Presbiyopi Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Presbiyopi Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Presbiyopi, göz merceğinin daha az esnek hale gelmesiyle ortaya çıkan net yakın görüşün kaybıdır. Doktorlar bunu genellikle 40'lı yaşlarda başlayan yaşlanmanın doğal bir parçası olarak kabul eder. Belirtileri arasında bulanık yakın görüş, baş ağrısı ve göz yorgunluğu yer alır. Gözlük, lens ve ameliyat daha net görmeye yardımcı olabilecek seçeneklerdir.

Presbiyopi Nedir?

Presbiyopi, gözün odağını değiştirme yeteneğini kaybetmesi için kullanılan tıbbi bir terimdir. Bu durum yakındaki nesnelerin ne kadar iyi görülebileceğini etkiler. Gözün doğal merceğinin yaşlanmayla birlikte daha az esnek hale gelmesiyle oluşur.

Presbiyopi genellikle 40 yaş civarında gelişmeye başlar ve 60'lı yaşların ortalarına kadar kötüleşir. Okumanın veya diğer yakın işlerin eskiden olduğundan daha zor olduğu fark edilir. Kelimeleri net görebilmek için kitabı veya telefonu kol uzunluğunda tutmak gerekebilir. Ayrıca baş ağrısı veya ağrılı, yorgun gözler gibi belirtiler de olabilir.

Presbiyopi doğal yaşlanma sürecinin bir parçasıdır ve bir hastalık değildir. Göz doktorlarının gözlük, lens veya ameliyatla kolayca düzeltebileceği yaygın bir kırma kusuru türüdür.

Presbiyopi Ne Kadar Yaygındır?

Presbiyopi çok yaygındır. Küresel olarak, 2015 yılında yaklaşık 1,8 milyar insanda presbiyopi vardı. Araştırmacılar bu sayının 2030 yılına kadar 2,1 milyara yükseleceğini tahmin etmektedir.

Presbiyopinin Belirtileri Nelerdir?

Presbiyopinin başlıca belirti ve semptomları şunlardır:

• Okurken daha fazla ışığa ihtiyaç duymak.
• Normal okuma mesafesinde bulanık görme.
• Okuma materyalini kol uzunluğunda tutma ihtiyacı.
• Yakın iş yapmaktan kaynaklanan baş ağrıları.
• Gözlerin ağrımasına veya yorulmasına neden olan göz yorgunluğu.

Presbiyopiye Ne Sebep Olur?

Gözlerdeki yaşa bağlı değişiklikler presbiyopiye neden olur. Yaşamın ilk birkaç on yılı boyunca göz merceği yumuşak ve esnektir. Görüş uzaktaki bir şeyden yakındaki bir şeye kaydırıldığında şeklini kolayca değiştirir. Bu yetenek (akomodasyon) ışığın retinaya düşmesini sağlar, böylece nesneler net bir şekilde görülebilir.

Yaşlandıkça mercek daha az esnek hale gelir ve ışığı olması gerektiği gibi odaklamakta zorlanır. Bu da 40'lı yaşlarda başlayan ve 60'lı yaşların ortalarında düzelen presbiyopi semptomlarına yol açar.

Göz bir kamera gibi düşünülebilir. Bir kameradaki mercek, yakın veya uzak nesnelere otomatik olarak odaklanabilir. Mercek bu işi yapmak ve kişiye net bir görüş sağlamak için korneayla (gözünüzün şeffaf, dış “penceresi”) birlikte çalışır. Presbiyopiyi anlamak için bu süreç hakkında biraz bilgi sahibi olmak yardımcı olacaktır:

• Kornea gözünüze giren ışığı büker.
• Merceği çevreleyen küçük, dairesel bir kas ya kasılır ya da gevşer. Bu eylemler, nesneleri odağa getirmek için merceğin şeklini değiştirir. Eğer nesne uzaktaysa, kas gevşer. Eğer yakınsa, kas kasılır.
• Işık retinanın üzerine düşer. Bu, gözün arkasında ışığı elektrik sinyallerine çeviren bir doku tabakasıdır. Optik sinir bu sinyalleri beyne göndererek görüntüyü görmeyi sağlar.
• Göz yaşlandıkça mercek büyümeye devam eder. Yeni hücre katmanları oluşur (aynı bir soğan gibi). Bu süreç merceği kalınlaştırır ve daha az esnek hale getirir. Sonuç olarak, ışık retinaya düzgün bir şekilde inemez ve yakın görüş bulanıklaşır.

Presbiyopi İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Ana risk faktörü 40 yaşın üzerinde olmaktır. Bununla birlikte, bazı ilaçlar ve tıbbi durumlar 40 yaşından genç kişilerde presbiyopinin ortaya çıkmasına neden olabilir. Buna prematüre presbiyopi denir.

