Cilt Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Cilt Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı yazımızda konuya dair detaylara değineceğiz. Cilt kanseri, ultraviyole ışığa maruz kalma durumunda cilt hücrelerinin şeklinin değişmesiyle ortaya çıkar. Belirtiler arasında ciltte yeni şişlikler veya lekeler ya da ciltteki şişliklerin ve lekelerin renginde değişiklikler yer alır. Erken tespit edildiğinde çoğu cilt kanseri tedavi edilebilir. Tedaviler arasında Mohs cerrahisi, kriyoterapi, kemoterapi ve radyasyon bulunmaktadır.

Cilt Kanseri Nedir?

Cilt kanseri, cilt dokularında anormal hücrelerin büyümesini içeren bir hastalıktır. Normalde cilt hücreleri yaşlanıp öldükçe, yerlerine yeni hücreler oluşur. Bu süreç gerektiği gibi işlemediğinde -güneşten gelen ultraviyole (UV) ışığına maruz kaldıktan sonra olduğu gibi- hücreler daha hızlı büyür. Bu hücreler, yayılmayan veya zarar vermeyen kanserli olmayan (iyi huylu) hücreler olabildiği gibi kanser hücreleri de olabilirler.

Cilt kanseri erken tespit edilemezse yakındaki dokulara veya vücuttaki diğer bölgelere yayılabilir. Eğer cilt kanseri erken evrelerde tespit edilir ve tedavi uygulanırsa çoğu iyileşir. Bu nedenle, cilt kanseri belirtileri olduğunu düşünenlerin bir doktora başvurması önemlidir.

Cilt Kanseri Türleri Nelerdir?

Üç ana cilt kanseri türü vardır. Bunlar:

• Epidermisin (cildin dış tabakası) alt kısmındaki bazal hücrelerde oluşan bazal hücreli karsinom.
• Cildin dış tabakasındaki skuamöz hücrelerle oluşan skuamöz hücreli karsinom.
• Melanosit adı verilen hücrelerden oluşan melanom. Melanositler, cilde rengini veren ve güneşin bazı zararlı UV ışınlarına karşı koruyan kahverengi bir pigment olan melanini üretir. Bu en ciddi cilt kanseri türüdür, çünkü vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.

Diğer cilt kanseri türleri şunlardır:

• Kaposi sarkomu.
• Merkel hücreli karsinom.
• Sebasöz bez karsinomu.
• Dermatofibrosarkoma protuberans.

Cilt Kanseri Ne Kadar Yaygındır?

Cilt kanseri ABD'de teşhis edilen en yaygın kanserdir. Aslında yaklaşık 5 kişiden 1'i hayatlarının bir noktasında cilt kanserine yakalanmaktadır.

Cilt Kanserinin Belirtileri Nelerdir?

Cilt kanserinin en yaygın uyarı işareti ciltteki bir değişikliktir. Genel olarak yeni bir büyüme veya mevcut bir büyümede veya bende bir değişiklik görülür. Cilt kanseri belirtileri aşağıdakileri içerir:

• Yeni bir ben ya da boyutu, şekli veya rengi değişen veya kanayan bir ben.
• Yüzde, kulaklarda veya boyunda inci gibi veya mumsu bir yumru.
• Düz, pembe/kırmızı veya kahverengi renkli bir leke veya yumru.
• Ciltte yara izi gibi görünen bölgeler.
• Kabuklu görünen, ortasında bir çöküntü olan veya sık sık kanayan yaralar.
• İyileşmeyen veya iyileşip tekrar nükseden bir yara.
• Kaşınabilen, kanayabilen ve kabuklu hale gelebilen pürüzlü, pullu bir lezyon.

Cilt Kanserinin Risk Faktörleri Nelerdir?

• Açık renkli gözlere, sarı ya da kızıl saçlara ve açık ya da çilli tene sahip olmak.
• Ailede cilt kanseri öyküsü olması.
• Bronzlaşmak veya solaryuma gitmek.
• Çok sayıda beni olmak veya düzensiz şekilli benlere sahip olmak.
• Güneşte çalışarak veya oynayarak çok zaman geçirmek.
• Kolayca güneş yanığı olmak veya güneş yanığı geçmişine sahip olmak.

Üç yaygın cilt kanseri türü bazal hücreli karsinom, skuamöz hücreli karsinom ve melanomdur.

