Çfarë është Pruriti (Lëkura që kruhet)? Pse ndodh kruarja? Si mund të lehtësohet?

Në artikullin tonë me titull "Çfarë është Pruriti (Lëkura që kruhet)? Pse ndodh kruarja? Si mund të lehtësohet?", do të shqyrtojmë detajet e kësaj çështjeje.
Pruriti është një term mjekësor që përdoret për kruarjen. Kjo gjendje shkakton një nevojë për të kruar lëkurën për të ndier lehtësim.
Kruarja mund të ketë disa shkaqe të mundshme, si një gjendje mjekësore e fshehur, kontakti me një substancë irrituese ose një reagim ndaj një medikamenti.
Trajtimi ndryshon në varësi të shkakut që qëndron pas kruarjes së lëkurës.

Çfarë është kruarja (pruriti)?

Pruriti është një term mjekësor që nënkupton kruarjen. Ai përshkruan një ndjesi në lëkurë që nxit dëshirën për ta kruar. Pruriti mund të jetë i dhimbshëm ose irritues dhe mund të jetë i lokalizuar në një zonë të trupit ose të përhapet në disa pjesë. Pruriti mund të jetë shenjë e një gjendjeje të fshehur mjekësore. Ekzistojnë shumë shkaqe të mundshme. Disa nga më të zakonshmet përfshijnë kontaktin me një alergjen, lëkurë të thatë, shtatzëninë dhe reagimin e trupit ndaj një ilaçi. Nëse kruarja zgjat për 6 javë ose më shumë, ajo konsiderohet kronike.

Cilat janë llojet e kruarjes?

Ka disa lloje të kruarjes që kategorizohen sipas shkakut dhe vendndodhjes në trup. Disa nga llojet më të zakonshme përfshijnë:

• Pruriti brahioradial: Kruarje në pjesën e sipërme të krahut si pasojë e dëmtimit të nervave.
• Pruriti nokturnal: Kruarje që ndodh gjatë natës për shkak të funksioneve natyrore të trupit, një reagimi ndaj ilaçeve ose kontaktit me një substancë irrituese.
• Pruriti ani: Kruarje rreth zonës së anusit, zakonisht për shkak të hemorroideve, infeksioneve ose substancave që irritojnë lëkurën.
• Pruriti senil: Kruarje që prek personat mbi 65 vjeç, si pasojë e ndryshimeve në lëkurë.

Kë ndikon kruarja?

Kruarja është shumë e zakonshme dhe do të prekë pothuajse çdo person gjatë jetës së tij. Ashpërsia dhe shpeshtësia e saj ndryshojnë nga një person në tjetrin. Rreziku për të përjetuar kruarje është më i lartë në rastet e mëposhtme:

• Nëse personi është 65 vjeç ose më shumë.
• Nëse ka alergji.
• Nëse ka një gjendje të mëparshme si ekzemë, psoriasis apo diabet.
• Nëse është shtatzënë.
• Nëse është në dializë.

Si ndjehet kruarja?

Pruriti shkakton dëshirën për të kruar lëkurën. Ndonjëherë kruarja mund të jetë e dhimbshme, ndërsa herë të tjera ndjehet si një ndjesi gëdhelitjeje në lëkurë. Kruarja e zonës së irrituar mund të shkaktojë më shumë dhimbje dhe acarim dhe jo gjithmonë sjell lehtësim. Nëse kruarja është e shpeshtë, duhet të konsultoheni me një profesionist të kujdesit shëndetësor.

Cilat janë simptomat e kruarjes?

Simptoma kryesore e pruritis është kruarja. Kjo është një ndjesi shqetësuese që nxit dëshirën për të kruar lëkurën për të ndier lehtësim. Megjithatë, kruarja e zonës nuk e zgjidh gjithmonë problemin.

Lëkura që kruhet mund të shoqërohet edhe me simptoma të tjera si:

• Lëkurë e thatë ose e çarë.
• Shenja gërvishtjeje (eskoracione).
• Shtresa të trasha, të forta të lëkurës (likenifikim).
• Dhimbje e lokalizuar në zonën ku kruhet.
• Çarje dhe gjakderdhje në lëkurë.
• Rrjedhje e lëngut të verdhë ose të bardhë nga lëkura e çarë, mos shërimi i saj, ose shfaqja e një teksture me luspa apo kore (infeksion).

Simptoma të tjera të kruarjes mund të përfshijnë:

• Ndryshime në ngjyrën e lëkurës – më e çelët ose më e errët se lëkura përreth.
• Skuqje dhe enjtje të lëkurës (inflamacion).
• Gunga të vogla të ngjashme me puçrrat (papula).
• Fryrje më të mëdha në zonat e prekura.
• Flluska ose ënjtje të mbushura me lëng.

Ndonjëherë, lëkura që kruhet mund të shoqërohet me skuqje ose ënjtje. Në raste të tjera, kruarja mund të ndodhë pa ndonjë simptomë tjetër. Mjeku do të bëjë diagnozën dhe do të ofrojë mundësi të ndryshme trajtimi në varësi të shkakut të kruarjes.

