Erkek Kısırlığı Neden Olur? Nasıl Tedavi Edilir? ‌

Erkek Kısırlığı Neden Olur? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Kısırlık (infertilite) erkekler için yaygın bir sorundur. Gebe kalmak karmaşık bir süreçtir ve bunun önünde birçok engel vardır. Neyse ki kişide kısırlık sorunu varsa, bu otomatik olarak eşiyle birlikte kendi çocuklarına sahip olamayacakları anlamına gelmez. Gebe kalma şansını artırabilecek tedaviler ve prosedürler mevcuttur.

Erkek Kısırlığı Nedir?

Kısırlık, üreme sisteminde bir dişiyi hamile bırakmayı engelleyen bir sorun olmasıdır. Bir erkek ve bir kadın bir yıldan uzun bir süre boyunca korunmasız cinsel ilişkiye girer ve buna rağmen kadın hamile kalmazsa; erkekte, kadında veya her ikisinde de kısırlık sorunu olabilir.

Erkek Kısırlığı Ne Kadar Yaygındır?

Kısırlık yaygın bir sorundur ve Amerika Birleşik Devletleri'nde beş milyondan fazla çift bu sorunla uğraşmaktadır. Kısırlık, gebe kalmaya çalışan her altı çiftten birini etkilemektedir. Tüm kısırlık vakalarının en az yarısında, erkek faktörü önemli veya katkıda bulunan bir nedendir. Bu, Amerika Birleşik Devletleri'nde çocuk sahibi olmaya çalışan tüm erkeklerin yaklaşık %10'unun kısırlıktan muzdarip olduğu anlamına gelir.

Gebe Kalmak Kolay mıdır?

Gebe kalmak kolay değildir. Gebe kalmak aşağıdakiler gibi birçok faktöre bağlı olan karmaşık bir süreçtir:

• Erkek tarafından sağlıklı sperm ve kadın tarafından sağlıklı yumurta üretimi.
• Spermin yumurtaya ulaşmasını sağlayan tıkalı olmayan fallop tüpleri.
• Spermlerin karşılaştıklarında yumurtayı dölleme yeteneği.
• Döllenmiş yumurtanın (embriyo) kadının rahmine implante olma yeteneği.
• İyi embriyo kalitesi.

Son olarak, gebeliğin tam dönemine kadar devam edebilmesi için embriyonun sağlıklı olması ve kadının hormonal ortamının gelişimi için yeterli olması gerekir. Bu faktörlerden sadece biri bozulduğunda kısırlık meydana gelebilir.

Kısırlık Görülme Olasılığı Daha Yüksek Olan Erkekler Hangileridir?

Bazı erkeklerin kısırlık yaşama olasılığı diğerlerine göre daha yüksektir. Aşağıdaki durumlarda kısırlık olasılığı daha yüksek olabilir:

• Aşırı kilo veya obezite.
• 40 yaş veya üzerinde olmak.
• Radyasyona maruz kalmak.
• Kurşun, kalsiyum, pestisitler veya cıva gibi çevresel toksinlere maruz kalmak.
• Tütün, marihuana veya alkol kullanmak.
• Siproteron, flutamid, spironolakton, bikalutamid, simetidin veya ketokonazol gibi bazı ilaçlar kullanıyor olmak.
• Testislerin sıcaklığını yükselten bir ısıya maruz kalıyor olmak. Sık sık sauna, sıcak küvet veya tekerlekli sandalye kullananlar bunu yaşayabilir.
• İnmemiş testislerle ilgili bir geçmişe sahip olmak.
• Skrotumda genişlemiş damarlar anlamına gelen varikosel geçmişine sahip olmak.
• Testosterona maruz kalmak. Bazı erkeklerin düşük testosteron sebebiyle enjeksiyona, implantlara veya topikal jellere ihtiyacı vardır.

Erkek Kısırlığına Ne Sebep Olur?

Birçok biyolojik ve çevresel faktör doğurganlığı etkileyebilir. Olasılıklar şunlardır:

• Azospermi: Kısırlık sperm hücresi üretememekle ilgili olabilir.
• Oligospermi: Düşük veya kalitesiz sperm üretimi.
• Genetik hastalıklar: Örnekler arasında Klinefeflter sendromu, miyotonik distrofi, mikrodelesyon ve daha fazlası bulunur.
• Kötü biçimlendirilmiş sperm: Yumurtayı döllemek için yeterince uzun yaşayamayan sperm.
• Bazı tıbbi durumlar: Örnekler arasında diyabet, bazı otoimmün bozukluklar, kistik fibroz ve bazı enfeksiyonlar yer alır.
• Bazı ilaçlar ve takviyeler.
• Varikosel: Bu, testislerdeki damarların normalden daha büyük olduğu, testislerin aşırı ısınmasına neden olan ve spermin şeklini veya sayısını etkileyebilecek bir durumdur.
• Kanser tedavileri: Kemoterapi, radyasyon veya testisleri (birini veya her ikisini) çıkaran bir ameliyat.
• Sağlıksız alışkanlıklar: Alkol, sigara ve uyuşturucu dahil olmak üzere madde kullanımı.
• Testislerde travma.
• Hormonal bozukluklar: Hipotalamus veya hipofiz bezlerini etkileyen bozukluklar kısırlığa neden olabilir.

