Dehidrasyon Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Dehidrasyon Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Dehidrasyon, vücutta yeterli miktarda su bulunmamasıdır. Bunu yenmenin en iyi yolu susamadan önce su içmektir. Susadıysanız zaten hafif dehidrasyona uğramışsınız demektir ve bu durum baş ağrısı, yorgunluk, baş dönmesi ve daha fazlası gibi dehidrasyon belirtilerine neden olabilir. Dehidrasyon, sıcak çarpması gibi yaşamı tehdit eden hastalıklara katkıda bulunabilir.

Dehidrasyon Nedir?

Sıcak bir yaz günü ve kendinizi susuz hissediyorsunuz. Bu, dehidrasyon belirtilerini hissetmeye başladığınız anlamına gelir. Hemen büyük bir bardak suya uzandığınızdan emin olun.

Dehidrasyon, vücudun normal şekilde çalışamayacağı kadar çok vücut sıvısı kaybettiğiniz bir durumdur. Alınandan daha fazla sıvı kaybedildiğinde ortaya çıkar. Dehidrasyon, özellikle sıcak bir günde çok terlediğinizde veya ateş, ishal veya kusma nedeniyle hasta olduğunuzda ortaya çıkabilir. Yeterince su içmiyorsanız veya idrar çıkışınızı artıran bir ilaç kullanıyorsanız da dehidrasyon meydana gelebilir.

Yeterince sıvı alınmadığında vücudun doğal tepkisi susuzluktur. Susuzluğa hemen sıvı, tercihen de su içerek cevap verilmelidir. Hafif dehidrasyon, genellikle daha fazla sıvı içerek tedavi edilebilir. Ancak dehidrasyonu fark etmek her zaman kolay değildir. Su içmeyi unutan yaşlı bir ebeveynde ya da susadığını söyleyemeyen huysuz bir bebekte görülebilir. Sadece kendinizi değil sevdiklerinizi de susuz bırakmadığınızdan emin olun. Sizde ya da sevdiklerinizde orta ya da şiddetli bir dehidrasyon vakası varsa damar yoluyla sıvı almak için hastaneye gidilmesi gerekebilir. Tedavi edilmediği takdirde ciddi dehidrasyon ölümcül olabilir.

Su Vücut İçin Ne İşte Yarar?

Vücudun %78'i, beynin ve kalbin %73'ü sudan oluşur. Kemiklerin %31'i, kasların ve böbreklerin %79'u ve cildin %64'ü sudur. Akciğerlerin ise %83'ü sudan oluşur.

Su, aşağıdakiler konusunda yardımcı olur:

• Sindirime yardımcı olur ve atıklardan kurtulmayı sağlar.
• Eklemleri yağlar.
• Tükürük üretir (yemek için ihtiyacımız olan).
• Vücudun kimyasallarını dengeler. Beynin hormon ve nörotransmitter oluşturmak için buna ihtiyacı vardır.
• Vücudun her yerine oksijen iletir.
• Kemiklere yastık görevi görür.
• Vücut ısısını düzenler.
• Beyin, omurilik ve hamileyseniz fetüsü için bir amortisör görevi görür.

Su, özellikle sıcak havalarda vücudumuz için çok önemlidir. Vücudun aşırı ısınmasını önler. Egzersiz yapıldığında kaslar ısı üretir. Yanmamak için vücudun bu ısıdan kurtulması gerekir. Sıcak havalarda vücudun ısıyı atmasının ana yolu terlemektir. Ter buharlaştıkça altındaki dokuları soğutur. Çok fazla terleme vücudun su seviyesini azaltır ve bu sıvı kaybı normal vücut fonksiyonlarını etkiler.

Dehidrasyon Belirtileri Nelerdir?

