Herpangina (Herpanjina) Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Herpangina (Herpanjina) Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Herpangina ya da herpanjina, ağız ve boğazda yüksek ateş ve kabarcık benzeri yaralara neden olan viral bir hastalıktır. Hastalık bulaşıcıdır ve çocukların birbirine yakın olduğu kreş ve okul ortamlarındaki çocuklar arasında hızla yayılır. Herpangina; el, ayak ve ağız hastalığına benzer.

Herpangina Nedir?

Herpangina, özellikle kreşe veya okula gidiyorlarsa, birbirine yakın olan çocuklar arasında hızla yayılan viral bir enfeksiyondur. Enfeksiyon, ağrılı olabilen yüksek ateş ve ağız yaralarına neden olur. Herpangina; el, ayak ve ağız hastalığıyla yakından ilişkilidir.

Herpangina Kimleri Etkiler?

Herpangina, genellikle yürümeye başlayan çocukları ve 10 yaşından küçük çocukları, özellikle de diğer çocuklarla etkileşime girdikleri kreş veya okullara giden çocukları etkiler. Ergenler ve yetişkinler de bu hastalığa yakalanabilir ancak bu daha az sıklıkta görülür. Yenidoğanlar, bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler ve hamile olanların tehlikeli veya yaşamı tehdit edici olabilecek şiddetli bir herpangina türüne yakalanma riski daha yüksektir.

Herpangina Ne Kadar Yaygındır?

Herpangina, çocukların birbirleriyle yakın temas halinde olması nedeniyle kreşlerde ve okullarda hızla yayılan yaygın bir viral enfeksiyondur. Yaz ve sonbahar aylarında en sık görülür.

Herpangina Çocuğun Vücudunu Nasıl Etkiler?

Herpangina, çocuğun ağız ve boğazında kabarcık benzeri yaralara neden olur. Bu, durum ciddi ise yemek yemeyi ve bir şeyler içmeyi acı verici ve yutmayı zor hale getirir. Çocuk yemek yemekten veya içmekten kaçınmak istese de öğünleri kaçırmaması ve susuz kalmamak için bol sıvı tüketmesi önemlidir.

Herpangina'nın Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler, herpangina teşhisi konulan her kişide farklılık gösterir ve şiddeti değişir. Herpangina belirtileri şunlardır:

• Ateş.
• Baş ağrısı.
• İştahsızlık.
• Boğaz ağrısı.
• Ağız ve boğazda yaralar veya kabarcıklar (ülserler).

Herpangina'ya Ne Neden Olur?

Çok bulaşıcı koksaki virüsleri ve enterovirüsler herpangina'ya neden olur. Bu virüsler şunları içerir:

• Coxsackie virüsü (koksakivirüs) A ve B.
• Ekovirüs.
• Enterovirüs 71.

Herpangina Bulaşıcı mıdır?

Herpangina'ya neden olan virüsler son derece bulaşıcıdır ve vücudun dışındaki ortamlarda uzun süreler boyunca hayatta kalırlar. Virüs şu yollarla kolayca yayılır:

• Virüsü olan biriyle yakın temas.
• Küçük, ıslak parçacıkların (solunum damlacıkları) dışarı atılması.
• Vücut sıvılarıyla (tükürük veya mukus) veya dışkıyla (dışkı veya çiş) doğrudan temas.

Herpangina için kuluçka süresi (virüse maruz kalma ve semptomların gelişmesi arasındaki süre) üç ila beş gündür. Bu süre zarfında, semptom gösterilmese bile virüsü yaymak mümkündür (viral dökülme) ve kişi kuluçka süresinden sonra üç ila sekiz hafta boyunca muhtemelen bulaşıcı olacaktır. Virüsün ilk iki haftası en bulaşıcı olan dönemdir. Virüs, semptomlar geçtikten sonra bile yayılabilir. Uygun el yıkama ve iyi hijyen, herpanginaya neden olan virüslerin yayılmasını durdurmaya yardımcı olur.

Herpangina Nasıl Teşhis Edilir?

Doktor, çocuğun belirtileri ve tıbbi geçmişi hakkında sorular soracak ve ardından tanıyı doğrulamak için fiziki bir muayene yapacaktır. Virüsün bir sonucu olarak oluşan yaralar herpangina hastalarına özgü olduğundan ve fiziki bir muayene yeterli olduğundan, genellikle testler gerekli değildir.