Erkek Kısırlığının Belirtileri Nelerdir?

Kısırlığın kendisi bir semptomdur ancak kısırlığın çocuk sahibi olmak isteyen bir çift üzerinde yarattığı olumsuz psikolojik ve duygusal belirtileri tanımlamak çok daha zordur. Çoğu zaman, çocuk sahibi olmak hayatın odak noktası haline gelir. Depresyon, kayıp, keder, yetersizlik ve başarısızlık duyguları, gebelik arayan kadınlarda olduğu kadar erkeklerde de yaygındır.

Bu duygulardan herhangi birini yaşayan bireyler veya çiftler, kısırlık sorunlarıyla başa çıkma konusunda deneyimli bir terapist veya psikiyatrist gibi sağlık hizmeti sağlayıcılarından profesyonel yardım almak isteyebilir. Bu tür uzmanlar, durumla gerçekçi bir şekilde başa çıkmaya yardımcı olabilir ve tedavi görürken dahi destek sağlamaya devam edebilir.

Erkek Kısırlığı Nasıl Değerlendirilir ve Teşhis Edilir?

Teşhis, genel sağlık durumunu belirlemek ve doğurganlığı etkileyebilecek herhangi bir fiziksel sorunu tanımlamak için tam bir fiziki muayene ile başlar. Doktor ayrıca hem kişiyle hem de partneriyle cinsel alışkanlıkları hakkında görüşebilir. Fiziki muayene ve öykü gebe kalmamak için herhangi bir neden göstermiyorsa, bir sonraki adım kısırlığın nedenini belirlemek için test yapmak olabilir.

Erkek Kısırlığını Teşhis Etmek İçin Hangi Testler Yapılır?

İlk olarak doktor bir semen analizi yapabilir. Bu analiz aşağıdakileri belirler:

• Sperm hacmi: Ejakülasyon başına sperm miktarı.
• pH: Asitlik veya baziklik ölçümü.
• Sperm konsantrasyonu: Meninin milimetresi başına sperm sayısı.
• Toplam sperm sayısı: Tüm ejakülasyondaki sperm sayısı.
• Hız: Spermin ne kadar hızlı hareket ettiği.
• Doğrusallık: Spermin ne kadar düz hareket ettiği.
• Morfoloji: Spermin boyutu ve şekli.
• Renk.
• Viskozite: Meninin ne kadar hızlı sıvılaştığı.

Daha sonra doktor spermi inceleyen ayrıntılı bir sperm analizi yapabilir:

• Canlılık veya hayatta kalma yeteneği.
• Morfoloji veya kalite ve şekil.
• Hareketlilik, spermin yumurtaya hareket etme ve onu dölleme yeteneği.

Diğer olası testler şunları içerir:

• Lökositospermi kantitasyonu/Endtz testi.
• Kruger'in katı morfoloji sınıflandırması.
• Sperm değerlendirmesi için W.H.O. morfolojisi.
• Azospermik numune için özel boyama.
• Semen biyokimyası fruktoz testi.
• Sperm antikor testleri (direkt ve indirekt immünobead).
• Reaktif oksijen türleri.
• Sperm DNA değerlendirmesi.

Hangi Branş Erkek Kısırlığını Teşhis Edebilir?

Aile hekimi kişiyi erkek kısırlığı konusunda uzmanlaşmış bir üroloğa yönlendirecektir. Ayrıca bir üreme endokrinoloğu ile de çalışılabilir.

Doktorlar Erkek İnfertilitesini Teşhis Etmek İçin Kişiye Hangi Soruları Sorabilir?

• Ne kadar zamandır eşinizi hamile bırakmaya çalışıyorsunuz?
• Geçmişte bir partnerinizi hamile bıraktınız mı?
• Sigara içiyor musunuz? Alkol kullanıyor musunuz? Eğlence amaçlı uyuşturucu kullanıyor musunuz?
• Hangi ilaçları kullanıyorsunuz?
• Kimyasallara maruz kaldığınız bir ortamda mı çalışıyorsunuz?
• Kasık bölgenizde araba kazası gibi bir travma yaşadınız mı?
• Klinik depresyon gibi herhangi bir ruh sağlığı sorunu yaşıyor musunuz?
• Hangi tıbbi rahatsızlıklarınız var? Diyabet ya da otoimmün bir bozukluğa sahip misiniz?
• Hiç radyasyona maruz kaldınız mı?

Erkek Kısırlığı Nasıl Tedavi Edilir?

