İnce İğne Aspirasyonu (Biyopsisi) Nedir? Riskleri Nelerdir? Hangi Durumlarda Kullanılır?

İnce İğne Aspirasyonu (Biyopsisi) Nedir? Riskleri Nelerdir? Hangi Durumlarda Kullanılır? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. İnce iğne aspirasyonu (ince iğne biyopsisi), vücuttaki şüpheli bir kitleden doku veya sıvı örneği almak için bir iğne ve şırınga kullanma işlemidir. Doktorlar bunu memeler, tiroit ve lenf düğümleri gibi vücudun çeşitli bölgelerindeki anormal dokuları teşhis etmeye yardımcı olmak için kullanır.

İnce İğne Aspirasyonu Nedir?

İnce iğne aspirasyonu doktorların şüpheli bir yumrudan veya vücudun anormal bir bölgesinden hücre örneği almak için kullandıkları bir prosedürdür. İnce iğne biyopsisi olarak da adlandırılır. İnce iğne aspirasyonu; hücreleri, dokuları ve sıvıları çıkarmak için ince bir iğne ve bir şırınga kullanılması anlamına gelir.

Doktor daha sonra örneği bir sitoloji laboratuvarına gönderir. Orada bir sitoteknolog hücreleri tarar ve patolog adı verilen bir uzman analiz için bunları inceler. Her iki uzman da hücreleri incelemek için sitoloji çalışmasını kullanır.

İnce iğne aspirasyonu en az invaziv (vücuda en az zarar veren) biyopsi türüdür ancak sınırları vardır.

Çekirdek Biyopsi ile İnce İğne Aspirasyonu Arasındaki Fark Nedir?

Çekirdek biyopsi ve ince iğne aspirasyonunun her ikisi de iğne biyopsisi türüdür.

Çekirdek iğne biyopsisi için kullanılan iğne, ince iğne aspirasyonu için kullanılandan daha geniştir. Çekirdek biyopsi, şüpheli alan hakkında ince iğne aspirasyonundan daha fazla bilgi sağlayabilecek daha fazla doku toplar.

İnce iğne aspirasyonu sadece ince bir iğneyi içerirken, çekirdek biyopsi bazen yaylı bir biyopsi iğnesini yerleştirmek için küçük bir kesi gerektirir.

Doktorlar en sık olarak meme biyopsileri için çekirdek biyopsileri kullanırlar. İnce iğne aspirasyonu vücudun çeşitli bölgeleri için de kullanılabilir.

İnce İğne Aspirasyonu Ne İçin Kullanılır?

İnce iğne aspirasyonlarının iki ana amacı vardır: Tanısal ve terapötik.

Doktorlar, kanserin orijinal tümör bölgesinden yayıldığı durumlarda (metastatik kanser) tedaviyi yönlendirmeye yardımcı olmak için ince iğne aspirasyonu kullanabilir. Patologlar hücre örneklerinde kanserin belirli kanser tedavilerine daha iyi yanıt verip vermeyeceğini gösteren genetik veya moleküler belirteçler arayabilir.

Tanısal İnce İğne Aspirasyonu Nedir?

Doktorlar, doku veya sıvı örneğinin tanıya yardımcı olacağı herhangi bir durumda ince iğne aspirasyonunu (ince iğne biyopsisi) kullanabilir. Bir patolog toplanan hücreleri mikroskop altında inceleyerek türlerini ve özelliklerini belirler.

İnce iğne aspirasyonu çeşitli biyopsi türlerinden biridir. Doktor, kişinin durumuna bağlı olarak ince iğne aspirasyonu veya eksizyonel ya da insizyonel gibi farklı bir biyopsi türünü seçebilir.

Şüpheli bir yumru veya kitleyi değerlendirmek için ince iğne biyopsileri gerekli olabilir. Bu, aşağıdakilerin teşhisine yardımcı olabilir:

• Kanser.
• Bursit veya septik artrit gibi bakteriyel enfeksiyonlar.
• Kistler, fibroadenomlar veya lipomlar gibi kanserli olmayan kitleler.

Doktorlar vücudun hemen hemen her bölgesinde ince iğne aspirasyonu kullanabilir. Ancak doktorlar bunu en yaygın olarak yeni tanımlanmış aşağıdaki gibi kitlelere biyopsi yapmak için kullanır:

• Meme, meme kistleri gibi.
• Tiroid, tiroid nodülleri gibi.
• Lenf düğümleri.
• Deri.

Endoskopik ultrason ve bilgisayarlı tomografi (BT) taraması gibi görüntüleme kılavuzlarının yardımıyla doktorlar, vücudun daha derin bölgelerinden doku toplamak için ince iğne aspirasyonunu kullanabilir:

• Pankreas.
• Gastrointestinal sistem.
• Özofagus.
• Trakea.
• Akciğerler.
• Mediasten (göğüste kalp gibi önemli organları tutan boşluk).

Terapötik İnce İğne Aspirasyonu Nedir?