Herpangina Nasıl Tedavi Edilir?

Antibiyotikler veya antiviral ilaçlar herpangina tedavisinde etkisiz olduğundan, tedavi durumun belirtilerini hafifletir. Durum genellikle bir hafta sonra geçer. Herpangina tedavisi şunları içerir:

• Ateş için asetaminofen veya ibuprofen almak.
• Dehidratasyonu önlemek için bol sıvı tüketmek.
• Sıcak içecekler, asitli, baharatlı veya tuzlu yiyecekler gibi ağız veya boğazdaki yaraları tahriş edebilecek yiyecek veya içeceklerden kaçınmak.
• Ağız ve boğazdaki yaralar için topikal anestezikler kullanmak.
• Çocuğun ağzını yemeklerden sonra tuzlu suyla çalkalamak.

Çocuk hasta olduğunda, bulaşıcı virüs parçacıklarının yüzeylere, nesnelere yapışmasını ve ailenin diğer üyelerine geçmesini azaltmak için iyi havalandırılmış bir odada dinlendiğinden emin olunmalıdır.

Çocukta Herpangina Varsa Ne Yenmelidir?

Çocuğun ağzı, ağzındaki ve boğazındaki yaralar ve kabarcıklar nedeniyle ağrıyacaktır. Bu da ağrıdan dolayı iştahını kaybetmesine neden olabilir. Çocuğun susuz kalmasını önlemek için ona bol miktarda sıvı sağlamak önemlidir. Çocuğun herpangina teşhisinden sonra tüketebileceği yiyecek ve içecekler şunlardır:

• Soğuk süt ürünleri ve süt.
• Elektrolit içecekleri.
• Dondurma.
• Yumuşak yiyecekler.
• Su.

Portakal suyu ve patates cipsi gibi tuzlu, baharatlı, kızarmış, sıcak veya asitli yiyecek ve içeceklerden kaçınılmalıdır.

Herpangina Ne Kadar Sürer?

Herpangina genellikle bir hafta ila 10 gün sonra geçer. Çocuk 10 gün sonra hala iyileşmezse bir doktoru ziyaret etmek gerekir. Çocukta semptomlar görülmese de virüse yakalandıktan sonra üç ila sekiz hafta boyunca bulaşıcı olabilir.

Çocuk herpangina hastalığına yakalanırsa ve iyileşirse, virüse karşı doğal bir bağışıklık kazanır. Bu, virüsü tekrar kapma riskini azaltır ancak bir daha asla yakalanmayacağı anlamına gelmez. Çocuk hala var olan diğer virüs türlerini kapabilir.

Herpanginanın Yayılması Nasıl Önlenebilir?

Herpangina gibi virüslerin yayılması şu şekilde önlenebilir:

• Elleri düzenli olarak sabun ve suyla yıkayarak iyi hijyen uygulamaları yapmak. Virüs dışkıyla atılabilir.
• Çok dokunulan yüzeyleri ve nesneleri dezenfekte etmek.
• Öksürürken veya hapşırırken ağzı ve burnu kapatmak ve hemen ardından elleri yıkamak.
• Çocuk kendini hasta hissediyorsa evde kalmak.

Çocukta Herpangina Varsa Ne Beklenmelidir?

Herpanginalı çocukların çoğu bir hafta ila 10 gün içinde kendini daha iyi hisseder. Çocuklar hastalık sırasında ateş, boğaz ağrısı ve yeme ve içme zorluğu gibi rahatsızlık ve ağrıya neden olacak semptomlar yaşayabilir. Çocuk yemek veya içmek için istekli olmasa bile, yumuşak yiyecekler vermeye özen gösterilmeli ve susuz kalmasını önlemek için bol sıvı alması sağlanmalıdır.

Hasta çocuklar bulaşıcıdır ve herpanginayı diğer çocuklara veya yetişkinlere bulaştırabilirler. Ebeveynler hem kendilerinin hem de çocuğun ellerini sık sık yıkadıklarından ve özellikle çocukla ilgilendikten ve tuvaleti kullandıktan sonra ve yemek hazırlamadan önce sık dokunulan yüzeyleri dezenfekte ettiklerinden emin olmalıdır. Çocuklar genellikle ateşleri düştüğünde okula dönebilirler. Ağızlarında çok sayıda açık kabarcık yoksa normal aktivitelere katılabilirler.

