Spinal Artrit Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Spinal Artrit Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Spinal (omurga) artriti, omurgayı oluşturmak için birbirine bağlanan kemikler olan omurlar arasındaki eklemlerde görülen iltihaplanmadır. Tıpkı diğer eklemlerdeki artrit gibi çeşitli spinal artrit türleri vardır. Spinal artrit omurganın herhangi bir bölümünü etkileyebilir ancak en yaygın olarak boyunda veya belde görülür.

Spinal Artrit Nedir?

Spinal artrit, omurgayı oluşturan 33 kemik olan omurlar arasındaki eklemlerde görülen iltihaplanmadır. Omurgadaki tek bir kemiğe omur adı verilir.

Spinal artrit, omurların birleştiği eklemleri etkileyen herhangi bir artrit türüdür. Artrit, eklemler iltihaplandığında veya onları yastıklayan doku bozulduğunda (dejenere olduğunda) meydana gelir.

Omurga üç ana bölüme ayrılır:

• Servikal omurga: Boyundaki ilk yedi omur.
• Torasik omurga: Omurganın orta bölümüdür. Boynun tabanından başlar ve kaburgaların altında biter.
• Lomber omurga: Omurganın beldeki en alt bölümü.

Artrit omurganın herhangi bir bölümünü etkileyebilir ancak en yaygın olarak servikal ve lomber omurgada görülür.

Ağrı ve sertlik gibi artrit semptomları yaşayanlar bir doktoru ziyaret etmelidir. Doktor kişiye semptomlarını hafifletecek ve omurgasına daha fazla zarar gelmesini önleyecek tedaviler önerecektir.

Spinal Artrit Türleri Nelerdir?

Omurgada herhangi bir tür artrit gelişmesi mümkündür ancak en yaygın spinal artrit türleri şunlardır:

• Osteoartrit.
• Romatoid artrit.
• Psoriatik artrit.
• Ankilozan spondilit.

Spinal Artrit Ne Kadar Yaygındır?

Spinal artrit 60 yaş üstü kişilerde çok yaygındır. Uzmanlar, 60 yaşın üzerindeki erkeklerin yaklaşık %95'inde ve kadınların %70'inde bir miktar omurga artriti olduğunu tahmin etmektedir.

Spinal Artrit Belirtileri Nelerdir?

En yaygın spinal artrit semptomları şunlardır:

• Sırt ağrısı (özellikle boyun ağrısı ve bel ağrısı).
• Sertlik veya daha az esnek hissetme.
• Kol veya bacak ağrısı.
• Eskiden yüründüğü kadar yürüyememe (sınırlı yürüme mesafesi).
• Yorgunluk (her zaman yorgun hissetmek).

Spinal artritin nerede olduğuna bağlı olarak, aşağıdakiler başta olmak üzere başka bölgelerde de ağrı olabilir:

• Baş.
• Kaburga.
• Kalçalar.
• Kalça.
• Dizler.

Spinal Artrit Nasıl Hissettirir?

Spinal artriti olanlar muhtemelen sırtlarında ağrı, sertlik veya hassasiyet hisseder. Özellikle omurga hareket ettirildiğinde veya büküldüğünde bir gıcırdama (sürtünme) hissi de fark edilebilir. Bazı insanlar omurgalarındaki eklemlerin birbirine sürtündüğünü hissederler.

Spinal Artritin Sebepleri Nelerdir?

Farklı artrit türlerinin farklı nedenleri vardır. Örneğin osteoartrit, eklemleri yastıklayan dokuların doğal olarak aşınmasıyla zaman içinde ortaya çıkar. Bağışıklık sistemi vücudu korumak yerine ona zarar verdiğinde ortaya çıkan otoimmün bozukluklar diğer türlere (romatoid artrit gibi) neden olur.

Spinal Artrit İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Tüm artrit türleri için genel risk faktörleri şunlardır:

• Yaş: Yaşlandıkça artrit geliştirme olasılığı artar.
• Tütün kullanımı: Sigara içmek ve diğer tütün ürünlerini kullanmak artrit riskini artırır.
• Cinsiyet: Erkeklerde spinal artrit görülme olasılığı daha yüksektir.

