Çatlak Diş Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Çatlak Diş Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Çatlak veya kırık diş, dişleri gıcırdatma, dişin yaralanması veya yaşlanma nedeniyle oluşabilir. Çatlak diş, ağrı ve şişlik gibi belirtilere neden olabilir. Böyle bir durumda diş, sıcaklık değişimlerine karşı hassas hale gelebilir. Diş hekimi, çatlak dişi tedavi etmek için birkaç yönteme sahiptir. Tedavi, çatlağın konumuna ve ciddiyetine bağlıdır.

Çatlak Diş Nedir?

Çatlak diş, bir şeyin dişe zarar vermesi ve içinde küçük bir kırık (çatlak veya kırık) oluşturması durumudur. Çatlak, dişi etkilemeyecek kadar küçük olabilir. Diğer durumlarda, diş parçalara ayrılabilir veya ikiye bölünebilir.

Herhangi bir dişte çatlak olabilir ancak çatlaklar en sık üst ön dişlerde ve alt çenedeki arka dişlerde (mandibular molarlar) meydana gelir. Çatlak diş için kullanılan diğer isimler çatlak diş sendromu ve diş kırığıdır. Dişin birkaç bölümü vardır ve bu bölümlerin hepsinde çatlak oluşabilir.

Çatlak Diş Türleri Nelerdir?

Diş hekimi, diş kırığını şu beş kategoriden biri olarak sınıflandıracaktır:

• Çatlak diş: Bu, dişin ısırma yüzeyinden diş eti çizgisine doğru uzanan dikey bir çatlaktır. Bazen, çatlak diş eti çizgisine ve köke uzanır.
• Kılcal çatlaklar (saç çizgisi çatlakları): Bunlar, diş minesinde küçük, çok ince çatlaklardır. Ağrıya neden olmazlar.
• Kırık tüberkül: Diş dolgusu çevresinde çatlak oluşursa bu kırık bir tüberkül olabilir. Kırık tüberküller genellikle çok ağrılı değildir.
• Bölünmüş diş: Adından da anlaşılacağı gibi bu, bir çatlağın dişi iki parçaya ayırmasıdır. Bölünmüş diş, diş eti çizgisinin altına uzanabilir.
• Dikey kök kırığı: Bu, diş eti çizgisinin altında başlayan ve dişin yüzeyine doğru ilerleyen bir çatlaktır. Bu tür çatlak diş, diş pulpası enfekte olmadıkça belirtilere neden olmayabilir.

Çatlak Diş Ciddi Bir Yaralanma mıdır?

Çatlak diş sendromu ciddi bir yaralanma olabilir. Örneğin dişteki bir çatlak, bakterilerin diş pulpasına sızması için bir kapı açar ve diş apsesine neden olabilir. Tedavi edilmezse, diş apsesi çene kemiğine yayılabilir. Ayrıca yüzdeki ve boyundaki yüz kaslarına, tendonlara ve yağ hücrelerine de yayılabilir.

Çatlak Diş Belirtileri Nelerdir?

Çatlak dişler her zaman belirtilere neden olmaz. Belirtiler olduğunda ana belirtiler şunlardır:

• Dişe baskı uygulandığında keskin ağrı.
• Sıcaklık değişimlerine veya tatlı yiyeceklere karşı hassasiyet.
• Diş çevresinde şişlik.
• Isırma veya çiğneme sırasında diş ağrısı.

Tedavi edilmezse, çatlak diş enfeksiyona (diş apsesi) yol açabilir ve bu ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Diş apsesi belirtileri şunlardır:

• Ağız kokusu (halitozis).
• Geçmeyen diş ağrısı.
• Ateş.
• Şişmiş diş etleri.
• Şişmiş lenf düğümleri.

Çatlak Diş Sendromunun Sebepleri Nelerdir?

