Polidaktili (Fazla Parmaklılık) Nedir? Neden Olur? Nasıl Düzeltilir?

Polidaktili (Fazla Parmaklılık) Nedir? Neden Olur? Nasıl Düzeltilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Fazladan bir el parmak veya ayak parmağıyla doğmak, bebeğin uzun vadeli gelişim sorunları yaşayacağı anlamına gelmez. Ailede polidaktili (fazla parmak) ile doğmuş herhangi biri varsa, bu durumu bir doktorla konuşmak gerekir. Bu durum, o genetik kodun kişinin çocuğuna geçme olasılığın daha yüksek olabileceği anlamına gelebilir.

Polidaktili Nedir?

Polidaktili, fazladan el veya ayak parmaklarına sahip olmanın tıbbi adıdır. Ayrıca hiperdaktili olarak da anılır. Bebeklerin ellerini ve ayaklarını etkileyen en yaygın doğum kusurlarından biridir.

Çocuğun elinde fazladan parmak oluşmasına neden olan polidaktili, doğuştan gelen bir el farklılığı şeklidir.

Doktor bebeğe, doğum önce bir ultrason kullanarak veya doğduktan hemen sonra fiziki muayene yaparak polidaktili teşhisi koyacaktır. Çocuğun nasıl tedavi edileceği, fazladan parmaklarının nerede bulunduğuna bağlıdır.

Polidaktili Türleri Nelerdir?

Doktor, bebeğin sahip olduğu polidaktiliyi, fazladan el veya ayak parmaklarının bulunduğu yere göre sınıflandıracaktır. Polidaktili türleri aşağıdakiler gibidir:

• Preaksiyel (radyal/tibial) polidaktili: Fazladan bir el veya ayak başparmağı.
• Merkezi polidaktili: Orta parmakların yakınında fazladan bir el veya ayak parmağı. Bu; işaret, orta veya yüzük parmakları arasında veya ayak başparmağı veya serçe parmak olmayan herhangi bir ayak parmağı arasında görülebilir.
• Postaksiyel (ulnar/fibular) polidaktili: Ekstra el veya ayak serçe parmağı.

Doktor, bebeğin polidaktilisine farklı terimlerle de atıfta bulunabilir.

Doktorlar bazen, ekstra ayak baş parmaklarını tibial polidaktili ve ekstra ayak serçe parmaklarını fibular polidaktili olarak da adlandırır. Ekstra el baş parmaklara bazen radyal polidaktili denir ve ekstra el serçe parmaklar ulnar polidaktilidir.

Çocukta hangi tür polidaktili olursa olsun, doktor bunu genellikle bebek doğduktan hemen sonra teşhis edecektir.

Polidaktili Kimleri Etkiler?

Polidaktili herhangi bir yeni doğan bebeği etkileyebilir.

Afrikalı-Amerikalı bebeklerin polidaktili ile doğma olasılığı beyaz bebeklerden 10 kat daha fazladır. Erkek bebeklerin kız bebeklere göre polidaktili ile doğma olasılığı daha yüksektir.

Aile geçmişinde genetik bozukluk varsa, özellikle de yakın akrabaların herhangi biri (biyolojik büyükanne ve büyükbaba, ebeveynler veya kardeşler) fazladan el veya ayak parmağıyla doğmuşsa, çocuğun bu duruma sahip olma olasılığı daha yüksek olabilir.

Fazladan parmaklarla doğmak, her zaman çocuğun gelişimsel bozukluklara veya başka tıbbi rahatsızlıklara sahip olacağı anlamına gelmez.

Polidaktili Ne Kadar Yaygındır?

Her yıl doğan 1000 bebekten yaklaşık 1'inde bir çeşit polidaktili vardır.

Doğuştan gelen en yaygın durumlardan biri olsa bile, bir bütün olarak bakıldığında bu sorunlar hala nispeten nadirdir. Bebeğin doğuştan bir hastalıkla doğma olasılığı konusunda endişeleri olanlar bunu mutlaka bir doktorla paylaşmalıdır.

Polidaktili Bebeğin Vücudunu Nasıl Etkiler?

Polidaktili, çocuğun vücudu üzerinde çok az etkiye sahip olabilir veya hiç etkisi olmayabilir. Fazladan bir el veya ayak parmağına sahip olmak tehlikeli değildir. Ekstra parmakların kendisi bebekte herhangi bir semptom veya rahatsızlığa neden olmaz.

Bebeğe polidaktili ile birlikte aynı zamanda genetik bir bozukluk veya diğer doğum düzensizlikleri teşhisi konulursa, bu diğer koşullar büyüme ve gelişme üzerinde ömür boyu sürecek bir etkiye sahip olabilir.

Polidaktili Belirtileri Nelerdir?

