Pse ftohemi dhe prekemi më shpesh nga gripi në dimër?

Të gjithë e dini çfarë do të thotë ajo ndjesi e të ftohtit që jep të dridhura: Na kujton menjëherë sezonin e ftohjes dhe gripit, kur pothuajse të gjithë fillojnë të teshtijnë, të kenë hundë të zëna apo, më keq akoma, të sëmuren rëndë. Sikur ato mikrobet e bezdisshme të gripit dhe ftohjes rikthehen sapo të fryjnë erërat e para të ftohta të dimrit.

Në fakt, mikrobet janë të pranishme gjatë gjithë vitit. Mjafton të kujtoni gripin që keni kaluar gjatë verës për ta kuptuar këtë. Atëherë, pse njerëzit sëmuren më shpesh me ftohje, grip dhe tani edhe me Covid-19 kur jashtë është ftohtë?

A është zbuluar arsyeja pse ftohemi më shpesh në dimër?

Shkencëtarët pas një studimi të ri, të cilin e quajnë një "përparim shkencor", mund të kenë zbuluar arsyen biologjike pse prekem më shpesh nga sëmundjet e rrugëve të frymëmarrjes gjatë dimrit. Sipas këtij studimi, ajri i ftohtë dëmton reagimin imunitar që ndodh në hundë!

Dr. Zara Patel, profesoreshë e Otolaringologjisë dhe Kirurgjisë së Kokës dhe Qafës në Fakultetin e Mjekësisë të Universitetit Stanford në Kaliforni, thotë: "Për herë të parë kemi një shpjegim biologjik dhe molekular për një faktor të reagimit tonë imunitar të lindur që duket se kufizohet nga temperaturat më të ulëta."

Sipas një studimi të botuar në revistën "Alergji dhe Imunologjia Klinike", ulja e temperaturës në hundë deri në 5 gradë shkakton vdekjen e rreth 50% të qelizave që luftojnë kundër miliarda viruseve dhe baktereve në hapësirën e hundës.

Doktor Benjamin Bleier, drejtor i hulumtimeve translacionale të veshit, hundës dhe fytit në Massachusetts Eye and Ear dhe pedagog në Shkollën e Mjekësisë në Harvard në Boston, e shpjegon këtë situatë duke thënë:  

"Ajri i ftohtë është i lidhur me infeksionet virale të shtuar sepse humbni gjysmën e sistemit tuaj imunitar për shkak të këtij uljeje të vogël të temperaturës."

Patel gjithashtu thekson se:  

"Është e rëndësishme të kujtoni se këto janë studime in vitro, që do të thotë se, edhe pse janë përdorur indet njerëzore në laborator për të studiuar këtë reagim imunitar, nuk është një studim i realizuar në hundën e vërtetë të një individi."  

"Zakonisht, gjetjet e studimeve in vitro verifikohen in vivo, por jo gjithmonë."

Fole e Veshtës  

Për të kuptuar arsyen se pse ndodh kjo, Bleier, ekipi i tij dhe kryetari i Departamentit të Shkencave Farmaceutike në Universitetin Northeastern në Boston, Mansoor Amiji, nisën një kërkim shkencor si detektivë.

Një virus ose bakteri i frymëmarrjes pushton hundën tuaj si pikën kryesore të hyrjes në trup. Ekipi zbuloi se pjesa e përparme e hundës është më e shpejtë për të vënë re mikrobët, ndërsa pjesa e pasme e hundës e vëren këtë mysafir të padëshiruar shumë më herët pa e kuptuar ai.

Në këtë moment, qelizat që mbulojnë hundën fillojnë menjëherë të krijojnë miliarda kopje të thjeshta të tyre të quajtura vezikula jashtëqelizore.

Bleier thotë, "Vezikulat jashtëqelizore nuk mund të ndahen siç mund ta bëjnë qelizat, por ato janë si versionet miniaturë të qelizave që janë dizajnuar posaçërisht për të vrarë këto viruse. Vezikulat jashtëqelizore shërbejnë si gracka. Kështu që tani, kur thithni një virus, ai nuk ngjitet në qeliza, por ngjitet në këto gracka," thotë ai.

