Pilositik Astrositom Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Pilositik astrositom, beyinde yer alan yıldız şeklindeki hücrelerde oluşan bir merkezi sinir sistemi tümörüdür. Çoğunlukla 20 yaşından küçük çocukları ve yetişkinleri etkiler. Bu tümörler düşük derecelidir, yani tedavi edilebilirler ve erken tespit edilirlerse iyi bir seyre sahiptirler. Tümörü çıkarmak için ameliyat olmak bu hastalığı tedavi edebilir.
Pilositik astrositom (PA) astrosit hücrelerinden oluşan bir beyin tümörüdür. Astrositler, beyindeki sinyal ileten nöronları (sinir hücreleri) destekleyerek çalışmasına yardımcı olan yıldız şeklindeki hücrelerdir.
Dünya Sağlık Örgütü pilositik astrositomu grade 1, kötü huylu olmayan tümör olarak sınıflandırır. Grade (derece) 1, tümör hücrelerinin mikroskop altında normal (kanserli olmayan) hücreler gibi göründüğü ve yavaş büyüdüğü anlamına gelir. Genellikle vücudun diğer bölgelerine yayılmazlar ancak tümörün kendisi büyüyebilir. Tümörün cerrahi olarak çıkarılması bu durumu iyileştirir.
Pilositik astrositom tümörleri çocuklar arasında en sık görülen beyin tümörleridir. Amerika Birleşik Devletleri'nde 20 yaşından önce her 100.000 kişiden tahmini 1'ini etkilerler. Pilositik astrositom, çocuklar arasındaki tüm beyin tümörlerinin yaklaşık %15'ini ve yetişkinler arasındaki tüm beyin tümörlerinin yaklaşık %5'ini oluşturur.
Pilositik astrositom belirtileri tümörün boyutuna ve konumuna göre değişir. Bazı durumlarda, tümörün boyutu büyüyene kadar herhangi bir belirti yaşanmayabilir. Belirtiler aşağıdakileri içerebilir:
Nöbetler yaygın değildir ancak mümkündür.
Çoğu pilositik astrositom tümörü merkezi sinir sisteminde (beyin ve omurilik) büyür. En sık görüldüğü yer beyinciktir. Burası, başın arkasında, başın boyunla birleştiği yerde beynin alt kısmıdır.
Bir pilositik astrositom tümörünün daha az yaygın görüldüğü diğer yerler şunlardır:
Astrosit hücrelerinin aşırı büyümesi pilositik astrositoma neden olur. Bunun neden olduğu tam olarak bilinmemektedir. Çalışmalar bu tümörün aşağıdakilere bağlı olarak gelişebileceğini göstermektedir:
Ek olarak pilositik astrositom, aşağıdaki gibi bazı genetik durumlarda da ortaya çıkar:
Pilositik astrositomun komplikasyonları şunları içerebilir:
Nadir ve ciddi vakalar arasında, tümörün yeri ve boyutu beyin sapı sıkışmasına (beyin sapına karşı basınç) veya hidrosefaliye (beyinde sıvı birikmesi) neden olabilir. Bunlar hayatı tehdit edici olabilir.
Doktor, fiziki muayene ve testlerden sonra pilositik astrositom tanısı koyacaktır. Muayene sırasında tıbbi geçmişle birlikte semptomlar hakkında daha fazla bilgi edinecektir. Testler, doktorun benzer semptomlara sahip durumları ekarte etmesine yardımcı olabilir. Testler genellikle merkezi sinir sistemindeki tümörü bulmak için noninvaziv görüntüleme testleridir.
Bir görüntüleme testi, çoğunlukla da manyetik rezonans görüntüleme (MR), tümörü ortaya çıkarır ve pilositik astrositom tanısına olanak sağlar. Bazen nörolojik semptomlar yaşayan çocuklar MR çektirmekte zorlanırlar. Bu durumlarda doktor, çocuğun işini kolaylaştırmak için başka bir görüntüleme testi (BT taraması) önerecektir. Görüntüleme testleri tümörün boyutunu, şeklini ve yerini belirleyebilir. Bu, doktorun tedaviyi planlamasına yardımcı olabilir.
