Burun Tıkanıklığı Neden Olur? Nasıl Tedavi Edilir?

Burun Tıkanıklığı Neden Olur? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Burun tıkanıklığı, bir şey burnun içini kaplayan dokuları tahriş ettiğinde meydana gelir. Tahriş; iltihaplanma, şişme ve mukus üretiminden oluşan zincirleme bir reaksiyon başlatarak burundan hava almayı zorlaştırır. Tedavi edilmediği takdirde burun tıkanıklığı sinüzite, nazal poliplere veya orta kulak enfeksiyonlarına neden olabilir.

Burun Tıkanıklığı Nasıl Oluşur?

Burunda oluşan tahrişin iltihaplanma, şişme ve mukus üretiminden oluşan zincirleme bir reaksiyon başlatarak burundan hava almayı zorlaştırması ile burun tıkanıklığı oluşur. Burun tıkanıklığı genellikle birkaç gün sonra geçer ancak bir hafta veya daha uzun süren tıkanıklık bir enfeksiyon belirtisi olabilir. Tedavi edilmediği takdirde burun tıkanıklığı sinüzite, nazal poliplere veya orta kulak enfeksiyonlarına neden olabilir.

Burun Tıkanıklığı Vücudu Nasıl Etkiler?

Burun tıkalıysa aşağıdakiler meydana gelebilir:

• Burundan nefes almakta zorlanmak.
• Burun akıntısı olarak da bilinen burundan mukus gelmesi.
• Burundan hava alınamadığı için ağızdan nefes almaya başlamak. Buna ağız solunumu denir.
• Burun tıkanıklığı olan bebeklerde emzirmede veya biberon almada sorun yaşanması.

Bazen burun tıkanıklığı, vücudun viral veya bakteriyel bir enfeksiyonla savaştığının ilk işaretidir. Nadiren burundaki bir tümör veya polip burnun tıkalı hissedilmesine neden olabilir.

Burun Tıkanıklığı Kimleri Etkiler?

Herhangi bir zamanda, ABD nüfusunun yaklaşık %12'sinde burun tıkanıklığı vardır.

Burun Tıkanıklığının Belirtileri Nelerdir?

Burun tıkanıklığı aşağıdaki gibi ek semptomlara neden olabilir:

• Hapşırma.
• Öksürük.
• Baş ağrısı.

Burun Tıkanıklığını Ne Tetikler?

Kısa cevap, birçok şeyin burun tıkanıklığını tetiklediğidir. Bunun nedeni, vücudun davetsiz misafirlerden korunması söz konusu olduğunda burnun ön cephede yer almasıdır. Burun; kir, partikül ve alerjen taşıyabilecek havayı içeri alır. Burnun içi, davetsiz misafirleri yakalayıp burun deliklerine gönderen küçük kıl benzeri yapılar barındırır. Hapşırıldığında veya sümkürüldüğünde, davetsiz misafirler sistemden dışarı atılır. Bazen burun kılları tüm davetsiz misafirleri yakalayamaz. Bu olduğunda, burnun içini kaplayan doku iltihaplanır ve şişmeye başlar. Ardından bağışıklık sistemi devreye girer ve burnu davetsiz misafirleri temizlemek için mukusla doldurur. Şişmiş burun dokuları ve mukus birleşerek burnu tıkar ve durumu daha da kötüleştirir.

Burun Tıkanıklığının En Yaygın Nedenleri Nelerdir?

Burun tıkanıklığı genellikle rinit gibi durumlarda ortaya çıkar. İki tür rinit vardır: Alerjik rinit (saman nezlesi) ve alerjik olmayan rinit.

