovenöz fistülü daha iyi karakterize etmelerine ve en iyi nasıl tedavi edileceğini belirlemelerine olanak tanır.

Dural Arteriyovenöz Fistülün Tedavisi Var mıdır?

Tedavi fistülü ortadan kaldırabilir ve kan damarlarındaki kan akışını beklendiği gibi iyileştirebilir. Yeni semptomların ve komplikasyonların ortaya çıkmasını azaltabilir ve önleyebilir.

Dural Arteriyovenöz Fistül Nasıl Tedavi Edilir?

Dural arteriyovenöz fistül tedavisinin amacı, atardamar ile toplardamarın arasındaki anormal bağlantıyı (fistül) ortadan kaldırmaktır. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

• Ameliyat: Açık cerrahi, etkilenen kan damarının fistülünü (anormal bağlantı) çıkarabilir.
• Endovasküler embolizasyon: Bu prosedür, etkilenen bölgeye ulaşmak ve fistülü kapatmak için arterde kateter adı verilen küçük bir tüp kullanır.
• Stereotaktik radyocerrahi: Bu, fistül bağlantısını engellemek için etkilenen kan damarına yönlendirilen odaklanmış radyasyon ışınlarını kullanan bir radyasyon tedavisi şeklidir.

Doktor dural arteriyovenöz fistülün anatomisine, genel sağlık durumuna, semptomlara ve kanama veya komplikasyon riskine göre kişi için en iyi tedavi planını belirleyecektir.

Kişide semptom yoksa doktor durumu hemen tedavi etmeyebilir ancak komplikasyonları önlemek için düzenli izleme önerebilir.

Dural Arteriyovenöz Fistül Önlenebilir mi?

Dural arteriyovenöz fistülü önlemenin bilinen bir yolu yoktur. Kan pıhtılaşması gibi bu duruma yol açabilecek altta yatan sağlık sorunlarını yöneterek risk azaltılabilir. Ayrıca kişi, spor ve aktiviteler için uygun güvenlik ekipmanlarını giyerek kendini yaralanmalardan koruyabilir.

Dural Arteriyovenöz Fistülün Seyri Nasıldır?

Hastalığın seyri, fistülün yeri ve kanama olup olmaması gibi birçok faktöre bağlıdır. Erken teşhis ve tedavi ile hastalığın seyri olumludur. Ne yazık ki bazı dural arteriyovenöz fistüller kalıcı veya hayatı tehdit eden komplikasyonlara yol açabilir. Komplikasyonlar meydana gelirse fizik tedavi, mesleki terapi ve konuşma terapisi gibi takip bakımı ve desteği mevcuttur.

Doktor hastanın özel durumuna göre hastalığın olası seyri ile ilgili en doğru bilgiyi verecektir.

Dural Arteriyovenöz Fistülde Sağkalım Oranı Kaçtır?

Dural arteriyovenöz fistüller yaygın olmadığından, hayatta kalma oranları hakkında daha fazla bilgi edinmek için araştırmalar hala devam etmektedir. Mevcut çalışmalar, yıllık ölüm oranının (bu durum nedeniyle ölen kişi sayısı) %11 ile %19 arasında olduğunu bildirmektedir. Bu çalışmalar yıllık hayatta kalma oranının belirli vakalarda %80'in üzerinde olduğunu tahmin etmektedir.

Ne Zaman Bir Doktoru Ziyaret Etmek Gerekir?

Aşağıdaki belirtileri fark edilirse hemen bir doktora başvurulmalıdır:

• Ani, ağrılı bir baş ağrısı.
• Kas güçsüzlüğü veya uyuşukluk.
• Konuşmada, dengede veya görüşte değişiklikler.
• Yeni başlayan pulsatil tinnitus (kalp atışı ile eş zamanlı kulak çınlaması).

Kişinin kendisi veya bir yakını inme belirtileri (tek taraflı güçsüzlük, konuşma bozukluğu, kafa karışıklığı vb.) yaşarsa derhal 112 Acil Çağrı Merkezi ile iletişime geçilmelidir.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

• Fistül nerede?
• Ne tür bir tedavi seçeneği önerirsiniz?
• Ameliyata ihtiyacım var mı?
• Tedavinin yan etkileri var mı?
• Tedaviden sonra fistül geri döner mi?
• Ne sıklıkta takip ziyaretleri planlamam gerekir?

Dural arteriyovenöz fistül, hayat üzerinde büyük veya sınırlı etkisi olabilen bir durumdur. Bazı vakalar hayatta aksamalara neden olmaz ve yalnızca doktor tarafından yakın takibe ihtiyaç duyarken diğerleri hızlı bir şekilde teşhis ve tedavi edilmezse kalıcı veya yaşamı tehdit eden komplikasyonlara neden olabilir.

Belirtilerle karşılaşılırsa veya bir şeyler yolunda gitmiyor gibi görünüyorsa, derhal bir doktora veya acil servise başvurulmalıdır. Fistülü çıkarmak ve vücudun tüm bölgelerine kan akışını iyileştirmek için tedaviler mevcuttur. Farklı tedavi seçenekleri vardır ve bunların bazıları açık ameliyat gerektirmez. Doktor kişinin belirtilerini gözden geçirecek ve komplikasyonları önlemek adına onun için en doğru tedavi planını belirleyecektir.