Polen Alerjisi Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Polen Alerjisi Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Polen alerjisi; belirli bitkiler, ağaçlar ve otlar tarafından üretilen bir parçacık olan polenin, solunduğunda burun tıkanıklığı ve öksürük gibi semptomlara neden olmasıdır. Tedavisi ilaç, alerji iğneleri veya polene maruz kalmamak için yapılacak yaşam tarzı değişikliklerini içerir.

Polen Alerjisi Nedir?

Polen alerjisi, polen tarafından tetiklenen bir tür mevsimsel alerjidir. Polen, çiçekli bitkilerin, ağaçların, çimlerin ve yabani otların aynı türden diğer bitkileri döllemeye yardımcı olmak için saldıkları toz halinde bir parçacıktır. Havada süzülerek hareket eder ancak yüzeylere düştüğünde ince sarı bir toz olarak görünür. Bu küçük sarı partiküller kolayca burna, gözlere veya ciğerlere kaçabilir.

Eğer kişide polen alerjisi varsa, bağışıklık sistemi polenin tehlikeli bir davetsiz misafir olduğunu düşünür. Polenle savaşmak için kimyasallar üretir ve alerjik bir reaksiyon yaşanır. Hapşırma, tıkanıklık ve şiş gözler polen alerjisi olan kişilerde görülebilecek semptomlardan sadece birkaçıdır. İlaçlar polen alerjisini yönetmeye yardımcı olabilir.

Polen alerjileri tipik olarak mevsimseldir ve bitkilerin tozlaştığı zamanlarda insanları etkiler. Genellikle ağaçlar ilkbaharda tozlaşır, bunu yazın çimenler ve sonbaharda yabani otlar takip eder. Sıcak iklime sahip bölgelerde polen alerjisi belirtileri ocak ayı gibi erken bir tarihte başlayabilir veya yılda birden fazla kez ortaya çıkabilir.

Polen alerjisi bazen mevsimsel alerjik rinit olarak da bilinir.

Polen Alerjisi Türleri Nelerdir?

Üç polen kaynağı vardır: Ağaçlar, çimen ve yabani otlar. Bu bitkilerin her biri, yaşanan yere bağlı olarak yılın farklı zamanlarında tozlaşır.

Ağaç Poleni

Genellikle ilk ortaya çıkan alerjen olan ağaç polenleri en sık mart-mayıs ayları arasında görülür ancak daha sıcak iklimlerde ocak ayı kadar erken de ortaya çıkabilir. En çok alerji semptomuna neden olan ağaç türlerinden bazıları şunlardır:

• Huş ağacı.
• Meşe.
• Sedir ağacı.

Çim Poleni

Çim, ilkbahar sonu ve yaz aylarında polen alerjisi semptomlarına neden olur. Bazen ağaç poleni ve yabani ot poleni mevsimleriyle çakışabilir. Çim poleni hafiftir ve rüzgar onu kolayca taşıyabilir.

Alerji semptomlarına neden olan en yaygın çim türlerinden bazıları şunlardır:

• Bahia (parlak yalancı darı).
• Bermuda (bermuda çimi).
• Fescue (çayır otu).
• Johnson (kanyaş).
• Kentucky blue (gökçime).

Yabani Ot Poleni

Yabani ot polenleri, özellikle de kanarya otu polenleri, polen alerjilerinin üçüncü kaynağıdır. Yabani ot polenleri yaz aylarında başlar ve sonbaharda sona erer. En yaygın yabani ot alerjeni olan Ragweed, ABD’deki 49 eyalette yetişir ve havada yüzlerce kilometre yol kat edebilir. Bu da ondan kaçınmayı özellikle zorlaştırır. Bir bitki yaklaşık 1 milyar polen tanesi üretebilir.

Polen alerjisine neden olan diğer yabani ot türleri şunlardır:

• Yanar çalı.
• Cocklebur (dulavrat otu).
• Kazayağı.

Polen Alerjisi Ne Kadar Yaygındır?

ABD'de yaklaşık 20 milyon kişi polen nedeniyle mevsimsel alerjiye sahiptir.

Polene Alerjisini Belirtileri Nelerdir?

