Smith Kırığı Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Smith Kırığı Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Smith kırığı, belirli bir tür bilek kırığıdır. Kişide Smith kırığı varsa ameliyata ihtiyacı olabilir ve muhtemelen birkaç hafta alçı takılması gerekir. Smith kırığından tamamen iyileşmek yaklaşık bir yıl sürebilir.

Smith Kırığı Nedir?

Smith kırığı, belirli bir tür bilek kırığına verilen isimdir. Genellikle bilek bükülmüş ya da içe doğru kıvrılmış haldeyken düşme ya da başka bir travma yaşanması sonucunda meydana gelir.

Pek çok farklı kemik kırığı türü vardır ve bu farklı isimlerin hepsi kafa karıştırıcı olabilir. Örneğin, Smith kırıkları genellikle distal radius kırığı türü olarak da adlandırılır. Radius, ön kolun iki kemiğinden biridir ve distal ucu bileğe yakındır.

İfade edilen her bir özel detay, doktorun hangi kemiklerin kırıldığını, nerede kırıldıklarını, nasıl kırıldıklarını ve şu anda bileğin içinde nasıl göründüklerini anlamasına yardımcı olur. Bu kırık isimlerini, doktorun belirli bir yaralanmayı incelemesini sağlayan mikroskop ayarları gibi düşünmek gerekir. Hangi isimler ya da terimler kullanılırsa kullanılsın, en önemli ilk adım bileğin bir doktor tarafından mümkün olan en kısa sürede muayene edilmesidir.

Smith Kırığının Diğer Bilek Kırıklarından Farkı Nedir?

Kişideki bilek kırığının türü, kemiklerin nasıl kırıldığına ve kırığın şeklinin nasıl göründüğüne bağlıdır. Smith kırıkları genellikle kişinin bileği kapalı ya da içe bükülmüş haldeyken düşmesi ya da elin arka yüzüne doğrudan darbe alması sonucu oluşur.

Smith Kırığı ve Colles Kırığı Arasındaki Fark Nedir?

Eğer kişiye Colles kırığı tanısı konulursa, bilek kemiğinin (radius) kırılan parçası geriye doğru yönelmiş olur. Smith kırıkları bunun tersidir, kırılan kemik ucu öne doğru yönelir.

Smith Kırığı ve Barton Kırığı Arasındaki Fark Nedir?

Barton kırıkları, Smith kırıklarına benzer. Her ikisi de genellikle bilek kapalı ya da içe bükülmüş haldeyken düşme sonucu meydana gelir. Ancak Barton kırıklarında, kırık kemikler yukarıya ya da avuç içine uzak bir yönde açı yapar.

Smith Kırığı Kimlerde Görülebilir?

Smith kırıkları, genellikle kaza ya da travma sonucu meydana geldiği için herkesin başına gelebilir.

Önemli risk faktörlerinden biri osteoporozdur. Osteoporozu olan kişilerin kemikleri kırılmaya daha yatkındır. Herkes osteoporoz geliştirebilir ancak kadınlarda bu risk erkeklere göre dört kat fazladır. 50 yaş üstü bireylerde de osteoporoz riski artar.

Smith Kırıkları Ne Kadar Yaygındır?

Genel olarak bilek kırıkları, acil servislerde tedavi edilen tüm kemik kırıklarının %20’sini oluşturur ve 50 yaş üstü yetişkinlerde en sık görülen ikinci kemik kırığıdır.

Ancak diğer bilek kırıklarına kıyasla Smith kırıkları nadirdir. Tüm bilek kırıklarının yalnızca yaklaşık %5’ini oluştururlar.

Smith Kırığının Belirtileri Nelerdir?

Smith kırığı belirtileri şunlardır:

• Bilek ağrısı.
• Şişlik.
• Hassasiyet.
• Ağrısız bir şekilde bileği hareket ettirememe.
• Bilek çevresinde morarma ya da renk değişikliği.
• Bilekte normalde olmayan anormal şekil ya da çıkıntı.

Smith Kırığına Ne Sebep Olur?

Düşmeler, açık ara en yaygın nedendir. Smith kırığı tanısı alan kişilerin çoğu, bileğinin arkasına, eli içe bükülü haldeyken düşmüştür.

Trafik kazaları, spor yaralanmaları ve diğer ciddi travmalar da Smith kırığına neden olabilir.

