Kemik Çürüğü (Kemik Kontüzyonu) Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Kemik Çürüğü (Kemik Kontüzyonu) Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Kemik çürükleri (kontüzyonlar), ciltteki morluklara benzer ancak kemiklere verilen hasar daha uzun sürede iyileşir ve kırıklara yol açabilir, bu nedenle daha ciddidir. Çoğu kişi, kemikleri iyileşirken RICE (dinlenme, buz, kompresyon, yükseltme) yöntemiyle kemik çürüğü belirtilerini yönetebilir. Yaralı kemiği desteklemek için atel, destek veya alçı giyilmesi gerekebilir.

Kemik Çürüğü (Kemik Kontüzyonu) Nedir?

Kemik kontüzyonu, bir kemik yaralanmasıdır. Cilt yüzeyinde oluşan bir morluğa benzer. Ancak çocuklarla oynarken veya basketbol maçı sırasında alınan bir darbeden kalan izden daha ciddidir.

Doktorlar bazen kemik çürüklerini kemik kontüzyonları olarak adlandırır. Kontüzyon, morluk için kullanılan tıbbi terimdir.

Kemik kontüzyonları, bir yaralanma sonrası kemik yüzeyinin altında sıkışan kandır. Kemikler, cilt gibi pek çok şekilde morarabilen canlı dokulardır. Bir kemiği çürütmek için cilde göre çok daha fazla kuvvet gerekir ancak yaralanma çok benzerdir. Kemiklere yeterince kuvvetle bir şey çarparsa, kemikler kırılmadan kanayabilir.

Düşme veya araba kazası gibi bir travma yaşanırsa, doktora başvurulmalı veya acil servise gidilmelidir. Özellikle de ağrı keskin ve yoğunsa ve kemikten geliyormuş gibi hissediliyorsa.

Kemik Çürüğü (Kemik Kontüzyonu) Türleri Nelerdir?

Doktor, kemik kontüzyonunu, kemiğin hangi bölgesinin hasar gördüğüne göre sınıflandırabilir:

• Periosteal kontüzyon: Periosteum, kemiklerin çoğunu saran kan damarları ve sinirlerden oluşan bir zardır.
• Subkondral lezyonlar: Eklemde, kıkırdak altında bulunan bir kemik çürüğü.
• İntraosseöz kontüzyon: Kemiğin kendi içinde morarma.

En Yaygın Kemik Çürüğü (Kemik Kontüzyonu) Nedir?

Kemik çürükleri, travmalar veya diğer ciddi yaralanmalardan sonra yaygın görülür. Örneğin uzmanlar, ön çapraz bağını yırtan kişilerin yaklaşık %80’inin diz eklemindeki bir kemiği de çürüttüğünü tahmin etmektedir.

Kemik çürükleri, vücudun herhangi bir kemiğini etkileyebilir ancak özellikle bacaklardaki daha uzun kemiklerde daha yaygındır. Bunlar:

• Femur (uyluk kemiği).
• Tibia (kaval kemiği).
• Fibula (baldır kemiği).

Kemik Çürüğü (Kemik Kontüzyonu) Belirtileri Nelerdir?

En yaygın kemik kontüzyonu belirtileri şunlardır:

• Kemik ağrısı.
• Kemik çevresinde hassasiyet.
• Şişlik.
• Ciltte morarma veya renk değişikliği.

Kemik Çürüğü (Kemik Kontüzyonu) Nasıl Hissedilir?

Kemik kontüzyonu, tipik bir yüzey morluğunun daha yoğun bir versiyonu gibi hissedilir. Ciltteki veya kaslardaki bir morluk, özellikle o noktaya dokunulduğunda hassas veya ağrılı hissedilir. Kemik çürüğü genellikle vücudun daha derinlerinden gelen, zonklayıcı bir ağrı gibi hissedilir.

Hangi kemiğin çürüdüğüne bağlı olarak, belirli pozisyonlarda hareket edildiğinde, ayakta durulduğunda veya oturulduğunda ağrı kötüleşebilir.