Erken presbiyopi için risk faktörleri şunları içerir:

• Hipermetrop olmak.
• Antihistaminikler veya antidepresanlar dahil olmak üzere belirli ilaçları almak.
• Diyabet, multipl skleroz (MS) veya kardiyovasküler hastalık gibi belirli rahatsızlıklara sahip olmak.

Presbiyopi Nasıl Teşhis Edilir?

Bir göz doktoru presbiyopi teşhisini göz muayenesi ile koyabilir.

Bu muayenenin önemli bir parçası, belirli mesafelerdeki nesnelerin ne kadar iyi görüldüğünü ölçmek için bir refraksiyon değerlendirmesidir. Bu değerlendirme doktora, kişide presbiyopi ve/veya astigmat olup olmadığını ve ayrıca miyop veya hipermetrop olup olmadığını söyler.

Presbiyopi Nasıl Düzeltilir?

Kişinin sağlık durumuna, yaşam tarzına ve tercihlerine bağlı olarak göz doktoru, presbiyopiyi düzeltmek için aşağıdaki yöntemlerden herhangi birini önerebilir:

• Gözlük.
• Kontak lensler.
• Ameliyatlar.
• Göz damlaları.
• Gözlükler

Diğer görme sorunları nedeniyle gözlük kullanılıyor olunsa da olunmasa da artık değişen gözler için daha rahat bir gözlük türüne geçmenin zamanı gelmiş olabilir.

Seçenekler şunları içerir:

• Okuma gözlükleri (okuyucular): Bunlar miyop, hipermetrop veya astigmat olmayan kişiler için idealdir. Okuyucu gözlükleri reçetesiz olarak mağazadan satın alınabilir (ancak doktora ihtiyaç duyulan büyütme gücünü sormak iyi bir fikirdir). Ayrıca göze özel reçeteli bir okuma gözlüğü almak da tercih edilebilir.
• Bifokaller: Genellikle presbiyopi için reçete edilen bifokaller, tek bir gözlük camında iki farklı reçeteye (numaraya) sahip gözlüklerdir. Merceğin üst kısmı mesafe reçetesine sahipken, daha küçük olan alt kısmı nesneleri yakından görmeye yardımcı olacak bir reçeteye sahiptir.
• Trifokaller: Trifokallerde üç mercek bulunur: yakını, arayı ve uzağı görmek için birer mercek.
• Progresifler: Progresifler, bifokallere benzer ancak reçeteler arasında daha kademeli bir kayma olan çok odaklı lenslerdir. Birçok kişi gözlüklerinde görünür bir çizgi istemediğinde progresif camları tercih eder.
• Ofis progresifleri: Bu gözlükler, bilgisayarda çalışmak veya yazı yazmak gibi ofiste yakın işler yapmak için tasarlanmıştır. Masadan kalkıldığında uzağı görebilmek için gözlükler çıkarılır.

Kontak Lensler

Presbiyopi ile daha iyi görmeye yardımcı olabilecek çeşitli kontak lensler vardır. En rahat görmeye yardımcı olan kontak lensleri seçilmelidir:

• Bifokal kontakt lensler: Gerçek bir bifokal lens, genellikle yakın ve uzak olmak üzere sadece iki odak noktasında yardımcı olur. Yumuşak veya sert (gaz geçirgen) malzemelerden üretilirler.
• Multifokal kontakt lensler: Multifokal lensler bifokal lenslere benzer ve insanlar genellikle bu terimleri birbirinin yerine kullanır. Ancak çok odaklı bir lens, yaklaşık üç fitlik ara bölge de dahil olmak üzere ikiden fazla odak noktası içerebilir. Ayrıca yumuşak veya sert versiyonları da vardır.
• Monovizyon kontakt lensler: Bir dizi monovizyon kontak lens ile bir göz uzaktaki nesneleri görmeye yardımcı olan bir lens takarken, diğer göz yakın görmeye yardımcı olan bir lens takar. Beyin bu yönteme yavaş yavaş uyum sağlar ancak kişini kendini rahat hissetmesi iki hafta kadar sürebilir.
• Modifiye monovizyon kontakt lensler: Modifiye monovizyon ile yakın veya uzak görüş için bir lens takılır. Diğer göze ise tüm mesafeleri görmeye yardımcı olan multifokal bir lens takılır.

Ameliyatlar

Kişi ameliyatın kendisi için doğru olup olmadığına karar vermeden önce göz sağlığını, aile geçmişini ve yaşam tarzını doktoruyla görüşmelidir. Sadece okuyucu kullanan kişiler ameliyatın kendileri için ödülden çok risk taşıdığını düşünebilir.

