Yüz Kemik Kırıkları Neden Olur? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Yüz Kemik Kırıkları Neden Olur? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Yüz kemik kırıkları, yüzdeki kemiklerin kırılmasıdır ve bu kırıklar çene, burun ve göz yuvalarını içerebilir. Yaygın nedenler arasında motorlu araç kazaları, düşmeler, fiziksel saldırı ve ateşli silah yaralanmaları yer alır. Tedavi genellikle cerrahi rekonstrüksiyon gerektirir.

Yüz Kemik Kırığı Nedir?

Bu tür yüz travması (maksillofasiyal travma olarak da adlandırılır) bir kaza, örneğin araba kazası veya düşme durumunda meydana gelebilir. Yüz kemik kırıkları, fiziksel saldırı ve ateşli silah yaralanması mağdurlarında da yaygındır. Yüz kemikleri, vücudun diğer birçok kemiğine göre daha incedir ve bu nedenle yaralanmaya daha yatkındır.

Yüz Kemik Kırığı Türleri Nelerdir?

En yaygın yüz kırıkları şunlardır:

• Burun kırıkları.
• Alın kırıkları (frontal kemik kırığı).
• Orbital kırıklar (göz yuvası kırığı).
• Zigomatik kırıklar (elmacık kemiği kırığı).
• Tripod yüz kırığı (göz yuvası, elmacık kemiği ve üst çeneyi içerir).
• Maksiller veya mandibular kırık (çene kırığı).
• Orta yüz kırıkları (Le Fort kırıkları).

Yüz Kemik Kırığı Belirtileri Nelerdir?

Yüz kemik kırığı belirtileri, yüzdeki hangi bölgenin travma aldığına bağlıdır.

Genel belirtiler şunlar olabilir:

• Morarma.
• Şişlik.
• Ağrı veya hassasiyet.
• Yüzde uyuşma.
• Şekil bozukluğu.

Burun kırığı varsa aşağıdaki belirtiler olabilir:

• Burundan nefes almada zorluk.
• Burun kanamaları.

Göz yuvalarında kırık varsa, şu belirtiler gelişebilir:

• Bulanık görme.
• Çift görme.
• Şişkin göz küreleri.
• Çökük göz küreleri.
• Gözleri yukarı, aşağı veya yanlara hareket ettirmede zorluk.

Kırık çene belirtileri şunlar olabilir:

• Tükürük akması.
• Çiğneme veya konuşmada zorluk.
• Ağzı açarken ağrı.
• Gevşek, kırık veya eksik dişler.

Yüz Kemik Kırıklarının Sebepleri Nelerdir?

Yüz kemik kırıklarının en yaygın nedeni fiziksel saldırıdır, bunu motorlu araç kazaları ve düşmeler izler. Diğer nedenler şunlardır:

• Sporla ilgili yaralanmalar.
• İş yeri kazaları.
• Aile içi şiddet.

Yüz Kemik Kırıklarının Komplikasyonları Nelerdir?

Yüz kemik kırıkları, görünümü bozabilir ve normal işlevleri engelleyebilir. Örneğin, çene kırığı olan bir kişi yemek yemede zorluk çekebilir. Burun kırığı olan biri burundan nefes almakta zorlanabilir.

Yüz travması ayrıca enfeksiyonlara, iç kanamalara ve nörolojik sorunlara yol açabilir. Örneğin, bazı yüz kemik kırıkları, beyin-omurilik sıvısı (BOS) sızıntısına neden olabilir.

Komplikasyon riskini azaltmak için yüz travmasından hemen sonra bir doktora başvurulmalıdır.

Yüz Kemik Kırıklarına Nasıl Tanı Konulur?

