Fazla Kilolu Olmak Ne Anlama Gelir? Kimler Fazla Kilolu Kabul Edilir?

Fazla Kilolu Olmak Ne Anlama Gelir? Kimler Fazla Kilolu Kabul Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Fazla kilolu olmak, aşırı vücut yağına sahip olmak anlamına gelir. Doktorlar vücut kitle indeksini (BMI) hesaplamak için boyu ve kiloyu ölçerek fazla kiloyu teşhis eder. BMI'nin 25 veya daha fazla olması kişinin fazla kilolu olduğu anlamına gelir. Birçok şey fazla kilolu olmaya neden olabilir. Tedavi, nasıl ve ne yendiğini değiştirmeyi ve daha aktif olmayı içerir.

Fazla Kilo Olarak Kabul Edilen Değer Nedir?

Vücut kitle indeksi (BMI) 25 ila 29,9 kg/m2 arasındaysa doktor kişiye aşırı kilolu olduğunu söyleyebilir. Vücut kitle indeksi, sahip olunan vücut yağı (yağ dokusu) miktarının bir tahminidir. Doktorlar BMI'yi kilogram (kg) cinsinden ağırlığı metre (m2) cinsinden boyun karesine bölerek hesaplar.

Fazla kiloluluk yaygın bir tıbbi durumdur. Araştırmalar ABD'de her 3 yetişkinden 1'inin ve her 6 çocuktan 1'inin bu duruma sahip olduğunu göstermektedir. Fazla kilolu olmak da aynı obezite gibi çeşitli tedaviler ve yönetim teknikleri gerektirebilen karmaşık bir durumdur. Fazla kilolu olmak hakkında daha fazla bilgi edinmek (buna neyin sebep olduğu ve bu konuda neler yapılabileceği gibi) kişiye yardımcı olabilir.

Fazla kilolu olmak (4-5 kg kadar fazla yağa sahip olunsa bile) sağlık durumunda bir fark yaratabilir. Vücutta ciddi tıbbi sorunlara yol açabilecek değişikliklere neden olabilir. Özgüveni etkileyebilir ve obezite geliştirme riskini artırır.

Kişi Fazla Kiloluysa Ne Olur?

Genel olarak fazla kilolu olmak, vücudun işlerini yapmasını zorlaştıran koşullara yol açabilir. Örneğin kişide aşırı kilo varsa aşağıdakilere sahip olabilir:

• Yüksek kan basıncı (hipertansiyon): Fazla kilolu olmak, kalbin kanı vücutta hareket ettirmek için daha fazlasını yapması gerektiği anlamına gelir. Aşırı kilo, kan basıncını yönetmeye yardımcı olan böbrekleri de etkiler.
• Yüksek kan kolesterolü (hiperlipidemi): Bu, kandaki aşırı lipidler veya yağlardır. Doymuş yağları veya trans yağları öne çıkaran yemekler aşırı kilo ve hiperlipidemi riskini artırır.
• Yüksek kan şekeri (hiperglisemi): Aşırı vücut yağı, özellikle de göbeğin etrafındaki yağ, vücudun tükettiği yiyecek ve içeceklerdeki karbonhidratlardan gelen şekeri (glikoz) nasıl işlediğini etkiler.
• Eklem hasarı: Aşırı kilolu olmak dizler üzerindeki baskı miktarını artırarak osteoartrit riskini artırır ve kıkırdağa zarar verir. Örneğin, 5 kilogram fazla vücut yağına sahip olmak dizlere fazladan 10 ila 25 kilogram baskı uygular.

Fazla Kilolu Olmak Ne Kadar Zararlıdır?

Fazla kilolu olmak obezite geliştirme riskini artırır. Obezite; kalp hastalığı, Tip 2 diyabet ve diğer tıbbi durumları tetikleyebilir.

Yüksek BMI Her Zaman Fazla Kilolu Olmanın Bir İşareti midir?

Her zaman değildir. Örneğin kişinin vücut kompozisyonu kas ağırlıklı ve yağsız olabilir. Tartılmak ve BMI tahmini, bu yağ ve kas dengesini yansıtmaz. Böyle bir durumda doktor, az yağlı, protein açısından zengin yemekler yenmesini ve kas geliştirme çalışmalarına devam edilmesini önerebilir.

Bir başka örnek de sağlığı yerinde olan fazla kilolu bir kişidir. Kan basıncı, kan kolesterolü ve kan şekeri seviyeleri normal aralıklardadır. Doktorlar bunu metabolik olarak sağlıklı obezite (MHO) olarak adlandırabilir. Bu kişi için daha düşük bir vücut kitle indeksine ulaşmak için kilo vermeye çalışmak yerine iyi beslenmeye ve aktif olmaya odaklanmak daha mantıklı olabilir.

