Anal Fissürler Neden Olur? Nasıl Tedavi Edilir?

Ana Sayfa
Anal Fissürler Neden Olur? Nasıl Tedavi Edilir?

Anal Fissürler Neden Olur? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde, konuya dair detayları inceleyeceğiz. Anal fissür, anal kanalı kaplayan dokulardaki bir çatlak veya yarıktır. Travma, iç yüzeyi kaplayan yüzeyin yırtılmasına, akut ağrıya ve kanamaya neden olur. Çoğu anal fissür evde bakım ile iyileşir.

Anal Fissür Nedir?

Anal fissür, anal kanalın iç yüzeyinde oluşan bir çatlak veya yırtıktır. Özellikle bağırsak hareketleri (dışkılama) sırasında meydana gelen anal ağrı ve rektal kanamanın yaygın bir nedenidir. Anal travma genellikle fissüre neden olur, bu da özellikle de sert dışkı çıkarmak için ıkınmaktan kaynaklanır. Anal fissürler aniden veya yavaş yavaş oluşabilir. Bunlar hızlı veya yavaş şekilde iyileşebilirler.

Anal Fissürler Yaygın mıdır?

Anal fissürler, özellikle bebeklerde ve hamile kişilerde çok yaygındır. Anal fissürü olan kişilerin yaklaşık yarısı 40 yaşından önce bu rahatsızlığa yakalanır.

Anal Fissürlerin Belirtileri Nelerdir?

Anal fissürlerin en yaygın belirtiler şunlardır:

Dışkı yaparken keskin ağrı.
Dışkı yaparken yanma veya kaşıntı.
Dışkıda taze, kırmızı kan.

Bazı insanlarda ayrıca şunlar da olabilir:

Anal kas spazmları.
Yırtığın yakınındaki ciltte bir yumru.

Anal Fissür Kişiyi Nasıl Hissettirir?

Herkes olmasa da çoğu insan anal fissürde ağrı hisseder. En çok dışkı yaparken ağrı hissedilir ancak ağrı sonrasında da dakikalarca veya birkaç saat boyunca sürebilir. İnsanlar bu ağrıyı keskin, yırtıcı, kesici veya yakıcı olarak tarif ederler. Bazı insanlar ağrının kalçalarına, üst uyluklarına veya bellerine yayıldığını fark eder.

Hemoroid ile Anal Fissür Farkı Nasıl Anlaşılır?

Hemoroid ve anal fissür benzer semptomlara ve nedenlere sahiptir. Birini diğeriyle karıştırmak kolaydır. Her ikisi de dışkı yapmak için çok fazla ıkınıldığında ortaya çıkabilir ve her ikisi de rektal kanamaya, anal ağrıya ve anal kaşıntıya neden olabilir. Hemoroidin görülme sıklığı daha yaygın olsa da anal ağrının nedeni söz konusu olduğunda, anal fissürler daha yaygındır. Hemoroid her zaman ağrıya neden olmaz ancak fissürlerin %90'ı ağrıya neden olur. Bununla birlikte, fissürden kaynaklanan ağrı genellikle ataklar halinde ortaya çıkarken hemoroid ağrısı sürekli olabilir.

Anal Fissürün Ana Nedeni Nedir?

Travma (germe ve ıkınma gibi) anal kanalın iç yüzeyinin yırtılmasına neden olur ancak önceden var olan koşullar da bu konuda bir rol oynayabilir. Bu, kalın bağırsak olarak bilinen uzun, kaslı tüpün son birkaç santimetresi olan anüsün anatomisiyle ilgilidir. Anüsün sonuna doğru dışarıya açıldığı yerde, deri daha çok vücudun dışındaki deri gibidir. Ancak fissürlerin genellikle meydana geldiği üst kısımda, anüs kalın bağırsağın geri kalanıyla aynı yumuşak mukoza ile kaplıdır. Bu mukoza normal deriden daha ince ve hassastır, bu da yırtılmasını kolaylaştırır. Bu durum özellikle anal fissürleri olan bebekler için geçerlidir. Bu bölge ayrıca yaralanma veya hastalık nedeniyle de iltihaplanabilir. Uzun süreli (kronik) iltihaplanma dokuları zayıflatabilir. Anüs, bağırsak hareketlerini kontrol etmeye yardımcı olan iki dairesel kasla çevrilidir (anal sfinkterler). Bu kaslar çok sıkı ise anal kanalın iç yüzeyine gerginlik ekleyerek yırtılmasını kolaylaştırabilir ve hatta dokulara giden kan akışını azaltabilir.