Cilt Kanseri Neye Benzer?

Cilt kanseri, ne tür bir cilt kanserine sahip olunduğuna bağlı olarak farklı görünür. ABCDE kuralını düşünmek kişiye hangi işaretlerin izlenmesi gerektiğini söyler:

• Asimetri: Düzensiz şekil.
• Sınır: Bulanık veya düzensiz şekilli kenarlar.
• Renk: Birden fazla renge sahip bir ben.
• Çap: Bir kalem silgisinden daha büyük (6 milimetre) bir çap.
• Evrimleşme: Büyüme, şekil, renk veya boyut değiştirme. (Bu en önemli işarettir.)

Bir ben veya başka bir cilt lezyonu hakkında kişinin endişeleri varsa, bir randevu almalı ve bu lezyonu bir doktora göstermelidir.

Cilt Kanserine Ne Sebep Olur?

Cilt kanserinin ana nedeni, özellikle güneş yanığı ve kabarma olduğunda, güneş ışığına aşırı maruz kalmaktır. Güneşten gelen UV ışınları ciltteki DNA'ya zarar vererek anormal hücrelerin oluşmasına neden olur. Bu anormal hücreler düzensiz bir şekilde hızla bölünerek bir kanser hücresi kütlesi oluşturur.

Cilt Kanserine Sebep Olan Şeyler Nelerdir?

Irk veya cinsiyetten bağımsız olarak herkes cilt kanserine yakalanabilir ancak bazı gruplar diğerlerinden daha fazla risk altındadır. 50 yaşından önce cilt kanseri kadınlarda daha yaygındır ancak 50 yaşından sonra erkeklerde daha yaygın olarak görülür. İspanyol olmayan beyazlarda, İspanyol olmayan siyahlara veya Asya/Pasifik Adalı kökenlilere göre yaklaşık 30 kat daha yaygındır. Ne yazık ki cilt kanseri, daha koyu cilt tonlarına sahip kişilerde genellikle daha geç evrelerde teşhis edilir. Bu da tedaviyi daha zor hale getirmektedir.

Herkes cilt kanserine yakalanabilir ancak aşağıdaki durumlarda risk artar:

• Güneşte çalışmak veya oynamak için önemli miktarda zaman harcanıyorsa.
• Kolayca güneş yanığı olunuyorsa veya güneş yanığı geçmişi varsa.
• Güneşli veya yüksek rakımlı bir iklimde yaşanıyorsa.
• Bronzlaşmak veya solaryum kullanmak.
• Açık renkli gözlere, sarı veya kızıl saçlara ve açık veya çilli bir cilde sahip olmak.
• Çok sayıda bene veya düzensiz şekilli benlere sahip olmak.
• Aktinik keratoze sahip olmak (pürüzlü, pullu, koyu pembe-kahverengi lekeler olan kanser öncesi cilt büyümeleri).
• Ailede cilt kanseri öyküsü varsa.
• Organ nakli geçirmiş olmak.
• Bağışıklık sistemini baskılayan veya zayıflatan ilaçlar kullanmak.
• Egzama veya sedef hastalığı gibi cilt rahatsızlıklarının tedavisi için UV ışık tedavisine maruz kalmış olmak.

Cilt Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

İlk olarak bir dermatolog kişiye mevcut benleri, çilleri veya diğer cilt lekelerinde değişiklik fark edip etmediğini veya yeni cilt büyümeleri olup olmadığını sorabilir. Doktor daha sonra kafa derisi, kulaklar, avuç içleri, ayak tabanları, ayak parmaklarının arası, cinsel organların çevresi ve kalçaların arası dahil olmak üzere tüm cildi inceleyecektir.

Cilt Kanserini Teşhis Etmek İçin Hangi Testler Yapılır?

Doktor cilt kanserinden şüphelenirse biyopsi yapabilir. Biyopside bir doku örneği alınır ve bir patoloğun mikroskop altında incelediği bir laboratuvara gönderilir. Dermatolog cilt lezyonunun cilt kanseri olup olmadığını, cilt kanseriyse hangi türde olduğunu söyleyecek ve tedavi seçeneklerini tartışacaktır.

Cilt Kanserinin Evreleri Nelerdir?