Kemik Çürüğünün (Kemik Kontüzyonu) Sebepleri Nelerdir?

Kemiklere zarar verecek kadar kuvvetle vuran her şey kemik çürüğüne neden olabilir. Travmalar ve yaralanmalar en yaygın nedenlerdir. Bunlar:

• Spor yaralanmaları.
• Düşmeler.
• Araba kazaları.

Eklemleri veya vücudu burkan yaralanmaların, kemik kontüzyonlarına neden olma olasılığı daha yüksektir. Burkulmalar (özellikle bilek ve dizde) kemiklere çürüme yaratacak kadar baskı uygulayabilir.

Kemik Çürüğü (Kemik Kontüzyonu) İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Herkes kemik çürüğü yaşayabilir ancak bazı kişiler daha yüksek risk altındadır. Bunlar:

• Temas sporları yapan sporcular.
• Fiziksel olarak zorlayıcı işleri veya hobileri olan kişiler.
• Kan bozuklukları olan kişiler.
• Artriti olan kişiler.

Kemik Çürüğünün (Kemik Kontüzyonu) Komplikasyonları Nelerdir?

Tedavi edilmeyen kemik kontüzyonları, kemiği yeterince zayıflatarak kemik kırığına neden olabilir. Kemik çürüklerine neden olan aynı yaralanmalar kemikleri de kırabilir.

Travma kemiği çürüttüyse ve kullanılmaya veya üzerinde stres oluşturulmaya devam edilirse, hasar kemiğin çatlamasına veya kırılmasına kadar kötüleşebilir.

Doktorlar Kemik Çürüklerini (Kemik Kontüzyonu) Nasıl Teşhis Eder?

Doktor, kemik çürüğünü fiziki muayene ve bazı görüntüleme testleriyle teşhis edecektir.

Doktor, yaralı kemiği ve çevresindeki bölgeyi inceleyecektir. Ağrı ve şişlik gibi belirtilerin ilk ne zaman fark edildiği ve yaralanmaya neyin sebep olduğu (düşme veya spor yaralanması gibi) doktora söylenmelidir. Belirli aktiviteler, hareketler veya fiziksel pozisyonların belirtileri kötüleştirdiği (veya iyileştirdiği) doktora bildirilmelidir.

Kemik Çürüğü (Kemik Kontüzyonu) Testleri Nelerdir?

Doktor, kemikleri ve çevresindeki bölgeyi görüntülemek için birkaç farklı görüntüleme testi kullanabilir. Bunlar:

• Manyetik rezonans görüntüleme (MR).
• Ultrason.
• Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması.

Röntgenler kemik çürüklerini gösteremez ancak doktor kemik kırığını kontrol etmek için bir röntgen kullanabilir.

Kemik Çürüğü (Kemik Kontüzyonu) Nasıl Tedavi Edilir?

Doktor, yaralı kemiğe olan baskıyı azaltmak ve iyileşmesine yardımcı olmak için tedaviler önerecektir.

Çoğu kişi, kemik çürüğü belirtilerini evde RICE yöntemiyle yönetebilir. Bu yöntem şöyledir:

• Dinlenme: Yoğun fiziksel aktivitelerden kaçınılmalıdır. İyileşirken yaralı vücut bölgesi kullanılmamaya çalışılmalıdır.
• Buz: Yaralanmaya günde birkaç kez, 15 dakika süreyle soğuk kompres uygulanmalıdır. Buz paketleri, doğrudan cilde temas etmemesi için bir havlu veya ince bir bezle sarılmalıdır.
• Kompresyon: Şişliği azaltmak için yaralı kemiğe elastik bir bandaj sarılmalıdır. Doktor, kompresyon bandajının nasıl güvenli bir şekilde uygulanacağını gösterebilir.
• Yükseltme: Yaralı kemik, mümkün olduğunca kalp seviyesinin üzerinde tutulmalıdır.

