Atel Nedir? Hangi Durumda Kullanılır? Faydaları Nelerdir?

Atel Nedir? Hangi Durumda Kullanılır? Faydaları Nelerdir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Ateller birçok farklı yaralanma ve bazı sağlık durumları için yaygın bir tedavidir. Bir doktor kişiye hangi tür atele ihtiyacı olduğunu, ne kadar süre takması gerektiğini ve ne zaman çıkarmanın güvenli olduğunu söyleyecektir. Atel, doktorun önerdiği sıklıkta takılmalıdır. Ateli çok sık veya gerekenden daha erken çıkarmak başka bir yaralanma yaşama (veya aynı vücut parçasını yeniden incitme) olasılığını artırabilir.

Atel Nedir?

Atel, vücudun bir bölümünü stabilize eden ve yerinde tutan tıbbi bir cihazdır. Doktorlar bunları bir yaralanmadan sonra vücudu korumak ve desteklemek veya belirli sağlık koşullarını tedavi etmek için kullanır.

Hangi atel türünün takılması gerektiği (ve ne kadar süreyle takılması gerektiği) yaralanmanın ciddiyetine bağlıdır. Doktor kişiye ne kadar süre atele ihtiyacı olacağını ve başka bir tedaviye ihtiyacı olup olmayacağını söyleyecektir. Doktor ayrıca vücudun iyileşmesine ve normal işlevini yeniden kazanmasına yardımcı olmak için tedaviler de önerecektir.

Ateller Neyi Tedavi Eder?

Doktorlar atelleri aşağıdakiler de dahil olmak üzere en yaygın yaralanmaların bazılarını tedavi etmek için kullanır:

• Burkulmalar.
• Kas gerilmeleri.
• Tendon veya bağ yaralanmaları.
• Bazı kemik kırıkları.
• Çıkıklar.

Beyni, kasları veya kemikleri ve eklemleri etkileyen aşağıdakiler gibi bazı sağlık durumlarını tedavi etmek için de atel takmak gerekebilir:

• Periferik nöropati.
• Artrit.
• Eklemleri zayıf veya gevşek yapan durumlar (eklem hipermobilite sendromu veya Ehlers-Danlos sendromu gibi).
• Nörolojik durumlar (multipl skleroz veya MS, spina bifida ve serebral palsi dahil).

Bazı ortopedik ameliyat türlerinden sonra da atel takmak gerekebilir.

Ateller Nasıl Çalışır?

Atel, vücudun bir bölümünü tek bir pozisyonda tutar. Bunun immobilizasyon olarak adlandırıldığı görülebilir. Metal veya plastik gibi sert bir malzemeden yapılırlar. Ayrıca takıldığı süre boyunca basınç yaralarını önlemek için genellikle köpük veya dolgulu kumaştan bir yastıkları vardır.

Atel, iyileşirken yaralanmamayı ve vücudun o kısmına baskı yapmamayı sağlar. Atel takıldığında yaralı vücut parçası hareket ettirilemez veya kullanılamaz. Bu da ilgili bölgenin iyileşmesine yardımcı olur. Atel ayrıca ağrı ve iltihaplanmayı azaltmaya da yardım edecektir.

Atel Türleri Nelerdir?

Doktorlar, aşağıdakiler başta olmak üzere bir yaralanmadan sonra vücudun desteğe ihtiyaç duyan kısımlarını hareketsiz hale getirmek için atelleri kullanır:

• Parmaklar.
• Bilekler.
• Dirsekler ve ön kollar.
• Dizler.
• Ayak bilekleri ve ayaklar.

Doktor kişiye hangi tür atele ihtiyacı olduğunu söyleyecektir. Ayrıca hastaya ateli nereden alabileceğini söyleyecek ve nasıl kullanacağını da gösterecektir. Ateller genellikle vücuda özel olarak üretilmeyen, önceden yapılmış cihazlardır. Doktor özel olarak takılan bir atel de önerebilir ancak bu daha az yaygındır.

Acil servisteki doktorlar, bir kemik kırığını tedavi etmenin ilk adımı olarak bir fiberglas atel takabilir. Doktorun kemiği cerrahi olarak onarmadan veya hastayı alçıya almadan önce şişliğin inmesi için yaralanmayı yeterince uzun süre stabilize etmesi gerekiyorsa, kırıktan hemen sonra özel bir atele ihtiyaç olabilir.

En yaygın atel türleri şunlardır:

• Statik ateller: Bu atel vücut parçasını tamamen hareketsiz tutar. Atel takıldığı süre boyunca ilgili bölge hiçbir şekilde hareket ettirilemez.
• Statik progresif ateller: Atel hareket etmeye izin vermez ancak ayarlanabilir. Doktor vücudu esnetmek için zaman içinde konumunu ayarlayabilir veya kişi iyileşirken atelin konumunu değiştirebilir.
• Dinamik ateller: Atelli vücut parçası hareket ettirilebilir ancak yalnızca doktorun belirlediği belirli bir miktarda. Doktor zaman içinde atelle ne kadar hareket edilebileceğini (hareket aralığını) ayarlayabilir.
• Seri statik ateller: Bunlar vücut parçasını hareket aralığının en uzak noktasında tutar. Doktorlar bunları, yaralanma iyileşirken yaralanma çevresindeki dokunun gergin ve esnek kalmasını sağlamak için kullanır.