Anal fissürlerin başlıca nedenleri şunlardır:

Kronik kabızlık ve dışkı yapmak için zorlanma.
Tıkalı dışkılama sendromu.
Bebek diskezisi.
Kronik ishal.
Doğum.
Penetrasyon.

Diğer katkıda bulunan durumlar şunlardır:

Daha önceden geçirilmiş ameliyatlar.
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar.
İnflamatuar bağırsak hastalığı.
Anal kanser.
Verem (tüberküloz).
Bebek bezi döküntüsü.

Anal Fissürün Olası Komplikasyonları Nelerdir?

Birçok anal fissür birkaç hafta içinde kendiliğinden iyileşir ancak iyileşmediğinde komplikasyonlar gelişebilir. Bunlara kronik anal fissür denir. Bunlar, iyileşmek yerine kısır bir döngü içinde kendilerini güçlendirmeye devam ederler ve kalıcı bir yara bırakırlar. Ağrı ve kas sıkma anal kasların gerilmesine ve spazm geçirmesine neden olabilir. Kas gerginliği ve anal spazmlar fissürü birbirinden ayırır ve dokulara giden kan akışını azaltır. Bu da iyileşmeyi zorlaştırır ve daha fazla gerginliğe neden olarak kişiye daha fazla acı verir.

Anal fissürler iyileşmeden çok uzun süre devam ederse, aşağıdakiler gibi başka komplikasyonlara yol açabilir:

Fekal impaksiyon.
Anal stenoz (anal kanalın dışkı yapmayı zorlaştıracak şekilde daralması).
Anal fistül.

Anal Fissürler Nasıl Teşhis Edilir?

Bir doktor hastaya semptomları hakkında sorular soracak ve ardından fissürü görmeye çalışacaktır. Doktor kalçaları iki yana ayırırken hasta da karnının üzerine ya da yan yatar. Eğer bu çok acı vericiyse, daha ileri gitmeye gerek yoktur. Böyle bir durumda kişinin anal fissürü olduğunu varsayılabilir ancak hasta muayeneyi tolere edebiliyorsa, semptomların diğer olası nedenlerini ekarte edebilmek için doktor fissürü görmeye çalışılır. Doktor anüsü açmak için parmak ile muayene yapabilir ve bu sayede herhangi bir hassasiyet veya kas spazmını fark edebilir. Bunun adı dijital rektal muayenedir.

Anal Fissürler Kendiliğinden Geçer mi?

Çoğu anal fissür kendi kendine geçer. Bunlar akut anal fissürlerdir (geçici). Kendi kendine bakımın ötesinde herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymayabilirler ya da sadece geçici ağrı kesici için lidokain gibi reçeteli bir kreme ihtiyaç olabilir. Ancak fissür birkaç hafta geçmesine rağmen iyileşmiyorsa tedavi edilmesi gerekir.

Anal Fissürler Genellikle Ne Kadar Sürer?

Çoğu anal fissür birkaç gün ila hafta içinde iyileşir. Kronik bir anal fissürün iyileşmesi sekiz haftadan uzun sürer. Kişi kronik bir anal fissür için tedavi görüyorsa, tedavinin işe yaraması ve fissürün nihayet iyileşmesi 6 ila 12 hafta daha sürebilir.

Anal Fissürler İçin Tıbbi Tedaviler Nelerdir?

Sekiz haftadan uzun süren kronik bir anal fissürü olanlar için tıbbi tedavi, anal kanalı çevreleyen anal sfinkter kaslarını gevşetmeye odaklanır. Bu, fissürün kapanmaya başlamasına ve dokulara kan akışının yeniden sağlanmasına yardımcı olur.