Alerjik Rinit

Alerjik rinit veya saman nezlesi, vücudun alerjenlere karşı verdiği tepkidir. Alerjenler havadaki küçük parçacıklardır. Yaygın alerjenler şunları içerir:

• Polen: Ağaçlar ve bitkiler ilkbahar, yaz ve sonbaharda çiçek açtığında, burna kadar ulaşabilen ve alerjik reaksiyona neden olan polenler üretirler.
• Toz akarları: En temiz ortamlarda bile halı, mobilya ve yatak takımlarında yaşayan toz akarları olabilir.
• Küf: Küf, alerjik reaksiyonlara neden olabilecek sporlar gönderir.
• Evcil hayvan tüyleri: Bazı insanlar hayvanların tüylerine karşı fazlasıyla hassas ve alerjiktir.

Alerjik Olmayan Rinit

Alerjik olmayan rinit ve burun tıkanıklığı, iltihaplanma burun dokularında sıvı birikmesine neden olarak şişmelerine yol açtığında meydana gelir. Bu iltihaplanma, viral bir hastalığa sahip olunduğu veya belirli tetikleyicilere maruz kalındığı için meydana gelebilir. Tetikleyiciler şunlar olabilir:

• Çevresel: Stres, dumana maruz kalma, boya kokusu veya baharatlı yiyecekler burun tıkanıklığına neden olabilecek maddelere örnektir.
• İlaçlar: Yüksek tansiyon veya ağrı için belirli ilaçlar alınıyorsa burun tıkanıklığı geliştirilebilir.
• Hormonal: Ergenliğe girmek veya hamile kalmak gibi hormonal değişiklikler burun tıkanıklığını tetikleyebilir.
• Enfeksiyonlar: Sinüs enfeksiyonları (sinüzit) veya soğuk algınlığı burun tıkanıklığına neden olabilir.
• Büyümüş adenoidler: Geniz eti, burun kanalının hemen arkasında bulunan bezlerdir. Mikropları hapsetmeye yardımcı olurlar. Bazen lenf bezleri şişerek burun tıkanıklığına neden olur.

Doktorlar Burun Tıkanıklığını Nasıl Teşhis Eder?

Doktor semptomları değerlendirecek ve burnu, kulakları ve boğazı kontrol ederek burun tıkanıklığını teşhis edecektir. Diğer olası nedenleri elemek için aşağıdakiler gibi daha fazla test istenebilir:

• Boğaz kültürü: Bu test boğazdaki belirli bakterileri kontrol eder. Doktorlar bu testi boğazın arkasını uzun bir pamuklu çubukla temizleyerek yapar.
• Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması: Doktor, burundaki tıkanıklıkları aramak için bir BT taraması isteyebilir.
• Nazal endoskopi: Doktor burnun içine bakmak için özel bir kamera kullanabilir.

Doktorlar Burun Tıkanıklığını Nasıl Tedavi Eder?

Doktorlar burun tıkanıklığını spesifik nedene göre tedavi ederler. Örneğin kedilere alerjiden kaynaklı bir burun tıkanıklığı varsa, kişi bir tür alerjik rinite sahip demektir. Kedilerden kaçınmak ve semptomları kontrol etmek için ilaç almak durumu hafifletebilir.

Tıkanıklık alerjik olmayan bir rinit türüyse, tıkanıklığı neyin tetiklediğini belirleyerek ve semptomları kontrol etmek için ilaç alarak durumu yönetmek mümkündür. İşte doktorların önerebileceği bazı ilaçlar veya diğer tedaviler:

Alerjik Olmayan Rinit İçin Tedaviler

• Tuzlu su spreyi veya burnu yıkama: Bir sprey veya nazal yıkama içindeki tuzlu su çözeltisi burnun içini nemlendirir ve mukusu yıkar.
• Antihistaminikler: Bu ilaç bağışıklık sisteminin alerjenler gibi davetsiz misafirlere karşı tepkisini yatıştırmaya yardımcı olur.
• Kortikosteroid burun spreyleri: Bu ilaç iltihaplanmaya yardımcı olur.
• İpratropium bromür sprey: Bu sprey burun akıntısına yardımcı olabilir.