Muayene sırasında doktor şunları yapacaktır:

• Hayati tehlike oluşturan yaralanmalar olup olmadığını belirleyecektir (varsa, bunları hemen ele alacaktır).
• Burun kanallarını ve solunum yollarını tıkanıklık açısından kontrol edecektir.
• Gözlerin düzgün çalışıp çalışmadığını kontrol edecektir.
• Merkezi sinir sisteminde (beyin ve omurilik) hasar olup olmadığını kontrol edecektir.
• Belirtilerin tarif edilmesini isteyecektir.
• Yüz yaralanmasının nasıl meydana geldiğini soracaktır.
• Yüzde asimetri veya hasar olup olmadığını kontrol edecektir.
• Yüz kemiklerini nazikçe palpe ederek (dokunarak) hasarın boyutunu belirleyecektir.

Yüz Kemik Kırıklarını Teşhis Etmek İçin Hangi Testler Kullanılır?

Görüntüleme testleri, doktorların yüz kırıklarını teşhis etmesine ve çıkık gibi diğer sorunları dışlamasına yardımcı olur. Bilgisayarlı tomografi (BT), yüz kırıklarını teşhis etmek için en yaygın kullanılan görüntüleme testidir.

Yüz Kırıkları Nasıl Tedavi Edilir?

Doktor, ağrı kesiciler ve şişliği azaltmak için kortikosteroidler reçete edebilir. Enfeksiyon riski yüksekse antibiyotikler de reçete edilebilir.

Yüz kırığı tedavisi, redüksiyon ve fiksasyonu içerir.

• Redüksiyon: Kırık kemiklerin yeniden ayarlanması ve doğru pozisyonlarına yerleştirilmesi.
• Fiksasyon: Kemiklerin yeni pozisyonlarında iyileşme gerçekleşene kadar tutulması. Bu genellikle etkilenen kemiklerin hareketsiz tutulmasını ve iyileşme sırasında hareketin önlenmesini gerektirir. Bazen bu, cerrahi plakalar, vidalar ve teller gerektirir.

Birden fazla kırık kemiğin olduğu karmaşık bir kırık için yüz rekonstrüksiyon cerrahisi gerekecektir. Spesifik tedavi, yüz yaralanmasının konumuna ve boyutuna bağlıdır.

Kapalı Redüksiyon

Kapalı redüksiyon, kırık kemiklerin cerrahi olmadan yeniden ayarlanmasını içerir. Bu, doktorun yüz kemiklerini kesiler yapmadan veya kemiği açığa çıkarmadan manuel olarak yeniden ayarlayabileceği anlamına gelir.

Açık Redüksiyon

Açık redüksiyon, cerrahi müdahale gerektirir. Bu durumlarda, kırıklar manuel olarak yeniden ayarlanamayacak kadar karmaşıktır. Doktor, yüz kemiklerini yeniden ayarlamak için bölgeyi cerrahi olarak yeniden düzenlemek zorunda kalacaktır.

Yüz Rekonstrüksiyon Cerrahisi

Ciddi yüz travmaları, rekonstrüksiyon cerrahisi gerektirebilir. Yüz rekonstrüksiyon cerrahisinin iki ana amacı vardır:

• Doğru işlevleri (görme, çiğneme, yutma veya burundan nefes alma gibi) geri getirmek.
• Görünümü iyileştirmek ve optimize etmek.

Yüz Kemik Kırıklarının İyileşmesi Ne Kadar Sürer?

Bu süre herkes için farklıdır. İyileşme, yüz travmasının boyutu, uygulanan tedavi ve kişinin kendi iyileşme kapasitesi gibi birkaç faktöre bağlıdır.

Yüz rekonstrüksiyon cerrahisi geçiren kişiler genellikle şişlik ve morarmanın yaklaşık iki hafta sonra azaldığını fark eder ancak tam iyileşme birkaç ay sürebilir.

Yüz Kemik Kırıklarının Uzun Vadeli Etkileri Nelerdir?

Bazı kişiler, yüz kırığından sonra uzun vadeli etkiler yaşamayabilir. Ancak uzun vadeli komplikasyonlar mümkündür ve şunlar olabilir:

• Sinüs sorunları.
• Nefes alma sorunları.
• Tat veya koku duyusunda değişiklik.
• Uyuşma veya karıncalanma.
• Görme sorunları.
• Baş ağrıları.
• Baş veya yüzde hassasiyet.

