Tibia ve Fibula Kırığı Nedir? Neden Olur? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Tibia ve Fibula Kırığı Nedir? Neden Olur? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Tibia ve fibula, alt bacakta bulunan iki kemiktir. Düşmeler, araba kazaları ve spor yaralanmaları gibi travmalar, tibia ve fibula kırıklarının en yaygın nedenleridir. Kırığın türüne ve yaşanan diğer yaralanmalara bağlı olarak, tibia veya fibula kırığından iyileşmek için muhtemelen birkaç ay gerekecektir.

Tibia ve Fibula Kırıkları Nedir?

Tibia (kaval kemiği) ve fibula (baldır kemiği) kırıkları, alt bacakta bulunan iki kemiğin, kemiklerin dayanabileceğinden daha fazla baskıya maruz kalmasıyla oluşan ciddi travma kaynaklı kırıklardır.

Araba kazaları veya düşmeler gibi travmalar nedeniyle oluştukları için, kişiler genellikle aynı yaralanma sırasında hem tibia hem de fibula kemiklerini kırar. Nadir olsa da diğerini kırmadan yalnızca tibia veya fibula da kırılabilir.

Alt bacak kemiği kırıkları, hemen tıbbi müdahale gerektiren ciddi yaralanmalardır. Kemikleri onarmak için cerrahi ve bacağın hareket kabiliyetini geri kazanmak için fizik tedavi gerekebilir. Ancak zamanla, tibia ve fibula tamamen iyileşir.

Tibia ve Fibula Kırığı Türleri Nelerdir?

Doktorlar, tibia veya fibulanın nasıl kırıldığına bağlı olarak kırığa bir tür veya sınıflandırma atayacaktır. Bazı kırıklar, kırılma çizgisinin şekline veya desenine göre sınıflandırılır:

• Transvers (enine) kırık.
• Oblik (eğik) kırık.
• Spiral kırık.
• Segmental kırık.
• Parçalı kırık.

Bazı kırık türleri, nasıl oluştuklarına göre sınıflandırılır:

• Bileşik kırık (açık kırık).
• Stres kırığı.
• Avulsiyon (kopma) kırığı.

Diğer tibia ve fibula kırığı türleri şunlardır:

• Tibia plato kırıkları: Tibianın dize yakın kırılması ve diz eklemini hasar görmesi durumunda oluşur.
• Yer değiştirmiş tibia ve fibula kırıkları: Yer değiştirmiş kırık, kemiğin parçalarının kırıldığında kırık çevresinde bir boşluk oluşacak kadar hareket ettiği anlamına gelir.
• Yer değiştirmemiş tibia ve fibula kırıkları: Yer değiştirmemiş kırıklarda, kırık sırasında parçalar hizadan çıkacak kadar fazla hareket etmemiştir.
• Distal kırıklar: Distal, vücudun ortasından (gövdeden) daha uzak olan kemik ucudur. Distal tibia kırığı, kaval kemiğinin bileğe daha yakın kırılması anlamına gelir.
• Proksimal kırıklar: Proksimal, gövdeye daha yakın olan kemik ucudur. Proksimal fibula kırığı, baldır kemiğinin dize bağlanan ucuna yakın kırılmasıdır.

Tibia veya Fibula Kırığı Belirtileri Nelerdir?

Tibia ve fibula kırığı belirtileri şunlardır:

• Ağrı.
• Şişlik (ödem).
• Hassasiyet.
• Bacağı normalde olduğu gibi hareket ettirememe.
• Morarma veya deri renginde değişiklik.
• Vücutta normalde olmayan bir deformite veya yumru.

Tibia ve Fibula Kırıklarının Sebepleri Nelerdir?

Tibia ve fibula kırıkları neredeyse her zaman travma nedeniyle oluşur. En yaygın nedenlerden bazıları şunlardır:

• Araba kazaları.
• Düşmeler.
• Spor yaralanmaları.

Osteoporoz kemikleri zayıflatırsa, kırık yaşama olasılığı daha yüksektir. Osteoporoz, kemikleri ani ve beklenmedik kırıklara daha yatkın hale getirir. Birçok kişi, osteoporozun bir kemiği kırmasına neden olana kadar osteoporozun farkında değildir.