Kanser evreleri vücutta ne kadar kanser olduğunu gösterir. Cilt kanseri evreleri 0. evreden IV. evreye kadar değişir. Genel olarak, sayı ne kadar yüksekse kanser o kadar fazla yayılmıştır ve tedavisi o kadar zordur. Ancak melanom için evreleme, bazal veya skuamöz hücrelerde başlayan melanom dışı cilt kanserlerinden farklıdır.

Melanom Evrelemesi

• Evre 0 (melanoma in situ): Melanom sadece cildin en üst tabakasındadır.
• Evre I : Melanom düşük risklidir ve yayıldığına dair bir kanıt yoktur. Genellikle ameliyatla tedavi edilebilir.
• Evre II : Geri gelme (nüks) olasılığını gösteren bazı özelliklere sahiptir ancak yayılma kanıtı yoktur.
• Evre III : Melanom yakındaki lenf düğümlerine veya yakındaki cilde yayılmıştır.
• Evre IV : Melanom daha uzak lenf düğümlerine veya cilde yayılmıştır veya iç organlara yayılmıştır.

Melanom Dışı Evreleme

• Evre 0: Kanser cildin sadece üst tabakasındadır.
• Evre I : Kanser cildin üst ve orta katmanlarındadır.
• Evre II : Kanser cildin üst ve orta katmanlarındadır ve sinirleri veya cildin daha derin katmanlarını hedef almak için hareket eder.
• Evre III: Kanser cildin ötesinde lenf düğümlerine de yayılmıştır.
• Evre IIIV: Kanser vücudun diğer bölgelerine ve karaciğer, akciğerler veya beyin gibi organlara yayılmıştır.

Cilt Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi kanserin evresine bağlıdır. Bazen kanser küçükse ve cildin yüzeyiyle sınırlıysa, tek başına bir biyopsi tüm kanser dokusunu çıkarabilir. Tek başına veya kombinasyon halinde kullanılan diğer yaygın cilt kanseri tedavileri şunları içerir:

• Kriyoterapi: Dermatolog cilt kanserini dondurmak için sıvı nitrojen kullanır. Tedaviden sonra ölü hücreler dökülür.
• Eksizyonel cerrahi: Dermatolog tüm kanserin tamamen yok olduğundan emin olmak için tümörü ve çevresindeki sağlıklı deriyi çıkarır.
• Mohs ameliyatı: Dermatolog sadece hastalıklı dokuyu çıkarır ve mümkün olduğunca çevredeki normal dokuyu korur. Doktorlar bunu; bazal hücreli ve skuamöz hücreli kanserleri ve bazen göz kapakları, kulaklar, dudaklar, alın, kafa derisi, parmaklar veya genital bölge gibi hassas veya kozmetik açıdan önemli bölgelerin yakınında gelişen diğer cilt kanserlerini tedavi etmek için kullanır.
• Küretaj ve elektrodesikasyon: Dermatolog, tümör boyunca kazıyarak kanser hücrelerini çıkarmak için keskin, ilmekli kenarlı bir alet kullanır. Ardından, kalan kanser hücrelerini yok etmek için elektrikli bir iğne kullanılır. Doktorlar bunu genellikle bazal hücreli ve skuamöz hücreli kanserleri ve kanser öncesi deri tümörlerini tedavi etmek için kullanırlar.
• Kemoterapi: Dermatolog veya onkolog kanser hücrelerini öldürmek için ilaçlar kullanır. Antikanser ilaçlar, cildin üst tabakasıyla sınırlıysa doğrudan cilde uygulanabilir (topikal kemoterapi) veya kanser vücudun diğer bölgelerine yayılmışsa haplar veya damar yoluyla sağlanabilir.
• İmmünoterapi: Onkolog bağışıklık sistemini kanser hücrelerini öldürmek üzere eğitmek için hastaya ilaçlar verir.
• Radyasyon tedavisi: Radyasyon onkoloğu kanser hücrelerini öldürmek veya büyümelerini ve bölünmelerini engellemek için radyasyon (güçlü enerji ışınları) kullanır.
• Fotodinamik terapi: Dermatolog cildi mavi veya kırmızı floresan ışıkla aktive ettikleri ilaçla kaplar. Bu terapi kanser öncesi hücreleri yok ederken normal hücreleri de rahat bırakır.

Cilt Kanseri Tedavisinin Komplikasyonları ve Yan Etkileri Nelerdir?

