Miyop (Uzağı Görememe) Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Miyop (Uzağı Görememe) Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Miyop, genellikle 20 yaşından önce teşhis edilen yaygın bir durumdur. Miyop, uzağı görüşü etkiler. Yakındaki nesneler görülebilir ancak market reyonu işaretleri veya yol işaretleri gibi daha uzaktaki nesneleri görmekte sorun yaşanır. Miyop tedavileri gözlük, kontak lens veya ameliyatı içerir.

Miyop Nedir?

Miyopi, yakının net olarak görülebildiği ancak uzaktaki nesneleri görmekte zorlanıldığı anlamına gelen miyopluğun tıbbi adıdır. Örneğin kişi miyopsa, otoyol işaretlerini sadece birkaç metre yakınına gelene kadar seçemeyebilir.

Miyopluk insanların önemli bir yüzdesini etkiler. Normalde gözlük, kontak lens veya ameliyatla düzeltilen bir göz odak bozukluğudur.

Miyop Ne Kadar Yaygındır?

Miyopluk yaygındır. Bir tahmine göre, ABD'deki insanların %40'ından fazlası miyoptur. Bu sayı, özellikle okul çağındaki çocuklar arasında hızla artmaktadır. Göz uzmanları bu eğilimin önümüzdeki on yıllarda da devam etmesini beklemektedir.

Her dört ebeveynden birinin çocuğunda bir dereceye kadar miyopluk vardır. Bazı göz uzmanları, çocuğun okuma ya da akıllı telefon ve bilgisayar kullanma gibi "yakın" aktivitelerle çok fazla zaman geçirmesinin miyopi geliştirme riskini artırabileceğine inanmaktadır.

Miyobun Türleri Var mıdır?

Göz uzmanları miyopiyi genel olarak basit miyopi ve patolojik miyopi olarak ikiye ayırır. Patolojik miyopi, dejeneratif miyopinin daha yeni bir adıdır. Basit miyopisi olan kişiler net görüş sağlamaya yardımcı olan kontak lenslere veya gözlüklere sahipken, patolojik miyopisi olanlar düzeltici lenslerle bile net görüşe sahip olamayabilir.

Miyobun Belirtileri Nelerdir?

Eğer kişi miyopsa aşağıdakileri fark edebilir:

• Uzaktaki nesneler bulanık veya belirsiz görünür.
• Yakındaki nesneler net görünür.
• Baş ağrısı.
• Göz yorgunluğu.
• Gözleri kısma.
• Araba kullanırken, spor yaparken veya birkaç metreden daha uzağa bakarken yorgunluk.

Çocuklarda dikkat edilmesi gereken bazı ek miyop belirtileri şunlardır:

• Okulda düşük performans.
• Dikkat süresinde kısalma.
• Nesneleri yüzlerine yakın tutmak.

Çoğu miyop vakası hafiftir ve gözlük, kontak lens veya refraktif cerrahi ile kolayca yönetilebilir.

Miyoba Ne Sebep Olur?

Eğer kişide miyop varsa, büyük olasılıkla biyolojik ebeveynlerinden en az biri ya da her ikisi de miyoptur. Göz uzmanları hala miyopluğun kesin nedeninden emin değillerdir ancak bunun kalıtsal ve çevresel faktörlerin bir karışımı olduğuna inanılmaktadır.

Miyop olma yeteneğini kalıtsal olarak almak mümkündür. Eğer yaşam tarzı gereken koşulları oluşturuyorsa miyop olunabilir. Örneğin gözleri okumak veya bilgisayarda çalışmak gibi çok fazla yakın iş için kullananlar miyop geliştirebilir.

Miyopluk genellikle çocukluk çağında ortaya çıkar. Tipik olarak, durum erken çocukluk döneminde kötüleşebilir ancak gençlik yıllarının sonunda dengelenme eğilimindedir. Gözlere gelen ışık doğru odaklanmadığından, görüntüler net değildir. Bu biraz yanlış yönlendirilmiş bir spot ışığı gibi düşünülebilir. Uzaktaki yanlış bir yere spot ışığı tutulursa, doğru nesne net bir şekilde görülemez.

