Boğaz Ağrılarının Nedenleri Nelerdir?

Boğaz Ağrılarının Nedenleri Nelerdir? başlıklı yazımızda, konuya dair detaylara değineceğiz. Boğaz ağrısı en sık rastlanan tıbbi şikayetlerden biridir. Türkiye’de çok fazla kişi bu şikayetle doktora başvurmaktadır.

Boğaz Ağrısına Neden Olan Etkenler

Boğaz ağrısı başta enfeksiyonlar olmak üzere çeşitli hastalıklarda ortaya çıkan bir şikayettir. Enfeksiyonlar ya virüsler (soğuk algınlığı, grip gibi) ya da bakterilerden kaynaklanır. Virüsler ve bakteriler arasındaki en önemli fark, bakterilerin antibiyotiğe cevap vermesine rağmen virüslerin cevap vermemesidir.

• Virüsler: Virüslerin en sık sebep olduğu boğaz ağrısı, soğuk algınlığı sırasında görülen burun akıntısı, kaşıntı, hapşırık, vücutta kırgınlık ve ağrı ile birlikte olan boğaz ağrısıdır ve bilinen yüzlerce çeşit virüsün biri hastalığın sebebidir. Vücut virüslere karşı antikor üreterek yaklaşık bir hafta içinde hastalığı yener. Boğaz ağrısı, kızamık, suçiçeği, boğmaca ve kurp gibi başka viral hastalıklara da eşlik edebilir. Boğazdaki aftlar ve ateş kabarcıkları da oldukça ağrılı olabilir. Enfesiyöz mononükleozis denilen özel bir viral enfeksiyonunun iyileşmesi bir haftadan uzun sürebilir. Virüs lenf sistemi içine yerleşerek bademciklerde, boyunda, koltuk altında ve kasıkta şişlikler oluşturur. Bu hastalık boğazda şiddetli ağrı ile birlikte bazen solunum güçlüğü, karaciğer rahatsızlığı ve buna bağlı sarılığa sebep olabilir. Ayrıca 6 hafta ve daha uzun sürebilen şiddetli yorgunluğa sebep olur. Bu hastalık buluğ çağı veya genç erişkin dönemindeki kişileri etkiler. Hastalık tükürük ile bulaştığı için öpüşme hastalığı olarak ta isimlendirilmiştir. Hastalık ayrıca ağız-el, el-ağız yoluyla veya aynı havlu veya çatal bıçak kullanması yolu ile de bulaşabilir.
• Bakteriler: Boğaz ağrısı çeşitli tip streptokoklar tarafından da oluşturulabilen bir rahatsızlıktır. Bu hastalık aynı zamanda kalp kapakçıkları ve böbrekleri de etkileyebilir. Streptokoklar ayrıca bademcik enfeksiyonu, zatürre, sinüzit ve kulak hastalıklarına da yol açabilir.

Streptokokların Yol Açtığı Boğaz Ağrısı

Tüm bu ciddi komplikasyonlar nedeni ile streptokokların yol açtığı boğaz ağrısı antibiyotik ile tedavi edilmelidir. Bakteriyel boğaz ağrıları genellikle soğuk algınlığından daha uzun süren hastalık yaparlar. Streptokokların yaptığı hastalık muayene ile tanınamıyorsa boğaz kültürü yapılması gerekebilir. Son zamanlarda kullanılmaya başlayan ‘’strep testi’’ 24 saatlik kültürde üreme süresine kıyasla 15 dakika içinde streptokok enfeksiyonu varlığını gösterebilir. Bu testlerin pozitifliği doktorun antibiyotik yazmasına sebep olur. Ancak strep testi veya kültür antibiyotiği hak eden pek çok bakterinin gözden kaçmasına sebep olabilir. Tonsollit boğazın her iki tarafında yer alan bademciklerin iltihabıdır. Yaşamın ilk 2-3 yılında bu dokular enfeksiyonu yakalar ve çocuğun kendi savunma sistemini yaratmasına yardımcı olur.

Sürekli İltihaplanan Bademcikler Alınmalı mıdır?