Tibia ve Fibula Kırıklarına Nasıl Tanı Konulur?

Doktor, tibia veya fibula kırığını fiziki muayene ve görüntüleme testleriyle teşhis edecektir. Bazı durumlarda bu, kişi travma sonrası hastaneye yatırılırsa acil serviste yapılabilir.

Kişi acil servise götürülürse bir doktor ekibi, özellikle bazıları hayati tehlike oluşturuyorsa, yaralanmaları ciddiyet sırasına göre stabilize edecek ve tedavi edecektir. Stabilize edildikten sonra, kırığı doğrulamak için görüntüleme testleri gerekecektir.

Tibia ve Fibula Kırıklarını Teşhis Etmek İçin Hangi Testler Yapılır?

Kırığın görüntülerini almak için aşağıdaki görüntüleme testlerinden en az biri gerekecektir:

• Röntgen: Röntgen, alt bacak kemiklerinden hangilerinin kırıldığını doğrular. Ayrıca kemiklerin ne kadar yer değiştirdiğini gösterir.
• MR taraması: Nadir olsa da doktor, kemiklere ve çevresindeki alana verilen zararın tam bir resmini elde etmek için manyetik rezonans görüntüleme (MR) kullanabilir.
• BT taraması: Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması, doktora veya cerraha, röntgenden daha ayrıntılı bir kemik ve çevresindeki doku resmi verecektir.

Tibia ve Fibula Kırıkları Nasıl Tedavi Edilir?

Tibia/fibula kırığı tedavisi, kırığın türüne, nedenine ve kemiklerin ne kadar hasar gördüğüne bağlıdır. Tedavi seçenekleri şunlardır:

• İmmobilizasyon (hareketsizleştirme): Kırık hafifse ve kemikler çok fazla yerinden oynamadıysa (yer değiştirmemiş kırık), sadece atel veya alçı gerekebilir. Her iki durumda da takip röntgenleri gerekecektir.
• Kapalı redüksiyon: Daha ciddi kırıklar, kemikleri ayarlamak (yeniden hizalamak) için kapalı redüksiyon gerektirir. Bu bir ameliyat değildir. Doktor, kırık kemikleri hizalamak için onları itip çekerek yerine getirir.
• İç sabitleme: Sabitleme, kırığı onarmak için yapılan bir cerrahidir. Cerrah, kemikleri doğru pozisyonlarına yeniden hizalar ve iyileşip yeniden birleşmesi için yerinde tutar.
• Dış sabitleme: Cerrah, kemiğin kırık bölgesinin her iki tarafına vücudun içinde vidalar yerleştirir. Ardından, vidaları vücudun dışında bir brakete bağlar.
• Fizik tedavi: Cerrahiden sonra, gücü, esnekliği ve hareketliliği artırmak için bir fizyoterapistle çalışılması gerekecektir.

Tibia ve Fibula Kırığı Tedavisinin Komplikasyonları Nelerdir?

Kırık cerrahisi komplikasyonları şunlardır:

• Akut kompartman sendromu: Kaslarda basınç birikmesi, dokulara kan ulaşmasını engelleyebilir, bu da kalıcı kas ve sinir hasarına neden olabilir.
• Malunion: Kırık kemikler iyileşirken doğru şekilde hizalanmaz.
• Nonunion: Kemikler tam olarak veya hiç birleşmez.
• Kemik enfeksiyonu (osteomiyelit): Açık kırık (kemik cildi delerse) varsa, bakteriyel enfeksiyon riski artar.
• Diğer iç hasarlar: Kırıklar, yaralanma bölgesindeki kaslara, sinirlere, kan damarlarına, tendonlara ve bağlara hasar verebilir.

Tibia veya Fibula Kırıklarının Seyri Nasıldır?

Tedaviden sonra belirtilerin iyileşmesi birkaç hafta sürebilir. Kırığı onarmak için hangi cerrahinin yapıldığına ve alt bacak kemiklerinden hangisinin kırıldığına bağlı olarak, birkaç hafta içinde yeniden hareket etmeye başlanabilir. İyileşmeyen yoğun ağrı yaşanıyorsa, hemen doktorla iletişime geçilmelidir. Çoğu kişi tam iyileşme sağlar.

