Medicabil logo

Göz Muayenesi Nasıl Yapılır? Neleri Tespit Eder?

  • Ana Sayfa
  • Göz Muayenesi Nasıl Yapılır? Neleri Tespit Eder?

Göz Muayenesi Nasıl Yapılır? Neleri Tespit Eder? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Göz muayenesi sırasında doktor, kişinin görüşünü ve göz sağlığını kontrol eder. Göz doktorları gözle ilgili olmayan sağlık sorunlarını da tespit edebilir. Gözlerin düzenli olarak kontrol ettirilmesi gerekir. Göz muayeneleri ağrısızdır ve genel sağlığı korumanın önemli bir parçasıdır.

Göz Muayenesi Nedir?

Tam bir göz muayenesi sırasında doktor, gözlere yakından bakar ve çeşitli testler yapar. Bazı testler görüşü kontrol eder ve kişinin gözlük veya lens ihtiyacı olup olmadığını belirler. Diğer testler göz sağlığını değerlendirir ve bir göz hastalığı olup olmadığını kontrol eder. Muayene, doktorun genel sağlığı değerlendirmesine yardımcı olabilir.

Doktorlar gözlere bakmak için özel ekipmanlar, aletler ve ışıklar kullanacaktır. Bu testler genellikle acı vermez ancak biraz rahatsız edici olabilirler. Düzenli göz muayeneleri ile doktor görüşteki değişiklikleri izler, göz sorunlarını tespit eder ve gözleri sağlıklı tutmaya yardımcı olur.

Göz Doktoru, Optometrist ve Optisyen Arasındaki Fark Nedir?

Optometristler ve oftalmologlar gözlerini bakımı konusunda uzmanlaşmış doktorlardır. Bir göz doktoru göz muayenesi yapar ve göz sorunlarını teşhis ve tedavi eder. Oftalmologlar göz sorunlarını düzeltmek için ameliyat da yapabilirler.

Bir optisyen düzeltici lensler konusunda kişiye yardımcı olur. Optisyenler doktor değildir ancak gözlük çerçevesi seçmeye yardımcı olmak için eğitim almışlardır. Ayrıca gözlüklerin ve kontak lenslerin kişiye uygun olmasını sağlarlar.

Gözler Ne Sıklıkla Kontrol Ettirilmelidir?

Çoğu çocuk ve yetişkin her bir ila iki yılda bir kapsamlı bir göz muayenesi yaptırmalıdır. Göz hastalığı veya görme sorunları riski daha yüksek olan kişilerin gözlerini daha sık kontrol ettirmeleri gerekebilir.

Aşağıdaki durumlarda daha sık göz muayenesi olmak gerekebilir:

  • 60 yaşın üzerinde olmak.
  • Afrika veya Hispanik kökenli olmak.
  • Fazla kilolu veya obeziteye sahip olmak.
  • Göz ameliyatı geçirmiş olmak, göz yaralanması veya felç nedeniyle göz hasarı yaşamış olmak.
  • Ailede göz hastalığı öyküsü olması.
  • Diyabet gibi göz sorunlarına neden olabilecek bir sağlık sorununa sahip olmak.
  • Gözlük veya kontak lens kullanıyor olmak.

Göz Muayenesi Sırasında Hangi Testler Yapılabilir?

Doktor kişiye sağlığı ve aile geçmişi hakkında sorular sorduktan sonra çeşitli testler yapacaktır. Bazı testler görüşü kontrol eder. Diğer testler, gözün etrafındaki kaslar ve kan damarları da dahil olmak üzere göz sağlığını değerlendirir.

Göz muayenesi sırasında doktor, gözün nasıl genişlediğini görmek için göz bebeğine ışık tutacaktır. Göz bebeği, irisin (gözünüzün renkli kısmı) ortasındaki küçük açıklıktır. Doktor ayrıca gözlerin nasıl hareket ettiğini, odaklandığını ve bir ekip olarak birlikte nasıl çalıştığını da kontrol edecektir.

