Düztabanlık Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Düztabanlık Nedir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde, bu konuya dair merak edilen soruların cevaplarını irdeleyeceğiz. Düztabanlık, bir veya her iki ayağın çok az kemerinin olduğu veya hiç olmadığı duruma verilen isimdir. Düztaban bir kişi ayakta durduğunda ayağında görünür bir kavis yoktur. Düztabanlık tüm bebeklerde doğal olarak vardır. Ayaktaki kemerler erken çocukluk döneminde oluşur. Kemerler gelişmezse veya sonradan çökerse (düşen kemerler) düztabanlık ağrıya neden olabilir ve yürümeyi etkileyebilir. Ortez ve germe egzersizleri düz tabanlık sorunu yaşayanlara yardımcı olabilir.

Düztabanlık Nedir?

Düztabanlık, bir veya her iki ayağın çok az kemerinin olduğu veya hiç olmadığı duruma verilen isimdir. Düztabanlıkta ayağa kalkıldığında ayak yastıkları tamamen yere basar. Genelde ayakta bir kemer görülmez ancak bazen ayağı kaldırıldığında kemer görünür hale gelebilir.

Tüm bebeklerin doğumda düztabanlığı vardır. Kemerler genel olarak 6 yaşına kadar oluşur. 10 çocuktan yaklaşık ikisinin yetişkin olduklarında da düztabanlığı devam eder. Bazı yetişkinlerin ise çöken kemerleri vardır. Bu duruma düşmüş kemerler denir. Düşmüş kemer, düztabanlık için kullanılan terimlerden biridir.

Düztabanlık çoğu insan için sorun değildir. Düztabanlık ağrıya veya başka sorunlara neden oluyorsa çeşitli tedaviler kişiye yardımcı olabilir.

Düztabanlık Türleri Nelerdir?

Düztabanlık, ister çocukluktan başlayarak yetişkinlikte de devam etsin ister yetişkinlikte gelişsin sorun yaratabilir. Düztabanlık türleri aşağıdakiler gibidir:

• Esnek düztabanlık: Esnek düz tabanlık en yaygın olanıdır. Ayakta durulmadığında ayaklardaki kemerler görülebilir, ayaklara ağırlık verildiğinde ise kemerler kaybolur. Esnek düztabanlık, çocukluk veya gençlik yıllarında ortaya çıkar. Her iki ayağı da etkiler ve yaşla birlikte giderek kötüleşir. Ayak kemerlerindeki tendonlar ve bağlar gerilebilir, yırtılabilir ve şişebilir.
• Sert düztabanlık: Sert düztabanlığa sahip olan bir kişinin ayaklarında, ayakta dururken (ayaklarına ağırlık verdiğinde) veya otururken (ayaklarına ağırlık vermediğinde) kemer yoktur. Bu durum genellikle gençlik yıllarında gelişir ve yaşla birlikte daha da kötüleşir. Kişinin ayakları bu durum sebebiyle acıyabilir. Ayakları yukarı veya aşağı esnetmek veya bir yandan diğer yana hareket ettirmek zor olabilir. Düztabanlık bir ayağı veya her ikisini birden etkileyebilir.
• Yetişkinlerde edinilmiş düztabanlık (düşmüş kemer): Yetişkinlerde edinilmiş düztabanlıkta (düşmüş kemer), ayak kemeri beklenmedik bir şekilde düşer veya çöker. Düşen kemer ayağın dışa dönmesine neden olur ve ağrılı olabilir. Sorun sadece bir ayağı etkileyebilir. En yaygın neden, kemeri destekleyen bacak tendonunda (posterior tibial tendon) iltihaplanma veya yırtılmadır.
• Dikey talus: Bazı bebeklerde, kemerlerin oluşmasını önleyen dikey talus adı verilen bir doğum kusuru (doğuştan engellilik) vardır. Ayak bileğindeki talus kemiği yanlış konumdadır. Ayağın alt kısmı sallanan sandalyenin tabanına benzer. Dikey talus aynı zamanda rocker-bottom ayak olarak da adlandırılır.

Düztabanlığın Nedenleri Nelerdir?

Düztabanlık kişinin genlerinde olabilir. Çocuklar büyüdükçe ayaklarda kemerler oluşur. Bazı insanlar yüksek kemerlere sahipken, diğerleri çok düşük bir kemere sahiptir veya neredeyse hiç kemere sahip değildir ve bu durum da düztabanlığa neden olur.