Polidaktili'nin tek belirtisi, çocuğun elinde veya ayağında beşten fazla el veya ayak parmağı olmasıdır. Ekstra parmaklar doğumla beraber görünür olacaktır.

Bebeğin sahip olduğu polidaktili türüne bağlı olarak, ekstra el veya ayak parmakları tamamen gelişmiş olabilir ve parmaklarının geri kalanı gibi görünebilir. Bununla birlikte, ek parmaklar genellikle tipik el veya ayak parmaklarından daha az gelişmiştir ve yalnızca deri veya sinirlerle tutturulmuş olabilir.

Polidaktili Neden Olur?

Polidaktili, gelişmekte olan bebeğin genlerindeki bozulmalardan kaynaklanır. Genler, ebeveynlerin çocuklarına aktardıkları biyolojik yapı taşlarıdır. Genler, vücuttaki her hücrenin büyümesi ve işlevi için talimatlar içerir.

Bebek gelişirken bir geni kesintiye uğratan veya değiştiren herhangi bir şey, vücutta değişikliklere neden olabilir. Bazen bu değişiklikler hiç fark edilmeyen şeylerdir ve diğer zamanlarda polidaktili ve diğer doğuştan durumlar gibi sorunlara neden olurlar.

Bebeğin uzuvlarını, ellerini ve ayaklarını geliştirmekten sorumlu genleri etkileyen bir şey varsa, polidaktili olarak doğma ihtimalleri vardır. Genetik bozukluklar bu genlere müdahale edebilir ancak çevresel faktörler de (hamile bir kişinin başına gelen veya çevresinde olan şeyler) genleri etkileyebilir.

Polidaktili Baskın mıdır Yoksa Resesif midir?

Çalışmalar, bazı polidaktili biçimlerinin baskın özellikleri olduğunu bulmuştur. Bu, bir biyolojik ebeveyn bunun için genetik kodu taşıyorsa, bebeklerinin polidaktili ile doğma şansının %50 olduğu anlamına gelir.

Polidaktili Nasıl Teşhis Edilir?

Doktor, bebek doğmadan önce bir ultrason testi ile veya bebek doğduğunda fiziki muayene ile polidaktiliyi teşhis edebilir. Çocuğun ellerindeki veya ayaklarındaki fazladan parmakları belirleyecek olan doktor bunun ne bir tür polidaktili olduğunu da teşhis edecektir.

Doktor polidaktiliyi tedavi etmeden önce bebeğin elinin veya ayağının röntgenine ihtiyaç duyabilir.

Polidaktili İçin Genetik Testler

Ailede genetik bozukluk öyküsü varsa, genetik danışmanlık almak genetik testlerin kişi için uygun olup olmadığına karar vermesine yardımcı olabilir. Bu, polidaktili'ye neden olan genetik mutasyonlar da dahil olmak üzere herhangi bir sorunu tarayabilir.

Çoğu durumda mutasyon taşımak, çocukların kesin olarak bir genetik bozukluk geliştireceği anlamına gelmez. Genetik danışmanlar riskleri anlatır ve kişinin sağlığını korumak veya belirli genetik sorunları çocuklarına geçirme riskini azaltmak için atılabilecek adımlar varsa bunları kişiye açıklayabilir.

Polidaktili Nasıl Tedavi Edilir?

Polidaktili genellikle çocuğun elinde veya ayağındaki fazla parmak çıkarılarak tedavi edilir. Nasıl çıkarılacağı, fazladan parmağın nerede olduğuna bağlıdır.

Cerrahi Ligatür

Çocuğun elinde fazladan bir parmak varsa, yalnızca cerrahi ligatür denilen şeye ihtiyacı olabilir. Doktor, ekstra parmağın tabanının etrafına kan akışını kesen sıkı bir ip veya bant bağlayacaktır. Bir veya iki hafta sonra ekstra parmak kendiliğinden düşecektir.

Bu işlem bebeğe zarar vermez, diğer parmaklarına veya vücudunun geri kalanına olan kan akışını tehlikeye atmaz. Doktor, bu işlem sırasında ve sonrasında bebeğin elinin koruması için kişiye özel talimatlar verecektir.

Cerrahi ligatür genellikle, yalnızca bebeğin fazladan parmağında gelişmiş herhangi bir kemik veya başka bağ dokusu yoksa kullanılır.

Muayenehane İçi Eksizyon

Doktor, bir muayene ziyareti sırasında bebeğin fazladan parmağını çıkarabilir. Buna ofis içi eksizyon denir. Doktor, çocuğun ekstra parmağının etrafındaki cildi bir enjeksiyonla uyuşturacaktır. Ardından fazladan el veya ayak parmağını çıkarmak için bir koter cihazı kullanacaktır. Bu teknik, kaleme benzer bir el cihazı (prob) kullanır. Bir elektrik akımı ucu ısıtır. Bu, doktorun ekstra parmağı çıkarırken etrafındaki cildi mühürlemesini sağlar.