Çfarë shkakton dëshirën për të kruar lëkurën?

Simptomat e pruritis shkaktojnë ndjesinë e kruarjes. Reagimi i parë është zakonisht kruarja e lëkurës. Një stimul i jashtëm shpesh e nxit këtë ndjesi. Stimujt e jashtëm mund të përfshijnë diçka që prek lëkurën, fijet e rrobave ose lëvizjet natyrore të trupit. Neuronet shqisore periferike janë fibra nervore në sistemin nervor që dërgojnë sinjale nga lëkura në tru dhe anasjelltas për të shkaktuar veprimin. Kur një stimul nxit ndjesinë e kruarjes në trup, truri reagon duke i dhënë sinjal lëkurës për t’u kruar.

Çfarë e shkakton kruarjen?

Ka shumë shkaqe të ndryshme të kruarjes, përfshirë:

• Dermatologjike: Kruarja është rezultat i inflamacionit ose ënjtjes në trup.
• Sistemike: Kruarja është rezultat i një gjendjeje të fshehur mjekësore që ndikon në lëkurë ose organet e brendshme. Kjo mund të përfshijë ndryshimet natyrore që ndodhin me moshën ose ndryshime hormonale.
• Neuropatike: Çrregullimet e sistemit nervor ose dëmtimi i nervave shkaktojnë kruarje.
• Psikogjene: Gjendjet psikiatrike ose ato që ndikojnë në trurin mund të shkaktojnë kruarje.
• Mjedisore: Një substancë irrituese në mjedis shkakton kruarje. Kjo mund të përfshijë materialin e rrobave, pickimin nga insektet, reagimin ndaj një ilaçi, temperaturën ose kontaktin me një objekt irritues.

Shkaku më i zakonshëm i kruarjes është lëkura e thatë.

A është kruarja një simptomë e një gjendjeje themelore?

Kruarja shihet si një simptomë në sëmundje të ndryshme. Disa nga shkaqet më të zakonshme të kruarjes janë:

• Diabeti
• Sëmundjet e mëlçisë ose veshkave
• Shtatzënia
• Ekzema
• Psoriaza
• Kolestaza
• Çrregullimi obsesiv-kompulsiv
• Alergjitë
• Dermatiti
• Sëmundjet e tiroides

Si diagnostikohet kruarja?

Mjeku do ta ekzaminojë fizikisht lëkurën dhe do të mbledhë më shumë informacion për simptomat dhe historinë mjekësore të pacientit. Mjeku mund të pyesë:

• Kur filloi kruarja?
• A keni bërë ndonjë ndryshim në produktet tuaja të kujdesit personal (sapunë, locione etj.) para se të fillonte kruarja?
• A keni pasur simptoma të tjera si humbje peshe, lodhje e madhe, djersitje nate ose etje të shtuar?
• A keni filluar ndonjë medikament të ri?
• A keni prekur ndonjë bimë ose kafshë të re?

Çfarë testesh përdoren për diagnostikimin e kruarjes?

Mjeku mund të rekomandojë teste për të konfirmuar diagnozën. Testet ndihmojnë të përcaktohet shkaku i simptomave. Kruarja mund të jetë problemi kryesor ose simptomë e një gjendjeje tjetër. Testet përfshijnë:

• Teste alergjie për të parë nëse ka reagim ndaj ndonjë elementi në mjedis.
• Teste gjaku për të zbuluar mungesat e vitaminave dhe mineraleve ose probleme me organet e brendshme si mëlçia, veshkat apo tiroidja.
• Teste imazherike (rëntgen gjoksi) për të zbuluar gjendje që ndikojnë nën lëkurë, si kanceri.
• Biopsi e lëkurës për të përcaktuar problemet e shkaktuara në lëkurë, ku merret një copëz e vogël lëkure dhe analizohet në mikroskop.

Si mund të trajtohet kruarja?

Trajtimi i kruarjes është individual dhe ndryshon sipas shkakut të simptomave. Trajtimet mund të përfshijnë:

• Vendosjen e kremrave, locioneve ose pomadave në lëkurë.
• Marrjen e barnave për ndalimin e kruarjes.
• Ndryshimin ose ndalimin e barnave që shkaktojnë simptomat, vetëm pas këshillimit me mjekun.
• Trajtimin ose menaxhimin e çdo gjendjeje themelore që shkakton kruarjen.
• Përdorimin e trajtimeve jo-mjekësore si akupunktura, terapia me dritë ose stimullimi elektrik transkutan i nervave për lehtësim.

Masat që mund të merren në shtëpi për trajtimin e kruarjes

• Mbajtja e lëkurës të lagur dhe përdorimi i kremrave dhe locioneve për të parandaluar tharjen e lëkurës.
• Përdorimi i kremit të diellit për të parandaluar djegiet nga dielli dhe dëmtimet nga rrezet UV.
• Përdorimi i produkteve pa aromë dhe të buta për lëkurën, si detergjentë dhe sapunë të posaçëm.
• Banjat ose dushat me ujë të vakët (jo të nxehtë).
• Shmangia e veshjeve prej leshi dhe materialeve sintetike që irritojnë lëkurën; përdorimi i rrobave prej pambuku.
• Vendosja e akullit të mbështjellë në një peshqir të ftohtë në zonat që kruhen për të qetësuar lëkurën.