Fazla Kilonun Belirtileri Nelerdir?

Fazla kilolu olmak öksürük veya baş ağrısı gibi belirtilere neden olmaz. Bir doktor kişinin BMI değerini hesapladıktan sonra aşırı kilolu olduğunu söyleyebilir. Vücut şekli, özellikle de kiloyu bel bölgesinde taşıyor olmak, fazla kilolu olmanın bir belirtisi olarak değerlendirilebilir.

Fazla Kiloya Ne Sebep Olur?

Fazla kilo, vücudun ne kadar gıdaya (enerjiye) ihtiyacı olduğu ile tüketilen gıda ve sıvı miktarı arasındaki denge bozulduğunda ortaya çıkar. Bunun gerçekleşmesinin birçok nedeni vardır:

• Yeme alışkanlıkları: Vücudun ihtiyaç duyduğundan daha fazla kalori tüketmek, yüksek şekerli yiyecek ve içecekler ile yüksek miktarda doymuş yağ içeren yiyecekler yemek aşırı kiloya neden olabilir.
• Genetik: Araştırmalar, obezite hastalarının iştahlarını etkileyen belirli genlere (obeziteye yatkınlık genleri) sahip olduğunu göstermektedir. Fazla kilolu kişilerin de aynı genetik yapıya sahip olup olmadığı net değildir.
• Yeterli fiziksel aktivite olmaması: Sosyal medyada gezinmek veya bir TV programının birkaç bölümünü izlemek gibi çok fazla ekran süresi, fiziksel aktivite için ayrılacak zamanı tüketebilir.
• Yeterince uyumamak: En az yedi saatlik uykuyu kaçırmak, iştahı kontrol altında tutan hormonları etkileyebilir.
• Stres: Beyin ve vücut, strese tepki olarak açlığı yöneten kortizol gibi hormonları daha fazla üretir. Bu nedenle stresli olunduğunda, vücudun ekstra yağ olarak depoladığı yağ veya şeker oranı yüksek yiyeceklerin (rahatlatıcı yiyecekler) tüketilme olasılığı daha yüksektir.
• Altta yatan sağlık sorunları: Polikistik over sendromu ve metabolik sendrom gibi bazı durumlar kilo alma gibi yan etkilere neden olabilir.

Doktorlar Fazla Kilolu Olmayı Nasıl Teşhis Eder?

Doktor kişinin boyunu, kilosunu ve bel çevresini ölçecektir.

Doktor kemik yoğunluğu testi taraması veya biyoelektrik empedans analizi gibi vücut kompozisyonu testleri isteyebilir. Bu test, bir elektrik akımının kişinin içinde geçme hızına bağlı olarak vücut kompozisyonunu ölçer. Ancak genel sağlık durumu daha önemlidir. Doktor kişiye şunları soracaktır:

• Tıbbi geçmiş: Bu, sahip olunan tüm tıbbi durumları ve ilaçlar da dahil olmak üzere bu durumlar için alınan tedavileri içerir. Doktor biyolojik ebeveynlerin obezite veya aşırı kilo ile ilgili deneyimlerini sorabilir.
• Kilo geçmişi: Örneğin kişinin uzun yıllardır aşırı kilolu olduğunu düşünüp düşünmediği veya kilo alımının yeni olup olmadığı sorulabilir. Doktor kişinin herhangi bir kilo verme programıyla ilgili deneyimini de öğrenmek isteyebilir.
• Yaşam tarzı: Mevcut yeme alışkanlıkları, nasıl uyunduğu ve gündelik hayatta ne kadar aktivite yapıldığı gibi şeyler hakkında sorular sorabilir.
• Zihinsel sağlık: Düşünme, hissetme ve davranma şeklini etkileyebilecek stres ve diğer şeyler hakkında sorular sorabilir. Stres ve diğer sorunlar daha fazla yemeye neden olabilir.

Doktor ayrıca yaşamsal belirtileri inceleyebilir ve bazı kan testleri isteyebilir. Bu eksiksiz sağlık profilini, aşırı kilo ve sahip olunabilecek ilgili durumları teşhis etmek için kullanacaktır.

Fazla Kilo Nasıl Tedavi Edilir?

Genel olarak doktor, yaşam tarzı değişiklikleri önerecektir. Örneğin ne yendiği ve ne kadar aktif olunduğu konusunda değişiklikler yapılmasını önerebilir. Bazı insanlar stres veya diğer duygusal sorunlar nedeniyle aşırı kiloya sahiptir. Bu durumda doktor, bilişsel davranışçı terapi gibi zihinsel sağlık desteği önerebilir. Bu terapi, yeme alışkanlıklarını etkileyen stres veya duyguları yönetmeye yardımcı olabilir.

Fazla Kilo İçin Kullanılan İlaçlar Nelerdir?

