Noktüri Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Noktüri Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Noktüri, idrara çıkma zorunluluğu sebebiyle gece boyunca birden fazla kez uyanmaktır. Nedenleri arasında çok fazla sıvı tüketmek, uyku bozuklukları ve mesane tıkanıklığı sayılabilir. Noktüri tedavileri sıvı kısıtlamasını ve aşırı aktif mesane semptomlarını azaltan ilaçları içerir.

Noktüri Nedir?

Noktüri, gece boyunca idrara çıkmak için uyanmaya neden olan bir durumdur. Bu durum aynı zamanda gece idrar sıklığı (geceleri daha sık idrar yapmak zorunda kalmak) olarak da adlandırılır. Noktüri, insanlar yaşlandıkça (genellikle 60 yaşından büyük) daha yaygın hale gelir ve bazen farklı nedenlerle tüm cinsiyetlerde görülür. İnsanların gece boyunca idrar yapmak için bir kez uyanması yaygın olabilir ancak daha sık işemek altta yatan bir durumun veya sorunun işareti olabilir.

Bir kişi gündüzleri çok fazla idrar yapıyorsa ancak geceleri tuvalete gitme miktarını sınırlayabiliyorsa, bu sık idrara çıkma olarak adlandırılır. Noktüri, yatma vaktinden sonra ve sabah uyanmadan önce kesinlikle birden fazla kez tuvaleti kullanmaktır. İster altta yatan tıbbi bir durumdan ister başka bir şeyden kaynaklanıyor olsun, düzenli uyku döngüsü bozulduğu için kişinin kendini yorgun hissetmesine neden olabilir.

Noktüri Ne Kadar Yaygındır?

Noktüri, 50 yaşından sonra yetişkinlerin %50'sinden fazlasını etkileyen yaygın bir durumdur. Erkeklerde 50 yaşından sonra daha yaygındır. Noktüri, 50 yaşından önce kadınlarda daha yaygındır. 30 yaşın üzerindeki her 3 kişiden 1'ini etkiler.

Noktüri Belirtileri Nelerdir?

Tipik olarak tuvalete gitmek için kalkmak zorunda kalmadan gece boyunca altı ila sekiz saat uyuyabilmek gerekir. Ancak noktürisi olan kişiler idrara çıkmak için gecede birden fazla kez uyanırlar. Bu durum normal uyku döngüsünde aksamalara neden olabilir ve kişiyi gün içinde yorgun ve daha az enerjili bırakabilir.

Noktüri belirtileri şunları içerebilir:

• Geceleri idrara çıkmak için iki kez veya daha fazla uyanmak.
• Poliüri. Bu, mililitre (toplam idrar hacmi) cinsinden çok fazla idrara çıkma anlamına gelir ancak mutlaka çok sık idrara çıkma anlamına gelmez.
• Gün içinde yorgunluk ve uyku hali. Bu, çok sık idrara çıkmanın tipik uyku döngüsünü kesintiye uğratması nedeniyle oluşur.

Noktürinin En Yaygın Nedenleri Nelerdir?

Cinsiyetler arasında geceleri işemek için uyanmaya katkıda bulunabilecek anatomik farklılıklar vardır. Örneğin, erkeklerde prostat bulunurken, kadınlarda doğumsal pelvik organ prolapsusu olabilir.

Tüm insanlarda gece idrara çıkmak için uyanmanın nedenleri şunlardır:

• Yatmadan önce çok fazla sıvı tüketmek: Alkol ve kafein içeren içecekler durumu daha da kötüleştirebilir.
• İdrar söktürücü içeren ilaçlar: Diüretikler veya su hapları vücudun fazla sıvı ve tuzu atmasına ve daha sık idrara çıkmaya neden olur.
• Azalmış mesane kapasitesi: İdrara çıkıldığında mesane tam olarak dolmuyor veya boşalmıyor olabilir. Mesane tıkanıklığı, mesanede şişme, enfeksiyon ve ağrı gibi şeyler buna neden olabilir.
• Alışkanlık veya rutin: İstemeden de olsa kişi kendini uyanmak ve idrara çıkmak için eğitmiş olabilir. Ya da alakasız bir nedenle uyanıyor ancak idrara çıkmak için uyandığını düşünerek doğrudan banyoya gidiyor da olabilir.