Miyop İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Miyop için risk faktörleri şunları içerebilir:

• Ailede miyopluk öyküsü.
• Akıllı telefonlar veya bilgisayarlardaki gibi ekranları okumak veya kullanmak gibi "yakın" işler yapmak için çok fazla zaman harcamak.
• Dışarıda çok fazla zaman geçirmemek. Bazı çalışmalar bunun miyopluk gelişiminde bir faktör olabileceğini göstermektedir.
• Etnik köken. Bazı insan grupları diğerlerine göre daha yüksek miyopluk oranlarına sahiptir.

Miyobun Komplikasyonları Nelerdir?

Çoğu durumda doktorlar miyobu gözlük, kontak lens veya LASIK gibi düzeltici ameliyatlarla tedavi edebilir.

Bununla birlikte, bazı patolojik miyop vakaları aşağıdakiler başta olmak üzere daha ciddi göz rahatsızlıklarına yol açabilir:

• Katarakt.
• Glokom.
• Optik nöropati.
• Neovaskülarizasyon.
• Retina dekolmanı.

Patolojik miyop kişiyi diğer ciddi göz rahatsızlıklarına karşı daha savunmasız hale getirebilir. Bunlar şunları içerir:

• Gözde istenmeyen kan damarlarının gelişmesi (neovaskülarizasyon).
• Glokom.
• Miyopik optik nöropati.
• Retina dekolmanı.
• Katarakt.

Yüksek dereceli miyopluk, çocuğun gözbebekleri çok uzun veya korneaları çok dik olduğunda ortaya çıkar.

Miyop Nasıl Teşhis Edilir?

Bir göz doktoru standart göz muayenelerini kullanarak miyobu teşhis edebilir. Doktorlar miyobu genellikle çocukluk çağında teşhis eder ancak yetişkinlerde de görsel stres veya diyabet nedeniyle de miyop gelişebilir.

Yetişkinlerde Miyopluk Testi

Doktor kişinin gözlerinin ışığı nasıl odakladığını değerlendirecek ve ihtiyacı olabilecek düzeltici lenslerin gücünü ölçecektir. İlk olarak, bir göz tablosundaki harfleri okuması istenerek kişinin görme keskinliği (netlik) test edilecektir. Ardından, retinanın ışığı nasıl yansıttığını ölçmek için ışıklı bir retinoskop kullanılacaktır.

Doktor ayrıca bir phoropter de kullanabilir. Phoropter, gözlerin önüne bir dizi mercek yerleştirerek kırma kusurunun miktarını ölçen bir araçtır. Doktor ihtiyaç duyulan mercek gücünü bu şekilde ölçer.

Çocuklara Miyop Testi Yapılması

Çocuk doktoru her ziyarette çocuğun gözlerini kontrol edecektir. İlk göz muayenesi mümkünse 1 yaşından önce yapılmalıdır. Çocuğun belirgin bir göz sorunu yoksa, anaokulundan önce tekrar bir göz muayenesi planlanmalıdır.

Miyopluk aileden geçtiği için çocuğun görme sorunları olan aile üyeleri varsa, gözlerini erkenden test etmek daha da önemlidir.  Çocuk doktoru herhangi bir görme sorunu fark ederse, çocuğu bir optometriste veya pediatrik oftalmologa yönlendirebilir.

Göz muayenesi sırasında göz doktoru çocuğun gözlerinin fiziki muayenesini yapacak ve düzenli ışık refleksi olup olmadığını kontrol edecektir. Göz doktoru ayrıca 3 ila 5 yaş arasındaki çocuklar için göz çizelgesi testleri, resimler, harfler veya "Rastgele E'nin Görme Keskinliği Testi" olarak da adlandırılan "yuvarlanan E oyunu" kullanarak görme taraması yapacaktır.

Çocuğun görme yetisi büyüdükçe değişmeye devam ettiğinden, birinci sınıftan önce ve sonraki her iki yılda bir çocuk doktoru veya göz doktoru tarafından görme taraması yapıldığından emin olmaya devam edilmelidir. Çoğu okul göz taraması yapsa da bunlar genellikle miyopluğu teşhis edecek kadar eksiksiz değildir. Doktorlar çoğu çocuğa 3 ila 12 yaşları arasındayken tanı koyar.