Diğer kemik çürüğü tedavileri şunlardır:

• İlaçlar: Reçetesiz satılan nonsteroid antienflamatuar ilaçlar ve asetaminofen, iltihabı azaltır ve ağrıyı hafifletir. Doktor, bu tür antienflamatuar ilaçların ne sıklıkla güvenli bir şekilde alınabileceğini söyleyecektir. Doktorla konuşmadan ağrı kesiciler art arda 10 günden fazla alınmamalıdır.
• Fizik tedavi: Bir fizyoterapist, kasları güçlendirmek, esnekliği artırmak ve hareket açıklığını (bir vücut bölgesinin ne kadar hareket edebileceğini) geri kazanmak için esneme ve egzersizler verecektir. Bu, kemik kontüzyonu eklemde veya yakınında ise özellikle faydalı olabilir.
• İmmobilizasyon: Doktor, atel, destek veya alçı giyilmesini önerebilir. Bu cihazlar kemiği nötr bir pozisyonda tutar ve iyileşirken üzerindeki stresi azaltır. Doktor, kemiğin ne kadar süre sabit tutulması gerektiğini söyleyecektir.

Tedaviden Ne Kadar Süre Sonra Daha İyi Hissedilir?

Belirtiler yönetilmeye başlandığında daha iyi hissedilmeye başlanacaktır. Antienflamatuar ilaçlar alınmaya başlandığında ve yaralı kemiğin kullanımı azaltıldığında ağrı, şişlik ve hassasiyet kademeli olarak iyileşecektir.

Doktor güvenli olduğunu söyleyene kadar fiziksel aktivitelere geri dönülmemelidir. Kemik, normal gücüne tamamen kavuşmadan önce iyileşmek için zamana ihtiyaç duyar.

Kemik çürüğü iyileşmeden önce çok fazla stres uygulanırsa (spora, işe veya yoğun fiziksel aktiviteye dönülerek), çürüğün yakınındaki zayıf nokta kırık haline gelme riski taşır.

Kemik Çürüğü (Kemik Kontüzyonu) Varsa Ne Beklenmelidir?

Kemik kontüzyonunun iyileşmesi beklenmelidir ancak bu zaman alabilir ve sinir bozucu bir süreç olabilir.

Tipik bir cilt morluğunu daha kötü hale getirmek genellikle zordur (o noktaya dokunulduğunda çok ağrısa bile). Kemik çürüğü ise farklıdır. Hasarlı kemik olduğu için vücudun iyileşmesi için zaman verilmesi önemlidir. Kemik kontüzyonunun nerede olduğuna bağlı olarak, bazı aktivitelerden kaçınılması gerekebilir. Favori egzersizi, sporu veya hobiyi bir süre bırakmak zorunda kalmak ekstra sinir bozucu olabilir.

Yoğun fiziksel aktiviteden veya egzersizden ne kadar süre kaçınılması gerektiği doktorla konuşulmalıdır. Doktor, neler bekleneceğini anlamaya yardımcı olacaktır.

Kemik Çürüğünün (Kemik Kontüzyonu) İyileşmesi Ne Kadar Sürer?

Kemik çürüklerinin iyileşmesi süre alabilir. Çoğu kemik çürüğü birkaç hafta sürer. Daha ciddi çürüklerin tamamen iyileşmesi için aylar veya daha uzun zaman gerekebilir.

Kemik çürüğünün ne kadar süreceği, türüne, hangi kemikte olduğuna ve aynı anda başka yaralanmalar olup olmadığına bağlıdır.

Kemik Çürüğü (Kemik Kontüzyonu) Nasıl Önlenebilir?