Çoğu zayıflama ilacı, obezitesi olan, yani BMI değeri 30 veya daha fazla olan kişilere yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Kişinin fazla kilosu ve obeziteye bağlı diğer ek hastalıkları varsa ilaç almaya hak kazanabilir.

Fazla Kilolu Olmak Nasıl Önlenebilir?

Kişi kendisi için doğru olan kiloya karar verdikten sonra, bir sonraki adım uzun vadede sürdürülebilecek alışkanlıklar oluşturmaktır. İşte bazı öneriler:

• Beslenme düzenine kaliteli yiyecekler eklemek: İşlenmiş gıdalar yerine yağsız proteinler (fasulye ve baklagiller), sağlıklı yağlar ve yüksek lifli gıdalar tercih edilebilir. Gün boyunca bol su içilmelidir.
• Şekeri ve işlenmiş gıdaları azaltmak: Yüksek şekerli ve yüksek oranda işlenmiş gıdalar aşırı kilonun yaygın bir nedenidir. Koşuştururken yemek yememek için öğünler önceden planlanmalıdır.
• Daha fazla hareket etmek: ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, yetişkinlerin haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta aerobik egzersiz veya fitness seviyesine uygun herhangi bir aktivite yapmasını önermektedir.
• Stres yönetimi yapmak: Stresin herkesi tatsız bir güne karşılık tatlı bir şeyler yemek için dolapları karıştırmaya ittiği zamanlar vardır. Meditasyon, iyi beslenme ve açık havada vakit geçirmek yardımcı olabilir.

Fazla Kilosu Olanları Neler Bekler?

Fazla kilolu olmak obezite geliştirme riskini artırır. Ancak hangi kilonun kişi için doğru olduğunu anlamak, iyi beslenmek ve daha fazla hareket etmek bu riski azaltmaya yardımcı olacaktır.

Verilen Kiloları Geri Almaktan Nasıl Kaçınılabilir?

Kilo vermeye yardımcı olan iyi alışkanlıkları sürdürmek gereklidir. Kilo kaybını analiz eden araştırmalar, çoğu insanın hedef kilolarına ulaştıktan sonraki iki yıl içinde verdikleri kiloların %50'sini geri aldıklarını göstermektedir. Uzmanların bunun neden olduğuna dair aşağıdakiler gibi bazı teorileri vardır:

• Obezojenik ortam: Obezojenik, işlenmiş ve fast food gıdalardan kaçınmayı veya fiziksel aktivite için zaman bulmayı zorlaştıran günlük sorunlar için kullanılan sofistike bir terimdir.
• Ayar noktası teorisi: Bu teoriye göre vücut, kilo kaybına bir tehdit olarak tepki verir. Kilo verildiğinde yiyeceklerle alınan enerji miktarı, günlük aktivitelerde kullanılan enerjiden daha azdır. Buna karşılık olarak vücut, aç hissetmeyi sağlayan daha fazla hormon ve tok hissetmeyi sağlayan daha az hormon salgılar.

Tekrar aşırı kilolu olmamak için her zaman çalışmak gerektiğini fark etmek cesaret kırıcı olabilir. Araştırmalar iki şeyin yardımcı olabileceğini göstermektedir:

• Öğünlerde makul porsiyonlarda yağsız protein, yapraklı sebze ve meyve bulundurmak. Vücudun açlık hormonları salgılamaması için açlığı giderecek kadar yemek gerekir.
• Kuvvet antrenmanı egzersizleri ile kas geliştirmek. Kas, yağdan daha hızlı kalori yakar. Daha fazla kalori yakarak ayar noktası düşürülebilir.

Çocuğunun Fazla Kilolu Olduğunu Düşünenler Ne Yapabilir?

2-19 yaş arası çocuklarda aşırı kilo başta ABD olmak üzere dünyada giderek artan bir endişe kaynağıdır: Her 6 çocuktan 1'i fazla kiloludur. Çocuğunun kilosu hakkında endişeleri olanlar, bir çocuk doktorundan randevu alıp bunları paylaşmalıdır.

Fazla kilo bir sayı oyunu olabilir: Tartıdaki sayılar, vücut kitle indeksi tablosundaki sayılar, hatta dolaptaki kıyafetlerin beden etiketlerinde görünen sayılar. Kişi kendine karşı nazik olmalıdır çünkü sayılar insanları tanımlamaz ancak bir doktor kişinin aşırı kilolu olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir. Vücut kitle indeksi (BMI) bir rehber olsa da kişiye ya da doktoruna sağlık durumunun tam bir resmini vermez. Doktor tansiyon gibi diğer başka ölçümlere de bakacaktır. Doktor kişiye fazla kilolu olup olmadığını söyleyebilir ve doğru olan yönetim stratejilerini geliştirmek için onunla birlikte çalışabilir.