Pott Hastalığı (Spinal Tüberküloz) Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Pott Hastalığı (Spinal Tüberküloz) Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Pott hastalığı (spinal tüberküloz) omurgayı etkileyen bir tür tüberkülozdur. Enfeksiyon akciğerlerden kan dolaşımı yoluyla omurgaya yayılır. Pott hastalığı omurlara zarar verebilir ve eğri bir omurgaya (kifoz) yol açabilir. Pott hastalığı ilaçlar ve ameliyatla tedavi edilebilir.

Pott Hastalığı Nedir?

Pott hastalığı (spinal tüberküloz) omurgadaki kemikleri (vertebra) etkileyen bakteriyel bir enfeksiyondur. Bir tür tüberküloz, özellikle de bir tür ekstrapulmoner tüberkülozdur. Bu, tüberküloz enfeksiyonunun akciğerlerde kalmadığı anlamına gelir. Pott hastalığı omurgaya taşınmadan önce akciğerlerde başlar.

Kronik (uzun süreli) sırt ağrısı ile kollarda ve bacaklarda kas güçsüzlüğü yaşanabilir. Bu durum eğri bir omurgaya veya hasarlı omurlara yol açabilir. Pott hastalığı bazı durumlarda ölümcül olabilir.

Doktorlar Pott hastalığını Pott omurgası veya tüberküloz spondilit olarak da adlandırabilir.

Pott Hastalığı Ne Kadar Yaygındır?

Pott hastalığı, kemikleri etkileyen en yaygın tüberküloz şeklidir. Tüberküloz 2022 yılında dünya genelinde tahminen 10,6 milyon kişiyi etkilemiştir.

Pott Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Pott hastalığının belirtileri şunlardır:

• Sırt ağrısı.
• Boyun ağrısı.
• Kol ve bacaklarda güçsüzlük.
• İştah kaybı.
• Açıklanamayan kilo kaybı.
• Ateş.

Pott Hastalığı Hangi Kemikleri Etkiler?

Pott hastalığı omurgadaki herhangi bir kemiği veya omuru etkileyebilir. Genellikle birden fazla omuru etkiler. Büyük olasılıkla aşağıdaki bölgelerden herhangi birinde semptomlar görülür:

• Servikal omurga (boyun).
• Torasik veya dorsal omurga (orta sırt).
• Lomber omurga (bel).

Pott Hastalığına Ne Sebep Olur?

Mycobacterium tuberculosis bakterisi Pott hastalığına neden olur. Tüberküloz enfeksiyonu olan birinden tüberküloza neden olan bakteri damlacıkları solunduktan sonra Pott hastalığına yakalanılabilir. Enfeksiyon akciğerlerde başlar ve kan dolaşımı yoluyla omurgadaki kemiklere taşınır.

Pott Hastalığı Bulaşıcı mıdır?

Pott hastalığı bulaşıcı değildir. Tüberküloz, akciğerlerdeyken bulaşıcıdır. Örneğin enfeksiyonu olan biri öksürdüğünde veya konuştuğunda damlacıklar havaya yayılır. Enfeksiyon omurgaya yayılana kadar tüberküloz akciğerleri tamamen terk eder.

Pott Hastalığı İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Tüberküloz hastası biriyle teması olanlar, kalabalık bir bölgede (yüksek nüfus yoğunluğu) yaşayanlar veya sağlık hizmetlerine erişimi kısıtlı olanların Pott hastalığına yakalanma riski daha yüksek olabilir. Aşağıdakiler gibi belirli sağlık koşullarına sahip kişilerde de Pott hastalığı riski artmaktadır:

• Yetersiz beslenme.
• Madde kullanım bozukluğu.
• Bağışıklık sistemini tehlikeye atan durumlar (HIV gibi).

Pott Hastalığının Komplikasyonları Nelerdir?

Pott hastalığı tedavi edilmezse omurgadaki kemiklere zarar verebilir. Bakteriler omurgada iltihaplanma ve irin dolu cepler (apseler) oluşturur. Şişlik ve apseler omurgadaki kemiklere baskı yaparak onları zayıflatır ve zarar verir. Omurlar kırılabilir ve çökebilir, bu da omurgayı dengesiz hale getirir. Bu durum ise kifoza veya eğri bir omurgaya yol açarak kambur duruyormuş gibi görünmeye neden olur.