Doktor; hafif, orta veya yüksek miyopi kategorilerinden bahsedebilir. Bu terimler, refraktif hata ile ölçülen miyopluk derecesini ifade eder. Kırılma kusurları, görüşü bulanıklaştıran gözlerin doğal şekliyle ilgili sorunlardır. Kişide miyop varsa astigmatizm gibi başka bir kırılma kusuruna sahip olması da mümkündür.

Miyop Nasıl Tedavi Edilir?

Gözlük veya kontak lensler çocuklarda ve yetişkinlerde miyopluğu düzeltebilir. Yalnızca yetişkinler için (çocuklar için nadir istisnalar dışında), miyopiyi düzeltebilen çeşitli refraktif ameliyat türleri de vardır.

Miyoplukta gözlük veya kontak lens reçetesi (-3.00) gibi negatif bir sayıdır. Numara ne kadar yüksekse, lensler o kadar güçlü olacaktır. Reçete, gözün ışığı retinaya odaklamasına yardımcı olarak uzak görüşü netleştirir.

• Gözlükler: Çoğu insan için miyobu düzeltmenin en popüler yolu gözlük kullanmaktır. İhtiyaç duyulan görme düzeltmesinin derecesine bağlı olarak ya her gün ya da sadece uzak görüşe ihtiyaç duyulduğunda gözlük takılır. Sadece araba kullanmak için gözlüğe ihtiyaç olabilir. Miyop olan bazı çocuklar sadece top oynamak, film izlemek veya tahtaya bakmak için gözlüğe ihtiyaç duyabilir. Bazı kişilerin net görebilmek için sürekli gözlük takması gerekebilir. Tek görüşlü bir lens uzak görüşü daha net hale getirecektir. Ancak miyop olan 40 yaş üstü kişiler hem yakını hem de uzağı net görebilmek için bifokal veya progresif bir merceğe ihtiyaç duyabilir.
• Kontak lensler: Bazı kişiler kontak lenslerle uzak görüşlerinin daha keskin ve daha geniş olduğunu fark eder. Potansiyel bir dezavantajı, temiz tutmak için daha fazla bakım gerektirmeleridir. Miyop seviyesi ve diğer kırma kusurları için hangi türün doğru olabileceği doktora sorulmalıdır.
• Ortho-k veya CRT: Hafif miyobu olan bazı kişiler, korneayı geçici olarak yeniden şekillendirmek için yatarken takılan geçici korneal refraktif kontak lensler için aday olabilir, bu da günlük aktiviteler sırasında görmeye yetecek kadar uzun sürebilir.
• LASIK: lazer destekli bir prosedürüdür ve miyopluğu düzeltmek için yapılan en yaygın ameliyattır. LASIK prosedüründe göz doktoru, korneanın üst kısmından bir flep kesmek için bir lazer kullanır, iç kornea dokusunu yeniden şekillendirir ve ardından flebi tekrar yerine bırakır.
• LASEK: lazer destekli bir subepitelyal keratektomi prosedürüdür. LASEK prosedüründe, göz doktoru korneanın yalnızca üst katmanından (epitel) bir flep kesmek, dış katmanları yeniden şekillendirmek ve ardından flebi kapatmak için bir lazer kullanır.
• PRK: "fotorefraktif keratektomi "nin kısaltmasıdır ve hafif veya orta dereceli miyopluğu düzeltmek için kullanılan bir lazer göz ameliyatı türüdür. Ayrıca hipermetrobu ve/veya astigmatı da düzeltebilir. PRK prosedüründe, göz doktoru korneanın ön yüzeyini keser ve yüzeyi yeniden şekillendirmek için bir lazer kullanır, bu da onu düzleştirir ve ışık ışınlarının retinaya odaklanmasını sağlar. LASIK'ten farklı olarak, göz doktoru bir flep kesmez ve kornea bir ila iki hafta içinde üst tabakasını yeniden oluşturur. PRK, daha ince veya pürüzlü bir yüzeye sahip korneaları olan kişiler için daha iyidir çünkü benzer bir LASIK ameliyatına göre daha az kornea dokusunu bozar.
• Fakik göz içi lensler: Bunlar, yüksek miyobu olan veya korneaları PRK veya LASIK için çok ince olan kişiler için bir seçenektir. Doktor fakik göz içi lensleri gözün içine, doğal merceğin hemen önüne yerleştirir.
• Göz içi lens implantı: Bu, göz doktorunun göze cerrahi olarak yeni bir mercek yerleştirmesine ve doğal merceğin yerini almasına olanak tanır. Bu prosedür katarakt gelişmeden önce gerçekleştirilir.
• Görme terapisi: Odaklanma kaslarındaki spazmlar miyoba neden oluyorsa bu bir seçenektir. Göz egzersizleri ile kaslar güçlendirilebilir ve odaklanma iyileştirilebilir. Bu tedavi miyop olan herkes için uygun değildir. Bir göz muayenesinden sonra, göz doktoru bunun kişi için bir seçenek olup olmadığını ona bildirecektir.