Aşağıdaki durumlarda spinal artrit riski daha yüksek olabilir:

• Ailede artrit öyküsü (biyolojik ebeveynlerde veya diğer yakın akrabalarda artrit olması).
• Omurgaya çok fazla yük bindiren bir iş veya hobiler (örneğin fiziksel bir iş yapmak veya temas sporları yapmak).
• Crohn hastalığı, ülseratif kolit ve sedef hastalığı gibi bazı otoimmün rahatsızlıklar.
• Aşırı kilo veya obezite.

Spinal Artritin Komplikasyonları Nelerdir?

Spinal artrit komplikasyonları şunları içerebilir:

• Spinal stenoz.
• Radikülopati ve diğer sinir sıkışmaları.
• Omurga kırıkları, özellikle de kompresyon kırıkları.
• Kifoz (omurgada öne doğru kamburlaşmaya neden olan ekstra bir eğrilik).

Spinal Artrit Nasıl Teşhis Edilir?

Bir doktor, fiziki muayene ve görüntüleme testleri ile spinal artrit teşhisi koyacaktır. Doktor sırtı ve omurgayı muayene edecek ve belirtileri hakkında hastaya sorular soracaktır. Doktora sırttaki ağrı veya diğer değişikliklerin ilk ne zaman fark edildiği ve herhangi bir aktivitenin semptomları daha iyi veya daha kötü hale getirip getirmediği söylenmelidir.

Sahip olunan rahatsızlıklar ve alınan tedaviler, ilaçlar veya takviyeler de dahil olmak üzere sağlık geçmişi hakkında doktorla konuşulmalıdır.

Doktor omurganın hareket aralığını (ne kadar rahat hareket edilebildiğini) kontrol edebilir ve hassasiyet alanlarını hissedebilir.

Doktorlar Spinal Artriti Teşhis Etmek İçin Hangi Testleri Kullanır?

Doktorlar omurganın içindeki ve çevresindeki kemiklerin ve dokuların görüntülerini çekmek için çeşitli görüntüleme testlerini kullanır. Doktor spinal artriti teşhis etmesine yardımcı olması için aşağıdaki testleri isteyebilir:

• Omurga röntgeni.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MR).
• Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması.

Spinal Artrit Tedavileri Nelerdir?

Artriti tamamıyla ortadan kaldıran bir tedavi yoktur ancak doktor spinal artrit semptomlarını yönetmek için çeşitli tedaviler önerecektir. Hangi tedavilere ihtiyaç duyulacağı, hangi artrit türüne sahip olunduğuna bağlıdır. En yaygın spinal artrit tedavileri şunlardır:

• Reçetesiz satılan ağrı kesiciler: Nonsteroid antienflamatuar ilaçlar ve asetaminofen gibi reçetesiz satılan ilaçlar iltihabı azaltır ve ağrıyı hafifletir. Arka arkaya 10 günden fazla ağrı kesici kullanılacaksa öncesinde mutlaka doktora danışılmalıdır.
• Fizik tedavi: Fizyoterapist, vücudun hareket etme şeklini geliştirmeye yardımcı olan bir sağlık hizmeti sağlayıcısıdır. Hareket etmeyi zorlaştıran ağrı, sertlik ve rahatsızlık gibi semptomları yönetmeye yardımcı olur.
• Reçeteli ilaçlar: Doktor hap olarak alınan veya etkilenen eklemlere enjekte edilen kortizon iğneleri olarak kortikosteroidler (reçeteli ağrı kesiciler) reçete edebilir. Spinal artrit için nadirdir ancak kişinin romatoid veya psoriatik artriti varsa hastalığı modifiye edici anti romatizmal ilaçlara (DMARD'lar) ihtiyacı olabilir.

Spinal Artrit Ameliyatı

Spinal artriti olan çoğu kişinin ameliyata ihtiyacı yoktur. Doktor, diğer konservatif tedavilerden sonra iyileşmeyen ciddi semptomları olanlara ameliyat önerebilir. Spinal stenoz veya kırılmış omurlar gibi komplikasyonları onarmak için ameliyat olmak gerekebilir.

En yaygın spinal artrit ameliyatları spinal füzyon ve spinal dekompresyondur. Cerrah kişiye hangi tür ameliyata ihtiyacı olacağını ve ne beklemesi gerektiğini söyleyecektir.

Spinal Artrit Önlenebilir mi?