Cilt kanseri tedavisinin yan etkileri doktorun hasta için en iyi olacağını düşündüğü tedavilere bağlıdır. Cilt kanseri kemoterapisi bulantı, kusma, ishal ve saç dökülmesine yol açabilir. Cilt kanseri tedavisinin diğer yan etkileri veya komplikasyonları şunlardır:

• Kanama.
• Ağrı ve şişlik.
• Yara izleri.
• His kaybına neden olan sinir hasarı.
• Cilt enfeksiyonu.
• Tümör çıkarıldıktan sonra yeniden bir tümör büyümesi.

Cilt Kanseri Önlenebilir mi?

Çoğu durumda cilt kanseri önlenebilir. Kendini korumanın en iyi yolu çok fazla güneş ışığından ve güneş yanıklarından kaçınmaktır. Güneşten gelen UV ışınları cilde zarar verir ve zamanla bu durum cilt kanserine yol açabilir.

Cilt Kanseri Riski Nasıl Azaltılabilir?

Kendini cilt kanserinden korumanın yolları şöyledir:

• Cilt koruma faktörü (SPF) 30 veya daha yüksek olan geniş spektrumlu bir güneş kremi kullanılmalıdır. Geniş spektrumlu güneş kremleri hem UV-B hem de UV-A ışınlarına karşı koruma sağlar. Güneş kremi dışarı çıkmadan 30 dakika önce uygulanmalıdır. Bulutlu günlerde ve kış aylarında bile her gün güneş kremi kullanılmalıdır.
• Yüzü ve kulakları korumak için geniş kenarlı şapkalar takılmalıdır.
• Kolları ve bacakları korumak için uzun kollu gömlekler ve pantolonlar giyilmelidir. Ekstra koruma için ultraviyole koruma faktörü etiketi olan giysileri tercih edilebilir.
• Gözleri korumak için güneş gözlüğü takılmalıdır. Hem UV-B hem de UV-A ışınlarını engelleyen gözlükler kullanılabilir.
• Güneş koruyucu içeren bir dudak kremi kullanılmalıdır.
• Sabah 10 ile öğleden sonra 4 arasında güneşten kaçınılmalıdır.
• Solaryumdan kaçınılmalıdır. Bronzlaşmış bir görünüm isteniyorsa sprey bronzlaştırıcı ürünler tercih edilmelidir.
• Alınan ilaçlardan herhangi birinin cildi güneş ışığına karşı daha hassas hale getirip getirmediği doktora veya eczacıya danışılmalıdır. Cildi güneşe karşı daha hassas hale getirdiği bilinen bazı ilaçlar arasında tetrasiklin ve florokinolon antibiyotikler, trisiklik antibiyotikler, antifungal ajan griseofulvin ve statin kolesterol düşürücü ilaçlar bulunmaktadır.
• Tüm cilt, cilt büyümelerinin boyutu, şekli veya renginde herhangi bir değişiklik olup olmadığı veya yeni cilt lekelerinin gelişimi açısından düzenli olarak kontrol edilmelidir. Kafa derisi, kulaklar, avuç içleri, ayak tabanları, ayak parmaklarının arası, genital bölge ve kalçaların arası kontrol edilmelidir. Zaman içinde ciltte meydana gelen değişiklikleri tespit etmeye yardımcı olması için ayna kullanılabilir ve hatta fotoğraf çekilebilir. Bir ben veya başka bir cilt lekesinde herhangi bir değişiklik fark edilirse bir dermatologdan tüm vücut cilt muayenesi için randevu alınmalıdır.

Cilt Kanseri Ölümcül müdür?

Yayılma şansı bulmadan önce tedavi edilirlerse neredeyse tüm cilt kanserleri tedavi edilebilir. Cilt kanseri ne kadar erken bulunur ve çıkarılırsa, tam iyileşme şansı o kadar yüksek olur. Kanserin geri gelmediğinden emin olmak için dermatoloğun tüm takip randevularına devam etmek önemlidir. Eğer bir şeyler yanlış görünüyorsa, hemen doktor ile iletişime geçilmelidir.