Göz muayenesi sırasında yapılabilen standart testler şunları içerir:

  • Görme keskinliği: Doktor kişiden bir göz tablosundaki (Snellen tablosu) harfleri belli bir mesafeden okumasını ister. Her seferinde bir göz kapatılır. Doktor, daha iyi görmeye yardımcı olmak için birkaç merceği olan phoropter adı verilen bir cihazdan bakarken harflerin okunmasını isteyebilir. Refraksiyon olarak adlandırılan bu işlem, doktora kişinin gözlüğe ihtiyacı olup olmadığını söyler ve doğru düzeltici lens reçetesinin bulunmasına yardımcı olur.
  • Otomatik refraksiyon: Doktorlar, küçük çocuklarda ve iletişim kurmakta zorlanan kişilerde görme keskinliğini ölçmek için bir otomatik refraktör kullanır. Bir otorefraktör göze ışık tutar ve gözün tepkisini ölçer. Otomatik refraksiyon, doktorların görmeyi düzeltmek için doğru lens reçetesini bulmalarını sağlar.
  • Görme alanı: Periferik (yan) görüşü kontrol etmek için doktor, bir parmağını veya bir nesneyi kaldırır ve yüzün bir tarafından diğerine yavaş yavaş hareket ettirir. Doktor nesneyi yukarı ve aşağı hareket ettirebilir ve gözlere yaklaştırabilir. Sadece gözler hareket ettirilir, baş oynatılmaz. Birçok doktor muayenehanesi bu testi yapmak için bir bilgisayar programı kullanır. Bu test doktora tüm görüş alanı hakkında bilgi verir.
  • Renk görme testi: Renk körlüğünü (renk eksikliği) kontrol etmek için doktor, kişiye renkli noktalar içeren bir dizi resim gösterecektir. Noktalar arasında farklı renklerde sayılar gizlenmiştir. Renk körlüğü olan kişiler sayıları göremeyebilir.
  • Kornea topografisi: Doktor korneanın bir "haritasını" oluşturmak için bir bilgisayar kullanır. Kişi bir nesneye bakar ve bilgisayar korneanın binlerce ölçümünü alır. Bu test kornea eğriliğini (astigmatizma) gösterebilir. Doktorlar bunu kontak lens takmak ve kornea nakli ve diğer göz ameliyatlarına hazırlanmak için kullanırlar.
  • Oftalmoskopi: Doktor göz bebeklerini büyütmek için göz damlası kullanır. Göz bebekleri tamamen genişleyene kadar beklenir (yaklaşık 15 ila 20 dakika). Daha sonra doktor, göze ışık tutmak için elde tutulan bir alet kullanır. Göz bebekleri açıkken doktor; kornea, lens, retina, optik sinir ve çevredeki kan damarlarını inceleyebilir. Bu testin bir diğer adı da fundoskopidir.
  • Yarık lamba muayenesi: Göz bebekleri özel göz damlalarıyla genişletildikten sonra doktor bir masaya monte edilmiş bir mikroskop (yarık lamba) kullanarak gözleri inceler. Çene ve alın ekipmanın üzerine konulur. Doktor, yarık lamba aracılığıyla kişinin gözlerine bakar. Yarık lamba, doktorun gözün parçalarını yüksek büyütme altında görmesini sağlar.
  • Tonometri: Bu test gözdeki basınçla ilgili sorunları tespit eder. Artan basınç glokom belirtisidir. Doktor bölgeyi uyuşturmak için göze damla damlatır. Ardından tonometre adı verilen bir alet korneaya küçük bir hava püskürtür. Aplanasyon tonometrisi sırasında doktor, korneayla nazikçe temas eden düz uçlu bir koni kullanır. Cihaz, korneanın bir kısmını düzleştirmek için gereken basınç miktarını ölçer.
  • Fundus fotoğrafı ve optik koherens tomografi (OCT): Bu görüntüleme testleri retina ve optik sinir gibi gözdeki yapıları değerlendirmek için kullanılır. Göz bebeği genellikle (ancak her zaman değil) önce genişletilir. Dijital görüntüler (fotoğraflar) elde etmek için bir kamera kullanılır veya birkaç saniye içinde binlerce görüntü elde etmek için bilgisayarlı düşük güçlü bir görüntüleme tarama sistemi kullanılır (OCT). Görüntü desenleri çeşitli retina, optik sinir ve kornea durumlarını teşhis etmek ve/veya takip etmek için kullanılabilir.