Herpangina; yenidoğanlarda, küçük çocuklarda ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde tehlikeli ve yaşamı tehdit edici olabilir. Çocuğun virüse yakalandığı ve bağışıklık sisteminin zayıf olduğu düşünülüyorsa derhal bir doktorla iletişime geçilmelidir.

Herpanginalı Çocuğa Nasıl Bakılmalıdır?

Herpanginalı çocuk semptomları nedeniyle huysuz olabilir. Çocuğun ateşi doktorun da önerdiği şekilde parasetamol veya ibuprofen ile tedavi edilmelidir.

Yemekler programa göre yenmeli ve asitli, baharatlı, sıcak veya tuzlu yiyeceklerden kaçınarak çocuğun ağzındaki veya boğazındaki yaraları tahriş etmeyecek yumuşak yemekler seçilmelidir.

Çocuk ağzındaki yaralar nedeniyle sıvı içmiyorsa susuz kalabilir. Çocuğun ne kadar sıvı içtiği takip edilmeli ve yeterince sıvı içmiyorsa elektrolit içecekleri temin edilmelidir.

Ne Zaman Bir Doktoru Ziyaret Etmek Gerekir?

Belirtiler çocuğun rahatsızlık ve ağrı hissetmesine neden olabilir. Çocukta aşağıdakiler mevcutsa bir doktora başvurulmalıdır:

• Yüksek ateş varsa.
• Yiyecek veya içecek içemiyorsa.
• Ağzında bir hafta sonra geçmeyen yaralar varsa.
• 24 saatten uzun süre kusarsa veya ishal olursa.
• Dehidratasyon belirtileri gösteriyorsa (idrar koyu renklidir, yorgun veya baş dönmesi hisseder, daha az sıklıkta idrara çıkar, ağız kuruluğu vardır).

Çocuğun bağışıklık sistemi zayıfsa veya üç yaşından küçükse ve herpanginası olan biriyle temas ederse, belirtiler tehlikeli veya yaşamı tehdit edici olabileceğinden derhal bir doktoru ziyaret etmek gerekir.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

• Çocuğum okula veya kreşe ne zaman dönebilir?
• Çocuğum yemek yemeyi veya içmeyi reddederse ona nasıl yardımcı olabilirim?
• Ailemin diğer üyelerinin de virüse yakalanmasını nasıl önleyebilirim?

Herpangina ile El, Ayak ve Ağız Hastalığı Arasındaki Fark Nedir?

Herpangina ve el, ayak ve ağız hastalığı her ikisi de koksaki virüsünden kaynaklanır. İki durum arasındaki fark, herpanginanın sadece ağız ve boğazda yaralar veya kabarcıklar oluşmasına neden olması ve el, ayak ve ağız hastalığından kaynaklanan yaraların ellerde, ayaklarda ve/veya ağzın içinde oluşabilmesidir. Her iki durum da çok bulaşıcıdır ve genellikle kreşlerde ve okullarda çocuklara yayılır.

Herpangina İçin ICD Kodu Nedir?

Uluslararası Hastalık Sınıflandırması (ICD), doktorların klinik ortamlar için durumları sınıflandırması için bir tanı aracıdır. Herpangina için ICD-10-CM kodu B08.5'tir.

Çocuk virüse yakalanırsa, herpangina tüm aileyi etkileyebilir çünkü tüm eve yayılması olasıdır. Çocuk semptomları nedeniyle rahatsız olacaktır ve sakinleştirilmesi zor olabilir. Çocuğun semptomları kötüleşirse veya yemek yiyemiyor ya da bir şeyler içemiyorsa mutlaka bir doktor ile iletişime geçilmelidir. Elleri sık sık yıkayarak, sık temas edilen yüzeyleri dezenfekte ederek ve çocuğu virüse yakalanabileceği diğer çocuklardan (özellikle okulda veya kreşteyseler) uzak tutarak ailelerin hem kendilerini hem de çocuklarını koruması mümkündür.