Polen alerjisi olan kişilerde aşağıdaki belirtiler görülebilir:

• Burun akıntısı.
• Burun tıkanıklığı.
• Hapşırma.
• Gözlerin etrafında şişkinlik veya şişlik.
• Kırmızı veya sulu gözler.
• Boğazda, gözlerde veya burunda kaşıntı.
• Öksürük veya boğaz ağrısı.
• Alerjik astım, yani polenlerin astımı kötüleştirmesi.
• Koku veya tat alma duyusunu kaybetmek.

Çoğu insan havada dolaşan polenleri soluduğunda semptomlar yaşar ancak bazı insanlar polene dokunduklarında veya gözlerine polen kaçtığında reaksiyon gösterirler.

İnsanlar Neden Polen Alerjisi Olur?

Polen alerjileri, vücudun polenin tehlikeli bir madde olduğunu düşünmesi nedeniyle ortaya çıkar. Bağışıklık sistemi polenle savaşmak için histamin gibi kimyasallar salgılayarak bu tehlikeye tepki verir. Bu alerjik bir reaksiyondur.

Polen Alerjisi Nasıl Teşhis Edilir?

Bir doktor hastaya tıbbi geçmişi ve semptomları hakkında sorular soracaktır. Beklenebilecek bazı sorular, semptomların ne kadar süredir var olduğunu veya semptomların yılın belirli zamanlarında ortaya çıkıp çıkmadığını içerebilir.

Polen alerjisi deri prick testi veya kan testi kullanarak teşhis edilebilir.

• Deri prick testi: Bir alerji uzmanı ince bir iğne kullanarak cilde küçük bir miktar polen batırır. Daha sonra cildin buna tepki verip vermediğini kontrol eder. Alerji varsa cilt kızaracak, şişecek veya kaşınacaktır.
• Spesifik IgE kan testi: Bu, bağışıklık sisteminin polene karşı ürettiği belirli bir antikoru arayan bir kan testidir.

Polen Alerjisi İçin En İyi Tedavi Nedir?

Polen için en iyi tedavi, alerjinin ne kadar şiddetli olduğuna ve vücut için neyin en iyi olduğuna bağlıdır. Bir kişi için işe yarayan şey bir başkası için işe yaramayabilir. Doktor polen alerjisini yönetmek için en iyi tedaviyi önerebilir.

Bazı olası tedaviler şunları içerir:

İlaçlar

İnsanların semptomlarını iyileştiren çeşitli reçetesiz ve reçeteli alerji ilaçları vardır. Bunlar şunları içerir:

• Setirizin veya loratadin gibi antihistaminikler. Bunlar, vücudun bir alerjene yanıt olarak ürettiği kimyasal olan histamini bloke ederek çalışır. Hap, sıvı veya burun spreyi şeklinde bulunurlar.
• Flutikazon gibi kortikosteroid içeren burun spreyleri burun kanallarındaki iltihabı azaltarak çalışır.
• Loratadin/pseudoefedrin ve feksofenadin/pseudoefedrin gibi antihistaminikler ve dekonjestanları birleştiren ilaçlar.
• İnhale veya oral bronkodilatörler ve inhale steroidler gibi astımı yönetmeye yardımcı olan ilaçlar.
• Montelukast gibi lökotrien inhibitörleri. Sadece reçete ile alınabilen bu haplar, alerjik reaksiyon sırasında iltihaplanmaya neden olan lökotrieni bloke eder.
• Burun kanallarını daraltarak burnu temizlemeye yardımcı olan dekonjestanlar. Bazı örnekler psödoefedrin veya fenilefrindir. Bazı sağlık sorunları olan kişilerde yan etkilere neden olabileceğinden ve bağımlılık yapabileceğinden dekonjestanları beş günden uzun süre kullanılmamalıdır. Dekonjestanlar hap, sıvı veya burun spreyi şeklinde bulunur.

Reçetesiz satılan ilaçlar semptomları iyileştirmezse, doktorlar daha güçlü ilaçlar reçete edebilir.