Doktorlar bazen ince iğne aspirasyonunu kitlelerden sıvı almak için kullanırlar ve bu şekilde aşağıdakiler gibi kitlelerin tedavisine yardımcı olurlar:

• Apseler (irin birikmesi).
• Kistler (sıvı dolu keseler).
• Seromalar (meme kanseri ameliyatı ve plastik cerrahi sonrası sık görülen anormal sıvı birikimleri).

Meme gibi kozmetik açıdan hassas bölgelerde standart insizyon ve drenaj yaklaşımı yerine bu tekniği kullanabilirler. Bununla birlikte ince iğne aspirasyonu, potansiyel olarak enfeksiyon yayabilir, bu nedenle doktorlar bunları her durumda kullanamaz.

İnce İğne Aspirasyonu İçin Nasıl Hazırlanılmalıdır?

İnce iğne aspirasyonuna hazırlanmak için genellikle özel bir şey yapmak gerekmez. Her durumda doktor, ne beklenmesi ve nasıl hazırlanılması gerektiği konusunda hastayı bilgilendirecektir.

İnce İğne Aspirasyon Prosedürü Sırasında Neler Olur?

Muhtemelen doktorun muayenehanesinde veya hastanede ayakta tedavi olarak (yani bir gece kalmaya gerek olmadan) bir ince iğne aspirasyonu yaptırılabilir.

Süreç, doktorun vücudun hangi bölgesinden örnek aldığına bağlı olarak değişebilir ancak ince iğne aspirasyonu sırasında genellikle aşağıdakiler beklenebilir:

• Tıbbi bir masaya uzanılır veya oturulur.
• Doktor iğneyi yerleştireceği bölgeyi sterilize edecektir.
• Doktor ince iğne aspirasyonu yapılacak bölgeyi uyuşturmak için lokal anestezi enjekte edebilir. İğne cilde girerken biraz rahatsızlık hissedilebilir.
• Doktor vücudun derinliklerindeki bir bölgeye erişiyorsa, iğnenin yönünü ve yerini yönlendirmek için görüntüleme kılavuzunu kullanacaktır. Görüntüleme örnekleri arasında ultrason, BT taraması veya mamogram yer alır.
• Doktor iğneyi hedeflenen bölgeye yerleştirecektir. Hücreleri, dokuları veya sıvıyı çıkarmak için bir şırınga kullanacaktır.
• Doktorun birden fazla alanı test etmesi veya birden fazla örnek alması gerekebilir. Bu durumda, her biri için farklı bir iğne ve şırınga kullanacaktır.
• Doktor prosedürü bitirdiğinde bölgenin üzerini bir bandaj ile kapatacaktır.

İnce İğne Aspirasyon Prosedüründen Sonra Ne Olur?

Doktor numuneyi/numuneleri bir patoloğun analiz edeceği bir laboratuvara gönderecektir. Hücrelere mikroskop altında bakılır ve örnek üzerinde başka testler de yapılabilir. Patolog bulguların bir raporunu hazırlayacak ve hasta ile paylaşması için doktora gönderecektir.

İnce İğne Aspirasyonunun Riskleri Nelerdir?

Enjeksiyon bölgesinde biraz ağrı ve morarma olması yaygındır. Bunlar genellikle önemsizdir ve birkaç gün içinde geçer.

İnce iğne aspirasyonunun komplikasyonları nispeten nadirdir ancak aşağıdakileri içerebilir:

• Kan pıhtılaşma bozukluğu olan ve/veya antikoagülan kullanan kişiler en fazla risk altındadır.
• Bakteriyel enfeksiyon.
• Çevredeki yapılarda hasar.
• Fistül (bir organ veya kan damarı ile başka bir yapı gibi iki vücut dokusu arasında anormal bir bağlantı).

İnce İğne Aspirasyonundan Ne Tür Sonuçlar Elde Edilir?

İnce iğne aspirasyonundan alınabilecek birkaç olası sonuç vardır. Numunenin analizi şunları gösterebilir:

• Anormal hücre kanıtı yok.
• Anormal ve normal hücrelerin bir karışımı. Teşhisi doğrulamak için başka test türlerine ihtiyaç olabilir.
• Kanser öncesi hücreler.
• Kanserli hücreler.
• Bakteriyel enfeksiyon kanıtı.

Bazen laboratuvar daha doğru bir rapor hazırlamak için ek numuneler isteyebilir. Her durumda doktor raporun sonucunu hastaya açıklayacaktır. Sonraki adımlara birlikte karar verilir.

Ne Zaman Doktor ile İletişime Geçilmelidir?

Ateş veya enjeksiyon bölgesinde irin veya kızarıklık gibi herhangi bir enfeksiyon belirtisi geliştirilirse vakit kaybetmeden doktor ile iletişime geçilmelidir. İnce iğne aspirasyonundan sonra yumru veya şişlik beklenmedik bir şekilde değişirse yine bu durum derhal doktora haber verilmelidir.

Vücutta şüpheli bir kitle olduğunu öğrenmek veya bulmak stresli olabilir. İyi haber şudur ki ince iğne aspirasyonu gibi bir biyopsi, kitlenin ne olduğunu öğrenmenin en iyi yoludur. İnce iğne aspirasyonu prosedürü hakkında herhangi bir sorusu veya endişesi olanlar bunu doktorlarıyla konuşmaktan çekinmemelidir.