Këto më pas hidhen në mukozën e hundës nga qelizat dhe aty ndalohen para se mikrobet pushtuese të arrijnë qëllimet e tyre dhe të shumohen.

Bleier thotë, "Ky është një nga pjesët e sistemit të imunitetit që largohet nga trupi për të luftuar kundër baktereve dhe viruseve përpara se të hyjnë në trup, edhe pse nuk është e vetmja."

Bleier thotë se pasi janë krijuar dhe shpërndarë në sekrecionet e hundës, miliarda vezikula jashtëqelizore fillojnë të grumbullojnë mikrobet pushtuese dhe shton: "Çfarë ndodh kur gjuan një fole të bletëve? Mund të shihni disa bletë që fluturojnë rreth, por kur e gjuan, ato nuk fluturojnë rreth derisa të futen në fole, të gjitha fluturojnë dhe sulmojnë. Trupi pastron virusët që thithen në këtë mënyrë, kështu që ata nuk mund të hyjnë kurrë në qeliza," thotë ai.

Një Rritje e Madhe në Fuqinë Imunologjike  

Studimi zbuloi se kur hunda është nën sulm, prodhimi i vezikulave jashtëqelizore u rrit me 160%. Përveç kësaj, kishte ndryshime të tjera: Në sipërfaqen e vezikulave jashtëqelizore kishte më shumë receptorë se në qelizat origjinale. Kjo po e rritte aftësinë e miliardave të vezikulave jashtëqelizore në hundë për të ndaluar virusin.

Bleier thotë: "Imagjinoni receptorët si krahë të vegjël që përpiqen të kapin grimcat virale kur thithni. Ne gjetëm që në çdo flluskë kishte deri në 20 herë më shumë receptorë, duke i bërë ata shumë ngjitës."

Qelizat në trup gjithashtu përmbajnë një vrasës viral të quajtur mikro RNA, i cili sulmon mikrobet pushtuese. Sipas studimit, vezikulat jashtëqelizore në hundë përmbanin 13 herë më shumë seri mikro RNA se qelizat normale.

Kështu, hunda vjen në luftë e pajisur me disa fuqi ekstra, por çfarë ndodh me këto avantazhe kur i jepet goditja nga ajri i ftohtë?

Për të gjetur përgjigjen për këtë pyetje, Bleier dhe ekipi i tij ekspozuan katër pjesëmarrës në studim për 15 minuta në një temperaturë prej 4.4 gradë Celsius dhe më pas matën kushtet brenda hapësirës së hundës.

Bleier thotë: "Kur ekspozoheni ndaj ajrit të ftohtë, ne zbuluam se temperatura në hundë mund të bjerë deri në 13 gradë. Kjo është e mjaftueshme për të hequr tre avantazhet e sistemit imunitar që ka hunda."

Bleier thot se ky ftohtësi në pjesën e hundës është e mjaftueshme për të larguar rreth 42% të vezikulave jashtëqelizore nga beteja dhe shton: "Po ashtu, brenda secilës vezikul keni pothuajse gjysmën e atyre mikro ARN-ve vrasëse dhe mund të ketë një rënie prej deri në 70% në numrin e receptorëve në secilën vezikul. Kjo bën që ato të jenë shumë më pak ngjitëse."

Bleier shton se në raste të tilla, sistemi imunitar i trupit tuaj mund të humbasë aftësinë për të luftuar infeksionet e rrugëve të frymëmarrjes deri në gjysmën e kapacitetit të tij.

Një Arsye Më për Të Vendosur Maskë!

Bleier thotë, "Duket se pandemia na dha pikërisht atë që na duhej për të luftuar me të ftohtin dhe për të mbajtur imunitetin tonë të lartë." Ai shton gjithashtu, "Maska nuk ju mbron vetëm nga thithja e drejtpërdrejtë e viruseve, por gjithashtu është sikur të vishni një xhaketë për hundën tuaj."

Patel është gjithashtu dakord me të: "Sa më të ngrohta të mbani ambientet e hundës, aq më mirë do të funksionojë ky mekanizëm i lindur mbrojtës. Ndoshta është një arsye tjetër për të veshur maskë!"

Bleier shpreson të shohë zhvillimin e medikamenteve topikale nazale të bazuara në këtë zbulesë shkencore në të ardhmen.