Cilt kanserinden ölümlerin çoğu melanomdan kaynaklanmaktadır. Eğer kişiye melanom teşhisi konulursa:

• Lenf düğümlerinize yayılmadan önce tespit edilirse beş yıllık hayatta kalma oranı %99'dur.
• Yakındaki lenf düğümlerine yayılmışsa beş yıllık sağkalım oranı %66'dır.
• Uzak lenf düğümlerine ve diğer organlara yayılmışsa beş yıllık sağkalım oranı %27'dir.

Ne Zaman Bir Doktoru Ziyaret Etmek Gerekir?

Aşağıdakiler fark edildiği anda bir sağlık uzmanına veya dermatoloğa görünmek için randevu alınmalıdır:

• Ciltte herhangi bir değişiklik veya mevcut benlerin veya diğer cilt lezyonlarının boyutunda, şeklinde veya renginde değişiklik.
• Ciltte yeni bir büyümenin ortaya çıkması.
• İyileşmeyen bir yara.
• Ciltte diğerlerinden farklı olan lekeler.
• Değişen, kaşınan veya kanayan lekeler.

Doktor cildi kontrol edecek, biyopsi alacak (gerekirse), tanı koyacak ve tedaviyi tartışacaktır. Ayrıca tam bir cilt incelemesi için yılda bir kez bir dermatoloğa görünülmelidir.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

Dermatoloğa sorulması gereken sorular aşağıdakiler gibidir:

• Ne tür bir cilt kanserine sahibim?
• Cilt kanserim hangi aşamada?
• Hangi testlere ihtiyacım olacak?
• Cilt kanserim için en iyi tedavi nedir?
• Bu tedavinin yan etkileri nelerdir?
• Bu kanserin ve tedavisinin potansiyel komplikasyonları nelerdir?
• Nasıl bir sonuç bekleyebilirim?
• Başka cilt kanseri riskim var mı?
• Takip kontrolleri için ne sıklıkla gelmeliyim?

Cilt Kanseri Neden Yaşamı Tehdit Eden Bir Kanser Haline Gelir?

Cildin yüzeyindeki kanserin nasıl yaşamı tehdit eden bir kanser haline geldiğini merak edebilirsiniz. Kanser hücrelerinin bulunduğu derinin kazınabileceği ya da kanserli deri lezyonunum küçük bir deri ameliyatıyla alınabileceği ve tüm gerekenin bu olduğunu düşünmek mantıklı görünmektedir. Kanser erken yakalandığında bu teknikler başarıyla kullanılmaktadır.

Ancak cilt kanseri erken tespit edilemezse, "sadece ciltte” olan bir şey büyüyebilir ve yakın bölgenin ötesine yayılabilir. Kanser hücreleri kopabilir ve kan dolaşımı veya lenf sistemi yoluyla seyahat edebilir. Vücudun diğer bölgelerine yerleşebilir ve büyümeye ve yeni tümörlere dönüşmeye başlayabilir. Bu seyahat ve yayılma metastaz olarak adlandırılır.

Kanserin ilk başladığı yerdeki kanser hücresinin türü -primer kanser olarak adlandırılır- kanserin türünü belirler. Örneğin, malign melanom akciğerlere metastaz yapmışsa, kanser yine malign melanom olarak adlandırılacaktır. Yüzeysel cilt kanseri bu şekilde yaşamı tehdit eden bir kansere dönüşebilir.

Tüm Benler Kanserli midir?

Benlerin çoğu kanser değildir. Bazı benler doğumda mevcuttur. Diğerleri yaklaşık 40 yaşına kadar gelişir. Çoğu yetişkinde 10 ila 40 arasında ben bulunur.

Nadir durumlarda bir ben melanoma dönüşebilir. Eğer kişinin 50'den fazla beni varsa, melanom geliştirme olasılığı artar.

Cilt kanseri herkesin başına gelebilir. Masum bir kozmetik kusur gibi görünen şey öyle olmayabilir. Düzenli olarak kendi kendine cilt kontrolü yapmak herkes için önemlidir ancak kişinin cilt kanseri riski yüksekse bu özellikle önemlidir.

Cilt, vücuttaki en büyük organdır ve diğer sağlık sorunları kadar dikkat gerektirir. Cilt her ay, cilt lekelerindeki herhangi bir değişiklik veya yeni cilt büyümeleri açısından kontrol edilmelidir. Cildi güneşten korumak için adımlar atmak önemlidir ve bir dermatologla düzenli cilt kontrolleri planlamaya özen gösterilmelidir.