Çene Kırığı Neden Olur? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Çene Kırığı Neden Olur? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Kırık alt çene kemikleri ağrılıdır ve nefes almayı etkileyebilir. Çene kırılırsa, hemen tıbbi bakıma ihtiyaç duyulur. Birinin çeneye vurması veya araç kazası geçirilmesi çene kırılmasına neden olabilir. Ciddi bir kırık varsa ameliyat gerekebilir. Hafif kırıklar kendi kendine iyileşir. Her iki durumda da çene iyileşene kadar sıvı diyeti uygulanacaktır.

Çene Kırığı Nedir?

Çene kırığı, bir şeyin alt çene kemiğine (mandibula) veya üst çene kemiğine (maksilla) yeterince sert çarparak kemiği kırması anlamına gelir. Bu yazı, alt çene kemiği kırıklarına odaklanmaktadır. Alt çene kemiğinin üst kısmından (kondil) çenenin kulaklara doğru geri kıvrılan açısına kadar alt çene kemiği birden fazla yerden kırılabilir. Çene kemiğinin hangi kısmı kırılırsa kırılsın, çene kırığı tıbbi bir acil durumdur.

Çene Kırıkları Yaygın mıdır?

Kırık çene kemikleri, yüzdeki en yaygın ikinci kırık türüdür. Burun kırıkları (nazol kırıklar), tüm yüz kırıklarının %40 ila %50’sini oluşturur.

Çene Kırığı Belirtileri Nelerdir?

Kırık alt çeneler çok ağrılıdır, özellikle alt çene ileri geri veya yukarı aşağı hareket ettirilmeye çalışıldığında. Ağız tam olarak kapatılamayabilir veya genişçe açılamayabilir. Çene kırığı varsa, şu belirtiler de fark edilebilir:

• Burun veya ağızdan kanama.
• Çenede veya yanakta morarma.
• Çenede veya yanakta şişlik.
• Dişlerde çatlak veya yerinden oynama ya da ağız kapatıldığında üst ve alt çenedeki dişlerin hizalanmaması.
• Nefes almada zorluk.
• Yemek çiğnemeye veya konuşmaya çalışırken ağrı.
• Ağzı açamama veya kapatamama.
• Kulaklarda ağrı.
• Yüzde, özellikle alt dudakta uyuşma.

Çene Kırığı Neye Benzer?

Çene kırığı varsa, şu belirtiler fark edilebilir:

• Çenede veya yanakta bir yumru.
• Şişlik.
• Morarma.

Çene Kırıklarının Sebepleri Nelerdir?

Araştırmalar, kişiler arası şiddetin (başka bir kişi tarafından çeneye vurulmasının) çene kırıklarının en yaygın nedeni olduğunu, bunu araç kazalarının izlediğini göstermektedir. Diğer nedenler arasında iş yeri kazaları ve spor yaralanmaları yer alır.

Çene Kırığının Komplikasyonları Nelerdir?

Çene kırığı, yemek yeme, konuşma ve nefes alma yeteneğini etkileyebilir. Tedavi edilmezse çene kemiği iyileşmeyebilir veya çenenin görünümünü ya da işlevini etkileyen bir şekilde iyileşebilir.

Çene Kırığı Tanısı Nasıl Konulur?

Doktor, çenenin nasıl yaralandığını soracak ve nazikçe muayene edecektir. Ayrıca şu görüntüleme testlerini isteyecektir:

• Röntgen.
• Yüzdeki diğer kırık kemikleri veya iç kanamayı kontrol etmek için bilgisayarlı tomografi (BT) taraması.

Çene Kırığı Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi, çene kırığının hafif mi yoksa daha ciddi mi olduğuna, yani alt çene kemiğinin birden fazla yerden kırılıp kırılmadığına bağlıdır:

• Hafif kırık tedavisi: Doktor, dört ila altı hafta boyunca sıvı diyeti uygulanmasını önerebilir.
• Ciddi kırık tedavisi: Doktor, çenenin kırık bölgesine metal plakalar veya çubuklar yerleştirmek için ameliyat yapabilir. Plakalar veya çubuklar, kemiği yerinde tutarak iyileşmesini sağlar. Cerrah, iyileşmeye yardımcı olması için çeneyi teller veya lastik bantlarla kapalı tutabilir.

Çene Kırığı Tedavisinin Yan Etkileri Nelerdir?