Alerji İğneleri (İmmünoterapi)

Alerji iğneleri, bağışıklık sisteminin bir alerjene karşı tepkisini zaman içinde değiştirerek çalışır. Polen içeren bir dizi enjeksiyon alınır. İğnedeki polen miktarı kademeli olarak artar ve bu da toleransı geliştirir. Bir doktor kişiye alerji iğneleri yapabilir.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Polenlerden tamamen kaçınmak mümkün olmasa da günlük alışkanlıkları değiştirerek dışarıda geçirilen zaman en aza indirilmeye çalışılabilir. Örneğin polenlerin fazla olduğu ılık, rüzgarlı bir bahar gününde dışarıda bulunmaktan kaçınmak iyi bir fikirdir Polen, günün erken saatlerinde ve öğleden sonra erken saatlerde en yüksek olma eğilimindedir.

Polen Alerjisi Önlenebilir mi?

Polen alerjisine yakalanmamak için yapılabilecek bir şey yoktur. Semptomları önlemenin en iyi yolu, alerjileri ilaçlarla veya yaşam tarzı değişiklikleriyle yönetmektir.

Polene Alerjisi İçin Kendime Nasıl Dikkat Edebilirim?

Polen alerjisi tedavi edilemese de doğru ilaçları almak ve polenlerden kaçınmak için alışkanlıkları değiştirmek kişiye yardımcı olabilir. Polenlerden ve açık havadan tamamen kaçınmak zor olabilir. Polen alerjisi ile başa çıkmak için bazı yararlı ipuçları şunlardır:

• Polen seviyesinin en yüksek olduğu zamanlarda veya rüzgarlı günlerde içeride kalmak.
• Pencereleri kapatmak ve serin kalmak için klima veya vantilatör kullanmak.
• Polen seviyelerinin daha yüksek olma eğiliminde olduğu sabah ve öğleden sonra erken saatlerde dışarıda bulunmaktan kaçınmak.
• Dışarıdayken toz maskesi takmak. Şapka ve güneş gözlüğü de yardımcı olabilir.
• Evde yüksek verimli partikül hava (HEPA) filtreleri kullanmak.
• Dışarıda giyilen kıyafetleri hemen çıkarmak ve yıkamak.
• Dışarıda vakit geçiriliyorsa yatağa girmeden önce duş almak veya saçları yıkamak.
• Alerji ilaçlarını doktorun önerdiği şekilde almak. Herhangi bir yan etkiyi ve semptomlarda rahatlama olup olmadığını doktora bildirmek.

Polen Seviyesinin Yüksek Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Birçok web sitesi ve hava durumu raporu, polen seviyelerini tahmin eder. Tıpkı bir hava tahmini gibi, polen sayısı da sadece bir tahmindir. Bu tahminler yaşanan bölgendeki polenlerin yüksek, orta veya düşük olduğunu söyleyebilir. Semptomlara ne tür polenlerin neden olduğunu tam olarak söyleyemese de yüksek polenlerin semptomları tetikleyip tetiklemediğini anlamaya yardımcı olacak iyi bir araç olabilirler. Kişiyi hasta eden spesifik poleni yalnızca bir doktor belirleyebilir.

Ne Zaman Doktoru Ziyaret Etmek Gerekir?

Polen alerjisi olduğunu düşünenler bir doktora başvurmalıdır. Alerjiye hangi polen türünün neden olduğunu sadece onlar belirleyebilir. Özellikle mevsimler değiştiğinde tıkanıklık, öksürük veya gözlerde sulanma gibi belirtiler fark edilebilir. Hiç kimse alerji ile yaşamak zorunda değildir. Belirtileri yönetmeye yardımcı olacak birçok tedavi vardır. Alınan ilaçlar veya alerji ilaçlarının istenmeyen yan etkileri doktora bildirilmelidir.

Polen alerjileri rahatsız edici ve zorlayıcı olabilir. Çoğu insan sıcak havayı ve bahar havasını kutlarken, polen alerjisi olan kişiler bunun burun tıkanıklığı, öksürük ve kaşıntılı gözler anlamına geldiğini bilirler. Doktorlar polen alerjisini teşhis edebilir ve ilaç, alerji iğneleri veya yaşam tarzı değişiklikleri gibi tedaviler önerebilir. Doğru yardımla semptomları yönetmek ve bu sayede değişen mevsimlerin tadını çıkarmaya geri dönmek mümkün olabilir.