Miyop Önlenebilir mi?

Aileden gelen bir durum olduğu için miyopluk önlenemez ancak bazı yollarla miyopluk riski azaltılabilir.

Miyop Olma Riski Nasıl Azaltılabilir?

Bazı göz uzmanları, dışarıda yeterince zaman geçirerek ve ekran karşısında geçirilen süreyi sınırlandırarak miyop geliştirme riskinin azaltılabileceğine inanmaktadır. Ayrıca kişiden okuma veya dikiş dikme gibi yakın işlerde geçirilen süreye de dikkat etmesi istenebilir.

Miyobu Olanları Ne Bekler?

Miyop geçmeyen bir durumdur. Tedaviler gözlük veya kontak lens kullanmayı içerir. Görüşü düzeltmek için ameliyat olunabilir.

Miyobun Seyri Nasıldır?

Miyobun seyri, miyopluğun türüne bağlı olarak değişebilir. Genellikle doktorlar, basit miyobu kolayca tedavi edebilirler. Nadir görülen yüksek derece miyopluk veya patolojik miyopi vakalarında seyir daha farklı olabilir. Yüksek miyop genellikle 20 ila 30 yaşları arasında kötüleşmeyi durdurur. Yine de gözlük veya kontak lens kullanılabilir ya da ameliyat olunabilir.

Yüksek miyopluk, patolojik miyopluğa ve yaşamın ilerleyen dönemlerinde daha ciddi görme sorunlarına yol açabilir. Bu komplikasyonlar görme kaybına neden olabilir. Düzenli göz muayeneleri herkes için önemlidir ancak özellikle yüksek derece miyobu veya patolojik miyopluğu olanlar için çok daha önemlidir. Göz doktoru tarafından belirlenen programa uyulmalıdır.

Miyobun Kötüleşmesi Nasıl Önlenebilir?

Miyopluğun tedavisi olmasa da genel göz sağlığını destekleyebilecek günlük adımlar atılabilir.  Kişinin çocukları ve kendisi için göz yorgunluğuna yol açan aktivitelere sınır koyması özellikle önemlidir.

Görme ile aşağıdaki ipuçlarına uymak faydalı olabilir:

• Dijital cihazlarda geçirilen zamanı sınırlamak.
• Göz kaslarını esnetmek için ekran molaları vermek.
• Loş ışıkta okumamak veya çalışmamak.
• Dışarı çıkmak ve dışarıdayken güneş gözlüğü takmak.
• Bazı spor veya hobiler için koruyucu gözlük takmak.
• Sigara içmeyi bırakmak.
• Düzenli göz muayeneleri planlamak.
• İlerlemeyi yavaşlatmak için doktordan atropin göz damlası istemek.
• Doktordan çocuklarda ilerlemeyi yavaşlatmak için çift odaklı kontak lensler hakkında bilgi almak.

Gözleri Sağlıklı Tutmak İçin Hangi Yiyecekler Yenmelidir?

Herkesin gözleri, hayati göz dokularını ve fonksiyonlarını korumak için tüketilen gıdalardaki besinlere ihtiyaç duyar. Beslenme, gözleri büyüyen ve gelişen çocukların görmesi için özellikle önemlidir. Kafeinli kolalar ve diğer alkolsüz içecekleri sınırlandırmanın yanı sıra, yeterince su içerek susuz kalmamak önemlidir.