Göz Muayeneleri Neyi Değerlendirir?

Kapsamlı göz muayeneleri doktora görüş hakkında bilgi verir. Bu testler göz doktorlarına düzeltici lenslere ihtiyaç olup olmadığını ve reçetenin ne olması gerektiğini söylerler.

Bir göz muayenesi sırasında doktor, aşağıdakiler başta olmak üzere gözle ilgili çeşitli durumları arayacaktır:

  • Astigmatizm, miyopi (yakını görememe), hipermetropi (uzağı görememe) veya presbiyopi (yakını görememe) gibi kırılma kusurları.
  • Görme değişiklikleri, az görme ve katarakt, glokom, maküler dejenerasyon veya retina ayrılması belirtileri.
  • Şaşılık (şaşı göz) veya ambliyopi (göz tembelliği) gibi gözleri destekleyen kaslarla ilgili sorunlar.
  • İntraoküler melanom ve retinoblastom dahil olmak üzere gözdeki tümörler ve kanser (intraoküler kanser).

Doktor ayrıca gözle ilgili olması gerekmeyen çok çeşitli durumları, hastalıkları ve bozuklukları da kontrol edecektir.

Gözlerdeki sorunlar veya değişiklikler, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli durumların işareti olabilir:

  • Lupus ve multipl skleroz (MS) gibi otoimmün bozukluklar.
  • Diyabete bağlı retinopatiye neden olabilen diyabet.
  • Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol veya arter hastalığı.

Göz Muayenesinden Sonra Ne Beklenmelidir?

Gözler büyütüldüyse, muayeneden sonraki birkaç saat boyunca görüş bulanık olacaktır. Gözler ayrıca ışığa karşı daha hassas olacaktır. Göz büyütme işleminden sonraki birkaç saat boyunca araba kullanmaktan, kitap okumaktan ve ekranlara bakmaktan kaçınmak gerekir. Göz bebekleri normale dönerken gözleri güneşten korumak için güneş gözlüğü takıldığında emin olunmalıdır. Genişletmeye ihtiyaç yoksa normal aktivitelere hemen geri dönülebilir.

Göz Muayenesi Sonuçları Ne Zaman Öğrenilir?

Çoğu zaman doktor göz muayenesinin sonuçlarını kişiye hemen verecektir. Kişinin gözlük veya lens ihtiyacı varsa hasta randevudan bir reçete ile ayrılır. Ayrıca görüşü, göz yapısı ve göz sağlığı hakkında da bilgi sahibi olacaktır. Bazen doktor bir takip randevusu veya ek testler de önerebilir.

Göz muayeneleri yalnızca daha iyi görmeye yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda görme kaybına neden olabilecek göz sorunlarını da tespit eder. Bu sorunların birçoğunun dışarıdan fark edilen herhangi bir belirti veya semptomu yoktur, bu nedenle bunları yakalamanın tek yolu bir muayenedir. Kişi doktoruna ne sıklıkla göz muayenesi olması gerektiğini sormalıdır. Kişi bir göz doktorunu ziyaret ettiğinde, ailesinin göz sağlığı geçmişiyle ilgili bilgileri paylaştığından da emin olmalıdır. Düzenli göz muayeneleri genel sağlığı korumanın önemli bir parçasıdır.