Bazı sağlık koşulları geceleri idrara çıkmak için uyanmaya neden olabilir. Bu koşullar aşağıdakileri içerir:

• Poliüri (vücut mesanenin tutamayacağı kadar çok idrar üretir).
• Diyabet.
• Yüksek tansiyon.
• İyi huylu prostat hiperplazisi veya prostat tıkanıklığı.
• Kalp hastalığı veya konjestif kalp yetmezliği.
• Obstrüktif uyku apnesi veya diğer uyku bozuklukları.
• Pelvik organ prolapsusu.
• Doğum, hamilelik veya menopoz.
• Huzursuz bacak sendromu.
• Ödem.

Noktürinin Komplikasyonları Nelerdir?

Mesane veya prostatı etkileyen birçok durum idrara çıkmak için uyanmak zorunda kalmaya neden olabilir. Altta yatan bu durumların tedavi edilmemesi, idrara çıkmak için uyanmak zorunda kalmaya devam etmeye veya durumun kötüleşmesine yol açabilir.

Noktürinin diğer bir komplikasyonu da genel sağlık durumu ve refah için önemli olan kaliteli uykunun kaybıdır.

Noktüri Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorun noktüri tanısı koymasına yardımcı olmak için gece tuvalete gidişlerin ve her gidişi çevreleyen faktörlerin bir günlüğünü tutmak yardımcı olabilir. Bu, ne kadar sıvı tüketildiği, ne sıklıkta idrara çıkıldığı, saatin kaç olduğu ve ne kadar idrar yapıldığı (mililitre cinsinden hacim) gibi şeyleri de içerebilir. Ne kadar idrara çıkıldığını bilmek zor olabilir ancak eczaneden ölçüm çizgileri olan bir idrar tutucu satın alınabilir ya da doktor eve götürülmesi için bir tane verebilir. Doktor noktürinin olası neden(ler)ini ve tedavisini belirlemek için günlüğü gözden geçirecektir. Kullanılan tüm ilaçların bir listesi de tutulmalıdır.

Doktor kişiye aşağıdaki soruları sorabilir:

• İdrara çıkmak için uyanmaya ilk ne zaman başladınız?
• Her gece kaç kez idrara çıkmanız gerekiyor?
• Her seferinde büyük miktarda mı yoksa küçük miktarda mı idrar yapıyorsunuz?
• Her seferinde idrar miktarında bir artış veya azalma oluyor mu?
• Her gün ne kadar kafein tüketiyorsunuz?
• Gece boyunca sık idrara çıkma yeterince uyumanızı engelliyor mu?
• Alkol içeren içecekler içiyor musunuz? Eğer içiyorsanız, günde kaç tane?
• Beslenme düzeniniz son zamanlarda değişti mi?
• Hangi ilaçları alıyorsunuz ve ne zaman alıyorsunuz?

Doktor; enfeksiyon, proteinler ve diğer unsurları aramak için idrar tahlili veya idrar kültürü isteyebilir.

Altta yatan bir nedenin belirlenmesine yardımcı olabilecek diğer testler şunları içerebilir:

• Böbrek fonksiyonlarını kontrol etmek için kan testleri.
• Mesanenin dolup dolmadığını veya boşalıp boşalmadığını görmek için görüntüleme testleri.
• Sistoskopi.

Çoğu aile hekimi noktüri konusunda yardımcı olabilir ancak altta yatan nedene bağlı olarak bir üroloğu veya başka bir uzmanı ziyaret etmek de gerekebilir.

Geceleri Bu Kadar Sık İdrara Çıkmak Nasıl Durdurulabilir?

Altta yatan nedeni tedavi etmek genellikle ilk sırada gelir. Örneğin, kişinin uyku apnesi varsa, bir uyku uzmanına görünmesi gerekebilir. Prostatı büyümüşse, bu durumu tedavi etmek için ilaca veya ameliyata ihtiyacı olabilir.

Doktor noktüriye neyin sebep olduğuna bakmaksızın bazı yaşam tarzı değişiklikleri önerebilir. Bunun nedeni, küçük yaşam tarzı değişikliklerinin düşük riskli olma eğiliminde olması ve genellikle geceleri tuvalete gitme sayısını azaltmaya yardımcı olmak için iyi bir yol kat etmeye yardımcı olmasıdır.

