Kolon Kanseri Taramalarına Ne Zaman Başlanmalıdır?

Kolon Kanseri Taramalarına Ne Zaman Başlanmalıdır? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Ortalama risk altında olanların ilk kolonoskopisini 45 yaşında yaptırması önerilmektedir.

Amerikan Kanser Derneği'ne göre kolorektal kanser, ABD'de en sık görülen üçüncü kanser türüdür. Genel kolorektal kanserle ilişkili ölümlerin sayısı aslında daha fazla insanın düzenli kolon kanseri taramaları yaptırması ve tedavilerdeki ilerlemeler sayesinde birkaç on yıldır düşüyor olsa da 50 yaş altındaki kişilerde kolorektal kanserler artmaktadır. Uzmanlar bunun neden olduğundan emin değiller ve bu konudaki araştırmalar devam ediyor.

İlk Kolonoskopi Ne Zaman Yaptırılmalıdır?

2021'den bu yana, önleme ve kanıta dayalı tıp alanında ulusal uzmanlardan oluşan bağımsız, gönüllü bir panel olan ABD Önleyici Hizmetler Görev Gücü , kolorektal kanser taramalarının daha önce 50 yaşında yapılması önerisine kıyasla 45 yaşında başlamasını önermektedir.

İnsanların daha erken taranması çok cesaret verici bir haber, özellikle de hayat kurtarmak söz konusu olduğunda. Özellikle kolonoskopi ile yapılan tarama, sadece kanseri tespit etmekle kalmıyor, aynı zamanda polipleri bulup kansere dönüşme şansı yakalamadan önce çıkarmayı sağlayarak kanseri önlemeye de yardımcı olabiliyor.

Kolonoskopi, dikkate alınması gereken kolorektal kanser risk faktörleri ve mevcut diğer tarama seçenekleri hakkında bize güncel bilgiler veriyor.

Kolonoskopi Tam Olarak Nedir?

İşlem sırasında doktor, kolonun ve rektumun içini görmek için esnek bir kamera kullanır. Çoğu insan için kolon kanseri tarama yaşı 45'te başlar. Mevcut öneri esas olarak ortalama risk grubundaki, yani ailesinde kolorektal kanser öyküsü veya semptomları olmayan kişilere yöneliktir.

Kolorektal kanserde bir dizi risk faktörü vardır. Bunlardan bazıları azaltılabilirken diğerleri kontrolümüz dışındadır.

Yönetilebilecek risk faktörleri şunlardır:

• Aşırı kilolu olmak.
• Düzenli olarak egzersiz yapmamak.
• Beslenmede çok fazla kırmızı veya işlenmiş et bulunması.
• Beslenmede yeterli D vitamini olmaması.
• Sigara içmek.
• Aşırı alkol kullanımı.

Rektal kanamaya , bağırsak hareketlerinde değişikliklere (sık sık dışkılamadan kabızlığa veya ishale geçme), karın ağrısına ve kilo kaybına dikkat edilmelidir. Bu semptomları yaşayanlar teşhis için hemen bir doktora başvurmalıdır.

50 yaşın altındaki hastalarda görülen endişe verici şeylerden biri, uzun süredir semptomlar gösterdikten sonra kolorektal kanser teşhisi almalarıdır. Ve bazen, semptomlar doktorlara iletildiğinde, genellikle hemoroidlere veya diğer iyi huylu durumlara atfedilirler.

Halkı ve hekimleri, kolorektal kanserin artık gençler arasında daha yaygın olduğu ve herhangi birinin endişe verici semptomları varsa, yaşından bağımsız olarak, genellikle kolonoskopi yoluyla daha ileri değerlendirme önerilmesi gerektiğini konusunda eğitmenin önemine dikkat çekilmektedir.

Kolon Kanserine Yakalanma Riski Daha Yüksek Kişiler Kimlerdir?

Peki kişiyi yüksek riskli yapan nedir? Kişinin kontrolü dışında olan risk faktörleri şunlardır:

• Yaşlanmak.
• Kolorektal polip, kolorektal kanser veya inflamatuvar bağırsak hastalığı (IBD)öyküsü.
• Ailede kolorektal kanser veya polip öyküsü olması.
• Lynch sendromuveya ailesel adenomatöz polipozis (FAP) gibi kalıtsal bir kanser sendromuna sahip olmak.
• Irkı veya etnik kökeni.
• Tip 2 diyabetteşhisi konulmuş olması.

Ailede kolorektal kanser, inflamatuvar bağırsak hastalığı veya kalıtsal kanser sendromu öyküsü varsa kişi daha yüksek risk grubunda sayılır ve 45 yaşından önce tarama yaptırması gerekebilir. Örneğin siyahiler ve Afrika kökenli Amerikalılar, ABD'deki tüm ırksal gruplar arasında en yüksek kolorektal kanser görülme sıklığına ve ölüm oranlarına sahip olma eğilimindedir.

Kolorektal kanser vakaları özellikle erkekler olmak üzere siyahi Amerikalılarda daha yüksektir ve bu ayrıca önerilen kadar tarama yaptırma eğiliminde olmayan bir nüfusu da işaret etmektedir. Bu popülasyonda kolorektal kanser, tedavinin daha zor olduğu daha ileri bir aşamada teşhis edilmektedir ve bu da kolorektal kanser kaynaklı ölümlerin çokluğuna sebep olmaktadır.

Diğer Kolorektal Kanser Tarama Seçenekleri Nelerdir?

Kolorektal kanser taramasının en yaygın yöntemi kolonoskopidir. Daha önce hiç kolonoskopi yaptırmayanlar doktorun tarama önerisini görmezden gelmemelidir. İşlem hakkında kendini huzursuz hissedenler veya kolonoskopiyi ne zaman yaptıracağından emin olmayanlar bir doktorla görüşmelidir. Doktor kişiyi rahatlatmaya ve sorularını yanıtlamaya yardımcı olabilir. Ancak hiçbir şey yapmamak asla doğru cevap değildir.

Kolorektal kanser için aşağıdakiler gibi başka tarama seçenekleri de mevcuttur:

• Dışkıda gizli kan testleri veya dışkı DNA testi: Bu testler dışkıda kan ve/veya genetik değişiklikler arar.
• Sigmoidoskopi: Bu test doktorların alt kolonunun (sigmoid) ve rektumun içini incelemesine olanak tanır.
• Sanal kolonoskopi: Bu test, kolonda ve rektumda kitle veya polip arayan bir bilgisayarlı tomografi (BT) taramasıdır.

Birisi kolonoskopi yaptırmaktan korkuyorsa veya utanıyorsa, yapılacak tek test bu değildir. Evde yapılabilecek birkaç test vardır ve bunlar normal değilse kolonoskopi seçeneği tekrar değerlendirilir. Ancak herkes semptomlar hakkında konuşmanın utanılacak bir şey olmadığını anlamalıdır. Öte yandan kolonoskopiden korkanlar mutlaka bir doktorla konuşmalıdır. Doktor kişiye işlem hakkında bilgi verir, onu rahatlatır veya onun için farklı bir seçenek bulabilir. Sonuç olarak kolorektal sağlık söz konusu olduğunda akılda tutulması gereken ilk şey şudur: En iyi tarama testi, yaptırılmış bir testtir!