Çatlak dişlerin en yaygın nedenleri şunlardır:

• Yaş: Dişler yaşlandıkça aşınır, bu da diş çatlaması olasılığını artırır. 50 yaş ve üzeri kişiler, gençlere göre diş çatlamasına daha yatkındır.
• Sert yiyecekleri ısırma: Buz, şeker ve patlamış mısır taneleri dişleri çatlatabilir.
• Diş tedavileri: Büyük bir diş dolgusu veya kök kanal tedavisi gibi tedaviler, özellikle tedavi sonrası diştacı (diş kronu) alınmazsa, dişleri zayıflatabilir ve diş çatlaması olasılığını artırabilir.
• Bruksizm (diş gıcırdatma): Stres ve diğer sorunlar, dişleri gıcırdatmaya neden olabilir ve zamanla dişi çatlatabilir.
• Diş travması: Ağıza darbe alındığında diş çatlayabilir. Bu, düşme, spor sırasında yaralanma veya araç kazası durumunda olabilir.

Çatlak Diş Tanısı Nasıl Konulur?

Kırık bir dişi teşhis etmek için diş hekimi, belirtiler ve olası nedenler hakkında sorular soracaktır. Ardından şu işlemler yapılacaktır:

• Ağrı hissedilip hissedilmediğini görmek için bir çubuğun ısırılması istenecektir.
• Dişte çatlak ve diğer hasar belirtileri kontrol edilecektir.
• Dikey çatlaklar diş etlerini tahriş edebileceğinden, diş etleri iltihap açısından incelenecektir.
• Çatlağı aydınlatmak için dişe ışık tutulacaktır (transilüminasyon).
• Diş çatlağını daha iyi görmek için dişe boya uygulanacaktır.
• Kırıkları ve ilgili sorunları, örneğin kemik kaybını görmek için diş röntgeni çekilecektir. Görüntüleme, kemik kaybını gösterebilecek bir 3D tarama olan konik ışınlı BT (bilgisayarlı tomografi) taramasını içerebilir.
• Çatlağı bulmaya yardımcı olmak için periodontal prob kullanılacaktır. Periodontal prob, diş çevresindeki kemik kaybını ölçen küçük bir araçtır.

Diş hekimi, daha fazla veya farklı tedavi için kişiyi bir endodontiste (kök kanal uzmanı) yönlendirebilir. Endodontist, diş pulpası ve kökleriyle ilgili sorunları tedavi etmeye odaklanan bir diş uzmanıdır.

Çatlak Dişler Nasıl Tedavi Edilir?

Çatlak diş tedavisi, dişin ne kadar hasar gördüğüne bağlıdır. Yaygın çatlak diş tedavileri şunlardır:

• Diş yapıştırma: Doktor, çatlakları diş renginde reçine ile doldurur.
• Diş şekillendirme: Diş hekimi, pürüzlü kenarları düzeltebilir, dişin fazla temas ettiği alanları kontrol edip ayarlayabilir ve dişi cilalayabilir.
• Diştacı (diş kronu): Doktor, çatlak dişin üzerine porselen veya seramik bir kapak yerleştirir.
• Diş kaplamaları: Bunlar, dişin ön yüzeyine uyan özel yapım kabuklardır. Kabuklar porselen veya plastik olabilir.
• Kök kanal tedavisi: Diş pulpasına kadar inen çatlak diş, enfeksiyona yol açabilir. Doktor, enfekte olmuş pulpası çıkarmak için kök kanal tedavisi yapabilir.
• Diş çekimi: Dişteki çatlak, kök ve sinirlere ciddi hasar verirse, diş hekimi dişi çekmeyi önerebilir. Diş, bir diş köprüsü veya diş implantı ile değiştirilebilir.

Çatlak Dişleri Düzeltmek Ne Kadar Sürer?