Sağlıklı bademcikler enfekte kalmaz ve tonsillit sebebi ile sık sık boğaz ağrısı geçirme bademcikteki iltihabın tam olarak tedavi edilmediğini gösterir. Son yıllarda yapılan bir çalışma sık sık tonsillit atağı geçirmekte olan çocukların (birkaç yıl boyunca senede 3-4 tonsillit atağı) bademciklerinin cerrahi bir operasyonla çıkartılmasından sonra daha sağlıklı olduklarını göstermiştir. Burun veya sinüslerdeki enfeksiyonlar da boğaz ağrısına sebep olabilir, çünkü içeride bakteri olan hastalıklı akıntı boğaza doğru gittiği için hastalık buraya taşır.

Boğazdaki Tahriş Ağrıya Sebep Olur mu?

Soğuk kış aylarında kuru ısı özellikle sabahları, tekrarlayıcı ve yanıcı bir şekilde bir boğaz ağrısına sebep olur. Bu durum odanın nemlendirilmesi ve sıvı alımının artırılması ile düzelir.

Burun tıkanıklığı olan ve sürekli ağzından nefes alan hastalarda da boğaz kuruluğu oluşur. Bu hastalarda burun muayenesi ve tedavisi gerekmektedir. Sabahları oluşan seyrek bir boğaz ağrısı nedeni de mide asit salgısının ağız ve boğaza geri gelmesi ve buna bağlı tahriş ağrısıdır. Bunun tedavisi ise yatarken başın yatak hizasından biraz daha yüksek olmasına dikkat etmektir. Ayrıca yatmadan 1-2 saat öncesinde bir şey yememeye dikkat etmek gerekir. Böyle bir durumda doktorunuza görünmenizde yarar vardır.

Kulağa Yayılan Boğaz Ağrısı Tümörü İşaret Edebilir

Endüstriyel kirlilik ve kimyasal maddeler boğaz ve burnu tahriş ederler ancak en sık tahriş edici hava kirliliği sebebi sigaradır. Alerjik veya içindeki maddelere duyarlı olan insanları rahatsız eder. Sesini çok fazla zorlayan bir insanda (örneğin bir spor karşılaşmasında) boğaz ağrısına yakınır ve bu ağrının sebebi ses tellerinin zorlanması ve ses tellerine kötü muameledir. İyi eğitilmiş ve deneyimli spikerler ve şarkıcılar seslerini ve boğazlarını bu şekilde zorlamamasını öğrenirler. Yüksek sesleri boğaz kaslarını zorlamadan derin nefes alıp karın ve göğüs kafesi kullanarak çıkarırlar. Boğaz, dil ve gırtlak tümörleri de genellikle uzun süre sigara ve alkol içimi ile ilgilidir. Bazen kulağa yayılabilen boğaz ağrısı ve yutkunma zorluğu böyle bir tümörün semptomları olabilir. Sıklıkla boğaz ağrısı hafif ve kroniktir ve hasta tarafından fark edilmeyebilir. Diğer önemli semptomlar arasında ses kısıklığı, boyunda kitle, açıklanamayan kilo kaybı ve/veya tükürükte kan olması sayılabilir. Bu hastalıkta tanı kulak burun boğaz üzerinde uzmanlaşmış doktorların şüpheli bölgeleri gösteren özel aynalar ve teleskopik aletlerle yapacağı muayene ile konulabilir.

Boğaz Ağrısı Nasıl Tedavi Edilir?

Soğuk algınlığının sebebi ile oluşan boğaz ağrısı şu önlemlerle rahatlatılabilir:

• Aldığınız sıvı miktarını arttırın.
• Yatak odanızın havası nemli olsun.
• Tuzlu su ile günde birkaç kez gargara yapın.
• Asetaminofen gibi hafif ağrı kesiciler kullanın.

Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?

Soğuk algınlığız normalde 5-7 günde geçmesi gerekirken geçmemişse, alerji ve tahriş edici maddeye bağlı değilse tıbbi yardım almalısınız. Aşağıda yer alan semptomlar varsa doktorunuzu görmeniz gerekmektedir.

• Ciddi ve uzamış boğaz ağrısı
• Soluk almada ve yutkunmada güçlük
• Ağzı açmada güçlük
• Kulak ağrısı, eklem ağrıları
• Döküntü, ateş
• Tükürükte kan
• Sık tekrarlayan boğaz ağrısı
• Boyunda kitle
• 2 haftadan uzun süren ses kısıklığı