Noktüri için yaşam tarzı değişiklikleri şunları içerir:

• Akşamları sıvıları kısıtlamak (özellikle kafeinli içecekler).
• Sabahları veya yatmadan en az altı saat önce diüretik ilaç almak.
• Öğleden sonra şekerleme yapmak. Şekerlemeler kan dolaşımının sıvıyı emmesini sağlar, bu da şekerlemeden sonra tuvaleti kullanmak gerektiği anlamına gelir. Bu, geceleri tuvalete gitme ihtiyacını azaltabilir.
• Evde otururken bacakları yükseltmek. Bu sıvı dağılımına yardımcı olur.
• Pelvik taban kaslarını güçlendirmek için pelvik taban fizik tedavisi.
• Sıvı dağılımına da yardımcı olan kompresyon çorapları giymek.

İlaçlar, doktorun değerlendirebileceği ek bir tedavi seçeneğidir. Bu ilaçlar şunları içerir:

• Antikolinerjikler: Bu ilaçlar aşırı aktif mesane semptomlarını azaltır. İnsanların %40 kadarı antikolinerjikler ile başarıya ulaşmaktadır. Bu tür ilaçlara örnek olarak mirabegron, darifenasin, oksibutinin ve tolterodin verilebilir.
• Diüretikler: Bumetanid ve furosemid gibi ilaçlar ne kadar idrar üretildiğini düzenlemeye yardımcı olur.
• Desmopressin: Böbreklerin daha az idrar üretmesine yardımcı olur.

Kişi, hangi tedavilerin kendisi için en iyi olacağı konusunda her zaman doktoruyla konuşmalıdır. Doktora ilaçlar ve en iyi başarıyı sağlayacağına inandıkları şeyler hakkında sorular sorulabilir.

Neden Geceleri Her 2 Saatte Bir İdrara Çıkılır?

Geceleri sık sık idrara çıkmak altta yatan bir durumun işareti olabilir ya da yatmadan önce çok fazla sıvı tüketildiği anlamına da gelebilir. Yatmadan iki ila üç saat önce içecekleri ortadan kaldırmak gibi bazı basit yaşam tarzı değişiklikleri yapmak iyi bir fikir olabilir. Bu işe yaramazsa belirtiler bir doktorla görüşülmelidir. Bu kadar sık idrara çıkmaya başka bir şeyin neden olup olmadığını belirlemek için ilaç tedavisine veya testlere ihtiyaç olabilir.

Noktüri Önlenebilir mi?

Noktüri önlenebilir değildir. Çoğu zaman altta yatan bir durumun yan etkisidir. Diyabet gibi kronik durumları yönetmek buna yardımcı olabilir ancak bazen kaçınılmazdır. Menopoz veya hamilelik durumunda, bunu önlemek için yapılabilecek fazla bir şey yoktur.

Yemekten sonra daha az sıvı içmek gibi yaşam tarzı değişiklikleri, noktüriye katkıda bulunan altta yatan bir durum olmadığında kişiye yardımcı olabilir.

Noktüri Ciddi Bir Durum mudur?

Noktüri hayatı tehdit edici değildir ancak buna neden olabilecek altta yatan koşullar olabilir. Gece birkaç kez idrara çıkmak zorunda kalmayı göz ardı etmemek önemlidir çünkü bu daha ciddi bir duruma işaret edebilir. Ancak durum her zaman böyle değildir. Bazı insanlar diğerlerinden daha fazla idrara çıkar. Dolayısıyla, test sonuçları herhangi bir tıbbi soruna işaret etmiyorsa, uyku döngüsünü bozmadığı sürece noktürinin vereceği zarardan endişe etmek için bir neden yoktur.

Ne Zaman Bir Doktoru Ziyaret Etmek Gerekir?

Noktüri tedavi edilebilirdir yani birlikte yaşanması gereken bir durum değildir. Gecede bir veya iki kereden fazla idrara çıkmak için uyandığını fark edenler bir doktora başvurmalıdır. Bu başka bir şeyin işareti olabilir ve sık sık uyanmak kişiyi bitkin hissettirebilir.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

Kişinin bir sağlık durumu hakkında sorularının olması normaldir. Doktora noktüri hakkında sorulabilecek bazı sorular şunlardır:

• Hangi testlere ihtiyacım var?
• Hangi koşullar gece idrara çıkmama neden oluyor olabilir?
• Hangi tedavileri önerirsiniz?
• Bu daha ciddi bir şeyin işareti mi?

Noktüri zorlayıcı ve sinir bozucu bir durum olabilir. İdrara çıkmak için gecede birkaç kez uyanılıyorsa bir doktora başvurulmalıdır. Genellikle yaşam tarzı değişiklikleri büyük bir fark yaratabilir. Ancak bazen, özellikle de altta yatan bir hastalık varsa, ilaç tedavisi gereklidir.