Kırığın nedeni, tıbbi terim olarak “yaralanma mekanizması” şeklinde ifade edilebilir. Bu, sadece “neden” anlamına gelir ve doktorun kişinin nasıl yaralandığını anlamasına yardımcı olur.

Smith Kırığı Tanısı Nasıl Konur?

Smith kırığı tanısı röntgen ile konur. Bu, doktorun hangi kemiklerin kırıldığını ve kırığın türünü anlamasını sağlar. Tüm bilek kırıkları için röntgen gerekir.

Röntgen, bileğin kırık olduğunu doğrulamanın yanı sıra doktorun şu bilgileri de edinmesini sağlar: Kırığın ne kadar düzgün olduğu, kaç parça olduğu, kemikler arasında ne kadar boşluk bulunduğu ve başka kemiklerin de hasar görüp görmediği.

Bazı durumlarda, kas, tendon ve bağ gibi bileğin diğer bölümlerinde hasar olup olmadığını anlamak için BT taraması ya da MR gibi başka görüntüleme testleri de gerekebilir.

Gerekli olan testler, yaralanmanın nedeni ve şiddetine göre değişir. Düşme ya da trafik kazası gibi daha ciddi bir travma yaşanmışsa, ek görüntülemelere ihtiyaç duyulabilir.

Smith Kırığı Nasıl Tedavi Edilir?

Smith kırığının tedavisi, kırığın şiddetine bağlıdır. Kırık kemiklerin tekrar kaynaşması gerekir ve bunun düzgün olmasını sağlamak için birkaç yöntem vardır.

Sabitleme

Eğer kırık hafifse ve kemikler fazla yerinden oynamamışsa, yalnızca atel ya da alçı yeterli olabilir. Atel genellikle üç ila beş hafta takılır. Alçı gerekirse, bu süre daha uzun olur; genellikle altı ila sekiz hafta sürer. Kemiklerin düzgün şekilde iyileştiğinden emin olmak için takip röntgenleri gerekir.

Kapalı Redüksiyon

Daha ciddi kırıklar için kemiklerin tekrar hizalanması amacıyla kapalı redüksiyon gerekebilir. Bu cerrahi olmayan işlem sırasında doktor, kişinin kolunu ve bileğini fiziksel olarak iter ve çeker, böylece kırık kemikler hizalanır. Bu işlem sırasında ağrı hissetmemek için aşağıdaki yöntemlerden biri uygulanır:

• Bilek ve kolu uyuşturmak için lokal anestezi.
• Tüm vücudu gevşetmek için sedatif ilaçlar.
• İşlem boyunca uyutmak için genel anestezi.

Kapalı redüksiyon sonrasında doktor, bileği alçıya ya da atele alır. Kişi, tedavi seçeneklerini değerlendirmek üzere bir uzmanla takip randevusuna gitmelidir.

Smith Kırığı Ameliyatı

En ciddi kırıklar için cerrahi müdahale gerekir. Cerrah, kırık kemikleri onarır ve bileğe metal plaka ve vidalar yerleştirerek sabitler.

Ameliyat sonrası iyileşme süresi diğer yöntemlere göre daha uzundur. Ameliyattan sonra kemikleri korumak ve iyileşmelerine yardımcı olmak için atel gerekir. Ayrıca güç ve hareket kabiliyetini yeniden kazanmak için fizik tedavi zorunludur.

Hangi İlaçlar ve Tedaviler Kullanılır?

Herhangi bir tedaviden sonra ağrıyı azaltmak için ilaç almadan önce doktorla görüşmek gerekir. Reçetesiz ağrı kesiciler (ibuprofen ya da asetaminofen gibi) ağrı ve şişliği azaltabilir.

Smith Kırığı Ne Kadar Sürede İyileşir?

İyileşme süresi, kırığın şiddetine ve uygulanan tedaviye bağlıdır. İyileşme birkaç aydan bir yıla kadar sürebilir.

• Atel ve alçı: Yaklaşık altı hafta.
• Kapalı redüksiyon: İşlem yapıldığı gün kişi evine dönebilir. Ameliyat gerekmezse en az altı ila sekiz hafta atel ya da alçı gerekir.
• Ameliyat: Ameliyattan iyileşme bir ila üç ay sürer. Ayrıca dört ila altı haftalık rehabilitasyon gerekir.