Bazı insanlar yaşamlarının ilerleyen dönemlerinde düztabanlık geliştirir. Düztabanlık bazen aileden kişiye aktarılır. Başta aşağıdakiler olmak üzere bazı problemler düztabanlık riskini artırır:

• Aşil tendonu yaralanmaları.
• Kırık kemikler.
• Serebral palsi.
• Diyabet.
• Down sendromu.
• Yüksek tansiyon.
• Obezite.
• Gebelik.
• Romatizmal eklem iltihabı.

Düztabanlığın Belirtileri Nelerdir?

Düztaban birçok insan ağrı veya başka sorunlar yaşamaz ancak bazı düztabanlık türleri ağrılı olabilir. Düztabanlık belirtileri aşağıdakiler gibidir:

• Bacak ağrısı.
• Ayak veya bacakta kas ağrısı veya bitkinlik hissi.
• Kemer, ayak bileği, topuk veya ayağın dışında ağrı.
• Yürürken ağrı veya yürüyüş şeklinde değişiklikler.
• Ayak parmaklarının dönmesi (ayağın ön kısmı ve ayak parmaklarının dışa dönük hale gelmesi).

Düztabanlık Nasıl Teşhis Edilir?

Doktor belirtileri dinleyerek ve kişi ayağa kalktığında, oturduğunda ya da yürüdüğünde kemerlerinin nasıl göründüğünü değerlendirerek teşhis koyabilir. Doktor ayrıca kemik yapısına bakmak için röntgen isteyebilir.

Düztabanlık Nasıl Tedavi Edilir?

Düztaban birçok kişinin önemli sorunları veya tedaviye ihtiyacı yoktur. Kişi ayak ağrısı, ayakta sertlik veya başka sorunlar yaşarsa, doktor cerrahi olmayan bazı tedaviler önerebilir. Nadiren insanların, sertleşmiş düztabanlarını veya kemik ya da tendon problemlerini düzeltmek için ameliyat olması gerekir.

Düztabanlık tedavileri aşağıdakiler gibidir:

• İltihabı ve ağrıyı hafifletmek için steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar, dinlenme ve buz uygulaması.
• Sertleşmiş tendonları ve kasları germek ve güçlendirmek, esnekliği ve hareketliliği geliştirmek için fizik tedavi.
• Ayak ortezleri, ayak veya bacak destekleri ve özel yapım ayakkabılar gibi destekleyici cihazlar.

Çoğu zaman, düztabanlığı önlemek için yapılabilecek bir şey yoktur. Sağlıklı bir kiloda kalmak, düztabanlıktan kaynaklanan ağrıyı azaltabilir.

Düztabanlıkta Hastalığın Seyri Nasıldır?

Düztaban olan çoğu insan, cerrahi olmayan tedavilerle semptomlarında rahatlama yaşar. Bazı insanların herhangi bir tedaviye ihtiyacı yoktur. Düztabanlık, aşağıdakiler gibi bazı problemlerle ilgili riskleri artırabilir:

• Artrit.
• Kemik çıkıntıları.
• Bunyonlar (ayak baş parmak çıkıntısı) veya nasırlar.
• Bel ağrısı, kalça ağrısı veya diz ağrısı.
• Shin atelleri.

Ne Zaman Bir Doktorla İletişime Geçilmelidir?

Aşağıdaki durumları yaşayanların bir doktorla iletişime geçmesi gerekir.

• Denge sorunları.
• Yürürken ağrı hissetmek de dahil olmak üzere yürüme zorluğu yaşamak.
• Sert, ağrılı ayaklar.
• Düztabanlığın (düşmüş kemerler) ani gelişimi.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

Düztabanlık teşhisi almış olan kişinin doktoruna aşağıdaki soruları sorması faydalı olacaktır:

• Düztabanlığıma ne sebep oldu?
• Düztabanlık konusundan benin için en iyi tedavi seçeneği nedir?
• Diğer sorunlar konusunda risk altında mıyım?
• Komplikasyon belirtilerine dikkat etmeli miyim?

Herkesin doğumda düztabanlığı vardır. Genel olarak kemerler 6 yaşına gelindiğinde kendiliğinden oluşur. Bazen ergenlik çağında veya yetişkinlik yıllarında düztabanlık (veya düşmüş kemerler) ortaya çıkabilir. Düztabanlığı olan kişilerin ağrısı olabilir ve yürümekte zorluk çekebilirler. Düztabanlık çeşitli sorunlara neden oluyorsa bir doktora başvurulmalıdır. Esneme egzersizleri ve ortez gibi bazı cerrahi olmayan tedaviler ağrı ve iltihaplanmayı azaltabilir. Nadir durumlarda ameliyat gerekebilir.