İlaçlar

Anal fissürler için ilaçlar şunları içerir:

Nitrogliserin merhem. Nitrogliserin bir vazodilatördür, kan damarlarının genişlemesini sağlayan bir ilaçtır. Krem olarak uygulandığında kan akışını yeniden sağlayabilir ve anal sfinkterin gevşemesine yardımcı olabilir. Bununla birlikte, baş ağrısına neden olabilir ve bazı insanlar bu nedenle kullanamayabilir.
Diltiazem veya nifedipin gibi kalsiyum kanal blokerleri, kan damarlarını ve anal kasları rahatlatmanın alternatif bir yoludur. Nitrogliserin işe yaramazsa bu ilaçlardan fayda görülebilir.
Son çare olarak anal sfinkter kasına botoks enjeksiyonu yapılması kasın gevşemesine yardımcı olabilir. Botoks bir kas gevşeticidir. Etkileri yaklaşık üç ay sürer ve fissüre iyileşmesi için zaman kazandırır.
Toplu laksatifler. Kabızlığı olan herkesin bunun için ilaç alması gerekmez ancak anal fissür üzerinde ek strese neden olan çok sert dışkısı olanlara ilaçlar yardımcı olabilir. Psyllium gibi toplu laksatifler bağırsaklara sıvı çekerek dışkının yumuşamasına yardımcı olur.

Ameliyat

Anal fissür ilaçla iyileşmiyorsa veya iyileştikten sonra tekrar ortaya çıkıyorsa, döngüyü sona erdirmek için küçük bir tıbbi prosedüre ihtiyaç olabilir. İlaçların kronik anal fissürler için karışık sonuçları vardır ancak ameliyat söz konusu olduğunda %90 başarı oranına sahiptir. Prosedüre iç sfinkterotomi adı verilir. Kişi sedasyon altında uyurken, bir kolorektal cerrah gerginliği kalıcı olarak serbest bırakmak için anal sfinkter kasa küçük bir kesi yapar. Uyandıktan sonra aynı gün içinde eve gidilebilir.

Anal Fissürleri Önlemek İçin Ne Yapılabilir?

İster bir hastalık ister dışkı yapma sorunu veya açıklanamayan ağrı olsun, anüsü etkileyen kronik bir durum varsa bu konuda bir doktora görünülmelidir. Bu durumların daha erken tedavi edilmesi, anal fissür gibi komplikasyonların gelişmesini veya geri dönmesini önleyebilir.

Kabızlığı Önlemenin Yolları Nelerdir?

Güvende kalmak ve kabızlığı tıbbi bir sorun haline gelmeden önlemek için aşağıdaki ipuçları izlenebilir.

Kabızlık yaygındır ve bazı insanlar için kronik bir durumdur. Pek çok insan için ise stres, ilaçlar, kötü beslenme, yaşam tarzı seçimleri veya tıbbi bir durum ya da ameliyatın neden olduğu kısa süreli bir durum olarak ortaya çıkar. Ancak nedeni ne olursa olsun, kabızlık yaşayanlar çeşitli yollarla rahatlayabilir.
Akut kabızlık vakalarının çoğu, doğru gıdalardan yeterince (veya doğru miktarlarda) yenmediği, yeterince su içilmediği veya yeterince egzersiz yapılmadığı için ortaya çıkar. Bu yüzden çözüm basittir. Daha fazla hareket etmek, daha fazla su içmek ve dışkıya hacim kazandırmak için beslenme düzenine lif eklemek (veya takviye olarak almak) işe yarayacaktır.
Bazı insanlar bağırsaktaki bakterilerin bileşimini değiştirebilen probiyotikler alarak da rahatlama yaşayabilirler.
Bağırsak hareketleri için zaman ayırmak gerekir. Kahvaltı etmek için daha erken kalkmak ve ardından bağırsak hareketleri için zaman ayırmak faydalı olabilir. Yiyecekler tuvalete gitme ihtiyacını tetikleyebilir ve muhtemelen kişinin kendini en rahat hissettiği yer kendi evinin banyosudur.
Tuvalette çok uzun süre kalmamak gerekir. Tuvalette ne kadar çok zaman geçirilirse, bağırsak hareketleri için zorlanma olasılığı da o kadar artar. Tuvalete cep telefonun ile gidilmemeli ya da tuvalette kitap, dergi gibi şeyler okunmamalıdır.
Dışarıdayken tuvalete gitme ihtiyacı hissedilirse, umumi tuvaletleri kullanmaktan kaçınmamak gerekir. Bağırsak hareketini geciktirmek aslında daha da kötüleştirebilir.
Bazen kişinin yediği şeylerde ciddi değişiklikler yapması da kabızlığa neden olabilir. Örneğin, beslenme düzeninden aniden tüm yağ çıkarılırsa, kabızlığa yakalanmak daha kolay hale gelir. Kişi aşırı yağ tüketmek istemese de bağırsakları hareket ettirmek için bir miktar yağa ihtiyaç vardır.
Lif her zaman çözüm değildir. Beslenmeye gıda veya takviye şeklinde lif eklemek kişiyi eskisinden daha şişkin ve tıkanmış hale getiriyorsa, bunun birkaç olası nedeni vardır. Örneğin bağırsakların hızlı bir şekilde hareket etmediği bir durum olan "yavaş geçişli kabızlıkta", lif bağırsaklarda oturur ve kişinin kendini daha kötü hissetmesine neden olabilir. Lif kişiyi daha da kötüleştiriyorsa, daha fazla tüketilmemeli ve bir doktora başvurulmalıdır.