Pek çok kişide, kırık iyileştikten sonra aylar ve hatta yıllar boyunca bilekte sertlik ve ağrı devam edebilir.

İşe ya da Okula Ne Zaman Geri Dönülebilir?

Hangi tür tedavi uygulanırsa uygulansın, Smith kırığı iyileşme sürecinde günlük yaşamı etkiler:

• Eğer kırık baskın eldeyse, okumak, yazmak ya da bilgisayar kullanmak zorlaşabilir.
• Ameliyat yapıldıysa, tekrar güç kazanmak için fizik tedavi gerekir.
• Ameliyat gerekmediyse bile, doktor egzersiz programı vererek el ve bileğin hareket açıklığını ve esnekliğini korumaya yardımcı olur.

Doktor, işe, okula ya da diğer aktivitelere ne kadar süre ara verilmesi gerektiğini de açıklayacaktır.

Çoğu kişi, alçı çıkarıldıktan ya da ameliyattan sonra bir ya da iki ay içinde hafif egzersizlere (yürüyüş, koşu, alt vücut çalışmaları) geri dönebilir. Ancak yoğun egzersizler ya da temas sporlarına dönüş altı aya kadar sürebilir.

Smith Kırığının Komplikasyonları Nelerdir?

• Akut kompartman sendromu: Kaslardaki basınç artışı, dokulara kan akışını engelleyerek kalıcı kas ve sinir hasarına yol açabilir.
• Malunion: Kırık kemiklerin yanlış hizalanarak kaynaması.
• Karpal tünel sendromu: Kırık düzgün iyileşmezse, elde ağrı, uyuşukluk ve güçsüzlüğe yol açabilir.
• Kemik enfeksiyonu (osteomiyelit): Açık kırıklarda (kemik deriden dışarı çıktığında) bakteriyel enfeksiyon riski artar.
• Diğer iç hasarlar: Kaslar, sinirler, kan damarları, tendonlar ve bağlar gibi çevre dokular da zarar görebilir.

Smith Kırığı Nasıl Önlenir?

Bilek kırıkları neredeyse her zaman kazayla olur. Düşmeler en yaygın neden olduğu için ev ve iş yerlerinde takılıp düşmeye yol açabilecek dağınıklıkların temizlenmesi önemlidir. 50 yaş üstü bireyler düşme önlemlerine dikkat etmelidir.

Osteoporoz hakkında doktorla konuşulmalıdır. Uygun beslenme, egzersiz programı ve düzenli kemik yoğunluğu taramasıyla kemik kaybı önlenebilir.

Doktora Ne Zaman Başvurulmalıdır?

Kişi bilek kırığı yaşadığını düşünüyorsa derhal yardım almalıdır. Aşağıdaki belirtilerden biri ya da birkaçı varsa, travma sonrası acil servise gidilmelidir:

• Şiddetli ağrı.
• Şişlik.
• Hassasiyet.
• Bileği hareket ettirememe.

Doktora ya da acil sağlık görevlilerine olayın tüm detayları eksiksiz anlatılmalıdır.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

Muayene sırasında doktora aşağıdaki soruları sormak faydalı olacaktır:

• Hangi tür kırığım var?
• Atel ya da alçı takmam gerekecek mi?
• Ameliyat olmam gerekir mi?
• Fizik tedavi gerekecek mi?
• Kırık bileğimi ne zaman kullanabilirim?
• Spor yapmaya ya da egzersizlere ne zaman başlayabilirim?
• Bileğim ne zaman tamamen iyileşecek?

Bir kemiğin kırılması, özellikle de travmatik bir olay sırasında meydana geldiğinde, her zaman korkutucudur. Neyse ki bilek kırıkları tedavi edilebilir ve çoğu kişi, yaralanmadan önce keyifle yaptığı tüm aktivitelere geri dönebilir. Smith kırığı ya da başka bir bilek kırığı yaşandığı düşünülüyorsa, kişinin en kısa sürede bir doktor tarafından muayene edilmesi gerekir. Osteoporoz gibi özel risk faktörleri varsa, kemikleri güçlü tutmak ve kırıkları önlemek için doktorla bu konu üzerine ayrıca görüşülmelidir.