Pott hastalığı ayrıca aşağıdaki komplikasyonlara da yol açabilir:

• Hareket etme veya yürüme zorluğu.
• Sinir sıkışması (güçsüzlük, uyuşma, mesane veya bağırsak kontrolü kaybı).
• Felç.
• Enfeksiyonun vücudun diğer bölgelerine yayılması (beyin ve böbrekler gibi).

Erken tanı ve tedavi bu komplikasyonları önleyebilir.

Pott Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Bir doktor fiziki muayene ve testlerden sonra Pott hastalığını teşhis edecektir. Doktor muayene sırasında semptomlar hakkında daha fazla bilgi edinecek ve benzer semptomlara sahip durumları elemek ve spinal tüberkülozu doğrulamak için aşağıdaki testleri kullanacaklardır:

• Tüberküloz deri testi.
• Tüberküloz bakterilerini tespit etmek için kan testleri.
• Omurga röntgeni, manyetik rezonans görüntüleme (MR) testi, bilgisayarlı tomografi (BT) taraması veya pozitron emisyon tomografi (PET) taraması gibi görüntüleme testleri.

Pott hastalığının semptomları diğer bazı yaygın hastalıkların semptomlarına benzer. Spinal tüberküloz nadirdir, bu nedenle birçok vakaya hemen doğru tanı konulamaz. Ayrıca tüberküloz, dünyanın sağlık hizmetlerine erişimin sınırlı olduğu bölgelerinde yaygındır. Bu da bazı kişilerin komplikasyonlar yaşayana kadar acil tedavi arayışına girme ihtimalinin düşük olduğu anlamına gelmektedir.

Pott Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Pott hastalığının tedavisi, birkaç ay boyunca belirli ilaçların alınmasıyla aşamalı olarak gerçekleşir. Doktor aşağıdaki kemoterapi ilaçlarının kullanılmasını önerebilir:

• İki ay boyunca izoniazid, rifampisin, pirazinamid, etambutol ve/veya streptomisin.
• İzoniazid ve rifampisine 4 ila 12 ay veya daha uzun süre devam etmek.

Tüberküloz ilaçlarını belirtildiği şekilde almak için daima doktorun talimatlarına uyulmalıdır. İlaçların erken kesilmesi tedavilerin daha az etkili olmasına neden olabilir.

Bazen tüberküloz tedavisinde kullanılan ilk basamak ilaçlar başarılı olmaz. Bu durum ilaca dirençli tüberküloz olarak bilinir. Eğer böyle bir durum söz konusuysa doktor aşağıdaki ilaçları önerebilir:

• Kanamisin.
• Capreomycin.
• Pirazinamid.
• Amikasin.
• Florokinolon.

İlaca dirençli tüberküloz için ilaç almanın olası yan etkileri vardır. Doktor nelere dikkat edilmesi gerektiğini bildirecektir.

Pott Hastalığı Ameliyatı

Omurgayı onarmak, semptomları azaltmak ve Pott hastalığının komplikasyonlarını önlemek için ameliyat gerekli olabilir. Ameliyat türleri şunları içerebilir:

• Debridman: Omurganın etrafındaki hasarlı dokunun temizlenmesi veya çıkarılması.
• Drenaj: Omurgada toplanan irin dolu apselerin çıkarılması veya boşaltılması.
• Stabilizasyon ve hizalama: Tüberküloz omurları tahrip edebilir veya onlara zarar verebilir. Bir cerrah kırık kemikleri ve diskleri çıkarabilir ve/veya onarabilir ve kemikleri yerinde tutmak için plakalar ve vidalar ekleyebilir.
• Füzyon: Bir cerrah, hareketlerini sınırlamak için iki omuru kalıcı olarak birleştirebilir, bu da ağrıyı ve diğer komplikasyonları önleyebilir. Cerrah iki omurun birbirine kaynaşmasına yardımcı olmak için vücudun başka bir bölgesinden aldığı bir kemik parçasını (kemik grefti) kullanabilir.