Kendinin veya çocuğunun ciddi şekilde susuz kaldığından şüphelenenler derhal tıbbi yardım almalıdır. Çocuklarda dehidrasyon belirtileri şunları içerir:

• Kuru dil ve kuru dudaklar.
• Ağlandığında gözyaşı olmaması.
• Günde altıdan az ıslak bez (bebekler için) ve sekiz saat boyunca ıslak bez veya idrar olmaması (küçük çocuklar için).
• Bebeğin kafasında çökük, yumuşak nokta.
• Çökük gözler.
• Kuru, buruşuk cilt.
• Derin, hızlı nefes alma.
• Soğuk, kızarmış eller ve ayaklar.

Yetişkinlerde dehidrasyon belirtileri şunları içerebilir:

• Baş ağrısı, sayıklama ve kafa karışıklığı.
• Yorgunluk (bitkinlik).
• Baş dönmesi, halsizlik ve sersemlik.
• Ağız kuruluğu ve/veya kuru öksürük.
• Yüksek kalp hızı ancak düşük kan basıncı.
• İştahsızlık ama şeker tüketme arzusu.
• Kızarmış cilt.
• Şişmiş ayaklar.
• Kas krampları.
• Isıya tahammülsüzlük veya üşüme.
• Kabızlık.
• Koyu renkli idrar. İdrar soluk, berrak bir renkte olmalıdır.

Dehidrasyon Ateşe Neden Olabilir mi?

Dehidrasyon tipik olarak ateşe yol açmaz. Ancak ateşe neden olan birçok hastalık ve rahatsızlık dehidrasyona da neden olabilir.

Dehidrasyon Yüksek Tansiyona Neden Olur mu?

Dehidrasyon aslında kan basıncının tehlikeli derecede düşük seviyelere inmesine neden olabilir. Bu olduğunda vücut bunu düzeltmek için çalışmaya başlar. Ancak bunu yaparken vücut aşırı düzeltme yapabilir ve kan basıncını yükseltebilir.

Dehidrasyon İshale Neden Olabilir mi?

Dehidrasyon ishale neden olmaz ancak ishal dehidrasyona neden olabilir. Şiddetli ishal vücutta sıvı kaybına neden olur.

Dehidrasyon Mide Bulantısına Neden Olabilir mi?

Dehidrasyon oryantasyon bozukluğuna ve baş ağrılarına yol açabilir. Bu baş ağrılarının belirtilerinden biri bulantı ve kusmadır.

Dehidrasyona Ne Sebep Olur?

Dehidrasyon, yeterince su içilmediğinde veya örneğin terleme, kusma ve/veya ishal yoluyla hızla su kaybedildiğinde meydana gelir. Diüretikler (idrar söktürücüler) gibi bazı ilaçlar idrara çıkmanın artmasına ve dehidrasyona neden olabilir.

Dehidrasyon İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Yeterince su içmeyen herkes susuz kalabilir. Ancak bebekler ve çocuklar daha yüksek risk altındadır çünkü susadıklarını ifade edemeyebilirler. Bu özellikle hasta olduklarında önemlidir. Bu nedenle çocuğun aldığı sıvı miktarının izlendiğinden emin olunmalıdır.

65 yaş ve üzeri yetişkinler de daha yüksek risk altındadır. Vücutlarında o kadar fazla su taşımazlar ve susadıklarını o kadar kolay anlayamazlar. Özellikle hafıza problemleri olan birine bakıyorsanız, onlara sık sık içecek bir şeyler vermek iyi bir fikirdir. İdrar yolu enfeksiyonu) gibi rahatsız edici bir enfeksiyon geçiriyor olsalar bile yine de sıvı tüketmeleri gerekir.

Dehidrasyonun Komplikasyonları Nelerdir?

Kendinizde veya çocuğunuzda ciddi dehidrasyon belirtileri varsa hemen tıbbi yardım alınmalıdır. Ciddi dehidrasyon aşağıdakiler de dahil olmak üzere ciddi komplikasyonlara yol açabilir:

• Elektrolit dengesizlikleri.
• Sıcak çarpması gibi sıcağa bağlı hastalıklar.
• Böbrek taşı ve böbrek yetmezliği gibi böbrek sorunları.
• Şok, koma ve hatta ölüm.