Artrit muhtemelen önlenemez özellikle de otoimmün bir bozukluktan kaynaklanıyorsa. Eklemler (omurga dahil) şu şekilde korunabilir:

• Kişinin kendisi için sağlıklı olan bir diyet planı uygulaması.
• Yüzme, yoga ve bisiklete binme gibi düşük etkili egzersizler yapmak.
• Sigara ve tütün ürünlerinden kaçınmak.
• Tüm iş, spor ve hobiler için uygun güvenlik ekipmanları giymek.

Spinal Artriti Olanları Neler Bekler?

Spinal artrit semptomlarının uzun bir süre (muhtemelen hayatın geri kalanında) yönetilmesinin gerekeceği beklenmelidir. Doktor, artrit semptomlarının günlük rutin üzerindeki etkisini azaltan tedaviler bulmaya yardımcı olacaktır.

Spinal artriti olan bazı kişiler yaşlandıkça daha şiddetli semptomlar yaşarlar. Semptomlardaki ve omurgadaki değişiklikleri kontrol etmek için ne sıklıkta takip ziyaretleri yapılması gerektiği konusu doktora sorulmalıdır. Doktor, omurganın zaman içindeki şeklini izleyecektir.

Spinal Artriti Olanlar Kendine Nasıl Bakabilir?

Aktif kalmak artrit semptomlarını hafifletmenin en iyi yollarından biridir. Kişi kendini şiddetli ağrıya neden olacak bir şey yapmaya zorlamamalıdır ancak vücudunu esnetmek ve hareket ettirmek ağrı ve sertliği azaltabilir ve daha da kötüleşmesini önleyebilir.

Maraton koşmak ya da halter gibi zorlayıcı sporlar yerine yürümek, yüzmek, bisiklete binmek, esnemek ve yoga yapmak omurgayı desteklemenin ve vücuttaki kasları güçlendirmenin harika yollarıdır. Kişi kendisi için iyi olan egzersizler hakkında doktoruyla veya fizyoterapistiyle konuşmalıdır. Sağlık uzmanları güvenli bir şekilde aktif kalmaya yardımcı olacak seçenekler önereceklerdir.

Spinal artrit günlük aktiviteleri yapmayı zorlaştırıyorsa bir ergoterapistle çalışmak gerekebilir. Bu uzmanlar aktivitelere güvenli bir şekilde katılmak için nasıl ayakta durulacağı, oturulacağı, hareket edileceği veya farklı araçlar kullanılacağının öğrenilmesine yardımcı olacaklardır.

Ne Zaman Bir Doktoru Ziyaret Etmek Gerekir?

Aşağıdaki belirtilerden herhangi birini yaşayanların bir doktoru ziyaret etmek gerekir:

• Şiddetli ağrı.
• Omurgayı hiç hareket ettiremiyormuş gibi hissettirecek kadar kötü bir sertlik.
• Kollarda, bacaklarda, ellerde, parmaklarda, ayaklarda veya ayak parmaklarında karıncalanma veya uyuşma.
• Kollarda veya bacaklarda güçsüzlük.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

Doktora aşağıdakileri sormak faydalı olabilir:

• Hangi artrit türüne sahibim?
• Hangi tür görüntüleme testlerine ihtiyacım olacak?
• Hangi tedavilere ihtiyacım olacak?
• Ameliyat olmam gerekecek mi?
• Takip omurga muayenelerine ne sıklıkla ihtiyacım olacak?

Spinal Artrit Ne Kadar Ciddidir?

Kemikleri ve eklemleri etkileyen her durum gibi spinal artrit de ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Ancak bir uzman doktor, semptomları yöneten ve spinal artritin günlük rutin üzerindeki etkisini azaltan tedaviler bulma konusunda hastalara yardımcı olabilir. Semptomlarda herhangi bir değişiklik fark edildiğinde veya tedavilerin eskisi kadar etkili olmadığı hissedildiğinde bir doktoru ziyaret etmek gerekir.

Spinal artrit, omurgadaki omurlar arasındaki eklemlerde ağrı, sertlik ve iltihaplanma gibi semptomlara neden olur. Bir sağlık sorununun omurgaya zarar verdiğini öğrenmek korkutucu olabilir ancak spinal artriti olan çoğu kişi tüm olağan aktivitelerini yapabilmektedir. Doktor kişiyi güvenli bir şekilde aktif tutacak ve mümkün olduğunca ağrısız yaşamasını sağlayacak tedavileri bulmasına yardımcı olacaktır.