Modern teknoloji ve yöntemlerle, erkek kısırlığı için tedavi seçeneklerinin sayısı artmıştır. Kısırlığın nedenine bağlı olarak tedaviler şunları içerebilir:

• İlaçlar.
• Sperm sayısını artırmak için hormon tedavisi.
• Yaşam tarzı değişiklikleri.
• Sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak.
• Sigarayı bırakmak.
• İçkiyi bırakmak.
• Uyuşturucu kullanımını bırakmak.
• Ameliyatlar
• Vazektominin tersine çevrilmesi: Bu yaygın prosedür ayakta tedavi edilen bir ameliyattır. Cerrah, spermin geçtiği skrotumdaki tüp olan vas deferensi yeniden bağlar. Vaz deferensi yüksek güçlü bir cerrahi mikroskopla görüntüleyen cerrah, uçları dikkatlice birbirine diker.
• Vazoepididimostomi: Vas deferensindeki tıkanıklıklar benzer bir teknikle onarılır. Vas deferens cerrahi olarak bölünür, tıkanıklık giderilir ve tüpün uçları yeniden bağlanır. Orijinal vazektomi uzun yıllar önce yapıldığında, sperm hücrelerinin olgunlaştığı testisin karşısında yer alan sarmal tüp olan epididimde ek bir tıkanıklık oluşmuş olabilir. Epididimdeki tıkanıklık enfeksiyon veya yaralanma nedeniyle de meydana gelebilir. Nedeni ne olursa olsun cerrah, epididimdeki tıkanıklığı gidererek sorunu çözecektir.
• Sperm Alımı: Bazı ciddi vakalarda sperm bulmak için testisten biyopsi yapılması gerekir.
• Diğer.
• İntrasitoplazmik sperm enjeksiyonu: Yapay üreme teknikleri, tek bir spermin fiziksel olarak bir yumurtaya enjekte edilebileceği noktaya kadar ilerlemiştir. İntrasitoplazmik sperm enjeksiyonu (ICSI) adı verilen bu prosedür, en şiddetli erkek faktörlü kısırlık için bile mevcut tedaviyi önemli ölçüde değiştirmiştir. Bu teknik sayesinde infertil erkeklerin %90'ı kendi genetik çocuklarına gebe kalma potansiyeline sahiptir.
• İn vitro fertilizasyon: Erkek kısırlığı ile uğraşan bazı çiftler için in vitro fertilizasyon (IVF) tercih edilen tedavidir. IVF işlemi sırasında yumurtalıklar enjekte edilebilir doğurganlık ilaçlarıyla uyarılarak birden fazla yumurtanın olgunlaşması sağlanır. Yumurtalar hazır olduğunda, küçük bir prosedürle toplanırlar. Döllenme, yumurtaların bir kültür kabında spermlere maruz bırakılmasıyla veya intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu adı verilen bir işlemle her olgun yumurtaya doğrudan tek bir sperm enjekte edilerek gerçekleştirilir. Döllenmeden sonra, embriyo gelişimi üç ila beş gün boyunca izlenir ve daha sonra iki ila üç embriyo rahim ağzından yerleştirilen küçük bir kateter yoluyla rahme yerleştirilir.

Erkek Kısırlığı Önlenebilir mi? Kısırlık Riski Nasıl Azaltılabilir?

Kısırlık sigara içmek ve belirli kimyasalların etrafında çalışmak gibi yaşam tarzı seçimlerinden etkileniyorsa riski azaltmak mümkündür. Diğer risk faktörleri ve bu konuda neler yapılabileceği hakkında doktorla konuşulmalıdır. Kişinin kısırlıkla ilgili sorunlarının olması, asla kendi çocuğuna sahip olamayacağı anlamına gelmez. Çeşitli tedavi seçenekleri vardır. Kişi eşi ve bir ürolog ile birlikte çalışırsa, gebe kalma şansını artırabilir.

Erkek Kısırlığı Kendiliğinden Geçebilir mi?

Erkek kısırlığı çoğu durumda tedavi gerektirir.

Ne Zaman Bir Doktoru Ziyaret Etmek Gerekir?

Kişinin kendisi ve eşi bir yıl denedikten sonra kadın hala hamile kalamadıysa bir doktora görünülmelidir. Ruh sağlığı sorunlarıyla mücadele ediliyorsa bir terapist veya psikiyatriste görünülmelidir.

Erkek Kısırlığı Hakkında Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

Doktora kısırlık hakkında sorular sormaktan çekinmemek gerekir.

Dikkate alınması gereken bazı sorular şunlardır:

• Kısırlığımın nedeni nedir?
• Partnerim test yaptırmalı mı?
• Benim için en iyi tedavi nedir?

Amerika Birleşik Devletleri'nde çocuk sahibi olmaya çalışan tüm erkeklerin yaklaşık %10'unun kısırlıktan muzdarip olduğu unutulmamalıdır. Kişi bu mücadelede yalnız olmadığını bilmelidir. Modern teknoloji sayesinde, kısır erkeklerin %90'ı kendi genetik çocuklarına sahip olma potansiyeli taşımaktadır. Kısırlığın nedenleri için tedaviler, kısırlığı önlemek için yapılabilecek yaşam tarzı değişiklikleri ve denenebilecek ameliyatlar ve prosedürler vardır. Bir yıl korunmasız cinsel ilişkiden sonra gebe kalınamadıysa bir doktora başvurulmalıdır.