Alerjik Rinit İçin Tedaviler

Alerjik riniti olan kişiler iltihaplı burun dokularını yatıştırmak için antihistaminikler veya kortikosteroidler alabilirler. İşte alerjik rinitin neden olduğu tıkanıklık için diğer tedaviler:

• Dekonjestan burun spreyleri: Bu tedavi tıkalı burnu rahatlatabilir. Dekonjestan burun spreylerini üç günden fazla kullanılmamalıdır. Üç günden uzun süre kullanmak burun tıkanıklığını daha da kötüleştirebilir.
• Antikolinerjik burun spreyleri: Bu tedavi burundaki mukusu azaltabilir.

Burun Tıkanıklığı Önlenebilir mi?

Birçok şey burun tıkanıklığına neden olabilir. Bu durum önlenemeyebilir ancak bu sorunun yaşanma sıklığı azaltılabilir.

Belirli mevsimler burnu tıkalı hissettiriyorsa, doktordan mevsimsel alerjiler hakkında bilgi istenebilir. Doktor, potansiyel alerjenleri, alerjenlerden kaçınma yollarını ve semptomların tedavisini belirlemeye yardımcı olacaktır.

Kişi kendini soğuk algınlığı ve grip gibi viral enfeksiyonlardan korumalıdır.

Burun Tıkanıklığım Olanları Neler Bekler?

Hayat boyunca ara sıra burun tıkanıklığı yaşanabilir. Doktorlar bu durumu önleyemez ancak semptomları tedavi edebilir ve semptomları hafifletmek için kişisel bakım önerebilirler.

Tıkalı Bir Burun Nasıl Temizlenir?

İşte burun tıkanıklığını gidermenin yolları:

• Bol su ve temiz sıvılar içmek. Sıvılar mukusun incelmesine ve tıkanıklığın hafiflemesine yardımcı olur.
• Mukusu temizlemek için tuzlu burun spreyi veya burun yıkama aparatları kullanmak.
• Burun kanallarını açmak için burna yapışkan şeritler uygulamak.
• Evdeki ve/veya iş yerindeki havayı nemlendirmek için nemlendiriciler kullanmak.

Doktordan burun tıkanıklığını tedavi eden reçetesiz ilaçlar önermesi istenebilir. Kullanılan tüm ilaçlar doktorla paylaşılmalıdır, böylece doktor mevcut ilaçlarla etkileşime girmeyecek ilaçlar önerebilir.

Burun tıkanıklığı bebeğin emzirmesini veya biberon almasını engelliyorsa, burnundaki mukusu temizlemek için bir nazal aspiratör kullanılabilir.

Ne Zaman Bir Doktorla İletişime Geçilmelidir?

Burun tıkanıklığı genellikle birkaç gün içinde geçer. Geçmezse bakteriyel bir enfeksiyon gelişebilir. Kişi aşağıdaki belirtilere sahipse bir doktorla iletişime geçmelidir:

• Burun tıkanıklığı 10 günden fazla sürüyorsa.
• Burnundan gelen mukus yeşil ya da sarıysa veya içinde kan varsa.
• Ateşi varsa.
• Yeni doğan bebeğin burun tıkanıklığı emzirmesini veya biberon almasını engelliyorsa.

Burun tıkanıklığı birçok nedeni olan yaygın bir sorundur. Birçok insanın mevsimsel alerjileri bağışıklık sistemlerinin aşırı hızlanmasına ve burunlarının tıkanmasına neden olur. Kişi dumanlı ortamlarda veya boya kokusuna maruz kaldığı yerlerde vakit geçiriyorsa, stres altındaysa, hamileyse veya ergenlik çağındaysa burnu tıkanabilir. Burun tıkanıklığı, burun eski haline dönene kadar birkaç gün boyunca kişinin kendini mutsuz hissetmesine neden olabilir. Burun 10 günden fazla tıkalı kalırsa bir doktorla iletişime geçilmelidir. Doktor, bir enfeksiyon olup olmadığını kontrol edecektir. Ayrıca tıkanıklığı gidermenin ve rahat nefes almanın yollarıyla ilgili de önerilerde bulunacaktır.