Erken müdahale ve tedavi, uzun vadeli komplikasyon riskini azaltabilir. Doktor, kişinin kendine özgü durumunda neler beklenebileceğini söyleyebilir.

Yüz Kemik Kırığı Riski Nasıl Azaltılır?

Yüz kemik kırıklarını tamamen önlemenin bir yolu yoktur ancak yaralanmaların boyutunu azaltmak için bazı adımlar atılabilir.

• Motorlu araç kullanırken veya binerken emniyet kemeri takılmalıdır. Motosiklet veya arazi aracı kullanılıyorsa kask ve diğer koruyucu ekipmanlar takılmalıdır.
• Spor yaparken doğru koruyucu ekipman, kask, yüz maskesi veya ağız koruyucu kullanılmalıdır.
• İş yerinde güvenlik kurallarına uyulmalı ve iş gerektiriyorsa koruyucu başlıklar takılmalıdır.

Doktorla Ne Zaman Görüşülmelidir?

Yüz kemik kırığı olabileceği düşünülüyorsa, hemen tıbbi yardım alınmalıdır. Aşağıdaki belirtiler gelişirse bir doktora başvurulmalıdır:

• Yaralanma bölgesinde ağrı veya hassasiyet.
• Şişlik.
• Kızarıklık.
• Morarma.
• Şekil bozukluğu.
• İşlev kaybı.

Acil Servise Ne Zaman Gidilmelidir?

Aşağıdaki durumlardan herhangi biri varsa en yakın acil servise gidilmelidir:

• Kemiğin göründüğü açık yaralar.
• Burundan kanlı veya berrak akıntı.
• Bulanık veya çift görme ya da gözleri hareket ettirmede sorun.
• Yutma veya nefes alma zorluğu.
• Yerinden kaymış çene veya burun.
• Üst ve alt çenenin düzgün birleşmemesi veya çeneyi hareket ettirirken ağrı.
• Gevşek dişler.
• Yüzde ağrı ve şişlik.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

Yüz travması veya kırıkları varsa, doktora sorulabilecek bazı sorular şunlardır:

• Kaç tane kırığım var?
• Tedavi seçeneklerim neler?
• Şimdi veya gelecekte ameliyat gerekiyor mu?
• İyileşmem ne kadar sürecek?
• İşe veya okula ne zaman dönebilirim?
• İyileşme sırasında bu bölgeyi nasıl koruyabilirim?

Yüz Kemik Kırıkları Ne Kadar Ciddidir?

Yüz kırıklarının çoğu hayati tehlike oluşturmaz ancak bazıları görme, solunum yolları, solunum sistemi veya merkezi sinir sistemi ile ilgili ciddi sorunlara yol açabilir.

Yüz travması yaşandığında, ciddi olmadığını düşünülse bile mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Doktor, en uygun tedaviyi önerecektir.

Yüz Kemik Kırıkları Kendi Kendine İyileşebilir mi?

Yüz kırığının, özellikle kırık kemik doğru pozisyonunda kalırsa, kendi kendine iyileşmesi mümkündür. Ancak birçok durumda, düzgün iyileşme için doktorun yüz kemiklerini yeniden ayarlaması gerekecektir.

Yüz kemik kırıkları travma sonucu oluşur. Bazen hasar, görünenden daha fazla olabilir. Bu kırıklar büyük olasılıkla ciddi değildir ve yalnızca cerrahi olmayan tedaviler gerektirir. Ancak ciddi bir yüz kırığı veya birkaç karmaşık kırık varsa, muhtemelen cerrahi müdahale gerekecektir. Yüz kemiğinin kırıldığı düşünülüyorsa hemen tıbbi yardım alınmalıdır. Hızlı tedavi, uzun vadeli komplikasyon riskini azaltabilir.