Aşağıdaki üç lazer prosedürü monovizyon (bir göz uzak, diğeri yakın görüş için düzeltilmiş) kullanarak presbiyopiyi düzeltir:

• LASIK ameliyatı: Lazer in-situ keratomileusis (LASIK), yakını göremeyen, uzağı göremeyen veya astigmatı olan kişilerde görmeyi düzeltmek için popüler bir cerrahi yaklaşımdır.
• PRK ameliyatı: Kişide orta ila yüksek miyop, hipermetrop ve/veya astigmat varsa fotorefraktif keratektomi (PRK) prosedürü için iyi bir aday olabilir.
• SMILE ameliyatı: Küçük kesili lentikül ekstraksiyonu (SMILE) prosedürü ile cerrah korneanın içinde disk şeklinde bir doku parçası oluşturmak için çok hassas bir lazer kullanır ve bunu küçük bir kesiden çıkarır.

Göz Damlaları

Göz damlaları presbiyopisi olan bazı kişiler için iyi bir seçenektir. Pilokarpin göz damlası göz bebeğini küçülterek odak derinliğini artırır ve kişiye daha net yakın görüş sağlar. Bunlar, ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nin (FDA) presbiyopi için onayladığı ilk göz damlalarıdır. Gözlerin kızarması ve baş ağrısı en yaygın yan etkilerdir ve gece görüşünde de sorun yaşanabilir.

Bazı araştırmalar bu göz damlalarının kullanımını retina dekolmanı ile ilişkilendirmektedir. Bu durumu yaşandıysa veya bunun için risk faktörleri varsa, olası riskler ve bunun iyi bir tedavi seçeneği olup olmadığı hakkında doktorla konuşulmalıdır.

Presbiyopi Önlenebilir mi?

Doğal yaşlanma sürecinin bir parçası olduğu için presbiyopi önlenemez. Ancak göz sağlığını korumak için adımlar atılabilir. İpuçları şunları içerir:

• Gözlerinizi zararlı ultraviyole (UV) ışınlarından korumak için güneş gözlüğü takmak.
• A vitamini, C vitamini, E vitamini ve lutein gibi göz sağlığını destekleyen besinler açısından zengin gıdalar tüketmek.
• Bilgisayar görme sendromu hakkında bilgi edinmek ve göz yorgunluğunu hafifletmek için gündelik rutinde ayarlamalar yapmak.

Presbiyopisi Olanları Neler Bekler?

Belirtiler ve bunların günlük yaşam üzerindeki etkileri hakkında bir göz sağlığı uzmanıyla görüşülmelidir. Doktorlar kişiye en uygun düzeltici yöntemleri bulması konusunda yardımcı olacaklardır. İhtiyaçlara ve yaşam tarzına uygun bir yöntem bulmadan önce birkaç farklı yöntem denemek gerekebilir.

Ne Zaman Bir Doktoru Ziyaret Etmek Gerekir?

Presbiyopi belirtileri veya görüşle ilgili başka sorunları olanlar bir göz doktoruna görünmelidir. Bulanık görme birçok sorunun işareti olabilir. Bu nedenle, bir uzmanın gözleri değerlendirmesi ve bu durumun nedenini belirlemesi önemlidir.

Belirtiler olmasa bile, gözler ve görüş düzenli olarak kontrol ettirilmelidir. Ne sıklıkla göz muayenesine ihtiyaç duyulduğu genellikle yaşa, göz sağlığına ve altta yatan tıbbi durumlara bağlıdır. Çoğu yetişkinin her bir ila iki yılda bir muayeneye ihtiyacı vardır. Kişi kendisi için neyin uygun olduğunu bir göz doktoruna danışmalıdır.

Presbiyopi ve Hipermetrop Arasındaki Fark Nedir?

Presbiyopi ve hipermetropi, bulanık yakın görüşe neden olan kırma kusurlarının her ikisidir. Ancak altta yatan farklı nedenleri vardır. Presbiyopi, göz merceği esnekliğini kaybettiğinde ortaya çıkar. Hipermetrop ise göz küresi çok kısa veya kornea çok düz olduğunda ortaya çıkar.

Aynı Anda Hem Presbiyopi Hem de Miyop Olabilir mi?

Aynı anda her iki durumda görülebilir ve bu çok yaygındır. Uzağı görememe (miyopluk), gözlerin doğal olarak aşırı odaklanmış olduğu anlamına gelir, bu da net yakın görüşe ancak bulanık uzak görüşe neden olur. Bununla birlikte kişi miyopsa ve 40 yaşın üzerindeyse, gözlüklerini veya lenslerini takarken presbiyopinin etkilerini hissetmeye devam eder. Göz doktoru hem presbiyopi hem de miyobu düzeltmek için gözlük reçetesini güncelleyebilir.

Presbiyopi yaşlanmanın yaygın bir parçasıdır ancak bu, presbiyopinin günlük rutin üzerindeki etkilerini olduğu gibi kabullenmek gerektiği anlamına gelmez. Bulanık görme veya diğer göz semptomları fark edilirse hemen bir göz doktoruyla iletişime geçilmelidir. Presbiyopi bir hastalık değildir ancak daha ciddi ve acil tedavi gerektiren durumlarla aynı semptomları paylaşır. Doktor sorunun temeline inecek ve kişiye ihtiyacı olan bakımı sağlayacaktır.