Doktorların pilositik astrositom için önerdiği tedavi tümörün cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Tümörü bu şekilde tamamen çıkarmak mümkünse cerrah pilositik astrositomu tedavi edebilir. Bazen tümörün boyutu ve konumu çıkarılmasını zorlaştırır. Yüksek komplikasyon riski varsa, cerrah tümörün sadece bir kısmını çıkarabilir ve daha sonra zaman içinde boyutunu ve büyümesini izleyebilir. Tümör çıkarıldıktan sonra büyür veya geri gelirse, ek bir ameliyat kişiye yardımcı olabilir.
Daha az yaygın bir tedavi şekli radyasyon tedavisidir. Doktor bunu, tümörün konumuna ve mevcut diğer cerrahi veya kemoterapi seçeneklerine göre seçebilir. Doktor kişi için en iyi olan tedavi şeklini belirleyecektir.
Pilositik astrositom için moleküler test olarak da bilinen genetik testlerin ilerlemesiyle, ameliyattan sonra yapılan bu test, BRAF v600E gibi semptomlara yol açan bazı mutasyonları tespit edebilir. Doktorların pilositik astrositom için bir tedavi şekli olarak reçete edebileceği FDA onaylı tedaviler vardır. Buna ek olarak hasta, deneysel tedaviler veya klinik çalışmalar için uygun olabilir. Ameliyattan sonra tümör dokusundan moleküler testler hakkında doktordan bilgi alınabilir.
Pilositik astrositom tümörünü çıkarmak için yapılan ameliyatın yan etkileri şunları içerebilir:
Cerrah tedaviden önce bu yan etkileri hasta ile konuşacaktır. Ayrıca işlem sırasında herhangi bir yan etkiyi veya komplikasyonu önlemek için son derece dikkatli olunacaktır.
Radyasyon tedavisinin yan etkileri şunları içerebilir:
Pilositik astrositom tümörünü çıkarmak için yapılan ameliyattan sonra vücudun iyileşmesi birkaç hafta sürebilir. Doktor ameliyattan sonra kişinin kendine veya çocuğuna bakabilmesi için ona çeşitli talimatlar verecektir. Bununla ilgili herhangi bir sorusu olanlar doktorlarıyla konuşmalıdır.
Araştırmacılar pilositik astrositomların nedenleri hakkında net bir bilgiye sahip olmadıklarından, bunları önlemenin bilinen bir yolu yoktur.
Grade 1 pilositik astrositom için hastalığın seyri mükemmeldir. Tümör kötü huylu değildir (kanserli değildir) ve genellikle vücudun diğer bölgelerine yayılmaz. Bir doktor tümörü erkenden bulur ve tedavi ederse seyir çok iyidir. Hastalığın seyri ayrıca genel sağlık durumuna, yaşa ve tanı anındaki diğer faktörlere bağlı olarak değişir. Doktor kişinin kendi özel durumuna göre hastalığın seyri hakkına ona ayrıntılı bilgi verebilir.
Pilositik astrositom tanısını 20 yaşından önce alan çocuklar ve yetişkinler için yaşam beklentisi çok yüksektir. Bir çalışmada 10 yıllık sağkalım oranının %92'nin üzerinde olduğu bulunmuştur. Cerrahlar tümörü tamamen çıkarabilirse hayatta kalma oranı daha da artar.
Kişinin kendisi veya çocuğu aşağıdaki gibi pilositik astrositom belirtileri yaşarsa bir doktora başvurulmalıdır:
Tümörü çıkarmak için yapılan ameliyattan sonra kişinin kendisi veya çocuğu aşağıdakiler gibi bir yan etki yaşarsa bu durum doktora bildirilmelidir:
Eğer bir şeyler doğru görünmüyorsa doktor ile iletişime geçilmelidir.
Doktora sormanın faydalı olabileceği sorular şunlardır:
Kişinin kendisinde, çocuğunda veya sevdiği birinde beyin tümörü olduğunu öğrenmesi stresli ve korkutucu olabilir. Pilositik astrositom, iyi bir seyre yol açan tedavi edilebilir bir tümördür. Pilositik astrositomlar genellikle vücudun diğer bölgelerine yayılmazlar ve tümörün çıkarılması hastalığı tedavi edebilir. Sağlık ekibi tümörü çıkarmak için doğru tedavi planını bulmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca hastanın kendini daha iyi hissedebilmesi için komplikasyonları önlemek amacıyla dikkatli davranacaklardır.