Pott Hastalığı Önlenebilir mi?

Bir tür tüberküloz enfeksiyonu olan Pott hastalığı tamamen önlenemez. Ancak tüberküloz enfeksiyonuna yakalanma riskini azaltmak için aşağıdaki adımlar atılabilir:

• Aktif tüberküloz enfeksiyonu olan biriyle uzun süreli, yakın temastan kaçınmak.
• Tüberküloz riski yüksekse veya enfeksiyonun daha yaygın olduğu bir bölgede yaşanıyorsa düzenli olarak tüberküloz testi yaptırmak.

Pott Hastalığının Seyri Nasıldır?

Erken teşhis ve tedavi edilirse, Pott hastalığı olumlu bir seyre sahiptir. Pott hastalığı teşhisi konan ve hastalığın seyri sırasında erken tedavi gören kişilerin tahmini %95'i iyileşmektedir.

Spinal tüberküloz ilerlerse veya ilaçlara yanıt vermez ve omurgaya zarar verirse, hastalığın seyri ölümcül olabilir. Doktor; yaşa, bağışıklık sisteminin tepkisine ve genel sağlık durumuna göre sonucu değerlendirecektir.

Pott Hastalığı Tedavi Edilebilir mi?

Pott hastalığı ilaçlarla tedavi edilebilir. Tedavi her durumda mümkün değildir, özellikle de tüberküloz ilaca dirençliyse.

Pott Hastalığı Olan Birinin Yaşam Beklentisi Nedir?

Pott hastalığından sonra yaşam beklentisi büyük ölçüde değişebilir. Doktor erken tanı koyar ve hastalığı tedavi ederse Pott hastalığı yaşam beklentisini etkilemeyebilir. Pott hastalığının sonuçları genellikle küçük çocuklarda, 65 yaş üstü yetişkinlerde ve bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde kötüdür ve hatta yaşamı tehdit eder.

Doktor aşağıdaki faktörlere dayanarak yaşam beklentisiyle ilgili en iyi bilgiyi verebilir:

• Yaş ve genel sağlık durumu.
• Ne zaman tedavi alındığı.
• Enfeksiyonun şiddeti.
• Hangi komplikasyonların yaşandığı.
• Vücudun tüberküloz ilaçlarına dirençli olup olmadığı.

Ne Zaman Bir Doktora Başvurmak Gerekir?

Tüberküloz enfeksiyonu akciğerlerde başlar (pulmoner tüberküloz). Pott sendromu belirtileri genellikle enfeksiyon akciğerlerden omurgaya geçtikten sonra ortaya çıkar. Aşağıdaki belirtiler fark edilirse bir doktora başvurulmalıdır:

• İnatçı bir öksürük (iki haftadan uzun süren).
• Göğüs ağrısı.
• Öksürükle kan tükürme.
• Yorgunluk.
• Kas güçsüzlüğü.
• İştah kaybı.
• Ateş ve titreme.

Akciğerleri etkileyen herhangi bir belirti yaşanmadığı halde yine tüberküloz olmak mümkündür. Omurga tüberkülozu belirtileri olanlar hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

• Pott hastalığım veya omurgamı etkileyen başka bir durumum var mı?
• Nasıl bir tedavi önerirsiniz?
• Tüberküloz için ne zaman ve ne sıklıkta ilaç almalıyım?
• İlaçların yan etkileri var mı?
• Ameliyat olmam gerekir mi?

Pott hastalığı başa çıkılması çok zor bir enfeksiyon olabilir. Belirtiler rahatça oturabilme, kolları ve bacakları hareket ettirebilme ve ağrısız yaşayabilme becerilerini etkiler. Enfeksiyonun vücuttan temizlenmesi aylar ya da yıllar sürebilir. Omurgayı onarmak için ameliyat olmak gerekebilir. Bu durum hastaları bunaltabilir ve kendini tekrar iyi hissedene kadar sevdikleriyle düzenli aktivitelere katılmalarını engelleyebilir. Bir uzman doktor Pott hastalığını yönetmeye yardımcı olabilir, böylece kişi kendini daha iyi hissedebilir ve yaşamını tehdit eden komplikasyonları önleyebilir.