Tibia ve Fibula Kırıkları İyileşmesi Ne Kadar Sürer?

İyileşme süresi, kırığın ciddiyetine ve ihtiyaç duyulan tedavilere bağlıdır. Tibia veya fibula kırıklarının çoğu dört ila altı ayda tamamen iyileşir.

Vücudun iyileşme süresini etkileyen birçok faktör vardır. Kişinin özel durumu için bir zaman çizelgesi hakkında doktor veya cerrahla konuşulmalıdır.

Tibia ve Fibula Kırığı Riski Nasıl Azaltılır?

Yaralanma riskini azaltmak için şu genel güvenlik ipuçları takip edilmelidir:

• Her zaman emniyet kemeri takılmalıdır.
• Tüm aktiviteler ve sporlar için doğru koruyucu ekipman kullanılmalıdır.
• Ev ve iş yeri, kişiyi veya başkalarını tökezletebilecek dağınıklıktan arındırılmalıdır.
• Evde bir şeylere ulaşmak için uygun aletler veya ekipmanlar kullanılmalıdır. Sandalye, masa veya tezgah üzerinde durulmamalıdır.
• Kişi 50 yaşından büyükse veya ailesinde osteoporoz öyküsü varsa, doktorla kemik yoğunluğu testi hakkında konuşulmalıdır.
• Yürümekte zorluk çekiliyorsa veya düşme riski yüksekse, baston veya yürüteç kullanılmalıdır.

Acil Servise Ne Zaman Gidilmelidir?

Tibia veya fibula kırığı (veya başka bir kırık kemik) olduğu düşünülüyorsa, mümkün olan en kısa sürede bir doktora başvurulmalıdır. Aşağıdaki durumlardan herhangi biri yaşanıyorsa acil servise gidilmelidir:

• Yoğun ağrı varsa.
• Bacak normalde olduğu gibi hareket ettirilemiyorsa.
• Bacak gözle görülür şekilde farklı veya normal yerinden çıkmış görünüyorsa.
• Kemik cilt üzerinden görünebiliyorsa.
• Şişlik varsa.
• Bu diğer belirtilerle aynı anda ortaya çıkan yeni morarmalar mevcutsa.

Bir travma yaşandıysa hemen acil servise gidilmelidir.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

Doktora sorulabilecek sorular şunlardır:

• Hangi kemiklerim kırık?
• Hangi tür bir kırığım var?
• Ameliyat olmam gerekiyor mu?
• İyileşmem ne kadar sürecek?
• Fiziksel aktivitelere veya spora ne zaman devam edebilirim?

Tibia veya Fibula Kırığıyla Yürünebilir mi?

Alt bacakta kırıkla yürüme ve hareket etme kabiliyeti, hangi kemiğin kırıldığına, kırığın türüne ve kırılmaya neden olan travmanın türüne bağlıdır.

Fibula, ağırlık taşıyıcı değildir (ayakta dururken veya hareket ederken vücudu desteklemez), bu yüzden bazı kişiler kırıkla yürüyebilir. Ancak, bacaktaki ağrı veya diğer belirtiler görmezden gelinmemelidir. Hareket edilebilse veya yürünebilse bile, yaralanma hemen doktor veya acil serviste incelenmelidir.

Tibia kırığı varsa, ayakta durmak, yürümek veya bacağa ağırlık vermek pek olası değildir. Tibia ağırlık taşıyıcı olduğu için, ağrıyı veya belirtileri görmezden gelerek bunları geçiştirmeye çalışmamak gerekir.

Travma yaşandıysa ve belirtiler varsa, hemen acil servise gidilmelidir.

Tibia veya fibula kırılması genellikle bir kaza, düşme veya başka bir travma sırasında olur. Bu, özellikle ayakta durma, yürüme veya alışıldığı gibi hareket etme kabiliyetinin birkaç aylığına değişmesi anlamına geldiği için oldukça can sıkıcıdır. Böyle bir durumda ameliyat gerekebilir ve yaralanmadan sonra fizik tedaviye ve iyileşme için zamana ihtiyaç duyulacaktır. Çoğu kişi tibia veya fibula kırığından sonra tam iyileşme sağlar.