Ekstra parmak kaldırılırken bebek hiçbir şey hissetmeyecektir. Uyuşturucu enjeksiyonu bebeği biraz rahatsız edebilir ancak kesip çıkarma sırasında herhangi bir acı hissetmez.

Muayenehanede yapılan eksizyon, yalnızca fazladan parmak bebeğin geri kalan el veya ayağındaki kemiklerle bağlı değilse bir seçenektir.

Polidaktili Cerrahisi

Polidaktili bebeğin ayağındaysa (cerrahi ligatür veya muayenehane içi eksizyon için iyi bir aday değilse) fazla parmaklarının cerrahi olarak çıkarılması gerekecektir.

Çocuğun ne tür bir ameliyata ihtiyacı olacağı, sahip olduğu polidaktili tipine ve fazladan parmağın ne kadar gelişmiş olduğuna bağlıdır.

Doktor, bebek yaklaşık bir yaşına gelene kadar fazladan parmağı çıkarmak için ameliyat önermeyebilir. Doktor, çocuğun ne tür bir ameliyata ihtiyacı olacağını ve neler beklenmesi gerektiğini ebeveynlerine açıklayacaktır.

Polidaktili Tedavisinden Sonra İyileşme Süreci Ne Kadardır?

Bu, çocuğun hangi tür tedaviye ihtiyacı olduğuna bağlıdır. Bununla birlikte hem cerrahi bağlama hem de polidaktili cerrahisinin hızlı iyileşme süreleri vardır. Doktor, fazla parmakları çıkardıktan sonra bebeğin eline veya ayağına nasıl bakılması gerektiği konusundan ebeveynlerine açıklamalar yapacaktır.

Polidaktili Nasıl Önlenebilir?

Polidaktili gibi genetik durumların hamilelik sırasında gelişmesini engellemek mümkün değildir.

Polidaktili ve diğer genetik koşullar, aşağıdakiler başta olmak üzere belirli çevresel faktörlerle bağlantılıdır:

• Alkol kullanmak
• Sigara içmek veya tütün ürünleri kullanmak
• Keyif verici ilaçlar kullanmak

Hamileyken neleri yemekten, içmekten veya yapmaktan kaçınılması gerektiği konusunda bir doktorla konuşmak önemlidir.

Polidaktilide Hastalığın Seyri Nasıldır?

Bebeğin fazladan parmağı çıkarıldıktan sonra tamamen iyileşmesi beklenir. Bebeğe hangi tür polidaktili teşhisi konulursa konulsun, ekstra el veya ayak parmaklarının çıkarılması, gelecekteki büyümesi veya gelişmesi üzerinde hiçbir etkiye sahip olmayacaktır.

Polidaktili başka bir doğum düzensizliği veya genetik durumdan kaynaklanıyorsa (veya bununla birlikte teşhis edilmişse), çocuğun başka türde bir tedavi veya bakıma ihtiyacı olabilir. Böyle bir durumda neler yapılabileceği ve bebeği neler bekleyebileceği konusunda bir doktorla konuşulmalıdır.

Tedavi Sonrası Doktoru Ne Zaman Ziyaret Etmek Gerekir?

Bebeğin ellerinde veya ayaklarında herhangi bir değişiklik fark edilirse doktorla iletişime geçilmelidir. Fazladan parmağın kaldırıldığı bölgede aşağıdaki belirtilerden herhangi biri varsa doktor mutlaka yeniden ziyaret edilmelidir.

• Kanama varsa
• Renk değişimi gözlemleniyorsa
• Şişme olduysa
• Sıvı sızıntısı ya da akıntısı varsa
• Bebek acı çekiyor veya alışılmadık derecede heyecanlı görünüyorsa

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

• Bebekte ne tür polidaktili var?
• Bebeğin genetik hastalıkları var mı?
• Fazladan parmaklar nasıl alınacak?
• Fazladan parmağın bebek kaç yaşına geldiğinde çıkarılması gerekir?

Parmak Çıkarıldıktan Sonra Ellere veya Ayaklara Nasıl Bakılmalıdır?

Bir bebekte fazladan bir el veya ayak parmağı görmek şaşırtıcı olabilir. Bebek bu şekilde doğabilir ancak polidaktili son derece tedavi edilebilir bir durumdur. Çocuğun fazla parmağının çıkarılmasının ona uzun vadeli bir etkisi olmayacaktır. Polidaktili, bebeğin başka gelişimsel komplikasyonları olacağı anlamına gelmez.

Genetik hastalıklar hakkında bir doktorla konuşulmalı ve bu konuda bir tarama yaptırılmasının gerekip gerekmediğini konusu doktora danışılmalıdır.