Dehidrasyon Nasıl Teşhis Edilir?

Eğer susadığınızı hissediyorsanız zaten susuz kalmışsınız demektir. Daha fazla sıvıya ihtiyacınız olduğunu anlamanın en kolay yolu budur. Olası dehidrasyon için doktorla görüşülürse, doktor semptomlara ve fiziki muayeneye dayanarak durumu teşhis edebilir. Laboratuvar testleri de dehidrasyonu teşhis etmeye yardımcıdır. Bu testler şunları içerebilir:

• Elektrolit düzeylerini ve böbrek fonksiyonlarını kontrol etmek için kan testleri.
• Dehidrasyonun olası nedenlerini kontrol etmek için idrar testleri.

Dehidrasyon Seviyeleri Nelerdir?

Doktorlar dehidrasyonu şu şekilde sınıflandırır:

• Hafif: Sadece oral (ağız yoluyla) olarak daha fazla sıvı almak gerekir. Su içilmeli ancak kusma ve ishal nedeniyle önemli ölçüde terleme veya sıvı kaybı yaşanıyorsa elektrolit içeren bir içecek tercih edilmelidir. 5 ya da 10 dakika sonra daha iyi hissedilecektir.
• Orta derecede: Orta derecede dehidrasyon için damar yoluyla hidrasyon gerekir. Bu tedavi bir acil serviste veya hastanede alınabilir.
• Şiddetli: Dehidrasyon belirtileri şiddetliyse bir sağlık uzmanına görünülmelidir. 112 Acil Çağrı Merkezi aranmalı ya da bir acil servise müracaat edilmelidir.

Doktor tedavi vermeden önce hangi seviyede dehidrasyon yaşandığını tespit edecektir.

Dehidrasyonu Tedavi Etmenin En Hızlı Yolu Nedir?

Dehidrasyonun en hızlı tedavisi su içmektir. Suya karıştırılan toz şeklindeki oral rehidrasyon poşetleri ile hidrasyonun artırılması denenebilir.

Susuz Kalan Çocuğun İyileşmesi İçin Evde Neler Yapılabilir?

• Çocuğun beslenme talimatlarına dikkatle uyulmalıdır.
• Doktorları tarafından aksi belirtilmedikçe 2 yaşından küçük çocuklara ishal için reçetesiz ilaç verilmemelidir.
• Çocuklar şekersiz sıvılar içmeye teşvik edilmelidir (şekerli gazlı içecekler, meyve suları ve aromalı içecekler ishali kötüleştirebilir).
• Bebekler normal şekilde emzirmeye devam edilmelidir.
• Elektrolit solüsyonları doktor tarafından önerildiği şekilde verildiğinde yardımcı olabilir.
• Çocuğa verilen sıvı ve yiyecek miktarı yavaşça artırılmalıdır.
• Ateş için çocuğa asetaminofen verilebilir. Çocuklara aspirin verilmemelidir.
• Çocuğun bol bol dinlenmesine izin verilmelidir.
• Kötüleşen veya geri gelen dehidrasyon belirtileri takip edilmelidir.

Dehidrasyonun Hastanede Tedavisi Nasıldır?

Dehidrasyon genellikle evde tedavi edilebilir ancak ciddi vakalarda hastaneye yatış gerekebilir. Hastane bakımı şunları içerebilir:

• Damar yoluyla verilen sıvılar.
• Elektrolit dengesizliğinin izlenmesi.
• Ateş için asetaminofen.
• Dinlenme.

Dehidrasyon Önlenebilir mi?