Bazen basit değişiklikler yeterli olmayabilir. Kabızlık tedavilere veya beslenme şeklindeki değişikliklere yanıt vermiyorsa ve haftalar veya aylar sürüyorsa, daha ciddi tıbbi nedenleri dışlamak için bir doktora görünmek gerekir. Baş dönmesi, yorgunluk, kramp veya spazm gibi başka semptomlar varsa bir uzmana muayene olmak özellikle önemlidir.

Kronik kabızlık aşağıdaki gibi durumların bir işareti olabilir:

Opioid kaynaklı kabızlık da kendine özgü bir durumdur ve bir doktor tarafından tedavi edilmesi gerekir. Kabızlık şiddetliyse ve kişinin beslenme düzeninde ve yaşam tarzınızda yapacağı değişikliklerle düzelmiyorsa, doktorla görüşülebilecek başka seçenekler de olabilir. Bunlar arasında ameliyat en son seçenektir. Çok çeşitli laksatifler mevcuttur, ayrıca bir doktorun reçete edebileceği hareket kabiliyetini artıran ilaçlar da vardır. Bazen bağırsakları yağlamak için bitkisel veya mineral yağlar gibi evde yapılan ilaçlar da rahatlama sağlayabilir.

Sonuç olarak önce basit çözümler denenmeli ancak başarısız olunursa gereksiz yere acı çekilmemelidir. Kişi bağırsak hareketlerinin normal olmadığını düşünüyorsa, önce birinci basamak sağlık hizmeti veren bir doktorla görüşmelidir. Doktor kişiyle tedaviler hakkında konuşabilir veya onu bağırsakların tekrar hareket etmesine yardımcı olabilecek bir uzmana yönlendirebilir.

Anal Fissürler Evde Nasıl İyileşir?

Anal fissürlerin çoğu kendiliğinden iyileşir ancak biraz kişisel bakımla sürece yardımcı olmak mümkündür. İşte bazı tavsiyeler:

Dışkı yapmayı daha rahat hale getirmek için dışkı yumuşatıcı kullanmayı düşünün. Tuvalette otururken ayaklarınızı desteklemek için bir basamaklı tabure kullanın. Bu kalçaları çömelme pozisyonuna getirmeye yardımcı olur.
Anüsü yumuşak kağıt veya alkolsüz ıslak mendil ile dikkatlice silin. Dışkı yaptıktan sonra taharet musluğunu kullanın.
Fissüre topikal bir merhem veya krem sürün. Vazelin, nemi hapsederek ve antibiyotik görevi görerek iyileşmeyi destekleyebilir. İlaçlı kremler iltihap ve ağrıyı tedavi edebilir.
Günde iki veya üç kez en az 10-15 dakika oturma banyosu yapın. Bu, anüsü ıslatmak için içine oturulan sığ, ılık bir su banyosudur. Semptomları hafifletebilir ve kasların gevşemesine yardımcı olabilir.

Anal Fissür ile Yaşarken Beslenme Düzeni Nasıl Ayarlanmalıdır?

Beslenme düzeni ile ilgili aşağıdaki ipuçları anal fissür konusunda kişiye yardımcı olabilir:

Daha fazla su içmek.
Daha fazla taze meyve ve sebze yemek.
Semptomlar varken baharatlı yiyeceklerden ve kuruyemişlerden kaçınmak.

Anal fissürler yaygındır ve normalde tehlikeli değildir ancak çok acı verebilirler. Çoğu anal fissür, biraz kişisel bakım ile birkaç gün ila hafta içinde iyileşir ancak bazı anal fissürler daha karmaşıktır ve iyileşmeye direnç gösterebilir. Kronik bir fissürü olanlar tıbbi tedavi almaktan çekinmemelidir.

Diğer Yazılar