Bir çalışma, donanım sorunları ve enfeksiyonun en yaygın tedavi yan etkileri olduğunu öne sürmektedir. Donanım sorunları, plakaların, vidaların ve tellerin kırılması veya olması gerektiği gibi çalışmaması durumunda meydana gelir.

Çene Kırığının İyileşmesi Ne Kadar Sürer?

Çene kırığının iyileşmesi, cerrahi gerekmese bile haftalar sürebilir. Çene iyileşirken şu adımlar gerekebilir:

• Ameliyat yapıldıysa sıvı diyeti uygulanmalı, sıvılar pipetle içilmelidir. Dişler fırçalanamayacağından diş temizleme sıvısı kullanılabilir. Cerrahi gerekmediyse, sadece yumuşak gıdalarla beslenme gerekebilir.
• Çeneye buz paketleri uygulanmalıdır. Bu, şişliği azaltmaya yardımcı olur.
• Ağrı ve şişliği hafifletmek için nonsteroid anti-inflamatuar ilaçlar alınabilir.
• Çene teller ile kapalıysa, kusma hissi ya da boğazda bir şey takılmış gibi hissedilip tükürme ihtiyacı duyulursa teli kesmek için tel kesici taşınmalıdır.
• Esneme veya hapşırma sırasında çene hareket etmesin diye el yumruk yapılarak çenenin altına yerleştirilmelidir.

Çene Kırıklarının Seyri Nasıldır?

Bu, duruma bağlıdır. Ameliyat yapıldıysa, çene kemiği tamamen iyileşene kadar bir ay veya daha fazla süre geçebilir. Doktor, çene iyileşene ve çene kemiğini bir arada tutan plakalar ve teller çıkarılana kadar sıvı diyeti uygulanmasını önerebilir. Sıvı diyetine besleyici gıdalar eklemenin yolları için bir beslenme uzmanıyla konuşulmalıdır.

Çene Kırıkları Önlenebilir mi?

Çoğu kişi, bir kazada yaralanma veya çeneye vurulma sonrası çenesini kırar. Kazaları veya birinin çeneye vurabileceği durumları önlemek mümkün olmayabilir. Ancak riski azaltmak için şu adımlar atılabilir:

• Motosiklet, bisiklet veya scooter sürerken tam yüz kaskı takılmalıdır.
• Araçta yolculuk yaparken veya sürerken her zaman emniyet kemeri takılmalıdır.
• Kayak gibi temas sporları oynanıyorsa koruyucu yüz maskesi ve ağız koruyucu kullanılmalıdır.
• İş yerinde böyle bir risk varsa koruyucu baş ekipmanı giyilmelidir.

Çene kırıkları çok yavaş iyileşir. Normal günlük aktivitelere, sporlara katılmaya devam etmeden önce haftalar veya aylar geçebilir.

Doktor ile Ne Zaman İletişime Geçilmelidir?

Aşağıdaki durumlarda doktorla iletişime geçilmelidir:

• Evde uygulanan tedavilerle iyileşmeyen ağrı.
• Nefes darlığı veya nefes almada zorluk.
• Ateş ve titreme gibi enfeksiyon belirtileri.
• Mide bulantısı ve kusma.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

Çene kırığı varsa doktora şu sorular sorulabilir:

• Çenemin hangi kısmı kırık?
• Hangi tedaviyi önerirsiniz?
• Ameliyat gerekirse, hangi tür cerrahiyi önerirsiniz?
• Çenem ne kadar sürede iyileşir?
• Hangi aktivitelerden kaçınmalıyım?

Çene Çıkığı ile Çene Kırığı Arasındaki Fark Nedir?

Fark, çene çıkığının kırık bir çene kemiği içermemesidir. Çene çıkığı, alt çene kemiğinin temporomandibüler eklemlerden ayrılmasıyla olur. Ancak hem çene çıkığı hem de çene kırığı tıbbi acil durumdur.

Çene Kırığıyla Uyumanın En İyi Yolu Nedir?

Kırık çene, uyurken bile korunmalıdır. Bunun en iyi yolu, çeneye baskı uygulamamak için sırt üstü uyumaktır. Çoğu kişi çene kırığından tümüyle iyileşir ancak tam iyileşme birkaç ay sürebilir. İyileşme sırasında doktorun önerilerine uymak önemlidir. Örneğin, sıvı diyeti yapılabilir veya sadece yumuşak gıdalar yenebilir. Yaralı çene korunmalı, temas sporlarından uzun bir süre uzak durulmalıdır.