Ne kadar sıvı içildiği takip edilerek dehidrasyon önlenebilir. Yemekler de dahil olmak üzere gün boyunca su içilmelidir. Gazlı içecekler, alkol ve kafeinli içeceklerden kaçınılmalıdır. Yeterince sıvı aldığından emin olmanın bir yolu da idrarı kontrol etmektir. Berrak, soluk veya saman rengindeyse sorun yok demektir. Bundan daha koyu ise su içmeye devam edilmelidir.

Dehidrasyonu önlemek için aktif insanlar (spor yapan veya egzersiz yapan kişiler) açık hava aktivitesinden bir ila iki saat önce en az 500-600 ml sıvı içmelidir. Bundan sonra dışarıdayken her 10 ila 15 dakikada bir 200 ila 400 ml sıvı tüketilmelidir. Aktivite bitirildiğinde ise daha fazla su içilmelidir. Kaybedilenleri yerine koymak için en az 500 ila 800 ml daha içilebilir.

Ne Kadar Su İçmek Gerekiyor?

Tam olarak ne kadar suya ihtiyaç olduğu kiloya, yaşa, aktivite düzeyine, bulunulan ortamın iklimine ve diğer faktörlere bağlıdır. Diyabet, kalp hastalığı, kistik fibrozis ve diğer rahatsızlıkları olan kişilerin dikkatli olması gerekebilir. İhtiyaç duyulan su miktarı iklime ve giyilen kıyafetlere de bağlı olabilir. Standart tavsiye günde sekiz bardak su olsa da doğru miktarı teyit etmek için bir doktordan fikir alınabilir.

Hangi İçecekler Vücudu Nemlendirir, Hangileri Susuz Bırakır?

Bazı içecekler dehidrasyonu önlemede diğerlerinden daha iyidir. Sadece bir saat veya daha kısa süreli yürüyüş gibi düşük veya orta yoğunlukta bir aktivite yapmayı planlıyorsanız ihtiyacınız olan tek şey sudur. Bundan daha uzun süre egzersiz yapmayı planlıyorsanız veya birkaç saatten fazla güneş altında kalmayı öngörüyorsanız, bir tür sporcu içeceği ile sıvı almak daha iyi olabilir. Bunlar sadece sıvıyı değil, aynı zamanda terleme yoluyla kaybedilen sodyum ve potasyum gibi elektrolitleri de yerine koyar. Vücuttaki sodyum ve potasyumun çok fazla veya çok az olması sorunlara neden olabilir. Kas krampları elektrolit eksikliğinden kaynaklanıyor olabilir.

Doktorlar optimum hidrasyon için alkol veya kafein içeren içecekleri önermemektedir. Bu sıvılar vücuttan su çekme eğilimindedir ve dehidrasyonu teşvik eder. Meyve suyu ve meyveli içecekler çok fazla karbonhidrat ve çok az sodyum içerebilir ve mideyi rahatsız edebilir.

Kendime Ve Sevdiklerime Nasıl Daha Fazla Su İçirebilirim?

• Yanınızda bir su şişesi taşıyın ve onu dolu tutun.
• Yemekler de dahil olmak üzere şekerli içecekler yerine suyu tercih edin.
• Suya lezzet katın. Bir dilim misket limonu veya limon suyu, suyu daha lezzetli hale getirebilir. Bazı aromalı içecek karışımları da denenebilir ancak şekere dikkat edilmelidir.
• Su içeriği yüksek gıdalar tüketin. Birçok çorba, meyve ve sebze bu tanıma uymaktadır.
• Bir kerede çok fazla su içmekten hoşlanmıyorsanız gün boyunca yayılmış daha küçük dozları deneyin.

Dehidrasyonun Seyri Nasıldır?

Daha fazla sıvı içerek, genellikle herhangi bir hafif hidrasyon nöbetini tedavi edebilirsiniz. Daha orta ila şiddetli dehidrasyon vakaları, damar yolu sıvılarla tedavi için hastaneye yatmayı gerektirebilir. Tedavi edilmezse ciddi dehidrasyon; elektrolit dengesizlikleri, organ yetmezliği ve ölüm dahil olmak üzere ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Dehidrasyon Ne Kadar Sürer?