Kemik çürükleri genellikle planlanamayan travmalardan kaynaklandığı için önlenmesi mümkün olmayabilir. Ancak genel yaralanma riskini azaltmak için şu güvenlik ipuçları uygulanabilir:

• Her zaman emniyet kemeri takılmalıdır.
• Tüm sporlar, iş veya fiziksel aktiviteler için doğru koruyucu ekipman kullanılmalıdır.
• Ev ve iş yeri, kişiyi veya başkalarını düşürebilecek dağınıklıktan arındırılmalıdır.
• Evde bir şeylere ulaşmak için uygun aletler veya ekipmanlar kullanılmalıdır. Sandalyeler, masalar veya tezgahların üzerine asla çıkılmamalıdır.
• Yürümekte zorluk çekiliyorsa veya düşme riski artmışsa baston veya yürüteç kullanılmalıdır.

Kemik Çürüğü (Kemik Kontüzyonu) İçin Doktora Gidilmeli midir?

Kişide kemik çürüğü olduğundan şüpheleniliyorsa her zaman doktora başvurulmalıdır. Tipik morlukların çoğu doktor tarafından teşhis ve tedavi gerektirmez ancak kemik çürükleri gerektirir.

Birkaç günden fazla kemik ağrısı hissediliyorsa veya şişlik, hareket açıklığında azalma veya bir vücut bölgesini kullanırken ağrı gibi diğer belirtiler varsa doktora başvurulmalıdır.

Şiddetli bir düşme veya araba kazası gibi bir travma yaşanırsa acil servise gidilmelidir.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

Doktorla şu sorular hakkında konuşulabilir:

• Kemik kontüzyonum mu var yoksa başka bir yaralanma mı?
• Hangi kemik çürümüş ve bu hangi tür çürük?
• Hangi tedavilere ihtiyacım var?
• Spor yapmaya, egzersiz yapmaya veya diğer yoğun fiziksel aktivitelere ne zaman geri dönebilirim?

Kemik Çürüğünün (Kemik Kontüzyonu) İyileşme Aşamaları Nelerdir?

Cilt altında olan morluklar genellikle iyileşirken renk değiştirir. İlk başta kırmızı veya morumsu görünebilir. Daha koyu bir cilt tonu varsa, mor, koyu kahverengi veya siyah morarma da fark edilebilir. Bölge iyileştikçe morluk daha açık kahverengi, yeşil veya sarı bir renk alabilir.

Kemik çürükleri benzer iyileşme aşamalarından geçer ancak çürük vücudun derinlerinde olduğu için görünür değişiklikler fark edilmeyebilir. Tüm normal aktivitelere devam etmeden önce yaralı kemiğe stres uygulamaya başlamanın ne zaman güvenli olduğu doktorla konuşulmalıdır.

Kemik Kırığı mı Yoksa Kemik Çürüğü (Kemik Kontüzyonu) mü Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Kemik kırıkları ve kemik çürükleri, vücuda güçlü bir kuvvetin çarpması (genellikle düşme, araba kazası veya spor yaralanması) sonucu oluşan ağrılı yaralanmalardır. Fark, kemiğin nasıl hasar gördüğüdür.

Kemik çürükleri (kemik kontüzyonları), bir şey kemiğe yeterince sert çarptığında kemiğin kanaması ancak çatlamaması veya kırılmaması durumunda oluşur.

Kemik kırığı, bir şey kemiğe onu en az bir yerden kıracak kadar kuvvetle çarptığında meydana gelir. Kırıklar daha ciddi yaralanmalardır ve kemik çürüklerine göre çok daha uzun sürede iyileşirler.

Travma yaşanırsa ve kemikte veya yakınında ağrı varsa, hangi yaralanma olduğu fark etmeksizin kemiğin hemen muayene edilmesi için acil servise gidilmelidir.

Kemik çürükleri, ciltteki siyah ve mavi izlere benzer ancak vücudun daha derinlerinde yer alırlar ve biraz daha ciddidirler.

Doktor, yaralı kemikte çürüğün nerede olduğunu ve iyileşmesine yardımcı olmak için neler yapılabileceğini anlamaya yardımcı olacaktır. İyileşme aceleye getirilmemelidir. Bu süreç zaman alabilir ancak kendine yeterli süreyi tanımak gerekir. Doktor güvenli olduğunu söyleyene kadar yoğun fiziksel aktivitelere geri dönülmemelidir.