Ateller eczanelerden veya perakende mağazalarından reçetesiz olarak satın alınabilir. Ayarlanabilir veya çıkarılabilirler (doktor güvenli olduğunu söylerse).

Atel Takmanın Faydaları Nelerdir?

Atellerin uygulanması ve çıkarılması diğer immobilizasyon şekillerine (alçı gibi) göre daha kolaydır. Ayrıca bazı marka ve modeller, kumaş kayışlar veya bant ile ayarlanabilir. Bu, özellikle bir yaralanmadan hemen sonra şişlik yaşanıyorsa faydalıdır.

Ateller genellikle daha küçüktürler ve alçılardan daha az yer kaplarlar, bu da günlük rutini sürdürmeyi biraz daha kolaylaştırır. Doktor güvenli olduğunu söylerse, duş alırken veya banyo yaparken ateller çıkarılabilir.

Ateller, doktorun önerdiği sıklıkta takılmalıdır. Bu, yaraların doğru şekilde iyileşmesine yardımcı olacaktır. Ayrıca tedavi edilmekte olan bir sağlık sorununun kişiye zarar vermesini de önleyecektir.

Atel Takmanın Riskleri Nelerdir?

Atellerin çok az riski vardır. Bazı komplikasyonlar şunları içerebilir:

• Cilt tahrişi.
• Basınç yaraları.
• Sinir sıkışması.
• Enfeksiyonlar.

Ne Kadar Süre Atel Takmak Gerekir?

Atele ne kadar süre ihtiyaç duyulacağı orijinal yaralanma veya sağlık durumuna bağlıdır. Bir yaralanmadan sonra iyileşen kişilerin genellikle birkaç hafta atel takması gerekir ancak bir ay veya daha uzun süre boyunca da atele ihtiyaç olabilir. Kişinin kronik (uzun süreli) bir sağlık sorunu varsa uzun bir süre (belki de hayatının geri kalanında) atel takması gerekebilir. Doktor kişiye ne kadar süre atel takması gerektiğini söyleyecektir.

Atelin ne zaman çıkarılabileceği konusunda doktorun talimatlarına uyulmalıdır. Doktor hangi aktivitelerin uygun olduğunu açıklayacaktır. 

Yaralanma Belirtileriyle Nasıl Başa Çıkılabilir?

Yaralanmaya neyin neden olduğuna bağlı olarak, ağrı ve şişlik gibi semptomları yönetmek için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (nonstreroid antienflamatuvar ilaçlar veya asetaminofen gibi) almak gerekebilir. Arka arkaya 10 günden fazla ağrı kesici almadan önce bir doktorla konuşulmalıdır.

Ağrı daha da kötüleşiyorsa veya ağrı kesici aldıktan sonra daha iyi hissedilmiyorsa da bu durum doktor ile paylaşılmalıdır.

Ne Zaman Doktor ile İletişime Geçilmelidir?

Aşağıdaki belirtilerden herhangi birini yaşayanlar bir doktora başvurmalıdır:

• Şiddetli ağrı.
• Giderek kötüleşen şişlik.
• Renk değişikliği veya morarma.
• Karıncalanma.
• Uyuşma.
• El veya ayak parmaklarınızı hareket ettirememe.

Yatarken Bilek Ateli Takılabilir mi?

Uyurken bilek ateli takılabilir. Doktor, bir yaralanmadan sonra iyileşirken ne sıklıkta atel takılması gerektiğini söyleyecektir. Ateli çıkarmanın ne zaman güvenli olduğunu ve fiziksel aktivitelere ne zaman devam edebileceğini de kişiye bildirecektir.

Atel takmak birçok yaralanma için yaygın bir tedavidir. Zayıflığa neden olan veya gücü etkileyen bir sağlık sorunu varsa, vücudu desteklemek için de bir atele ihtiyaç olabilir.

Bileği, dirseği, dizi veya ayak bileğini yerinde tutan sert bir metal veya plastik parçasının vücuda sarılması can sıkıcı olabilir. Ancak atelin vücudu desteklediği ve iyileşmesine yardımcı olduğu akılda tutulmalıdır. Bir yaralanmadan sonra atele ihtiyaç varsa, vücut gücünü ve hareket aralığını geri kazandığında tüm normal aktivitelere devam edebiliyor olmak gerekir.

Atel takmakla ilgili tüm sorular doktorla paylaşılmalıdır. Doktor, hangi tip atelin alınacağını, nasıl takılacağını, ne zaman çıkarmanın güvenli olduğunu ve ne kadar süre takılması gerektiğini söyleyecektir. Atel aşırı derecede rahatsız ederse veya yaralanmadan kaynaklanan semptomlar kötüleşiyor veya değişiyor gibi hissedilirse bu durum mutlaka doktorla paylaşılmalıdır.