Dehidrasyona neden olan sorunu çözerseniz ve doğru miktarda sıvı alırsanız, hafif ila orta dereceli dehidrasyon bir günden kısa sürede geçecektir. Şiddetli dehidrasyon için bir hastanede tedavi görülmelidir. Uygun tedavi ile dehidrasyon iki ila üç gün içinde düzelmelidir.

Dehidrasyon İçin Neler İçilebilir?

Susadığınızı hissettiğinizde hemen su için. Unutmayın ki susadığınızı hissediyorsanız zaten susuz kalmışsınız demektir. Dehidrasyon belirtilerinin 5 ila 10 dakika gibi kısa bir sürede düzeldiğini görebilirsiniz.

Bir Bebekteki Dehidrasyon Konusunda Ne Zaman Endişelenilmelidir?

Bebek aşağıdaki durumlarda ise bebeğin doktoru ile iletişime geçilmelidir:

• Herhangi bir dehidrasyon belirtisi olması.
• Kusma veya ishalin artması.
• Sekiz saat içinde altının ıslanmaması veya idrar yapmaması.
• Uyuşuk olması (daha çok uyuyor ve daha az oynuyorsa).

Ne Zaman Acil Servise Başvurulmalıdır?

Dehidrasyon belirtilerin şiddetli olduğu düşünülüyorsa yardım istemekten çekinilmemelidir. Dehidrasyon; böbrek taşı, böbrek yetmezliği ve sıcak çarpmasına yol açabilir ve bunların hepsi yaşamı tehdit eden hastalıklardır. Aşağıdakiler gibi şiddetli dehidrasyon veya sıcak çarpması belirtileri olanların 112 Acil Çağrı Merkezi’ni araması veya en yakın acil servise başvurması gerekmektedir.

• 39,5 santigrat derece veya daha yüksek ateş.
• Kas seğirmesi.
• Kırmızı, sıcak ve kuru cilt.
• Mide bulantısı.
• Hızlı nabız.
• Nöbetler.
• Terleme eksikliği.
• Kafa karışıklığı, zihinsel durum değişikliği ve/veya konuşma bozukluğu.
• Baş dönmesi.
• Bayılma veya bilinç kaybı.
• Halüsinasyonlar.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

Doktora sormanın faydalı olabileceği sorular şunlardır:

• Susuz kalmama ne sebep oldu?
• Gelecekte susuz kalmayı nasıl önleyebilirim?
• Susuz kaldığımda ilaçlarımı değiştirmem gerekir mi?
• Suyu sevmiyorum, susuz kalmamak için başka bir şey içebilir miyim?
• Çocuğuma ilaç vermeli miyim? Eğer öyleyse, ne kadar süreyle ve günün hangi saatlerinde?
• Çocuğum ne zaman daha iyi hissetmeye başlayacak?
• Çocuğumu takip ziyareti için geri getirmem gerekecek mi?
• Çocuğumun alması veya kaçınması gereken belirli yiyecekler veya sıvılar var mı?
• Hangi semptomları size bildirmeliyim?

Dehidrasyon, vücutta yeterli miktarda su bulunmamasıdır. Birçok farklı nedenden dolayı ortaya çıkabilir ve tedavi edilmezse tehlikeli olabilir. Unutulmamalıdır ki susandığı hissediliyorsa zaten susuz kalınmış demektir. Susadığınızı hissettiğinizde daima vakit kaybetmeden su için. Dehidrasyon belirtilerinin 5 ila 10 dakika gibi kısa bir sürede iyileştiğini görebilirsiniz. Günlük olarak ihtiyaç duyulan su miktarı birçok faktöre bağlıdır, bu nedenle kişiyi tam olarak ne kadar suyun sağlıklı tutacağını belirlemek için en iyisi bu konuyu bir doktora danışmaktır.