Kırık dişin onarımı, tedaviye bağlı olarak haftalar veya aylar sürebilir. Diş hekimi veya endodontist, neler bekleneceği konusunda onarım sürecini açıklayacaktır. Örneğin:

• Taçlar (kronlar): Diş hekimi bazen tacı bir günde takabilir ancak genellikle birden fazla randevu gerektirir.
• Çekimler: Dişin diş implantı ile değiştirilmesi aylar sürebilir.
• Kaplamalar: Diş hekiminin kaplamayı dişe takmadan önce oluşturması genellikle üç ila dört hafta sürer.

Çatlak Diş İçin Her Zaman Tedavi Gerekir mi?

Enfeksiyona neden olmayan, ağrıya yol açmayan veya dişte çok derinlere veya uzaklara uzanmayan, örneğin kılcal çatlak gibi bir çatlak için tedavi gerekmeyebilir. Belirtiler varsa veya dişlerden birinde çatlak fark edilirse, her zaman bir diş hekimiyle konuşulmalıdır.

Çatlak Diş Kendi Kendine Düzelir mi?

Çatlak diş kendi kendine düzelmez. Çatlak diş şüphesi varsa, her zaman bir diş hekimiyle konuşulmalıdır. Ancak randevudan önce belirtileri hafifletmek için şu yollar denenebilir:

• Şişmeyi önlemek için ağzın dışına buz paketi yerleştirilmelidir.
• Dişleri temizlemek için ağız tuzlu suyla çalkalanmalıdır.
• Ağrıyı ve şişliği azaltmak için nonsteroid anti-inflamatuar ilaçlar alınabilir.

Çatlak Dişlerin Seyri Nasıldır?

Hızlı tedavi ile onarılan dişler yıllarca sorunsuz kalabilir. Ancak tedavi ile bile diş çatlakları bazen büyümeye devam edebilir veya diş bölünebilir. Bu, bir noktada diş kaybına neden olabilir.

Diş Çatlakları Önlenebilir mi?

Diş çatlakları her zaman önlenemese de çatlak diş olasılığını azaltmak için şu adımlar atılabilir:

• Doğru ağız hijyeni uygulanmalı: Ağız temiz tutulmalı ve düzenli olarak diş hekimine gidilmelidir. Çatlak dişler belirti vermeyebilir ancak düzenli diş muayeneleri dişlerdeki en küçük çatlakları bile tespit eder.
• Ağız ve dişler korunmalı: Futbol, basketbol veya hokey gibi ağza darbe alma ihtimali olan temas sporları oynanıyorsa ağız koruyucu kullanılmalıdır. Bisiklet sürme, buz pateni veya jimnastik gibi düşme olasılığı olan aktivitelerde de ağız koruyucu kullanmak faydalı olacaktır.
• Sert şeyler çiğnenmemeli: Buna buz, sert şekerler ve tırnak gibi şeyler dahildir. Ayrıca dişler, plastik etiketleri veya sert plastik ambalajları yırtmak için kullanılmamalıdır.

Ne Zaman Bir Diş Hekimini Ziyaret Etmek Gerekir?

Diş ağrısı gibi çatlak diş belirtileri varsa veya diş ısırırken veya çiğnerken ağrıyorsa diş hekimi ile iletişime geçilmelidir. Erken teşhis ve tedavi, enfeksiyon gibi daha ciddi sorunlardan kaçınmaya yardımcı olabilir. Kırık dişin hızlı bir şekilde onarılması, daha fazla hasar ve enfeksiyon riskini azaltabilir.

Dişlerdeki çatlakların birçok sebebi vardır: Patlamış mısır tanesi veya nane şekeri çiğnemek, buz ısırmak veya diş gıcırdatmak. Ancak çatlak dişin ciddi bir sağlık sorunu haline gelme ihtimalini azaltmanın tek yolu diş hekimini ziyaret etmektir. Diş hekimi, dişi hasar belirtileri açısından inceleyecek ve tedavi önerecektir. Ayrıca dişlerin çatlamasını önlemek için tavsiyeler de verecektir.