Ayrıca aşağıdakiler yönünden zengin gıdalar tüketilmeye çalışılmalıdır:

• A Vitamini: Gözlerin yüzeyini ve sağlıklı görmeyi korumak için beslenme düzeninde yeterli miktarda antioksidan A vitaminine ihtiyaç vardır. Her diyet tercihi için A vitamini açısından zengin kaynaklar mevcuttur. Bitki bazlı seçenekler arasında tatlı patates, yeşil yapraklı sebzeler ve havuç gibi sebzeler bulunur. Peynir, yağlı balık veya karaciğer gibi hayvansal gıdalar da tercih edilebilir.
• C Vitamini: Günlük C vitamini almak için en iyi besinler portakal, greyfurt, çilek ve brokoli gibi meyve ve sebzelerdir.
• Lutein: Gözlerin retinaya zarar verebilecek zararlı mavi ışığı filtrelemesine yardımcı olan luteini yeterince alabilmek için yeşil yapraklı sebzeler tüketilmelidir.

Kişi kendisi veya çocuğunun yeterli vitamin ve mineral almadığını düşünüyorsa, beslenmesini bir multivitamin ile destekleyebilir. Ancak vücudun haplardaki vitaminleri, gıdalarda doğal olarak bulunan vitaminler kadar iyi ememediği unutulmamalıdır. Herhangi bir takviyeye başlamadan önce bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir. Kişinin görme yetisine dikkat etmesi; düzenli göz muayeneleri, iyi bir göz bakım rutini ve sağlıklı bir beslenme anlamına gelir. Bu sağlıklı alışkanlıkları sürdürmek, gelecekte iyi bir görüşe sahip olmaya yardımcı olacaktır.

Miyop İçin Ne Zaman Doktora Görünülmelidir?

Düzenli göz muayeneleri herkes için önemlidir. Görüşte herhangi bir değişiklik olduğunda bir göz doktoruna başvurmak özellikle önemlidir. Çocukları olanlar, onların çok fazla gözlerini kıstıklarını veya görmek için eşyaları yüzlerine yaklaştırdıklarını fark ederlerse bir göz doktorundan randevu almalıdırlar. Görmede aşırı değişiklikler olması durumunda (ani görme kaybı veya görülen uçuşan noktaların veya ışık parıltılarının sayısında belirgin bir artış fark etmek gibi) derhal tıbbi yardım alınmalıdır. Retina dekolmanı gibi bazı durumlar acil müdahale edilmesi gereken tıbbi durumlardır.

Miyop Yaşla Birlikte Kötüleşir mi?

Miyopluk zamanla kötüleşebilir. Özellikle de vücudun hızla büyüdüğü ergenlik öncesi ve ergenlik yıllarındaki büyüme atakları sırasında. 20 yaşına gelindiğinde miyopluk genellikle yavaşlar. Bir yetişkin olarak da miyop teşhisi alınabilir. Bu durum genellikle görsel stres ya da diyabet veya katarakt gibi bir hastalıktan kaynaklanır.

Okuma veya bilgisayar işi yapma gibi yakın aktivitelere çok fazla zaman harcayarak görsel stres yaşanabilir. Göz uzmanları, odaklanma kaslarının bu şekilde aşırı kullanılmasından dolayı "yakın viteste" takılı kalabileceğine inanmaktadır. Ani gelişen miyobu olan, uçuşan noktalar (görüş alanında beliren noktalar), ışık parlamaları veya gölgeler ya da bir gözde ani görme kaybı yaşayan bir yetişkinseniz, daha ciddi bir sağlık sorununu ekarte etmek için derhal bir göz doktoruna başvurmanız gerekmektedir.

Birçok kişi miyopluk (uzağı görememe) teşhisi alır. Günümüzde bu duruma rağmen keskin görüş elde etmeyi mümkün kılan tedaviler mevcuttur. Düzenli göz randevuları almak ve bunlara uymak önemlidir. Herhangi bir görme sorununu erken teşhis ve tedavi etmek en iyisidir. Unutulmamalıdır ki bilgisayar veya akıllı telefonlarda çok fazla zaman geçirerek gözlerin "yakın viteste" takılıp kalmasına izin verilmemelidir. Dışarı çıkmak, yürüyüş yapmak, temiz hava almak vücuda ve gözlere iyi gelir.