Çfarë barnash trajtojnë kruarjen?

Mjeku mund të përshkruajë barna të ndryshme për të trajtuar kruarjen, duke përfshirë:

• Antihistaminikë.
• Steroidë topicalë ose oralë.
• Barnat imunosupresive si Siklosporina A.
• Disa studime tregojnë se antidepresantët mund të relaksojnë receptorët që shkaktojnë kruarje në trup, duke ofruar lehtësim.

Çfarë lloj kremrash kundër kruarjes trajtojnë simptomat?

Mjeku mund të rekomandojë kremra për lehtësimin e kruarjes. Disa kremra mund të blihen edhe pa recetë. Kremrat e rekomanduar duhet të jenë pa aromë dhe të përmbajnë së paku një nga këto përbërës:

• Hidrokortizon: ilaç që ndalon ënjtjen dhe inflamacionin.
• Antihistaminikë: për lehtësimin e reaksioneve alergjike.
• Kapsaicin: trajton dhimbjet e vogla dhe shqetësimet.
• Aloe vera: substancë bimore që qetëson lëkurën e irrituar.
• Mentol: produkt bimor që jep ndjesinë e freskisë në lëkurë.
• Vaj xhelatinë i bazuar në naftë (petrolatum): për hidratimin e lëkurës.

Nëse kruarja vazhdon ose përkeqësohet pas përdorimit të kremrave, duhet kontaktuar mjeku.

Sa shpejt ndihen përmirësimet pas trajtimit?

Kruarja varet nga shkaku i saj. Disa sëmundje janë kronike dhe simptomat mund të shfaqen dhe zhduken gjatë jetës. Disa irritime janë të përkohshme dhe kalojnë në disa ditë. Mjeku duhet të konsultohet për të marrë udhëzime më të sakta mbi diagnostikimin, shkaqet dhe trajtimin.

Si mund të parandalohet kruarja?

Edhe pse nuk mund të parandalohet çdo lloj kruarje, mund të zvogëlohet rreziku duke ndjekur këto këshilla:

• Përdorimi i kremit të diellit ose veshja e rrobave dhe aksesorëve që mbrojnë nga rrezet UV kur dilni jashtë.
• Pini shumë ujë.
• Mbani lëkurën të hidratuar duke përdorur kremra shpesh.
• Përdorni ujë të vakët në banjë, dush ose larje duarsh.
• Menaxhoni çdo sëmundje kronike që keni.
• Përdorni lagështues në ambientin e shtëpisë.
• Shmangni alergenet.

Çfarë presin njerëzit me kruarje?

Kruarja mund të shkaktojë acarim dhe shqetësim në lëkurë dhe vështirësi në gjumë. Në raste të rënda, mund të ndikojë në kryerjen e aktiviteteve normale. Zbatimi i kremrave hidratues gjatë ditës, sidomos pas dushit kur lëkura është akoma pak e lagur, mund të ndihmojë. Disa raste të kruarjes mund të jenë kronike dhe zgjatin më shumë se gjashtë javë, ose mund të jenë simptomë e një gjendjeje themelore që kërkon trajtim mjekësor.

Sa zgjat kruarja?

Çdo person është i ndryshëm. Pas trajtimit mund të ndjeni lehtësim brenda pak orësh ose mund të zgjasë disa javë. Koha e shërimit varet nga shkaku i simptomave. Për më shumë informacion mbi kohën e pritshme të shërimit, kontaktoni mjekun.

Kur duhet të vizitohet mjeku?

Duhet të kërkoni ndihmë mjekësore nëse:

• Kruarja zgjat më shumë se disa javë.
• Kruarja ndikon në gjumë.
• Trajtimi i rekomanduar nga mjeku përkeqëson simptomat.
• Lëkura është e ënjtur, me rrjedhje puçrrash ose ka gëlbazë, ose shfaqen simptoma si nauze, të vjella dhe ethe (shenja të infeksionit).
• Keni simptomë të reja si humbje peshe, ndryshime në lëvizjet e zorrëve, lodhje ose ndryshime në humor.

Çfarë pyetjesh duhet t’i bëj mjekut?

• Çfarë lloj locionesh ose kremrash duhet të përdor për lëkurën time?
• A mund të përdor krem kundër kruarjes pa recetë?
• Çfarë shkakton kruarjen time?
• Sa shpesh duhet të aplikoj kremrat ose trajtimin që më rekomandoni?

Çfarë është ndryshimi midis kruarjes dhe pruritus?

Pruritus është termi mjekësor për kruarjen. Të dy termat përshkruajnë të njëjtën simptomë.

Çfarë është ndryshimi midis pruritus dhe urtikerit?

Pruritus është kruarje me shumë shkaqe të mundshme. Urtikeri është një sëmundje e lëkurës që shkakton kruarje, pickim, gërvishtje dhe ndjesi djegieje në disa zona të trupit. Një nga simptomat e urtikerit është edhe kruarja.